Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 129, 13 February 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Arnold M. Hori |
| This work is dedicated to: | Bishop Museum Pauahi Staff |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
Olelo Kuahana.
Oiai ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i ke ola o ke Alii ka Moi Kalakaua, mai keia ola ana, ma ka la 20 o keia mahina. ma Kapalakiko, Kaleponi Amerika Huiouia.
O makou e na Hoa o ka Aha Kuhina, o ke Alii ka Moi i hala e aku.
Ke hoike aku nei, i kulike ai me ka Pauku 22 o ka Kumukanawai e ku nei. Nolaila, ke kukaia aku nei makou:
@ Mea Hanohano ke Kama Aliiwahine Liiuakalani Ka Moi@ ah@ o ko Hawaii Pae Aina malalo @aa@ue ka Inoa Liliuokalani.
E OLA KA M@i@ @o. AKUA. @ Ha@iia @ @lealii Iolani i k@ia@la @ o @au@i@ M. H. 1891.
Na Palapala Hoalohaloha.
Ma ke Kauoha a ka Puuku.
He Oielo Hoaiehaioha na na A. O. I P. K. o Kawaiahao, a me Kaumakapili i ka Moiwahine Liliuokalani @ @loha@ni ia.
Nolaila, o makou o na Ahahui O. I. P. K. o Kawaiahao a me Kaumakapili anao ko makou mau Komite 'ia ke ko@ia pu aku nei makou me o@ ilako o ka lu@u a me ke kau maha o ka ehaeha no Kou Haku Lani Moi kaikunane i liaia aku. A no keia ilihia nui me ke kauinaha i pahola iho maluna Ou, Kou ohana Alii, a me Ou mau makaainana.
Nolaila; Ke noi ne nei makou i ka lokoniaikai a na Mana Lani. E hoomaina ae i na kaumaha Ou, Kou ohana Alii. a me Ou mau makaainaua. O makou iho no,
D L Naome M C Kealoha
C W Palau H W Lahilahi
J Pehea Wm Higgins
S P Mie G W Nakaa
G S Kehikeole D Kaai
J B Kahalele D W Kawahamae
No ka mea, ua oluolu i ke Akua Mana Loa, ka hookaawale ana aku i ke Alii ka Moi Kalakaua, mai keia ola ana aku, a waiho iho la he lahui i hookaumahaia, he kaikuahine kaumaha, luuluu a me ka pau mako, ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani, a he wahine kane make i hoopilihua ia, ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, a
No ka mea o makou kekahi o Kona mau makaainana, a Oia hoi k@akou Lani Moi. Nolaila e
Hooholoia: mam@li o ka make ana o ko Alii ka Moi Kalakaua, na ho@aopopo iho makou. ua nalohia aku he makua nui no ka aina; he n@ hui i kau ni@ka manao e ha@i ao @ Hawaii a kiekie iwaena o @ i@ ai h@loh@l@ha, a o ka mea h@i na@ hooikaika mau ana @ ma@ai @e hoololo mua la na kui in@po@aikai o ka aina.
Hooho@ @a k@a ke p@o aku hoi ka li@ Liliuokalani ma o ko @k@ Komite @a i ko lakou aloha @wa@a a @ha lu@a@haliha i ke Alii k@ @wahine Liliuokalani i ku Moiwahine Kanemake Kapiolani a i @a @ilikana o ka Moi i @la aku.
H@holoia E kaa na hoa o ka Hui Liliuokalani i kekahi hoailona kanikau mai keia manawa aku a hiki i ka @au ana o na la he 30 mahope aku o ka hool@wa ana. a e
@aohaloia, e waiho ia aku i mau kope pakahi o keia mau olelo hooliolo i ke Alii ka Moiwahine Kanemake Kapiolani a i hookahi kope e pa@ ia maloko o ka nupepa.
O makou no na lala o ka Hui Liliuokalani, mao na Komite ala.
Mrs. Makanoe Kaa'ena
Mrs. Jeannie Clark
Mr. Joseph Heleluhe
Mr. David @. Kalawaia.
