Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 142, 4 March 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Michael |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
UA HOOKUU IA KA HON. J.
E. BUSH.
Ma ka auina la o nehinei, i hoopuka mai ai ka Aha Piha i ka lakou olelo hooholo, e pili ana no ka hihia hoowahawalia Aha o ka Hon. J. E. Bush, e hookuu ana i ka mea i hoopiiia.
A ke haawi aku nei KA LEO, O KA LAIII'I i kona hoomaikai ia oukou no ko oukou hoopuka ana mai i ka oukou olelo hooholo maluna o ke Kanawai.
HE MOOLELO HAWAII
-NO-
KUALUNUIAOLA.
KE KEIKIKOA O KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO, KA HI'APAIOLE O KE KOA I NA LA O KA NOHOALII ANA O OLA. KE ALII O WAIMEA, KAUAI.
I ka lohe ana o Kualunuiaola i keia mau huaolelo ku i ka hoonaukiaki, ua huli ae la oia a kamaiho aku la i ka mea nana i pane mai:
U ia e pulale i ka hoi me ka waiwai o paumaele hewa ka lima, e noho iki iho pela e nana i ka ihe a ka moho o Waimea, no ka mea, aohe ka hoi au i pahu i ka'u ihe, ke a make e mai nei no nae oukou.
Me keia mau huaolelo a ua opio nei. oiau ae la oia i kana ihe, a liuliu hoana aku la e pahu, aku nae, aole oia i pahu. ka'ika'i mai la ua opio nei i kana ihe a iliwai like me ka poohiwi, hina a hilala ke kino ihope a hoomaka e pahu i kana ihe me ka ikaika.
I ka nana aku i ka ihe a na keiki nei kani ke oe, hu ka makani a haalele wale, a he manawa hoi ia na na aoao a elua e ku malie ana me ka pane leo ole.
O ka lele ia o ka ihe a Kualunui aola a pa i ka ilihonua. mahope iki iho o ka ihe a ke keiki o Kekahi a kokolo hou aku la imua. ia manawa i uwauwa hou ae ai ka poe o Waimea me ka olelo ana:
"Ua make i ka moho o Waimea nei."
O ka imu hoi keia i ho-a ia aku ai a enaena, ua hoopio ia iho la i ke kai me ka uhi pu ia ana i ke one.
A o kahi i paa mai ai o ka lele ana o ka ihe a ua Kualunuiaola nei he puu pohaku nui, a he wahi hoi ia i hiki mua ole ia e ka ihe a keka hi kanaka makua i hina ka papa auwae mai mua mai, akahi wale no ia Kualunuiaola.
Oiai ka poe o Waimea e ohi hapuku ana i na waiwai, e like me ka hooheno ana: "Oni hapuku ka i'a o kapaau." ua hoopaapaa mai la k. @oe o Kekaha. me ka aumeume @ @. waiwai, ma ke ano, aole i eo i ka poe o Waimea, no ka mea. na ha'i i pahu ka ihe ma ko Waimea aoao. aole na na moho i olelo mua ia ai i kinohi.
Iloko o keia manawa e hoopaapaa nei na aoao a elua, ua hui aku la a hui mai ka aha kanaka, a no ka paakiki loa o ka poe o Waimea ua eo no ia lakou ka pili, nolaila. ua hoomaka iho la ka hakoko ana o na aha kanaka nei.
Na ka poe o Kekaha i aha'i mua ka lanakila, ma ka lele mua ana mai e popehi maluna o ka poe o Waimea, a ua olelo ia he nui ka poe o Waimea i luku ia ma keia hana ana.
Make loa a mahunehune kekahi poe, a o kekahi poe hoi, pau nui i ka hee, i pakele ai mai ka hanaia pu ana mai a ka make.
Oiai kekahi poe kakaikahi e hakaka ana no me ka poe o Kekaha mamuli o ka minamina i ka waiwai, na huli ae la o Kualunuiaola a olelo aku la i kona hoahanau me na aikane penei:
Pehea kakou e nanamaka nei, e komo pu paha kakou iloko o ka hakaka ana ma ka aoao o ka poe o Waimea, no ka mea. ke pili wale mai la ka poe o Waimea i na keiki o Kekaha.
He oiaio keia mau olelo a ua opio nei, oiai, no Kekaha wale no ka hapanui o na kanaka i kahaone a i ka nana aku, ua uhi paapu ia ke one o Luhi, aohe he ike ia aku o ke a'ia'i o ke one, he ula wale no i ka ili o na kanaka o Kekaha, me he alaea ala o kakou o Hawaii nei.
Aole i pau.
HOOLAHA I KA POE MAKE-
MAKE I "KA LEO."
