Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 121, 3 February 1891 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Ka Hamuku Aloha Ole i Kona Moi.

 

KA LEO O KA LAHUI;

            Aloha:—Iloko o ka ehaeha o ka naau o ka lahui i ke kaumaha i ka makua ole, hookahi kanaka i komo ole ke aloha iloko ona no kona Moi oia no ka Ilamuku Nui o ke Aupuni Hawaii nei.

            Oia hoi, i ka wa i pili mai ai o ke kino wailua o Kalani Moi ma ke alanui pii a hapai ia a kau iluna o ke kaa kupapau, ia manawa au i haalele iho ai i ko’u wahi i ku mua iho ai a hele aku au ma Ewa iki iho a huli ae la pii pololei ma alanui Papu, ia wa no au i ike aku ai i ko kakou Ilamuku aloha ole i kona Moi, e kau ana iluna o ke kaa hoolimalima, a e kiei mai ana ke poo a e nana ana hoi me na maka mako-na.  Ua haalele oia i kona kulana alakai i ka ukana luuluu a ka lahui, i ka’u nana aku, me he mea ala, o Kahikina Keko’i ka Ilamuku o ke Aupuni.

            E ka lahui oiwi o kuu aina hanau e—ua nana maka ia ko kakou Lani Moi e keia Ilamuku hookiekie, aole au i ike i kekahi Ilamuku iloko o keia aupuni e like me keia a’u e hoike nei imua o ka lahui.

            Pela no me ka hope Ilamuku, aole he wahi kapa kupono no ka hookipa ana mai i ka ukana kaumaha a luuluu a ka lahui.

            Heaha ke kumu, aole i hoonaauao kupono ia ina rula keonimana nolaila, ua pololei ka Hon. R. W. Wilikoki i olelo ai, aole i kupono ka oihana aupuni i ka poe hupo a hoohaahaa i ke kulana o ko kakou Aupuni.

            E hoomau ia aku ka Onipaa o ko kakou aupuni i ka pono o ke Akua.  E ola ka Moiwahine Liliuokalani a me ka ohana alii me ka lahui Hawaii no a pau i ke Akua Mana Loa, Amene.

 

Owau iho no,

S. K. KALO’A.

Honolulu, Jan. 30, 1891.

 

NA MEA HOU O HANA.

            He mea ehaeha a mokumokuahua no ka manao, i ka lohe ana mai i na wahine i loohia e ka ma’i hookaawale ohana ka hoopaa ia ana i ka hale paahao ma Hana nei, me ka loaa ole o ka ai ia lakou no ekolu la, mai ka la 14, 15 a me 16 o ka malama o Ianuari nei o keia makahiki 1891; no lakou keia mau inoa malalo iho

Mrs. Kipi.

  “  Kueholo.

  “  Makaila.

  “  Pukiela.

Mr. Akaa.

  “ Kaanaana.

            Ua maa mau no keia apana i ka malama ole o ka luna kaiko i na ma’i o keia ano a me ka poe paahao.

            I ka wa e noho Lunakanawai ana o C. K. Kakani, a luna makai hoi o M. P. Peenahele, he malama ia na ma’i lepera a me ka poe paahao i ka ai a me ka i’a; a i keia hoi, he ole ka nana ia iho o na wahi kauna ili ulaula.  Me he mea ala, o kekahi paha keia o ka ohana i hanau eepa ia mai i ka hale ahaolelo o ka makahiki 1890 i hala iho nei.

            M@ keia kekahi moolelo e pili ana:

            Ua kii aku kekahi mea ma’i i ai a i i’a i ka luna halepaahao, na pane mai ka luna paahao wahine, aohe ai a aohe i’a, no keia pane aloha ole, ua hoakaka aku kekahi mea kokua ma’i i ka lunakanawai ia Mr. Simeona.  No keia mea, ua pane aku la oia, pehea la i au’a ia ai ka ai a me ka i’a i ka poe i loohia e ka ma’i lepera a me na paahao, e pono laua e haawi i ai na lakou, oiai no hoi, aohe o’u kuleana ma ia mea, o ka luna makai nui wale no ke kuleana, nana e haawi i ka ai a me ka i’a.  Ma keia mau olelo oluolu a ka lunakanawai, ua hoike ia aku la ia i ka wahine a ka luna paahao, a ua pane mai oia, aohe e loaa ka ai a me ka i’a.

            Nani ke aloha ole o keia wahine, i na huaolelo awahua a konakona ana i hoopuka mai ai.

 

Ke hooki nei au,

Kiu Mea Hou

Hana Maui, Jan. 23, 1891.