No ka mea ua hookaawaleia aku ko Alii ka Moi Kalakaua e ka make a waiho iho la he lahui i hookaumahaia, he Wahine kane make pilihua, ka Moiwahine kaue make Kapiolani, a he kaikuahine kaumaha paumako. ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani; a.
No ka mea he hoa ke Alii ka Moi i hala akuk no ka Papa Loio Hawaii Nolaila; e\
Hooholoia; ma@uli o ko ke Alii ka Moi Kalakaua make ana, ke hoomaopopo nei makou, ua nalohia aku. he hoa'loha nui no ka aina nei, ne mea hoi i kau nui ka manao e kau koo-kiekie aku ana ia Hawaii, iwaena o na lahui, he mea hoi i hookolo mua i kana hooikaika ana, ma ke kakoo ana a me ka hoomahuahua ana i kona holomua.
Hooholoia: Ke hooinanao nei ka Papa Loia Hawaii me ka hauoli i ka hiohiona alu@ a makamaka o ke Alii ka Moi i hala aku. ma keia a me keia ak@ukoa ana o ka Pa@ Loio, ana i hoea mai ni ma ke ano he hoa.
Hoohoioia: Ma keia ke pan@e aku nei ka Papa L@o i ko lakou aloha. mon@ne loul@, haahaa i ke iLii ka Moiwahine Liliuokalani i ka Moiwahine Kanemake. a ina pilikana o ka Moi i hala aku:
Hooholoia: E kau na hea o ka Papa Loio i kekahi hooilona kanikau mai keia manawa aku. a hiki i ka pau ana o na la he 14. mahope aku o ka hooiewa ana. A e
Hooholoia hoi, e waiho ia aku keia @au olelo hoohole imua o ka Aha Hookolokolo ma ke akea, me ke noi pu akuo e hookomoia no ia maloko o na moolelo o ka Aha Hookolokolo Kiekie.
A. Rosa
W. O. Smith
A. P. Peterson
W. L. Holokahiki.
Honolulu, Ianuari, 30 1891.
I ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani, Moiwahine o ko Hawaii Paeaina : Me ke aloha nui.
Oiai ua oluolu i ke Akua Mana Loa, ka lawe ana aku i ke ola ma. kamae o ke Alii ka Moi Kalakaua mai keia ao aku ma ka la 20 o Ianuari, M. H. 1891, ma ke kulanakauhale o Kapalakiko, mokuaina o Kaleponi, Amerika Huipuia. A.
Oiai. o ke Alii ka Moi Kalakaua. he hoahana kiekie pu Oia me makou, e auamo ana me ka hoomanawanui i na kaumaha, a me na ehaeha, i ke kukulu ana i ka Luakini hou o Kaumakapili, kekahi hana nookela loa i hana ia iloke o ke Au Holomua o Kona noho aupuni ana. A,
Oiai hoi, ua ili iho maluna Ou, ke kaumaha luuluu no ka haalele ana mai o Kou kaikunane Haku i keia ola ana. Nolaila e,l
Hooholoia; O makou o ka Ekalesia o Kaumakapili, mao ko makou Komite 'la, ke komo pu aku nei e kanikau pu me Oe, ma ka paumako. no Kou hanau mua i hala e aku.
Hooholoia; Ke pule nei makou i ke Akua Mana L@. o hoomama ao i K@a mau kauma@, ehaeha a me ka piliana.
Hooholoia; Ke pale nei makou i ko na lani, o h@ holo@na i Kou Noho Alii ana. aia na@ mea o pali ana i ke aupuni a @ lilo kau n@aa lawelawe a@ i mea e holomua n@ @a @olio@u aupuni o Kou lahui kanaka.
"E ola ke Moiwahio @k@ Ak@a." @A
"E mau ko@ ea o ka aina iki pono."
J W N@kana D W Kalinakai
J Waia@iu J Keau
A Na@o B Ka@a.
