Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 131, 17 February 1891 — Page 1

This text was transcribed by:	Kahuanani Kalua-ching
This work is dedicated to:	Anake Lolena

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II. Honolulu, Feberuari 17, 1891. Helu 131

He Moolelo

Moriwiana.

KE KIU O NA MEA HUNA EKOLU

KA UI HOOLILO I KE KUA O NA

LIO I HOME NONA O KE KAA

KA OPIO I LILO I KOA KAULANA

I NA I A O KALEMANA O BOHEMIANA

Ae e ka mea heluhelu, ua pohihihi ka lahui Helene no keia huakai a ke koa opio me ko lakou lohe mua ole, aka no na alakai o na mana kaua o Helene, Ka @oe hoi na lakou e hoomalu a hooponopono ana i ke aupuni ia wa, ua maopopo a ike lakou no keia mea, aka o ka lili a me ka alunu pakaha o na manao iloko o lakou, nolaila, aole lakou i hoike akua imua o ka lahui i kekahi lono e pili ana i ka moi Mikaela.

Aka e hoea mai ana nae na minute e haalulu ai ua mau alakai la o ko Helene mau mana kaua, a auhee aku me ka manao lili o ka hohe wale, a o ua Manawa la e kuu makamaka heluhelu, oia ke kaua e makaikai aku ai.

E like me ka kaua i ike mua ae nei. Ua holo ae ka lono a puni ke kulanakauhale alii, aia o Moriviana ko Bohemia alihikaua ke hoolulu la ma na wai o ko lakou aupuni ua kahea koke ae la na mana kaua o Helene me ka puapuahulu nui ina pualikoa no ka hiki koke ana aku ma ka hale alii me ka hakalia ole, a o na hana o keia kahea koa puapuahulu me ke kukala ole ia o ke kaua, ua lilo ia i mea pahaohao nui ia lakou, aka o ka mana i waiho ia aku me lakou ua hiki ole ia in a koa ke kue aku ma kea no he pale kauoha o ke kipi.

O keia pohihihi nui ma ka aoao o na koa, ua hoopau ia ae la ia i ka wa i hai ia mai ai ia lakou ka lohe mahope iho o ko lakou hooko ana i ana i ke kauoha me keia mau olelo:

Ua kahea ia aku nei oukou e na koa e akoakoa koke mai no ke kue a pale ana aku i ke komo ana mai o Morivana ko Bohemia alihikaua a hoike pu aku hoi iaia, ua lawa a makaukau o Helene nono iho. a aole hoi i apono i kona noho ana malalo o ka hoomalu, a alakai ana a kekahi malihini.

Mamuli o keia hoike a ua mau alakai la, na ia mea i hoomalanialama aku i ka nop@oo o na koa, a oia ka lakou i ike iho ai, aia he halawai ana o na medala kila me ka hahana iloko o na minute pokole e hoea mai ana, nana e alako hou aku ia Helene iloko o ka hookahe koko.

O ke kulana makaukau o na pualikoa kipi o Helene, ua lawa ia e hoolilo i ka mokukaua o ke koa opio a me ko alihikaua Hugo ke huiia i mea ole, aka e ka mea heluhelu, i ka wa i loaa aku ai ka lohe i ua koa opio la mai kekahi aku o kona mau kiu, no na hana a na mana kaua o Helene, ua haawi koke ae la ia ike kauoha makaukau o na mokukana elua, no ka hoolele ana in a koa iuka o ka aina me hakalia ole.

Wahi a ua koa opio la, o ka haule hope ana me na minute o ka ha na, he haawi ana aku ia i manawa kupono no keia poe kipi e hookahua ai i ko lakou ikaika, aka o ka hooko kauoha me ka hakalia ole, e lilo auanei ia i puupuu ikaika loa nana e hamare aku ko lakou mana a lilo i mea ole.

O keia mau olelo haaheo a ua opio la, ua lawe ia ae la ia maluna o na minute mua loa o ka hooko kauoha, a no ka manawa pokole aia na waapa lehulehu i piha me na koa e lana ana iluna o ke ili lau malino o ke kai. E

Hoohae ka naulu oni ka opua

Hue a na piha a moe wai o Hilo.

Oiai na laina waapa k@a e lana ana, ia wa i hookuu ia iho ai ka waapa alii ilalo, a no na minute pokole, ike ia aku la ke koa opio a me ka moi Mikaela e iho iho ana ilalo no ka waapa alii.

Ua haawi ae na laina waapa i ke aloha ma ke kukulu kikepa ana @e i ka lakou mau hoe, a i ka wa a ke koa opio a me ka moi Mikaela i noho pono iho ai, wa i hoe koke aku ai na ko lu waapa no ka aina, me ka ukali ana aku o na waapa e ae malalo o ka alihikaua o na wai hauliuli.