 

HE MOOLELO HAWAII NO KUALUNUIAOLA!

 

KE KEIKIKOA O KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO,—

KA HI’APAIOLE O KE KOA I NA LA O KA NOHOALII

ANA O OLA, KE ALII O WAIMEA, KAUAI.

            Iaia no a ku ma ka ipuka o kauhale, ua pa koke mai la no ka ninau a kona luaui makuahine iaia i ka i ana mai:

            Ihea oe i nalowale hou iho nei e kuu keiki i keia ahiahi?

            Ua pane ia mai keia ninau a ua makuahine ala e ua keiki nei penei:

            I ka’u wahi mau no e hele mau nei e walea me ka’u mau polena hulu manu o ka wekiu o na laau, a heaha la kou i makemake ai ia’u e kuu makuahine maikai a oluolu e hana aku nou?

            No kaua iho nae o ka mea heluhelu, ua hoolalau o Kualunuiaola ma kana pane, no ka mea, aole pela ka oiaio e like me ka kaua i ike mua ae nei, aka nae, he mea mau no ia i na keiki ke kapae i ka oiaio ma kulakula, mai mua mai a hiki wale i keia manawa.

            A oiai, he mea i maa a i kuluma mau hoi ia Kahapula, ka hele mau ana o kana lei iloko o ka ululaau, e hoolohe ai i ke kani o na manu mai kona manawa uuku mai; nolaila, ua pane mai la oia me ka leo oiaio o ke aloha makua i kana hapuu o kona mau ia heu ole:

            Aole a’u mea i makemoke ia oe e ke keiki e hana mai no’u, koe wale iho no ko’u manao o hele lalau aku oe a loaa mai i ka poino, a oiai ua hoi mai la no oe olu iho la au, me he ua ala ko luna a he wai ko lalo.

Ma keia wahi, he mea pono ia kaua ke haalele iho i ua keiki nei iloko o ka poli o ka makua, a e kilohi hou aku kaua i na keiki e moe ala i ke kula paheepua o Waikaia, a pela e nani ai ke ko ana o ke au o ka kaua nanea.

I ka eha ana o ua mau keiki ala ia Kualunuiaola, ua holo aku la kamalii liilii i kai o Makaweli, a hoike aku la i keia pilikia imua o na makua o ua mau keiki nei me ka noke pu ana aku i ka ohiohi.

            A i ka lohe ana aku o na makua o na keiki poino i keia piikia, ua ninau koke mai la lakou me ka ha’uha’u pu ana o ka waha, heaha mai nei hoi keia pilikia?

            Oia no ka wa o kekahi wahi uupalolo a poeko ma ke kamailio i huai pau aku ai i na mea a pau i hana ia mai ka mua a ka hope, e pili ana i ka pili haawe ana a lakou, ka eo ana o ka pili a lakou i ka mea nona keia nanea, ka hoole hou ana o ua mau keiki ala i ka pili a lakou no ka hilahila, a me ka lele ana aku pa’i i ua wahi keik nei, o ka hewa ia la ulu ka hakaka a u-pa ia mai nei e ua wahi keik ala o Pe’ape’a, pau elua i ka ha’u keke, a o ka make ia e waiho la ke kula.

            Aole i pau pono ae ke kamalli ana a ua wahi keiki uuku nei, u ha’u mai la ka waha o na makua ua mau keiki nei, a nui ana ka wa ha i ka uwe alala i ka make o @ keiki a lakou, a @ ka pii koke m@ la no ia no ke kua o Waikaia m@ ka waimaka, a halawai mai la i k@ alanui e haawe ia aku ana e kek@ poe keiki nunui.

            Mai ka lima aku o na opio a @ lima a na makua, hiki loa i ka h@ le, a pela no hoi me na makua kekahi keiki poino i ka laua ke@ a e like no hoi me ke ano mau kuluma o keia lahui mai kahi@ mai, ka uwe hamama, ke ku kahi ka pilikia, no hoi ko ka ha@ holookoa o ua mau keiki nei, ilo@ o ke kumakena me he kino ma@ i ko lakou wa i hoea nui aku ai o kauhale.

 

Aole i pau.

 

Ua Makemake ia i keia wa.

            Ua makemake ka Hui Hana Iao Uniona o Aina Hou i ewalu oe kanaka hana no ka hele ana e @ana ma kahi o ka Mahiko H@ o Honouliuli, Ewa, me ka uku p@ia i ka uku kupono.  No na mea ku i koe, e hele mai e ninau pono ka Luna Nui o ka Hui Hana Hao Uniona.