E ka Moiwahine Liliuokalani i hooneleia i ka Haku Moi Kaikunane ole-e: Aloha oe.
Mamuii o ko ka Mea Mana Loa oluolu i ka @awe ana'ku i ka han@ hope loa o Kou Haku Moi Kaikunane i aloha nui loa ia. Davida Laamea Kalakaua I.
Nolaila: O makou o pa maka@inana o ka Apana o Koloa. Mokupuni o Kauai, mao ko makou Komite ala.
Hooholoia; Ke komo pu aku nei makou Kou mau makaainana e kumakena pu me Oe iloko o ka haawina kaumaha i ili iho maluna Ou, a me kou lahuikanaka. ka ehaeha, ka nina maeele kupouli. ka @iokumokuahua, walania. a me ke kanikau kumakena ana ia Kalanikauli@ua, Ka La e Alohi nei, ke Alii Kaapuni Honua, Ka Onohi o Hawaii nei.
Hooholoia; Ke kome pu aku nei makou me Kou ohana 'lii e auamo pu i na lihaliha o ko kumakena Alii.
Hooholoia; Ke nonoi nei ka makou leo pule e hoomama ia kou luuluu kaumaha. E ola o Liliuokalani ka Moiwahine i ke Akua. a e ola pu hoi me Kou ohana Alii.
A W M@ioho
W A Kiha
J K Smith
Edward Kaaloa
Jacob Hardy.
He ho hoalohaloha o na makaainana o Kau@o. Apana o Hana, i ka Moiwahine Liliuokalani.
Ma ka hora 7 a.m., o ka la 31 o Ianuari 1891. i ku mai ai ka moku ahi Hawaii na ke awa o Nuu Kaupo Mani. a ma ia wa i lohe ia ai ua make ka Alii ka Moi Kalakaua ma Kal@pani.
O makou ko olna ma@ makaaina na i oleloia, mao ko mokou mau Komite 'la. Ke komo pn aku nei makou me O@, a me ka Moiwahine Kanemake Kapiolani a me na Alii a pau @loko o ke ku@akena kanikau. ka ehaeha a me ka mokumokuahua o ka naau i haehaeia no ka u i ke aloha i ka Moi Kalakaua ka Moi o keia lahui.
O makou ko olua mau makaainana, mao ko makou mau Komite 'la, ke p@ana ae nei makou i ka makou pule i na Mana Lani, e hoomama ae i ke kam@aha luuluu o ka naau o na Moiwahine i ke Akua no ke aloha nui i ka Moi Kalakaua i hala.
Ke nonoi ae nei makou, ma ka makou pule. e ola loihi na Moiwahine i ke Akua.
P Kania@
P Kamoau
J W Naehu Jr
Jos K Kamai.
Ma keia la, ua hookohu ia aku o G. Kaluakini. Esq. i Agena ho oiaio palapala kepa paahana, no ka Apana o Lahaina, Mokupuni o Maui.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Feb. 12 1891. 3ts.-d.
Ua hookohuia i keia la o S. E. Kaino Esq., i Agena Hooiaio Palapala Kepa no na Limahana o ka Apaua o Wailuku, Mokupuni o Maui.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina Feb. 5 1890. 3t.-d
Hoolaha Hookahekahe
Wai.
HONOLULU H. I,, AUG, 9, 1890.
O ka poe a pau i loaa na pono hookahekahe Wai. a i ole, e uku ana paha i ka Auhau Wai. ke hoike ia aka nei ma keia na hora no ka hookahekahe wai ana mai ka hora 6 a 8 a.m., a, mai ka hora 4 a 6 p.m. CHAS. B. WILSON.
Luna Wai Nui o Honolulu.
Ap@a d@
C. N. SPENCER.
Kuhi a Kaiaiaina. 92-dti.
KA LEO O KA LAHUI.
JNO. E. BUSH.
L@nahooponopono a me Puuku.
POALIMA. FEBERUARI 13, 1891.
KA HIHIA HOOWAHAWAHA
AHA.
