Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 166, 7 April 1891 — Page 3

Page PDF (1.06 MB)

This text was transcribed by:  Lovey Slater
This work is dedicated to:  Brother Alva Andrew

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Na Lauwili a me na Imiepa

            Mamuli o a lauwili a me na imiapa, ua haalele aku he 12 mau makai o ka uwati elua.  O ke kumu o keia, ua hoole lakou i ka lole ia o ko lakou kino, a me ke kaupaona ia o ko lakou mau wahi hilahila, e na kauka milimili, hakilo a haha.  He hana hou keia malalo o na rula o “taaita oe i ka parau ti, a ta mahimahi a te taata Taaiti.”

 

PAKELE MAI POINO

Mr. Lunahooponopono;

Aloha oe:

            Ma ka la 27 o Mar. aku nei, ua pii aku la kekahi kanaka i kuahiwi me ke kaa i ka uala, a i kona hoi ana mai a hiki i Ulupalakua, ma kahi e kokoke ana i kela punawai kaulana o “Kukahuelo” i ka ihona pali, ua haule iho la ka huila o ke kaa iloko o ke kahawai, ia wa no i kupou poo aku ai ke kalaiwa kaa a waiho ana ilalo, pakele mai poino ke ola.

            O keia kahewai, aia iwaena konu o ke alanui, a pehea la ua luna aupuni e nana maka nei i keia alanui mai ka palekai o Makena a hiki i Kamaole, a ina e haule ua hou ia ma keia mua aku alaila he mea maopopo, aole e hiki ke kaa a me ka lio ma keia wahi ke hele.  Ua lawa au maanei, me ka Lunahooponopono kou welina a no na keiki oniu hua medala ke aloha biscuit ole.

S. D. K. Leina Hiu.

Ulupalakua, Maui, Mar. 30, 1891

 

NA MEA HOU O WAIMEA, KAUAI

            Ma ka la Sabati iho nei, Maraki, 22, 1891, ua pakele mai apahu pu ia ke kino o kekahi kanaka e ke ko’i a Alihiaiwaa maloko o kekahi hale ma Waimea nei.

            Ua hoomalelo loa iho nei ke makou aha hookolokolo i keia mau la no ke ano nawaliwali o ke kapena makai, ka mea nana e hanuhanu aku na hihia, ola na wahi loio, ke hele nei e hoaa hele i kauhale e noi hihia waiwai ai, e puunienie ai ua pilikia i kahi awa ole e inu ai, hala ka po o ka Hooilo olu pono iho kahi hanu.

            Ma ka hora 7:30 Maraki, 18, 1891.  Ua malama ia he anaina halawai nui na ka Lunakanawai Kiekie A. F. Judd.  O na iwi maloo keia, ua hoala ia mai, ka mea a ke kaula a Eseiela i olelo ai:  A he nui ka waiwai ma ka haiolelo oia po.

            Ua lilo ae nei ka mokupuni o Niihau i ke kuai ia e F. Gay & A. Robinson, mai ko laua makuakane mai, a o laua na ona o Niihau ikeia manawa.

            Ua paa iho nei he luakini hou no na Pake, malalo o na hooponopono ana a F. Gau & A. Robinson, a e komo ana ua luakini ala, ma ka la 28 o Maraki, 1891.

            Ke hauhauna kanaka wale mai nei no ma o makou nei, he apana lole hou ke pinai ia ae ana ma kahi o ke kapena makai o Waimea Kauai nei.  Pela i’o anei?

            Ke malama nui loa nei kekahi poe o ka apana o Waimea nei i na hale hulahula haole, a ke nana aku i na pauku kino, ua like me kia wahine kailewa o Hopee ma Puna, Hawaii, a he hoou’iu’i na kuahinahina i ka nana aku.

            Ke hua’i nei ka lua pele hou loa ma Waimea nei, a ke kahe awai nei kona auwai pohaku me ka enaena nui, o Gini ahi-wela, o Wainaula ke nana o Awa ino pailua no        haalei ae.

            Ke hookokoke mai nei kela, moe uhane a Iosepa ma Aigupita ma Waimea nei, ke ale ia aku nei na opuu palaoa momona e na opuu palaoa wiwi.  E ahona ana paha i ka laiki a ka Pake.

