Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 106, 13 January 1891 — Page 3

Page PDF (977.80 KB)

This text was transcribed by:  Ruth Iwata
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

NU HOU KULOKO

 

            Ke kahea hou ia aku nei na lala a pau o ka Hui Aloha Aina e akoakoa ae ma ko lakou wahi maa mau. ma ke kakahiaka o ka Poaha la 15, no ka noonoo ana i kekahi mau kumu hana ano nui noka Hui.  Mai ulolohi mai hoi oukou na lala e keia Hui; e makaala mai na hoa i holo mua na hana me ka maikai, aole hoi e lanakila mai na enemi maluna o ko kakou Hui.

 

            Ea, puanuanu mai nei neia mau kakahiaka o kakou.

 

            Mai palaleha e na lala o ka Hui Aloha Aina no ka oukou halawai i keia Poaha iho.

           

            Eia malalo o ka malumalu hale o Mr. P. C. Jones ka ohana pauahi o Mr. J. H. Sopa.

 

            O Maki ka mokuahi i palamimo aku ma ka la inehinei no kona mau awa o Kauai.

 

            I keia la e pau aku ai kekahi mau moku holo piliaina i ka puhee, no ko lakou mau awa like ole.

 

            Eia mai au o Laulie, ka mea nana e lawe mai i ka hulu gula me ka lanakila, me ka ike ole ia e kona mau kiai.

 

            Pehea aku nei la o Ewa ma, eia no paha ke haunaele mai nei i ka Moae, i ka pakela pii o ka iliu o ka moku o Adamu i ka makani.

 

            Pohapoha no hoi kau pio i ko'u mau kumu pepeiao ke nane mai oe o nei kula loa?  Wahi a kekahi wa hine i pane aku ai i kana aloha.

 

            Nau ana anei e Mrs. Kalekeokeo e paa ka hae, i ka manawa a ka haole e puhi ai i kana o-le ma na huina alanui?  Oia ka mea lealea loa ia.

 

            He eha ka nui o na mele hou a ka Bana Hawaii i mele ai ma ka Ema Kuea i ka penei, a he ku mao li no i ka ii mamau na hooneho ana ilaila.

 

            Ma kahi o kela wahine i maalo aku ai ma ka la inehinei, he kaikamahine okoa ma ia wahi i keia kakahiaka, a mai ha'oha'o, o ka ui Laulie no ia ka eha a loko.

 

            He halawai ka na lala o ka Hui Kinipopo maloko o ke Keena Kalepa i ke awakea onehinei. no ka noo noo ana i kekahi mau mka ano nui e pili ana ia Hui Hoelana Koko.

 

            O ka hookuku kinipopo peku wa wae ma ke kahua maika mua ma Makiki i ka Poaono nei, ua eo ka lanakila ia Raseledasele.  la eha ana ku kue ia kahi ka nemo.

 

            Ua hanau mai na ka wahine a Mr. Jas. F. Mogana kudala o keia kulanakauhale i ka la umi iho nei, he kaikamahine nui nepunepu, a he makalua hou hoi no keia mua aku.

 

            Ma ke ahiahi Lapule nei i malama ia ai ka huakai alalo i ke kino lepo o C. W. Hart, a aia oia ma ka aoao o ka ilina o kana wahine. ma ka na ilina ma Maemae kahi i waiho ai.

 

            He kao-goat eleele hoi paha kamakou i ike lihi iho ai e konini ana ka huelo malale ae nei o ka uwapo o Kamika i kela ahiahi aku nei, he imi popolo pa- ha aole paha.  Koe aku ia ia makou.

 

            Oiai ko makou wahi kiu mea hou e naue hele ana ma kona alahele no kona home, ua halawai aku la ka ike a kona maka me kekahi kaa ua hele a nahaha, a o ka lio hoi. ke hele la me ka poahiohio nui ma ke kahi alahele okoa.

 

            Ma na lono i loaa mai ma ka mokuahi Mikahala, aohe he okaikai o na awa o Kauai, a ma ka Poaono nei i kapalulu aku ai i Nawiliwili ka mokuahi Kaimiloa me na eke leta aku o ka mokuahi Auseteralia.

 

            He 18 mahina pakahi ma ka hana oolea o John Kamakaia me Keliihookano no ka hewa pepehikanaka.  a i ka noonoo ana o na kiure imua o Lunakanawai Makale na hooholo lakou aole i pili ka pepehi kanaka, nolaila ua hoopai ia ma ka hoeha.

 

            Ua mahui iki mai makou e haawi hou ana ka Hui Ariona he paina luau hou, a o kahi nae a me ka manawa e malama ia ai ua luau ala, i ka Poaha ae nei e maopopo loaiai ma ka hooholo like ana o na lala.

 

            Ua komo kolohe ae kekahi piko pau i ka iole maloko o ka hale o ka hale o kekahi pake hanai moa, ma ke awawa o Pauoa i ka po onehinei. eia nae, aole i ko kana mea i manao ai mamauli o ka awaha e ia ana e ka ilio.