Ma keia hope aku ke hoolaha ia aku nei, e kii aku ka noe makemake i ka nupepa KA LEO i na Luna e lawe nei i ka nupepa, oia hoi o
J. Kahaleluhi J. Kaneaiakala
Geo. Kanikau Parao
T. Kapualei John Samoa
JNO. E. BUSH
Luna Hooponopono.
Olelo Kauoha.
Ke hai ia aku nei ka lohe i na lala a pau o ka Hui nau-a, e akoakoa ae ma ka Paalii i ka hora 2 p. m. o keia la, no kekahi hana nui i manao ia ai e hana.
E hoole@e i keia kauoha.
Ma ke Kauoha.
Mar. 4, 1891. 1t-d.
Olelo Hoolaha.
Ma ka Poakahi, Maraki 9, 1891, e uku ia ana he uku mahele i na Hoa Hui o ka Ha HAWAII BANANA COMPANY, ma ka rumi Loio o Wiliam C. Aehi, a ke konoia nei na lala o ua Hui ia e kii ae i ko lakou mau kuleana.
Ma ke kauoha.
Maraki 2, 1891. 1w-d.
OLELO HOOLAHA.
Ke hoolaha ia aku nei ua hoopau ai ka Palapala malama waiwai o Mr. A. J. Cartwright (Kakalaika) nona mai kona mana e malama i ka waiwai o ka mea nona ka inoa maialo (Lilia Piikoi.) a ua hoihoi hou mai no oia iaia i kona waiwai a paa i waiho iho nei iloko o ka lima o A. J. Cartwrights, a nana no hoi e ohi kino aku a e malama i kana lana a pau e pili ana i kona waiwai i olelo ia ae la, a hiki i kona hoolaha hou ana aku.
LYDIA P. KAMAKAIA.
Feb. 25. 1w-d.
OLELO HOOLAHA.
Owau o ka mea nona ka inoa ina lalo iho nei, ke hoike aku nei au i ke akea. i ka poe e ake ana e loaa @na mau HOME noho, e kipa n@ai ma kahi o ka mea nona keia inoa. a e loaa no na HOME oluolu no ka noho ana.
He maa hale ko'u i maka ka@ no ka hoolimalima ana i ka poe makemake. Eia ma Kamanuwai. e pili ana i ke Alanui Nuuanu, a e loaa no wau ma kahi o Mr. Pa. Wi ma Alanui Nuuanu.
D. KAHUAKAI KAELELE.
Feb. 2@, 1891. 2ts-d.
HOOLAHA OIHANA WAI.
I kulike ai me ka Pauku I o ka Mokuna 27 o ke Kanawai o 1886.
Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i kekahi pono wai piula, na hiki mai ka manawa hookau a e hookaa ia ai o ka uku wai no ka manawa e pau ana ma ka la 30 o Iune, 1891 ma ke Keena Oihana Wai o Honolulu ma ka la mua o Ianuari, 1891.
O na koena uku wai a pau e waiho kaa ole ana he umi-kumamalima la mahope iho o ka wa e hookaa ia ai, ua ku no i ka pakui hou ia ana me ka 10 keneta pa haneri.
O ka poe e uku wai ana e oluolu e awe mai i ka lakou likiki hope i uku ai.
E uk ia na uku wai ma ke Koena o ka Oihana Wai ma Honolulu, ma Kapuaiwa Hale.
CHAS. B. WILSON,
Luna Nui o ka Oihana Wai.
Honolulu, Dec. 20, 1890.-d. tf
HOOLAHA A KA PUUKU.
NO NA HOOKUPU NO KA LA KUO-
KOA O KA LAHUI HAWAII.
I na Hawaii a pau, ke poloai aku nei ka mea i kohoia he Puuku no ka wa, no ka malama ana i na hookupu, e haa no oia ma ke Keena o ka LEO O KA LAHUI i na la a pau. koe ke Sabati, ka la ehiku o ka nebekima, e lawe i na hooku pu a ka poe i aloha i kona aina hanau, i makee i Kona Kuokoa o Hawaii Ponoi.
I mea e maopopo ai ke ano o keia hookupu. ke hoike aku nei ka puuku, penei. Ua noa ka hookupu i na Hawaii a pau, i na hookupu dala, a me ai paha. He mau haneri dala kai hookupu ia i ke ia manawa, a he 10 bipi, he 20 mau puaa. E hoike ia aku ana no ka papa inoa hookupu i ka wa e pau pono mai ai o na hookapu ma ko'u lima.
Ma ke Kauoha.
JNO. E. BUSH.
Hoolaha a ka Hui Kaa Ahi.
UA HOOHOLO KA HUI KAA
Ahi i ko lakau manawa holo, ma ka la Sabati ae nei, Feberuari 18, 1891.
EHA MANAWA HOLO ILOKO
OIA LA.
KA HOLO ANA A HOI MAI.