Ua holo hou ae ka lohe a puni ke kulanakauhale alii eia ae o Moriviana me kona mau koa maluna o na waapa. a o ia ka ua lahui kipi ia o Helene, in aka haalulu ae ai me ke pihoihoi nui me ka ninau ana he mau koa aha keia a ka alihikaua Bohemia e lawe mai nei, aka e ka mea heluhelu. @owai ka mea nana e hoike aku ia lakou.

Ma keia wahi e hoomaha aku ko kaua kamailio ana no ka lahui Helene. Oiai aole lakou i ike a maopopo i ke kumu o ko Moriviana holo ana aku iuka o ka aia me na koa me ka loaa ole aku he mau hoike e pili ana iaia, aka no na alakai o na mana kaua o ua aupuni la o Helene, maluna o lakou a me ko lakou mau pualikoa malila malaila kaua e ka makamaka e hoo mahele aku ai.

Aole i pau.

He Moolelo Nanea

No ke

Kamaliiwahine Laulie

Aiole

HE NANEA KAMAHAO NO KA

HULU GULA O KIBERIANA.

He kaao kahiko no Helene.

MOKUNA VII.

Ia manawa olelo aku la ka opio, he aie nui ko’u ia oe e ka nani no kau mau mea i hahai mai nei e pili ana i ka’u huakai o ka hiki ana mai nei, aka ua ike oe ia mea, aole he papohaku kiekie loa o kea o nei ke hoomau ia ka pii ana iluna i kela a me keia minute .

Aole nae i pau pono na olelo a ka opio, ua olelo koke mai la o Kalio@e, o keia papohaku au i olelo aku nei ia oe, aia ia iwaenakonu loa o ka ululaau o ke akua o na kaua, oia hoi ka ululaau e oili mai ai mai ka honua mai mahope iho o ka @ elua.

Ua like no hoi ia me ka’u i olelo ae nei, wahi hou a ka opio, aole he ululaau pohihihi loa a i ike ole ia kona piko waena ke hoomau ia ka hele ana imua, a pela no hoi me ke deragona, aole he moo deragona hu hu loa a hana awaawa ke hoonanea ia e like me ka olua i hana iho nei i keia moo a’u i ike aku nei i na minute i hala ae nei, no ka mea o ka nani ka maikai a me ka nanah@ ka mea nana e hoihoi aku i kona huhu a me ke okalakala ana, a na ia mea hookahi no hoi e alako aku iaia iloko o ka hiamoe naapo e like me kena moo e hiamoe mai la.

A ma keia wahi ke puana ae nei au, wahi hou a Kolana me ke aki poe ana a ka ula ohelohelo o ka roke ma kona mau papalina, e hoomaikai ia o Alahe no keia halawai malihini a launa kamailio ana o kakou, no ka mea ke ike nei au ma o olua la e loaa ai ia’ ka hulu gula ke oluolu ia e olua ke kuhikuhi ana mai ia’u i ke alanui.

Me keia mau huaolelo a ua opio nei nana pono aku la oia ia Kaliope, a no ua ui la hoi ke nanahu mao ole la na ku’i o ka hoohihi a me ka makahehi iloko o kona puuwai no ke kanaka ui o Kolana, a liu wale ko lakou noho mumule ana ua pane hou mai la o Kaliope ma ka haiamu ana a ka minoaka ma kona mau papalina waliwali:

Alia oe e pulale mai e Kainuwai, o pau mai auanei au i ke ahi i kuu makuakane hana naaupo, a eia hoi kekahi e ua hoa nei o ka naueue, owai auanei ka mea i a@ e ku hoaa no aku imua o kela mau bipi lua’i mai i kea hi ma ka ihu, a pela hoi me ka hakaka ana me na koa kamahao moe lepo he umi tausani i lako pono in a mea kaua mai ke poo a na wawae.

Owau e kamailio aku la ka mea nana e alo aku ia mau ino. A he ma naolana ko’u ua hiki ia’u ke lomi aku i ua mau bipi la a pepe i ka wai a hilu, wahi a Kolana me ka maka’u ole, ina nae o kekahi o olua ko’u palekana a i kekahi hoi na ai hoopau o ka lealea a kakou.

No’u iho, wahi hou a ka nani Ka liope. aohe a’u mea e hana aku ai nou e ka ulua o ke kakahiaka nolaila aohe ou manaolana ma o’u nei; aka eia kuu aikane ka ui Aromeda ka moiwahine o na hoololi hoopaha’oha’o he nui o ke Kai Eleele, a ua lohe wale au ua oi palua aku kona ike kupua mamua o Lowina ko’u hanau mua e noho la ma kekahi o na aina nani a kamaha’o ma ke komohana kahi a ka la e napoo ai, a malia paha oia o maua ka mea e hiki ke kokua ia oe e ka nani a’u e ike nei.

