Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 134, 20 February 1891 — KA HAIOLELO A KA LUNAKANAWAI KIEKIE A F. JUDD MA KAUMAKAPILI, I KE AHIAHI POAKAHI FEB. 18. [ARTICLE]

KA HAIOLELO A KA LUNAKANAWAI KIEKIE A F. JUDD MA KAUMAKAPILI, I KE AHIAHI POAKAHI FEB. 18.

K« lawe mai nei makou ma ke ano nui a hoolalia nku i ka haiolelo aka Lunakanawai Kiekie, no loko mai o ke kape i waiho ia niai ia makou e kekahi niea i hele i ua halawai la, a peiiei no ia: 4i Ena hoaloha me na makaOiaka, ua ioaa ia'u ka hanohano imua o oukou i keia halawai, a e hoike aku i kekahi mau manao no ko kakou Moi i aloha nui ia o Ka« lakaua. "Ikawae noho Moi ana o Kalaaiopuu no ke Aupuni o līawaii nei, o Kiwalao kana keiki me Kameliameha I; ua ia ke Aupnni a pau ia Kiwalao. a o ke Akua hoi ia Kamehameha (oia paha o Kaili]j Ano ke kaua pinopine © na alii; ua iiio ke aupuni iaia īnamuli oikona ikaika. t£ A noho Moi o Kaniehameha I, kii oia ia Keopuolani i wahine narva, a loaa niai na keiki dkolu, o Liholih®, Kauikeaouli a me Naahienaena. He alii haipule o Nahienaena a ua mahalo nui ia oia. "I ka wa i make aku ai o Kamehameha I. ua noho mai o Liholiho i ke aupuni, oia o Kamehameha 11. I ka inakahiki 1823, holo *ia a me kana aliiwahine o Kamamalu i Pelekanei, a make laua ilaila, a hoihoi ia mai i līawaii nei ko laua mau kin6 a o Kaahumanu ke kahu aupuni ilokoo ia mAnawa.oiai, e •»uku iina fto o Kauik-eaouli ia wa/ A i ko make ana aku a.. Kaahuma■mi, o Kauikeaouli j Moi no ke ! AupmM. [ , { Ho alii iokomaikai oia i k<wia I lahuikanaka, aka, aole a iaua keiki Ime kana aliiwahine o KaKima» laJ we laua ia Liholilio i keiki na Uua. j A i ka wa i nawaliwali ?ii o ka Moi Kauiko.Kmli, ua hooili »a ke Aupnni ia Lihoiiho, a o Kma Kaleleonalani kaua aliiwahige. a nalaiu wai o u Ka Haku o līawaii. ? Ua manao iai oia ka hooilina o ke Anpuni ak;«. ua »iakc e no nae oia i kona wu op o, a make no hei «■ Liholiha ka Moi kane. a ili ko Aupuni ia LoMa, t>ia o Kamomimehu

*" Aole oia i mare wahine a hiki . wale i kona make ana i jca makahiki 1872 ika 3a 11 o Dekenaaba. me ka hooiiina ole o ke Anpnni, a iloko oia wa, na iii i ka Ahaoleio ka maqa e koho i Moi n r ni, a o W. C. Lunalilo kai koho ia i Moi no ke Aupnni. He pokole loa kona noho Moi ana, a ua make oia me ka nele i ka hooilina «le o ka Nohoalii. uMa keia wahi. ua ili hou n'o i ka AhaoMo ke koho hou ana i Moi no ke Aiinnni. a o Kalakaua kai | k«hoia i Moi no ke Aupuni- Hawaii |m>i. ikala 12 n Feb. 1*74. j "He Moi oluolu loa oia. ahe aloha i na mea a pau; he alii naauao oia, a ua nana nui i na buke a me na nupepa. Ua noho oia ma na oi- j hana lehulohu, hn Lnna Tieta, he Puuku Moi, he Kakauolelo o k« Keona Hoona Kuleanfu he īioio nra ke Kanawai a me kekahi hana o «o. u Xana i imi a loaa ke Kuikahi Panailike o Ilawaii nei mo Amerika, a ua hele kaapuni i ka hontui nei. A<> kana mau hana i ha!a aku, me ia no io, oiakahoomana kh, a e haalele loa i kela mau hana ana. .■■■■ . ■ ■ " Noiaila, e aloha kakou i ko kakou Moiwahine, e pule i fcc Akua e kokua i'kana hookele aupuni ana,"