Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 19, 12 September 1889 — Page 4
| This text was transcribed by: | Mahealani Fronda |
| This work is dedicated to: | Ernest & Sue Fronda |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
HE MOOLELO HOONANEA
-NO-
KAAUAAKULU.
-----
KE KOA PUUWAI HOPO OLE O KE AU KAHIKO
-----
Ke Keiki nana i kaihi ka hae i ka lanakila ma kana mau hoouka kaua anan ma na kaiaulu ou e Oahu, o ke alii.
Kauhiwahiwa.
-----
Ka mea nana i hoomalule ka noonoo maikai o na kaikamahine a ke Alii o Oahu nei a lilo i mea e hoolauwili ai i ka noonoo maikai a lilo i mea inoino a ka-i ka pili ka puana a ka moe- Hiki ole i na opio o ia au ke kaohi iho i na sekona a pau o ka la a me ka po no ka nani a me ke kilakila o kona oiwi kina pilailahi. Ua loaa mau iaia ka lanakila ana maluna o na hoouka kana a pau maluna o kona mau hoa paio.
-----
Ke hoomanawanui nei laua nei i ka noho malie malalo o ke kai o ko laua haku alii o ka ua haao.
Ia Kaauaakulu ma e noho ana me ka maikai me kona pokii, i ko laua kale, me ka pane leo ole aku o laua nei i na kaikamahine a ko laua haku.
Ua ikaika loa lo la aa huki a ka makemake i na opio a ke alii o Oahu.
Ua nonoi maoli mai no ia Kaauaakulu e hooko ia na ko-ii kai a ko laua makemake.
A kaua no hoi e ka mea heluhelu e puana ae ai i keia mau wahi lalani mele penei:
Ua ku paha oe i ka ii
I ka ia ku a he molemole
Ke nuhanuha e mai nei
A ua ai paha oe i ka ape
Ke nui mai nei ko nuku
E laa ua hoa kamalii
Ua noho iho la keia a noonoo pono i keia manao ka pono me ka pono ole i ka hooko ana aku i ke noi a na kaikamahine ua ike no ia he mea aku mahope e hiki mai ana iaia a e kau ana paha ma kona kino.
U nele no ka makemake a me ka iini a na kaikamahine a ke alii ia manawa a he wa hou aku no e hooko ia ai kona makenake a aole no paha.
A ua ike ia aku la ka mailo ana mai o ke kina i na opio wahine a ano mai i ka nana aku.
I kekahi manawa ua waiho hou mai la no ua mau kaikamahine la i ke noi pau loa ana me na olelo kaukau ana no hoi i ke aloha ole ia o laua.
He mau minute loihi keia noho ana a lakou ua pane aku la o Kauaakulu: E na ulu i kau ia i ka wekiu he laau loihi hoi me ka lou e loaa ai.
Eia ka pane maanei ua ike au ma kekahi ano he kulana okoa ko olua la maua a o kekahi hoi ua ike au aole i kupono loa ae ko’u pokii i ka ikaika.
Eia kekahi mea a’u e hoike aku ai ia olua he kapu au aole hoi i noa i na kapu o ko’a mau kupuna ka poe nona keia ikaika ia’u e hele nei e luku i na kupu ino o ke ao nei o lohe olua wahi a Kaauaakulu i pane aku ai.
Ua ike au na ia manao paha auanei o olua e hoonele ana i ka haawina o ka ikaika ia’u ma keia hope aku a ke ano e wale mai nei no ia’u ka hopena oia mea au a hana nei.
Iloko o keia manawa a Kaauaakulu e kamailio nei na kaikamahine a ke ahi aole he wahi mea a hoolohe mai o na kaikamahine a ke alii i ka ia nei olelo aku he mea ole wale no oa olele aku no ka mea ke hele la ka wai e haale i ke pili kokoke e hanini ua ike keia aole e hiki ke kai hou he manawa hou aku.
Ina e hala hou ana keia manawa alaila ua hala ke ala o ke kino no auanei nana kaikamahine.
Au hoi e ka mea heluhelu e hooheno iho ai i keia mau lalani mele penei:
Ahiwela mai nei loko
I ka hana a ke aloha
E lalawe nei kuu kino
Konikoni nei i ka puuwai
Ia manawa ua ae aku la no ka kakou koa opio e hawele no na mea kaua ma ke kino na ka mea ua hiki mai ka wa e hoouka ia ai ka kaua a ilaila e ike ia ai na mea e lanakila ai ia la hooili kaua.
Pane mai la ka leo E na hoa kaana o ka po lea o Halalii ua pono ae la eia ka manao i lolii ia i na la loihi wale a e lohe mai no hoi olua.
Ua hooholo maua o na hanau mua e pili no ia no na lala kamahele a pela no hoi na hanau muli iho ia laua aku no i ka au ana ae a lilo no hoi ka manai ana i “hookahi wai o ka like i ka la no ka mea nana aku a nee ae noi kona alahele alaila pono no ka noho ana o Mepekune me Jupika aole ana he hoku hele liilii.
Ua pono ia manao e na alii o ka hooko wale aku no ka maua ka na noho hale.
Mahope iho oia manawa ua noho iho la lakou ma ke ano huikau a maemae ole ke ano no hoi o ka noho ana oia wa.
I ka pili ana o na lala kamahele o na opio Kaauaakulu a me kana ipo aloha; a he mau la lehulehu ma hope iho o ko laua noho pu ana ua hoomaika mai la kana Ewa e hapai.
Ia manawa no ua hiki mai ka hopena o kana mea i olelo ae mamua i kona kino.