Ma ka hora 10 am. Poakolu nei. ua noho ka Aha Banako ma ka hihia hoowahawaha o ka Hon. J. E. Bush, e hoike mai i ke kumu e hoo pai ole ia ai oia no ka hoowahawaha Aha. O Mr. C. W. Akepoka no ka aoao i hoopii ia.
A na waiho mai oia i keia olelo pane @ hoopaa i keia rula ana a ka Aha, malalo o keia mau komu @enei iho:
KE NOI E KAPAE I KA RULA ANA, &c.
A ano hoi ka Hon. J. E. Bush i olelo ia. ka mea pane mai ma keia hoopii, a noi mai hoi i ka Aha e hoopau ia ka rula i hookomo ia e kuo ana iaia. ma ka la 6 o Feberuari iho la, maloko a mamuli hoi e na rula la ka mea pane i kauoha ia ai e hele mai imua o keia aha hanohano a e hoike mai i ke kumu ona e hoopai ole ia aku ai no ka hoowahawaha ia o ua Aha la, a e ae ia hoi keia mea pane e hookuu ia aku mai na hookolokolo hou ana ma ia mea.
A ke waiho aku nei i na kumu o keia hoopau ana i na rula la, oia hoi:
1. O ka hana i hoopii ia mai ai maloko o ka palapala hoopii kahi i hookahua ia ai na rula la, aole ia mea ma ke kanawai he hoowahahawa hala i keia Aha. a no ia mea he mana ko keia Aha e hoopii aku ai i ka mea pane.
2. Aole i ku i ke kanawai i keia Aha ke hoonai ma ke ano he hoowahawaha, kekahi mea i paiia o ke ano like i ka mea i hoopii ia mai, i hana ia iloko o kekahi nupepa a i ole hoi i hana maoli ia imua pono o ke alo o ka Aha.
3. Aole na mea paiia mawaho aku o ka Aha e pili ana i ka Aha, a i kekahi paha o kona mao koa, i hiki aku ma o ke kanawai i ka hoowahawaha, a oia mea aole no e hiki ke hoopaiia ma ia ano.
4. Aole no hoi ma kekahi wahi i olelo ia a i hoomea ia mai paha ma ua palapala hoopii la, a maloko hoi o ka rula i hoopukaia ai mamuli oia mea, ua hana ia ka mea i pai ia oiai keia Aha Hanohano e noho ana ma kona ano he Aha; a aole no hei ua mea la i paiia i hana ia a manaoia, a ua lilo iki paha he mea e alai aku ai, e hoopilikia a e pale ai i ka hooko ponoia ana o ka pono.
5. Ina paha o keia mea pane io ka mea nana i hoolaha, a ua ku ma ke kanawai ke koikoi no ua mea paiia la, a oia mea aole oia i ae ma kekahi ano he oiaio, alaila, oia mea a me ka hewa i awili pu ia iloke oia mea, he mau mea no ia, a keia mea pane, mamuli o ke kumukanawai a me na kanawai, i kuleana ia e hookolokoloia imua o kekahi jure o kona ano like.
HEHOOKO ANAI KA OLELO.
