Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 135, 23 February 1891 — Page 3

Page PDF (1.07 MB)

This text was transcribed by:  Tiffany Cabos
This work is dedicated to:  Kailey Cabos

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

            Ua huli hoi aku ka mokuahi Monowai, i ka Ipuka Gula, mamuli o ka poino i loaa i kekahi o kona mau mea paahana, oia hoi, ka hao nana e hookaa i ke ku'e me kaiho, i kanaia Ihaft, mamuli o ia poino oia i hiki ole mai ai, a manao ia ai, na holoaia i ka moana.

 

HE MOOLELO HAWAII

 

--NO--

 

KUALUNUIAOLA.

 

KE KEIKIKOA O KA MOKUPU-NI O MANOKALANIPO.-- KA HUAPAIOLE O KE KOA I NA LA O KA NOHOALII ANA O OLA. KE ALII O WAIMEA, KAUAI.

 

        I pahu ia mai nei i ka oo ke keka-hi wahi keiki uuku aihue oopu, wa-hi hou a na koa me ka nui o ka ha-nu, ia haalei ana no a ua wahi kei-ki nei o ke ku no ia ma ka opu o Manoa @ili ma ke kua a o Kapaona ma hoi- i hailuku ia i ka pohaku e ua wahi nuku nei a ka ikaika nui wale.

        A o ka noho koke o ke kahuna o Ola ma ka aoao, ua hoike aku la oia ma kona i ke kahuna i ke'lii, aohe he mea e ae nana i hana keia mau hana o Kualunniaola no.

        I ka lohe ana o ke'lii o kana kei-ki no me Kahapula ka mea nana i hana keia mau hana, ua mao ae la kona huhu a me ke ano minoaka, kamailio mai loa oia i na koa, ika-ika ole no ka hoi oukou i kela wahi keiki uuku.

        I ka pau ana no oia huaolelo, o ka pau ae la no ia o ka ke alii olelo ana, a aole hoi i hoouna ia na koa no ke alualu ana aku mahope o ka aneheu o ka pepehi kanaka.

        Ua maopopo ae la paha ia kaua ke kumu i imi ole ia mai ai o Ku-alunuiaola ma me na aikane, nolai-la e nana hou aku kaua i ka uka kuahiwi kahi hoi a ka opio me ua aikane e hiamoe la e like me ka kaua i haalele mua iho nei.

        Oiai ko ka hale holookoa a pau e luu ana iloko o ka hiamoe a i ke ala ana ae au puka ka la, a i ke awakea oia la h@ea mai la na ma-kua o Pii imi loa mai i ke keiki e hoi no ka home.

        I ko laua hiki ana mai ike nui a pau, noho iuka a moe ia po a ao, a ma kekahi la mai hoi nui ana me Pi i ko lakou wahi.

        Ua ana malu aku la o Kual@@@i-aola ia Pi e noho no laua laka a o na makua ke hoi, aka ua olelo mai ka hoahanau, heaha auanei @o hoi, e hoi no au a mea pii mai ua ike iho la hoi au i ka hale.

        Mahope iho hala aku la lakou la, koe iho la ua olali nei me kana mau aikane o ka hapuku ana a nui i ke alo, o ko lakou noho ia a nui ka la a mamua o ka ma-u ana aku o ka la ilalo, hoea hou mai la o Pi mai kai mai, iaia no a hiki hoolale koke no ka ai.

        O ko lakou ai ia a maona, a ma-mua o ke kuonoono pono ana aku o ka ai ilalo ua olelo mai la o Kualu-@iaola ina paha o keia maona ana o kakou a i iho nui ia e kakou i Waikaia e lealea ai me kamalii, ina ua pono loa; mamua o ka ai ana a maena noho e nana i ka lele mai a ka pali mahope a me ka holu mai a ka @i makani.

        Ina pela, wahi hou a Pi, e iho kakou i kai o Waimea, no ka mea he lealea kolailo he pahee i ka nu-ku muliwai.

        Ua holo ae la keia mea ia lakou, a e like me ka nee ana a ke kumu kukui hele pu me ka pilali, pela no hoi na aikane i hahai wale mai ai no me ka maka'u o loaa mai i na koa o ke lii mahope o Kualunuia-ola.

 

He Leo Poloai.

 

        Ina makamaka a pau o KA OIAIO e noho ana mai Hawaii a Kauai, ka poe hoi nana i apo mai a hooki-pa aku i keia wahaolelo hope ole o ka Lahui.

        Ke kono ia aku nei ko oukou mau manao maikai a aloha Lahui oiaio hoi, e haawi mai i na kokua ana no ka pono a me ka holomua o keia wahaolelo o ka Lahui Hawaii oiaio, ka nupepa hoi aole e hiki ke punukuia e ka mana o ka poe e ake ana e nalo na ino a me na hana po-no ole i manao ia e panee mai ma-luna o ka Lahui. Aka, he waha-olelo ia i kukuia ia maluna o ka oiaio, a o ka oiaio ke kahua, a o ko-na moa no hoi ia.