 

1w—d

 

OLELO HOOLAHA

            E ike auanei na kanaka a pau, owau o Poipe no Kapalama he papale haule o ke ano o keia papale he papale mauu pili aia maluna pono o ka piko o keia papale he ei ki haka a o ka mea e loaai keia papale e hoihoi a e ma ke Keena o ka LEO O KA LAHUI.

 

POIPO.

1w.

 

Olelo Hoolaha.

            Ua makaukau ka mea nona ka inoa malalo iho, e hana i na POHAKU PUNA ELEELE a me na pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia-hoomanao.  O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kauoha me Ioane Akina.

 

J. BOWLER.

Sept. 22, ’90.

d—ly*

 

I na Luna Lawe Nupepa a pau

            Ke poloai ia aku nei oukou a pau hookaa pono mai ma keia keena i na dala o na Nupepa i na Poalima a me na Poakahi, i ka mea nona ka moa malalo iho, aole hoi ia ha’i aku.  E like me ka nele mai ia oukou, pela no e nele pu aku ai ka nupepa.  Ua hana ia keia rula i mau ai ke ola o ka maka a@ me ka Wahaolelo hopo ole no ka oiaio a me ka pono o ka Lahui.

 

J. E. BUSH

Luna Hooponopono Nui.

 

I Ka Poe Lawe Nupepa.

            Ke poloai aku nei makou i ka poe heluhelu e lawe nei i ko kakou nupepa, makaala mai i ka hookaa ana i ka uku o ka Nupepa ma ka hebedoma, a e malama i na palapala hookaa mai na luna aku nona na inoa i hoike ia ma ke poo o keia Nupepa.  No ke paewaewa o ka hook@ ia ana o ke dala, a me ka hoohiki loa ana mai i ke keena nei, ua hooholo makou ma ka hebedoma ka hookaa, i mama ai ka hookaa ana a ka mea e lawe ana, a i maopopo mau ai ia makou, i kela a me keia hebedoma, ka poe i hookaa mai a me ka poe i hookaa ole mai, a ina ua hookaa me ka loaa aku o ka Palapala hookaa, he mea hoi e maopopo ai, ke ulu ae ka nele o ka mea heluhelu, ke okiia aku ka nupepa no ke kaa ole ma o na luna ae, alaila, no na luna ka hewa, aole no ka mea heluhelu, a ina aole io maoli no na luna ka hewa, alaila, e kala ia makou no ke oki ana aku i ka poe hookaa ole mai i ka lakou nupepa.

 

J. E. BUSH.

 

JOS. HUBASH.

(Alanui Papu, Honolulu H. I.)

 

He mea Milo Gula kaulana, aia ma ka

Halepohaku o Makanani.

 

He Puu nui io na mea Gula

A ME

Na Lako Dala o kela a me keia ano

 

            No ke kumukuai haahaa e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka lilelile, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he keu a ka haahaa o na kumukuai.

 

Honolulu Feb. 2, 1891.

121 1w—d.

 

KA HUI KAA ENTERPRISE.

 

Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA.

Eleu ma ka aoao iho o KALAKUA HALE

ma Alanui Kalepa.

Ma ka Huina Hoolulu

Kaapio Helu 13.

            O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na n@ kamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e hooko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.

E Hoao i pau Kuhihewa.

WALLACE JACKSON, Luna Nui.

TELEPONA  BELE HELU .......113

--          MATALA --  ......690

 

Hoolaha Hookapu.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou @a eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e mana, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.

 

Owau no me ka haahaa,

MRS. C. I. HIRAM.

Honolulu, Oahu

Oct. 8, 1890.

@m@-d.

 

NO KA POE MAKAIKAI

MA KA O. R. & L. CO.

MA KA I’A HAMAU LEO O EWA.

            O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 P. M. o na Poaono a pau.

            No ka auhau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, mai ka lik@ a ka laele.

            OIA HOI, HE—50 keneta, @ki i Menana a hoi hoa mai—75 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.

            O keia ka manawa pono e la’i ai ea holoholo hoohala manawa me ka hanu ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka m@l@.

 

1m—d

Oct. 8, 1890.

 

Ka Hui Uwati Kaleponi.

            Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi.  E kipa ae io—

 

A. J. SCHREIBER—Agena

Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

HELU 5@, ALANUI MAUNAKEA

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua.

 

            UA HIKI KE HOOLA IA KELA A me keia ano ma’i, mai ko na kane wahine a me ko na keiki liilii.  O na ma’i ha-no, ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma’i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.

            Ke hoike ia aku nei, @ia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka auhau.

 

            E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihua i ka ma’i a na’u oukou e hoola aku.

 

KAUKA YONG KAM PUNG

Augate @

@