Ma na po i hala aku nei. ua hoomaka @ai na makaainaina aloha Alii e hoiko i ko lakou aloha ma na an@ o ka wa kahiko, ola hoi ka hala @aa. a p@a aku. hele loa aku ma na ana ku ol@ ka @ahaloia. He @a keia i@naa mau i ke au i hala. i ka w@ o n@ la@ o waiho hino wailua ana. man@a o ka lakou wa e hoolewa ia ai. Ua papa ia mae nae keia ana o na haua o ka wa kahiko e ka Moiwahine Liliuokalani. O ka mua keia o ka leo Alii, i hooki maoli mai i ko kanikau ma ke ano. o na la i hala, a o ka mua no @oi keia o ka hoomaka ana e hooko ia o ka hoomaemae o ka noho ana o ka lahui Hawaii nie ka oiaio i kulike ai me ka inoa e@hia a kakou e ake@a ai he Karistiano. E na hoa makaainana. mai ohumu a mai hoohalahala kakou i ka leo o ka makua o ka Lahui. e kaha mai la me ka leo hooki, i ka palena o ke au kahiko a me ka hookumu ana aku o ke au hou, a e hooko ana hoi i kana mea i olelo ai--he au @o ko kona noho Moi ana. He hoailona maikai keia, he @ mai i ka manaoio o ka M@l@ e hoomaemae ka noho ana @ l@ l@hui e hoomaka aku ana mai iaia aku. Pela o Karisto i ao ai. He ana eia o ka poe Karistiano, a e kana mau hana ka kakoue hahai aka, oiai, oia ke poo o ka hoopono i hoike ia ma ke kino kanaka i ko ke ao a pau, a mai ia manawa i ku ai ka hoopono i a'o maoli ia e ke @iki a ke Akua ma ke kino kanaka. A eia hoi ko kakou Moiwahine e hookumu hou mai la i ke aupuni @ ka hoopono iwaena o kona lahui e like me ka pololei e like me ka makemake o ka mea nona ka hoopono mai kinohi loa mai. He ola keia leo ke hoolohe ia. oiai, oia iho la no, ka leo o ka Uhane Hemolele e hoeu la i ka hoopono e waiho moe malia la iloko o ke Alii, oiai oia na loli ae la mai kekahi kulana a kekahi kulana hou i oi ae--he poo a he alakai no kona Lahui. Pomaikai kakou ko hiipoi ke Alii i keia Uhana hoopono o hapai la i kona noonoo maikai, a he kupano no hoi ia kakou a pau e kakoo aku i keia hana a ke Alii i hookumu ai, a i olelo ai, o ka makia o kona aupuni he hoopono.
Ka Huakai Hope Loa a Kalani.
E malama ia ana ka huakai hoolewa o ke Alii ka Moi. ma ka la Sabati ae nei, Feberuari 15, i ka hora 9 a.m. a o hoomaka ana ke ka'i an@ o ka huakai i ka hora 11 a.m O na hooponopono ana o ka huakai eehia o ka Lani, aia malalo o na hooponopono ana a Curtis P. Iaukea. ka Ilamuku o ka la. Me ka ehaeha nae makou e hoike aku nei. he aha la ka mea i hoemi loa ia ai i hope o ka Adimarala Brown oiai. oia ka @ nana i malama i ko kakou Lani Moi Kalakaua, mai kona wa ola a hiki i kona kino wailua, a nana-ponoi no i hoihoi mai a hoea imua o kakou nei; aka, ma ka Papa Hoonohonoho o ka huakai hoolewa makou i ike lihi iho ai i keia mea nui. Aka, aole o makou kuleana e keakea ai i ka mana i loaa i ka poe ia lakou ia hana, aka, he wahaolelo makou ae ka lehulehu, a peia makou e hoike aku nei.
Olelo Kahea.
E malama ia ana he halawai na ke Komite kumau o ka Hui Kalaiaina, a me na Elele Komite o na Mokupuni mai i ke ahiahi Poalima. Feberuari 13, 1891; hora 6 ahiahi. wa ka hale hui mao o San Anatonio mauka iho o Alanui Moi, no ka noonoo ana. e komo pu aku i ka hoolewa hope loa, o ke Alii ka Moi Kahikana I.
J. A. KAHOONEI,
Peresidena o ka H. K.
Hoolaha a ka Hui Kaa Ahi.
UA HOOHOLO KA HUI KAA Ahi i ko lakau manawa holo,l ma ka la Sabati ae nei, Feberuari 18, 1891.
EHA MANAWA HOLO ILOKO
OIA I.A.
KA HOLO ANA A HOI MAI.
Haalele ia Honolulu 7:00 3:30
Hoea ma Honouliuli 8:03 4:35
Haalele ia Honouliuli 8:25 4:55
Hoea ma Honolulu 9:30 6:00
W. G. ASHLEY
Lunah@hana Nui O. R. & L. Co,
Feb. 10, 1891. 34@i.