Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 148, 12 March 1891 — HE MOOLELO HAWAII NO KUALUNUIAOLA. [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII NO KUALUNUIAOLA.

K*E KEIKIKOA O KA MOKUPUXI O MANOKALANIPO, — KA KE KOA I NA LA 0 KA NOHOALII ANA O OLA, KB ALII O WAIMEA, KAUAI.

A he nui a he lehulehu wale aku na kumu kanalua e pili ana i ka pet>ehi ana i ke pio i luai ia niai iloko ona pepeiao o ke alii, aka, nae, ua lilo ia mau mea a pau i mea ole i ka manaopaa o ke alii. oke kumu nui o keia ho©le ana o Ola i ke a'o a kona mau kahuna a me kekahi poe e ae. he hiīahila i ka hele e mihi, akahi, a he hoonaukiuki i ke kuhalahala o Manoua niahone o ke keiki, oia hoi ka inoa o kc kahuna i hele ai, a kaua i ike miia ae nei, a mawaho ae o ia, oia no ka luku ia ana o kona mau koa e ka opio. Ika ike ana o na . kahuna, ua paa loa ka maria<» o ke alii e make ke pio, ua hooholo like iho la lakon uiahope iho o ka noōnoo pono ana e kau ia ke pio iluna o ka lele i na po o Kane a me Lono, oia hoi ka 27 a me ka 28 o na po e kau ai ka mahina. I 1 a holopono ana o keia make o ke p'e e liko me ka makemake o ke alii, ua lawe ia aku la o Kualunuiaola iloko o ka unu e kekahi mau kanaka ikāika, a hoopaa īa iho la kt>na mau lima a elua kekahi ana hu ohia eku ana, a malaila oia i ku ai ia ahiahi a ao ia po, no ke ka Uali ana i kona wa e kii ia mai ai e na lima menemene ole o ke aloha ole no ke kau ana aku īaia i ka lele ka make. Aloha ino ua Kualunuiaola aei a kaua.

A oiai o ke* Kaloa mua 110 ia, oia hoi kekahi o na po ma ka helu po Hawaii, nolai 1p , e waiho iho kaua iaia iloko o na hana aloha ole a kona makuakane, a e liuli ae ka kaua nana *na iuka i ka nahele o Pe 7ape*a, kahi hoi a kona makuahine a Kahapula e kakaii ana no ka hoi aku o kana keiki. Ma kela ahiahi a Kua(unuiaola ma i haalele aku ai i kauh&le no ka iho ana i kai o Waiuaea, i | ka nana pahee ihe i ka nuku muliwai, me ka ike oie o Kahapula, o Keia nalo ana o na keiki no Waimea, aka nae i ka uhi ana inai o ka po, aole 1 hoi ilii aku kana keiki me kanaka me kana mau aikaae. Ua hooniau n© o Kahapula i ke kakali, me kona manao no'la, aia no na keiki i ka nahele kahi i walea ai e like me ka mau. Aka nae, a ao ia po, aole he keiki i hoi aku, noiaila, ua lioomaka mai la oia e hopohopo ua |x)ino a īia pilikia paha ke keiki, akahi okoa hoi ka naiowale o na maka mai ke uhiahi mai a po wale no, a mai ia po hoi a hiki. wale i ke ao linla ia la. o k;i l »a hol ia o ua la o ka hui ole aku o Kualunu:aoia aie ka aikaue, oia hoi ka la £ ke kaua nui & kaua i ike mua ae n<% a i ka po ana o'ia la, aole i m».' poih> i.". Kahnpula :i hiki w.ile i ko ao na. no ka an a, v:a heU* mni la

ke aloha keiki a haale r'ka mnnawa papale imua o na maka. A ma ke kakahiaka o ia la. hpoia iho la o Kahapula i kana i manao ai ua make ke kēiki, eia ka aohei make, aka nae, e aiakēiaku ana. ■ ■ ' I ko Kahapula ala ana ae ia kakahiaka, nana aku la ia i kahi a ke keiki e ai a hu ae la ke alo- v ha, opeope inai la i na wahi weilu o ke keiki a pau ike al» me ka hele le bo a ka waimaka, a uwe hama-! ma ae la me ka leo nui, no ka mea, ua ano mai la a o ke keiki wale no 9 loko oka hale a pau v aole hoi 'o ka noho ana iho-hoelaukanaka I na keiki. AoleipaU.