A. M. P. M.
Haalele ia Honolulu 7:00 3:30
Hoea ma Honoliuli 8:05 4:35
Haalele ia Honolulu 8:25 4:55
Hoea ma Honolulu 9:30 6:00
W. G. ASHLEY
Luuahoohana Nui O. R. & L. Co.
Feb. 10, 1891. 5ts-d.
KUAI HOOPOHO
LOA!
No Ekolu Pule Wale no!
E HOOMAKA ANA MA KA POAKAHI
LA 15 O DEKEMABA, NO KA PO-
MAIKAI OKUU LAHUI PONOI.
E kipa mai i hookahi, o ka pono no o ka hele mai no a pau. i ike maka, oia hoi, e kuai hooena loa aku ana wau i ko'u mau waiwai a pau ma ke dala kuike, oia hoi, na KALAKOA hooluu like ole. Mai ka 12 a 20 I-a no a $1.00.
Na KAUAKOA laula, mai ka 6 a 8 I-a ko ka $1.00.
Na KALAKOA hapa kanikau laula, he 7 I-a na ka $1.00.
Na KINAMU, he 12 I-a $1.00.
3 Paa KAKINI WAHINE 25 keneta.
Na PAPALE o na opio wahine i kinohinohi la, he $1.50 a pii aku, no ka mea hookahi.
Na LEPO-NALO mai ka 8 a 18 I-a no ka $@.00.
Na A-I KALA KEOKEO a me hapaka nikau o na wahine, 10 keaeta no ka mea heokalii. a pii aku.
Na KAMAA haahaa o na wahine, he $1.00 wale no no ka paa.
Na KIHEI huluhulu, na HULUHULU @noanoa; na HALII moe a pela aku.
Na PALE-ILI oluna o na kane, he 25 keneta wale no o ke ano maikai.
Na PALE-ILI olalo, he 40 keneta wale no a pii oku.
Na PAA LOLE o na keiki o ke KALIKIMAKA.
Na PALULE hana o na kane mai ka 40 keneta a pii aku.
Na PALULE huluhulu mai ke 40 keneta a pii aku
Na PALULE keakeo i aiana ole ia, he oluolu ke kuai ana, a he nui wale aku no koe o na waiwai o kuai hooemi ia aku ana, mai hoohakalia i ke kipa mai iloko o keia mau Pule Ekolu wale no e loaa ai ka makepono loa o na mea kuai ma ko'u hale.
F. MOSES KEUMI
ALANUI MOI
JOS. HUBASH.
Alanui Papu, Honolulu H. I.)
He mea Milo Gula kau
lana, aia ma ka
Halepoahku o Makanani.
He Puu nui o na mea Gula,
A ME
Na Lako Dala o kela a me keia ano.
No ke kumukuai haahaa. e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka lilelile, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he kea a ka haahaa o na kumukuai. Honolulu Feb. 2, 1891. 121
KA HUI KAA ENTERPRISE.
Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA.
Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE
ma Alanui Kalep.
Ma ka Huina Hoolulu
Kaapio Helu 13.
O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ka TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e hoo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.
E Hoao i pau Kuhihewa.
WALLACE JACKSON,
Luna Nui,
TELEPONA BELE HELU……………………113
MATALIA…………………………….690.
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa mana i ko mana mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Punoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o na mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e mana, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.
Owau no me ka haahaa.
MRS. C. I. HIRAM.
Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. 3ms-d.
NO KA POE MAKAIKAI
MA KA
O. R. & L. Co.
MA KA I'A HAMAU
LEO O EWA.
O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi ho lala ma Kuwili, Honolulu, i @ mea @@ P. M. o na Poaono a pau.
No ka au@@@, aohe oleia ana, he hookul@ wai o ka like. mai ka liko a ka lae@@.
OIA HOI, HE-50 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai-70 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.
O keia ka manawa pono e la'i ai ka holoholo hoohala manawa ma ka hana ana i ua ea oluolu maikai, no elua wahi ke@ela wale no o ka mile.
@@@-d Oct. 8 1890.
Ka Hui Uwati
Kaleponi.
Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi. E kipa ae io-
A. J. SCHREIBER-Agena
Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotela Alonetona.
KAUKA YONG KAM
PUNG.
HELU 53, ALANUI MAUNAKEA
Ke Kauka Loea o ka Ai-
na Pua.
UA HIKI KE HOOIA IA KELA A me kela ano ma'ia mai ko na kane wahine a me ko a keiki liilii. O na ma'i ha-no, ua hiki lea ia ke ehoola ia me ka mealohi. A e na ma'i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.
Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ianei me ka oluolu @u o ka aukau.
E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihua i ka ma'i a na'u oukou e hoola aku.
KAUKA YONG KAM @UN@
Augate 25, tf-d.