Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 17, 10 September 1889 — He Palapala Nonoi. [ARTICLE]

He Palapala Nonoi.

Eia iho ke hoolalaia nei kekahi mau palapala nonoi i makemakeia e kakau inoa aku na kanaka Hawaii, e nonoi ana e kahea ia ka Ahaolelo e akoakoa mai e noonoo a e hooholo i kekahi mau hoololi o ke Kumukanawai e pili ana i na Pake. He mea keia i hana mua ia i keia Kau Ahaolelo, a ma ka hoomaopopo iho, oiai ua haule ka bila Kanawai i lawe ia mai e Hon. W. E. Foster, a i haawe ia aku e ka loea Kanawai opio, Hon. W. A. Kinney i kahi i haki ai o na kikala o laua no ke koikoi loa o ka bila paha, na pake paha, aole i ike ia, ua haule pu iho la ka bila, i ka la hope loa e lilo ai la hoi i Kanawai. He mea kupaianaha no hoi, ka holomua ana o ka makuakane a me ka makuahine o keia bila, oiai, ua akaka no ke kulana o ka bila, he aneane pai na aoao a elua. Aka, oia iho la no ka hele hualala o na kalai ana a kekahi poe, e kalai ana no kekahi mea, me ke komo ole o ka manao me ka ikaika i ka mea a ka waha ae ai. Ua lohe no kakou i ka olelo o ia mau la e pili ana i keia mau Lunamakaainana no ko laua haalele ino ana i ka hana a kekahi o laua, e ike nei i keia manawa, he mea koikoi loa, he mea kupono ke

kakau inoa aku ka ka lahui e nonoi i ka Ahaolelo e noho koke mai e noonoo. He mau hana ano e loa keia. Ua like me ka hoohana kamalii ana i ka Hale Ahaolelo, no ka hooponopono hou ana i kekahi mea a kekahi mau kamalii, i manao ua kanaka makua laua, i hoohemahema a i hana ano e ai. Pohihihi no ke ano o keia mau hana. Eia hou no hoi kekahi, he palapala nonoi keia i hoolala ia ma kekahi mau halawai iwaena o na haole, a i ka holo ana ia lakou, ua koi ia mai la na Hawaii e kakau inoa aku, me ke komo mua ole ana ma ke kuka. Ua like keia mau hana a na haole i ka Hawaii, me ka hoohalike ana i ka hoakanaka me he pulumi niau la, i hoouluulu ia a akoakua e pulumi i na mea ekaeka a pau, alaila waiho ae ka pulumi; a o ka haole oia na lima nana e kuekaa ka pulumi, aia nae a pau ka eka i ka pulumi ia, alaila na ua lima la e hehi ku kahi i hoomaemae ia, a e ohi i na hua oia mau hoohana ia ana. Aia a he hana, alaila o kakou, a ina hoi he mau oihana alaila o lakou la. Ke hoolala ia mai nei keia mea e hoohei mai ai i na Hawaii, i komo pu aku i na hana kue kanawai, no ka mea, me he la ua lokahi keia poe me ko loko, e hoolale i keia hana, i kumu e noho ai ka Ahaolelo, aka, o ka manao maoli, he mea aku ma ke kua o keia kumu hinu e kuhinu ia mai nei e ka loio opio, i loaa ai he elua manu i ka hopuna hookahi— he mau balota no keia mua aku, a he hooko ana i ka hana a lakou oia auna hookahi a kakou i ike ole ai. E waiho aku no ka maikai o keia hana a keia kau Ahaolelo aku, oiai aole no he pilikia mua loa e ike ia nei no na pake komo mai.