 

            Mano, kinikini a lehulehu ka poe i hele e makaikai i na manu okalika ma Kapiolani Paka i ka Lapule iho nei mai na wahi like ole aku o ke kulanakauhale nei, ma na kaulua kekahi poe a o kekahi poe hoi maluna o ka hokua o na lio.

 

            Haku'iku'i no hoi ka houpo, hiki pono ole i ka hanu ke nape malie. i kau a mea o ka ono a me ka maikai o na leo mele a na keiki punahele a Mr. Berger i ka ponei, oiai lakou e kuupau ana ma Ema Kuea. Lealea wale.

 

            Maluna owai ke poho. ina e haki ana ka pou o kou ihu i ke peku ia e ka palaama?  Kahaha!  Maluna no hoi paha oia ihu; heaha auanei hoi ke kuleana oia ihu e hooi ai i na maiuu wawae o ka palaama; oia, polo-right oe.

 

            A' o ko olelo wale hoi ia'u i ka eleele i ka holo balota ana a kaua i Koolaupoko, aohe ou mea ae he mea hewa ia, a i hoohalike aku nei hoi au me kau i ao mai ai, eia ka he mea ia nou e kaeko ai.  Ua ike no ka hoi oe he huhu wale, a'o nae oe ia'u i ka mea au i makemake ole ai - KA LEO.        

 

            Ua ike lihi makou i ka la inehinei i kekahi kumalaau alani i kapaia Satuma Mikana maloko o ka hale kuai o Walakahauiki ma alanui Papu. nona ke kiekie o elua kapuai mai ka lepo ae me na hua hapa pala maluna o kona mau lala.  Nui ke kupanaha o na hana a ke Akua.

 

            Pu-a no hoi ka uwahi i KA LEO, kohu pakaua ka hoi ka haluka mai ma o a maanei, ma ke kua a ma ke alo, o ke ano ia o ka hana ana. hoi iho no hoi i kona hoa i ka nui alu a na enemi, oia ana no:

            "Ua hikwe no a like,

            Aohe pau aohe kee.

            Aohe kau e haule ai.

            I ka nui alu'a na enemi."


            I ka makahiki hea la, 'ka mahina hea la. i ka pule hea la, i ka Poahia hea la, i ka hora ehia la, i ka minute hea la, a i ke sekona hea la e hoohaliu ia ae ai ka lena ike o na maka o ka Luna Alanui o Honolulu nei i na kina'una'u o ke alanui Nihomole mahope iho o Kawa, e hele ala no Iwilei?  Ua lehulehu na ulia i loohia ma keia alanui poemoku o ka hana ia ana i na kaa a me ka poe hele wawae no hoi kekahi.

 

            Ma Kapuukolo i ka Poalima nei. ua hoao ae la kekahi makuahine e pepehi i kana kaikamahine me ke kane mua me kekahi ipu lepo pake a me ka pahi umiumi, a o ke kumu pela ko lakou lohe mai, he kuhihewa aia me ka manu inu wai pua ka lei roke ana mamuli o ka hookomokomo olelo ia e ka nui manu.  A o kekahi lokhe mai, ua paa ua makuahine la i ka hopu ia, a o ka hopena aole i maopepo.

 

            He keiki ano e ka Kalaeone i hanau iho nei ma Haena, Kauai.  He kane ke keiki, a o kahi kupanaha o keia keiki, he elua puka e hemo mai ai o ka wai ke pilikia hana wai.  Nui ke ano e o ke kanaka i keia manawa.  E like me kona haalele i ka pono a hana i na hana ano e, pela no e ulu mai na ano e o kanaka.  Ua kuhihewa nae kakou na ke akua keia mau ano e e ikea nei, aole pela ka pololei.

 

            Mamuli o na hana maikai a keia haole hoohulihuli i ka manao o na poe hewa e huli i ka pono, ua nui a lehulehu wale na poe i hui aku me ia ma ia pono; a ke hauoli nei makou i ka lohe ana mai he mau kaikamahine opio Hawaii kekahi, oia ke alanui o ka pono e Ema, a e koi ikaika aku i kou mau hoaloha e ukali aku ma kou meheu, oiai, o ke ala ia o ka pono, a e hoomau aku mai hoonalaleha.

 

            Pakele mai lilo loa ka hanu o ke kaikamahine elua makahiki a Mrs. Mahuna i ke ahiahi Poaono nei, mamuli o ka haule ana mai ke kaa aku i ka hooku'i ana o ka huila o ke kaa me ke alahao kaa hapaumi e kokoke ana i ka huina o na alanui Papu me Beritania.  O ke ko'iko'i o kela poino, na manao makou, aia maluna o ka hui kaa hapaumi, no ka hana ole i ke alahao a iliwai like me ke alanui.

           

Na Komite La Kulaia.