        A oiai, ua waiho ia mai ia'u ka hana o ka malama ana, a me ka hooponopono ana i ka papa inoa o ka poe a pau i lawe i keia nupepa i keia makahiki e hele nei, mai ka papa inoa o na luna a me ko ka poe lawe pakahi a puni na ailana mailoko mai o ka Buke inoa o ka makahiki i hala, a ina makemake nui au e hooikaika e like me kahi makaukau i loaa, no ka hooholo pono ana aku i na mea e loaa pono aku ai ka oukou mau nupepa me ka hauleule ole, i kulike me ko ou-kou makemake. A i mea e nee mua aku ai keia makemake  o ka ou-kou apo ana mai me ka lokahi ma ko oukou aoao mai, a e hooikaika no hoi au maanei nei aku, a eia ke-kahi mau mea i makemake ia e ko no aku ia oukou:

1. O ka poe e makemake ana i ka nupepa "Ka Oiaio," e kauoha pololei mai ma keia keena. Keena o ka Oiaio, ma ka inoa o ka Ho@. J. E. Bush (Ailuene Buki.)

2. O na hemahema a me na pili-kia no ka oukou mau nupepa, e ho-ike koke mai me ka maopopo ma keia keena, mai hookaulea.

3. Kakau pololei mai i ko oukou mau inoa, me na hua kumu, a me ka inoa o kahi a oukou i noho hoo-la'ila'i ai.

4. O ka mea a mau mea paha e hooneo ana iaia iho mai kahi mua a hele aku a noho aku he wahi kaawale, e pono oia e hoike koke mai i kona nee ana, a ha'i mai i ka-hi hoa ana e noho kauaheahe ana.

5. Ke ola o ka nupepa, aia mai ia ma ko oukou aoao, a o ka mea nui ia: a ua ike no oukou i ka olelo a ka Luna Nui o keia nupepa e pili ana ia mea. @a he aloha a he ma-nao maikai, hoike iho ma ka hoo-kaa pono ana i ke ola o ka nupepa. O na mea pili i ke dala o ka nupe-pa, me ka Hon. J. E. Bush oukou e kamailio ai no ia mea.

6. O na leta hoike mea hou a me na manao kakau ia mai, hoouna mai i keia keena, me ka hoike pono mai i ka inoa pololei.

Me ka haahaa.

EDWARD KEKOA.

Keena Oiaio. Honolulu Feb. 5. '91.

 

HOOLAHA I KA POE MAKE-MAKE I "KA LEO."

 

        Ma keia hope auk ke hoolaha ia aku nei, e kii aku ka poe makema-ke i ka nupepa Ka Leo i na Luna e lawe nai i ka nupepa, oia hoi o J. Kahaleluhi J. Kaneaiakala J. Keanu Parao T. Kapualei John Samoa

Geo. Kanikau.

JNO. E. BUSH

Luna Hooponopono.

 

HOOLAHA A KA PUUKU.

 

NO NA HOOKUPU NO KA LA KUO-KOA O KA LAHUI HAWAII.

 

        I na Hawaii a pau, ke poloai aku nei ka mea i kohoia he Puuku no ka wa, no ka malama ana i na hookupu, e loaa no oia ma ke Keena o ka LEO O KA LA-HUI i na la a pau, koe ke Sabati, ka la ehiku o ka bebeloma, e lawe i na hooku pu a ka poe i aloha i kona aina hanau, i makee i Kona Kuokoa o Hawaii Ponoi.

        I mea e maopopo ai ke ano o keia hoo-kupu, ke hoike aku nei ka puuku, pe-nei. Ua noa ka hookupu i na Hawaii a pau, i na hookupu dala, a me ai paha. He mau haneri dala kai hookupu ia i ke ia manawa, a he 10 bipi, he 20 mau puaa. E hoike ia aku ana no ka papa inoa hoo-kupu i ka wa e pau pono mai ai o na hookapu ma ko'u lima.

Ma ke Kauoha.

JNO. E. BUSH.

 

Hoolaha a ka Hui Kaa Ahi.

 

        UA HOOHOLO KA HUI KAA Ahi i ko lakau manawa ho-lo, ma ka la Sabati ae nei, Feberua-ri 18, 1891.

 

EHA MANAWA HOLO ILOKO OIA LA.

 

KA HOLO ANA A HOI MAI.

 

Haalele ia Honolulu 7:00 A.M. 3:30 P.M.

Hoea ma Honouliuli 8:05 A.M. 4:35 P.M.

Haalele ia Honouliuli 8:25 A.M. 4:55 P.M.

Hoea ma Honolulu 9:30 A.M. 6:00 P.M.

W. G. ASHLEY

Luuahoohana Nui O. R. & L. Co,

Feb. 10, 1891. 5ts-d.

 

KUAI HOOPOHO LOA!

 

No Ekolu Pule Wale no!

