Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 21, 16 September 1889 — KE KUHINA KALAIAINA. [ARTICLE]

KE KUHINA KALAIAINA.

Ua holo aku nei ke Kuhina Kalaiaina no Kona, Hawaii, me ka olelo a ka nupepa C. Advertiser e holo ana e makaikai i na alanui a a me na hana a ke aupuni. Ua puka aku keia ma ka nupepa LEO O KA LAHUI ma ke ano lohe wale ia oia ke kumu, aka, he uhiuhi wale no nae na olelo oia ano. I ko ma- @ i hoomaopopo iho, he okoa loa @ @ @ @ @ KA HOA'LOHA A ELUA. Kaha@ Hele aina no hoi a o Pilalo, wahi a Kakaako. He hele mai auanei hoi @ a koe aku. He hana nui paha ia'u o ka hele ana, wahi a Pilali. K - Heaha keia hana nui au e ka makamaka? P - E hanu hele aku nei au i ka oiaio o na mea i oleloia na Ailuene ka i pekapeka ka Moiwahine e kipaku ia la mai kona lawelawe ana ma ke ano he kahu no na waiwai o ke Aliiwahine. Eia ka auanei; he hoopunipuni wale ia iho no ia, aohe oiaio; ua lilo nae keia hoopunipuni i mea e kuhihewa ia ai, mamuli o ka hoopuka ia ana maloko o kekahi nupepa imihala mau i kanaka Hawaii, oia ka Pae Aina. K—Ae. ua ike la hoi au i kekahi palapala i kakau inoa ia e Puhalauoo; a i kuu heluhelu ana iho, ua kuhi au no na Hawaii a pau kela olelo, eia ka no ke kanaka hookahi wale no ka manao, kana wahine a me na keiki, a hoomanao ae la au o Lilikalani paha la.

P - Ae, oia no kela mea i oleloia, aka he hupo kela ona, i kona ae ana aku e kamailio akea ia na mea pili i kana lawelawe hana iloko o kekahi nupepa ma o kana aikane la, alaila, e hoea mai auanei kekahi mau hoomanao ana no kana mau hana ino eleele e hiki ai e opa puia. K—A na L maolo no anei i kakau kela mea ma kau hoomaopopo? P—Aole nana ponoi; aka, me he la na kuu makamaka haukae no, he mea e ola ana malalo o na kaikamahine a me na moopuna wahine. K—Owai keia mea? P—O ka mea no nana i hoolaha ino iho kela kanaka nui noho malie o kahi o oukou, he mau la loihi i hala wale; a i hoolaha ia no ka aihue ka i ka ia. K—Owai hoi paha ia, aohe maopopo ia'u o kau mea e kamailio nei? P—Aohe ou hoomanao i ka mea nana i hoolaha iho i ke keiki a Keau, me ka olelo iho, i make no ka o Keau i ua keiki la. K—Ke ano poluea molowa loa mai la wau i kau kua wili la. P—E aha ia ana oe? Aohe ou hoomanao i ke kanaka nana ka palapala mahalo ia H. W. i kekahi mau la koke iho nei no. A e mahalo ana iaia, nona mai kahi o ua kanaka e noho nei. K—O ke kanaka aku la paha e noke ana i ka pekapeka i ka wa a ke keiki a Keau i koi iho nei i kona kuleana noho paa maluna o kela aina o Kakaako. P—Ke kanaka aku la ia pehea au e kuhihewa la? K—He kanaka ano pukalua ke hakilo pono aku oe i kona mau ano a pau; a o ke kanaka no ia a'u i ike ai e anee ana i kekahi wa i ke alo alii, a i kahi wa, he hele wale iho no me ka paa lole maikai, a ua manao maoli no au he kahuna, no ke komo mau i ka lole keokeo me ko kookoo kauila holu o Puukapele. P—Me kahi owili piula waiho paka ia? K—E! Ke kanaka no hoi e haanui ana o ka olelo ana; a ina oe e hoomaopopo aku, aole wahi ano o kana olelo, a o kana hana mau nae ka liki. P—Ua loaa no nae @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ P—Piha he mau aoao kahi@pepa wihani a kakou KA LEO O KA LAHUI, a i ole pau okoa, no he mahina i na puu a me na kee o na wahi taata la ke helu palua aku au. Manao au aole oe i poina i ka pau ana o na koina o ka Ahahookolokolo o Kawaihau; a he nui aku. A oia ka'u i olelo iho nei i ka naaupo o Lilikani i ka uwe helu paiauma ana aku imua o ka mea kakau nupepa o ka Pae Aina, me ka hoike pu ana aku i ka wahine a me na keiki, ka poe ai i kana loaa; me ka papa ikaika ole aku, mai ole e hoopuka ia ma ka nupepa, o nui loa aku a hewa. Ia wa, huli ae la o Pilali, a hopu aku la i ka lima akau o kona hoa, me ka i aku: Aloha oe e Kakaako, ke hele aina hou nei no o Pilali.