 

            O na Komite o ka la 28 o Novemaba 1891, e hoolaha ia nei ma ka nupepa KA LEO O KA LAHUI, ke poloai ia aku nei, e hoolauna mai me ka Puuku, ne kuka pu no na hana e pili ana i ka La Aloha Aina o ka Hawaii Ponoi.  E Ioaa no makou ma kani pa'i o KA LEO i na la a pau, koe ka la Sabati.  (Poaono).

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

 

HELU 53, ALANUI MAUNAKEA

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua.

 

            UA HIKI KE HOOLA IA KELA A me keia ano ma @, mai ko na kane wahine a me ko na keiki liilii.  O na ma'i ha-no, ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma'i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.

            Ke noike ia aku nei, eia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka auhau.

 

            E KIPA mai e ka poe i hoolauluu ia me ua haawina pilihua i ka ma'i a na'u oukou e hoola aku.

           

            KAUKA YONG KAM PUNG.

            Augate 25,                  tf-d.

 

HOOLAHA HELU KANAKA NO HONOLULU.

 

            Ina he poe kekahi iloko o keia Apana (Kona) no lakou kahi noho i haule iloko o ka helu kanaka ana, ke poloai ia aku nei lakou e hele ae e hoike no ia mea i ke Keena Helu Kanaka, ma ka Hale Aupuni.

 

            CHARLES F. RODGERS.

21@-d.                       Luna Helu Nui.

 

Na Waiwai Hou o na la

 

            Kulaia ma ka Halekuai

 

-O-

 

GOO KIM - KUKIMA

 

            UA:WEHE A E NEI MAKOU I NA WAIWAI HOU LOA I HOEA mai nei, i kupono no na La Kulaia e hiki mai ana

 

Na HAINAKA SILIKA i kuni ia,

 

            Na HAINAKA LILINA keokeo a pela aku,

 

                        Na KIHEI SILIKA lau o kela a me keia ano,

 

                                    Na HULUHIPA o na wai hooluu like oie,

 

                                                Na KII paani a na kamalii, o kela me keia ano

 

                                                            Na PAHU WELEWEKA, BUKE KII, a he lehulehu wale o na makana makamae.

 

            Na Lole Tela o na Keonimana i hana ia me ka noeau a holopeno no hoi.

 

                                                GOO KIM MA.

 

ALANUI NUUANU.                                    Dec. 15, 1890  1 m-d.

 

            KA HUI KAA ENTERPRISE.

 

Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA

Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE

ma Alanui Kalepa.

 

Ma ka Huina Hoolulu

            Kaapio Helu 13.

 

O na kauoha a pau e hoouha ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakaun@e nei, e hoo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.

 

            E Hoao i pau Kuhihewa.

                        WALLACE JACKSON,

                                                            Luna Nui.

 

TELEPONA BELE HELU ........113

                        MATALA ..........690.

 

Hoolaha Hookapu.

 

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa mana i ko mana mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakoou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e mana mai ia Keleau (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o keia a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko mana mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.

                                                Owau no me ka haahaa.

                                                            MRS. C. I. HIRAM.

Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890.           3me-d.

 

NO KA POE MAKAIKAI

            MA KA

            O. R. & l. Co.

MA KA I'A HAMAULEO O EWA.

 

            O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolu, i ka hora 1:45 P. M. o na Poaono a pau.

            No ka auhau, aohe olelo ana he hookahi wai o ka like, mai ka liko a ka laele.

            OIA HOI, HE - 50 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai - 76 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.

            O keia ka manawa pono e la'i ai ka holoholo hoohala manawa me ka hanu ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka mile.

                                    1 m - d             Oct. 8, 1890.

 

Ka Hui Uwati Kaleponi.

 

            Na uwati gula o waho, hoopiha ia, mo na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi.  E kipa ae ie -

 

A. J. SCHREIBER - Agena Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.

 

Pine Omau Haule!

 

            Ua haule ma ka po o ka la 5 iho nei o keia mahina, mawaena o ka hale noho o MR. S. DWIGHT me MISS. ANNIE AKONG, he pine pupu keokeo auiani, a ina o ka moa e loaa ai, e oluolu e hoihoi pololei mai i ka mea nona ka inoa malalo iho, a e loaa no ka uku kupoao.

                        Owau no me ka oiaio

                                    MISS. ANNIE AKONG.

                        Dec. 11 - 1md@

 

Olelo Hoolaha.

 

            Ke papa loa ia aku nei na kanaka o keia a nae keia ano, aole e hookenao wale a lawe wele mai paha i ko lakou mau halehalepa mai ka aina mai o Halekoe a me Kaluapuhi ma Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, me ka loaa ole o kekahi aelike mai ia MRS. C. I. HIRAM aku.  O ka mea a mau moa paha e kue ana i keia, e hopu ia no lakou a hoopii ia ma ke kanawai.

                        MRS. C. I. HIRAM.

Haimoeipo,  Honolulu, Oct. 8, 1890.

                        Sms - d.