 

E HOOMAKA ANA MA KA POAKAHI LA 15 O DEKEMAHA, NO KA PO-MAIKAI O KUU LAHUI PONOI.

 

        E kipa mai i hookahi, o ka pono no o ka hele mai no a pau, i ike maka, oia hoi, e kuai hooemi loa aku ana wai i ko'u mau waiwai a pau ma ke dala kui-ke, oia hoi, na KALAKOA hooluu like ole. Mai ka 12 a 20 I-a no a $1.00.

        Na KALAKOA laula, mai ka 6 a 8 I-a ko ka $1.00.

        Na KALAKOA hapa kanikau laula, he a na ka $1.00.

        @ KINAMU, he 12 I-a $1.00.

        @ KAKINI WAHINE 25 keneta.

        KA PAPALE o na opio wahine i kino-hinohi la, he $1.50 a pii aku, no ka mea hookahi.

        Ka LEPO-NALO mai ka S a 18 I-a no ka $1.00.

        Na A-1 KALA KEOKEO a me hapaka nikau o na wahine, 10 keneta no ka mea hookahi, a pii aku.

        Na KAMAA haahaa o na wahine, he $1.00 wale no no ka paa.

        Na KIHEI huluhulu, na HULUHU-LU manoau a: na HALII moe a pela aku.

        Na PALE-ILI oluna o na kane, he 25 keneta wale no o ke ano maikai.

        Na PALE-ILI olalo, he 40 keneta wa-le no a pii oku.

        Na PAA LOLE o na keiki o ke KALI-KIMAKA.

        Na PALULE hana o na kane mai ka 40 keneta a pii aku.

        Na PALULE huluhulu mai ke 40 ke-neta a pii aku.

        Na PALULU keokeo i aiana ole ia, he oluolu ke kuai ana, a he nui wale aku ao koe o na waiwai e kuai hooemi ia aku ana, mai hoohakalia i ke kipa mai iloko o keia mau Pule Ekolu wale no e loaa ai ka makepono loa o na mea kuai ma ko'u hale.

F. MOSES KEUMI.

ALANUI MOI

 

JOS. HUBASH.

(Alanui Papu, Honolulu H.I.)

 

He mea Milo Gula kau-lana. aia ma ka

 

Halepohaku o Makanani.

 

He Puu nui o na mea Gula,

 

A ME

 

Na Lako Dala o kela a me keia ano.

 

No ke kumukuai haahaa, e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka lilelile, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he keu a ka haahaa o na kumukuai. Honolulu Feb. 2, 1891. 121 1w-d.

 

KA HUI KAA ENTERPRISE.

 

Ua kukulu ae neiau i kekahi HUI KAA. Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE ma Alanui Kalepa.

 

Ma ka Huina Hoolulu Kaapio Helu 13.

 

O na kauoha pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e heo ko koke ia no me ka piha eleu ka uwila.

 

E Hoao i pau Kuhihewa.

WALLACE JACKSON,

 

TELEPONA BELE HELU…..113.

MATALA…..690.

 

Hoolaha Hookapu.

 

        Ke hoike ia aku nei ka lohe in a ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa ma-na i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oa-hu, i hoolimalima ia e maua mai ia Ke-leau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko mana mai hope paha, a e hoiko ia e like me ke kuhiku-hi a ke kanawai. O na poe a pu e ma-kemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C.D. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.

Owan no me ka haahaa.

MRS. C. I. HIRAM.

Honolulu, Oahu. Oct. 8, 1890. Smc-d.

 

NO KA POE MAKAIKAI

MA KA

O. R. & L. Co.

MA KA I’A HAMAU-LEO O EWA.

 

        O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi @lulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora @ @ P. M o ua @ a pau.

        Na ka auhau, aohe oleilo ana, he hoo-kahi wai o ka like, mai ka liko a ka laele.

        OLA HOI, HE---50 keneta, hiki i Manana i hou mai---70 keneta, hiki i Honouli@ a hoi mai.

        O keia ka manawa pono o la’i ai ka holoholo hoohala manawa me ka hana ana in a ea oluola maikai, no elua nani keneta wale @ o ka mile.

        Im@. Oct. 8. @.

 

Ka Hui Uwati Kaleiponi.

 

        Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookah, ma ka uku palua dala o ka pule hookah. E kip ae io---

A.J. SCHREIBER ---Agena Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

 

HELU 53, ALANUI MAUNAKEA.

 

Ke Kauka Loea o ka Ai-na Pua.

 

UA HIKI KE HOOIA IA KELA A me keia ano ma’i, mai ko na kane wahine a me ko na keiki liilii. O na ma’i ha-no, ua hiki loa ia ke hoona ia @o ka waalahi. A e ua ma’i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.

        Ke noike ia aku nei, oia ke ola i@ me ka oluolu pu o ka aukau.

        E KIPA mai e ka poe i hooluu-luu ia me na laawina pili@ i ka ma’i a na’u makou e hoolaa aku.

KAUKA YONG KAM PU@.

Aug@. @.