He oiaio, wahi a Aromeda ko alii wahine o na ia liilii, oiai au me ko’u makuakane e noho ana ilalo o ka papaku anuanu o ke kai eleele, he hiki loa ia’u ke hoolilo in a ia o ke @ kamaha’o lua ole, a he nui wale aku na mea i hiki ia’u. aka nae ia manawa paha ia a pehea la i keia manawa?

Oia mau aku la no@ kea lo pali, wahi a Kolana, owai auanei hoi ka mea nana e hoonioni e kapeke ai ka pili me ka nihoniho? Ma keia wahi hehe like ae la ka aka a ua mau ui hoohaehae nei i ka naulu o Helene.

Ua hoohala ia e lakou he manawa loihi ma ka hookamaaina ana ia lakou iho, a ma ka hope loa o ka lakou mau hooheno ana, ua unuhi ae la o Aromeda i kekahi omole uuku mai loko ae o kona poli a haa wi aku la ia Kolana me ka olelo ana

Eia ka’u wahi makana ia oe e ka wiwo ole o na wiwo ole; mamua o kou hele ai a e hopu in a bipi elua e hoopaa iloko o ka palau-ihu-lua, e hamo mua oe ia oe iho a puni me ka wai o keia wahi omole uuku.

He wai ano ole ko keia wahi omole, aka nae he waiwai nui a he kokua nui ia nou, no ka @ ua hiki i kona wai ke hoomaalili i ka wela o kea hi a lilo i mea ole, a e like auanei me ka ikaika o ka wela o kea hi pela auanei ka nui o ke anu.

He ma’u wahi makana ia, no ka mea oia ka mea i hiki ia’u ke hana aku nou i keia manawa e ke onaona, a no ka hopena aku o kau au meume ikaika ana me na bipi @ulu o oe ponoi no ke ike ana, a no na koa kino wailua aohe au i makaukau i keia manawa, aka aia oe a lanakila maluna o ua bipi alaila kuhikuhi aku au ia oe i ka mea e hana ai.

Aole i pau.

He Ohohia Nui

O ka @ o kaLahui aia iloko o ka @kahi

I ka hookuee ana oia kona ene@.

Eia ka poe @ nookaa mai ma ka @ ia o @a Luna:

Ian. 1 Princess Liliu Hai@n@

Mrs. C.I. Hiram

C. W. Ashford Mer@ 8@

Chas. Hopkins

Chas. Gulick

W. C. Achi

Win Kamaau @

Jas. Quinn @

Win Rice Mer@

M. L Wailele @s@ St.

@. Kahiapo Lele

Puakinam@ Kak@

J. W. Okm@ Kau@

Kaauwai Liliha St.

Wahinelili Kuna@

Ma o George Kani@K@eh

Ian. 1 Kaelele Kalihi

Kaui Kapalama

Lokalia Koi@i@

Kakai Leleo

Kaluhimok@

H. Dolo Niupaipai

Kumukahi Waikiki

Eleinakule Moilii@

Kahue Puahia

Kahailiopua @

Kanakaole V @

Ke@la Lel@

S. M. N@

Meheula Auwaiol@

Feb. 1 Kahuna Puunui

@. Poui Kama@

Kaluhimoku Ho@u

Awa Kuku@

Noa Kauinakapili

Kaui Kapalama

Kakai Leleo

Lokalia Kalia

J. Hapa

Ma o J. W. H. Keanu @

Feb 10 Meleholeko

Haalo’u

Kalehua Pukole

Ka@

Makalii M@k@

Keumi

Kamaka A @

Palakiko

Laleakaia

Keawe@wi@

Kahoiwai @

Kewiki

Ane Pelekane

C. Spencer

Mano

Mahi Kikihale

Kaalele Kamanuwai

Mio Kulaokahua

Kamiano

Kaaina

Kahiwalani

Nakanealoha

Ka@a Ka Luna

I ka Poo Lawe Nupepa.

Ke polun@ku nei makou i ka poo heluhelu e lawe ne ii ko kakou nupe@ m@kaa@k@ i @ @

Ku N@ma

@ina@u

N@a

ia@a

u@n

nu@

O@oo@ha

@ noho ka

inu@ na @

Poh@ u a

Me@ oo @aa

O k@ ho ma i i

Ka@ ioane

ak@a@

I. B@WL@R.

Sep@ @ 90 d 1@