Oia hoi ua lawe ia oia i kamahele a na ulaia ke kino he mano no ka nahele ka hoa hele pu me ia.
U pilipaa keia pilikia iaia i na anahulu he nui me ka haule ole iaia o kona pokii i ka haawi anan i ola nona i kona wa e noho nei me ka pilikia i like no me na ka mamua ana e hele ana i ke kaua.
Pela mau no ia e hana mae nei a hiki i kona ike ana ua hanau kana hiapo o kona mau la opiopio.
Ua pau kona malama ana iaia a nana aku no hoi e nana nona iho i keia manawa.
I ka wa i hanau mai ai o ka laua keiki ua nui ka pono ole o ka kalewa mau hana.
Paa ka lewa i na ao hakumakuma pouli ka aina kani na mea mani o ka lani nakaka ka honua a opiopio hoi ka honua me he wahi pepa la.
Kahe i ka wai ula olapa ka uwila.
Oili aku la ka hiapo ka kuakahi a ka la’i hooipo ai.
O ka wa no hoi ia o Kaauaakulu i lawe ae ai i kana kaiki i Hawaii me ka ike ole ia e ka lehulehu.
Ke uhi paa ala no ke kino me kekahi mea i uhi paa ia ma kona kino a nalo aku la hoi ia ilokoko o na ale ahiu o ka moana me kona wahi waa a hoa alokai i ka hele ana mai.
Aole i pau.
E hooloihi ia ana ke alanui Hotele mai na huina aku o na alanui Puowaina me Paipalapala a i na huina o Iana me alapai.
$15,000. KUMUHANA $15,000.
-----
KA HUI KALEPA HAWAII!
-----
$3,500! I HOOKAAIA MAI. 3,500!
mE KA HAUOLI NUI MAKOU E HOIKE AKU NEI I KA
HUI KALEPA HAWAII
------
O ka poe e makemake ana i lilo i mau lala no keia HUI e hiki no ia lakou e uku liilii mai i ko lakou dala me ka manao e hoululu i na wa e like me ka nui o na mahele kuleana a lakou i koho ai.
O Mr. J. Kua ka mea nana e ohi ke dala ma ke keena loio o Mr. W. C. Achi, i kokua ia e Isaac D, Iaea, a me D.W. Pua me ka ohi ana i na dala.
O na Dala a pau e loaa mai ana e hoike hebedoma ia aku no ia i kela Poakahi keia Poakahi ma ke kau ana i olelo hoohala ma ka puka o ke keena o Mr. Achi a ma ke alo o Aliiolani Hale.
HENRY SMITH,
Puuku o ka H.K.H.
NA LOLE! NA LOLE!! NA LOLE!!!
-MA KAHI O-
L.B. KERR,
Ma ke Keena ma Waikiki iho o ke Keena Kudala o James Mogana.
Na Lole Hou Maikai loa o ke ano hou Akahi no hoea mai nei mai Enelani pololei mai. Mai Europa a mai Amerika mai no hoi.
Na Pale Ili Ano Maikai Loa o na Kane.
Ma Kakini o kela ano keia ano.
Ma ke Kumukahi Haahaa Loa i ike mua ole ia.
Na Kalakoa Maikai paa loa o kela me keia ano.
Ku ka Ahua hana ka Haawe o ua mea he nui.
E NAUE! E KIPA!! E HALO!!! E NANAI!!!
A e Wae iho a ku i ka Iini a Loko Alaila Lawe ae no a Aahu iho me ke Kinikohu.
E hea i ke Kanaka e komo maloko,
E hanai i ka Manao a lawa ka Makemake
Hookahi no Mohai o ka Ike-----a.
d14 sept5 1m*
HEIAU O NA PAIKINI
KIHI O NA ALANUI PAPU A ME HOTELE.
HOOLANA ANO NUI.
KAMAA! KAMAA!! KAMAA!!
Ke kahea alu nei au i kou hoomaopopo ana e malama ia ana ma ka
POAKAHI, SEPATEMABA 1, 1889.
-MA KA-
MAHELE KUAI KAMAA
Kekahi Kuai Hoopau nui ana.
Ma keia e loaa ai he manawa kupono loa e kuai i na kamaa ma ke kumukuai hoemi ia.
Na Kamaa Pihi o na keiki, mai ke .50 keneta a pii aku.
“ “ haahaa o na kaiki mai ke 50 keneta i ka paa.
“ “ o na Lede mai ka hookahi dala a pii aku.
“ “ Pihi ili opio o na Lede, hapaha o ke kumukuai.
Na Kamaa Kane o na ano Linohau,
I OKI IA IHO KE KUMUKUAI A KA HAPALUA LIKE.
E HOOMAKA HOU AKU ANA KE KULA A NO IA AU E HOOLAHA AKU NEI I NA
Lole Keokeo o na kaikamahine me na opio,-No ka 1-4 o ke kumukuai.
Na Lole Kaiki,-He 50 keneta wale no o ka paa.
Na Lole Kaikamahine, 10 me 12 mak.-He hookahi dala wale no.
Na Mikiilima Ilikao opio,-Ua hoemiia a ka hookahi dala wale no o ka paa.
-----
E HUAI AKU NO HOI AU I NA KUAI HOLOPONO LOA ANA MA NA MEA ILOKOO KA MEHELE KUAI LOLE.
Lipine! Lipine! Lipine!
He 2,000 a oi aku na apana Lipine e kuai ia aku ana, no ka hapaami ka ami iho o kela a me keia dala hookahi.
S. EHRLICH
Kihi Alanui Hotele a me Papu.
10-dlm