            He makapehu loa o Waimea nei, i ahona i ka punalua o ka nalo keleawe “i’o bipi” a me ka ike mau “kamano.”

            Ke kupihipihi loa mai nei na limahana Iapana o na mahiko o Waimea nei i keia mau la, pau no o ka heo no ia, no ka maka’u i ka hiu ia a wela e na haku hana.

            Ma ka la 24 o Maraki, ua ike ia aku kekahi poe kanaka me na wahine a me na waapa e holo ana i kahi ku moku o Mikahala ua hu aw ka weoweo a me ka halalu, ke hele pu nei me na wahine na keiki i ka nana aku, lehau o luna o ke kao lawe ukana o Mikahala, ua ola ia kini ke a mai la ke ahi.

            Ua kukulu ae nei na wahine o Waimea nei he ahahui hololio, malalo o ka nohe poo ana a Mrs. H. Kauai.  O ko lakou mau kahiko holo lio, he mau pa-u puahau a me na kuka polapola, a ma ke ahiahi Poakolu nei ka uniki ana ae ma na alanui o Waimea nei, nana aku oe, puehu lua na pa-u i ka makani i ka haa mai a na lio.

            Ma ka la Sabati ae nei la 5 o keia mahina, e kanaoe aku ai ka huakai hololio o Waimea nei no ke awaawa kuhoho o uka o Manawaipuna, no ka makaikai ana i ke poo o kaauwai o ka hui mahi ko o Makaweli.

            Keihee nei nei na kamaaina o Waimea nei i ka i’a hoopa ilikanaka o ua aina nei.  Nana aku i na kane a me na wahine, a me na keiki, kohu auna manu i ke one, ka hoholo i ke alialia.

 

Na Komite La Kulaia

            O na Komite o ka la 28 o Novemaba 1891, e hoolaha ia nei ma ka nupepa KA LEO o KA LAHUI, ke poloai ia aku nei, e hoolauna mai me ka Puuku, a e kuka pu no na hana e pili ana i ka La Aloha Aina o ka Hawaii Ponoi.  E lona no makou ma kani pa’i o KA LEO  i na la a pau, koe ka la Sabati.  (Poaono).

Ka Buke Akeakamai

AO

KE KI GULA

NO KEKAHI MAU MEA HUNA POHIHIHI I HULU A E KA NOEAU O KE KANAKA

            KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano.  DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.

Mahele o ka Buke.

MAHELE I

ZODIALOGIA          Hoike Ouli mana kaulana Mahina.

MAHELE II

NAEVIALOGIA       Hoike Ouli no ka Ila o ke kanak

MAHELE III

METRAGARATIMA                        Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoho Huahelu ma ka Helu Kabala.

MAHELE IV

ONEIROLOGI

MAHELE V      Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai

MAHELE VI     Ka Arimatika Kamahao

     J. M. POEPOE

Mar. 26, 1891.            lm-d,

 

H. P. K. Malulani

            HE LOIO a he hookapeke olelo ma ke Kanawai.  E loaa no au mai ke kai hawanawana o Kawaihao, e hoene ana me ipo la, a Hamakua au i ka la’i o Kukaiau ma ke alo o na pali.  E ohiia no hoi na aie me ke ku i ka eleu a me ka puahiohio.                               Nov 8 ’90, d-ly.

 

Olelo Hoolaha

            Ke kanoha ia aku nei na kanaka a pau i aie ia C. I. HIRAM i make, e hookaa koke mai i ko lakou aie ia MRS. C. I. HIRAM, a i ole ia, ia D. DAYTON.  O na poe a pau e hookaa ole mai ana a hala na la he 30 mai keia la aku, e hoopii ia no lakou e like me ke kanawai.

MRS. C. I. HIRAM.

Haimoeipo, Honolulu, Oct. 8, 1880

8ms-d.

 

$5.00 MAKANA.

            E loaa no ka Makana maluna ae i ka mea nana e hoihoi pololei mai i kuu Lio kane hulupla, lae kea, he keokeo kona mau kaouai a pau i hoailona ia ma ke uha hope akau H.  E loaa no au ma ke Alanui Liliha.                                                    Wm.  KAAUWAI

Honolulu, Mar. 26, 1891.                                5ts.-d.

 

OLELO HOOLAHA

            E ike auanei na mea a pau owau o Mr. Wiwi, ka mea nana i ka ka upena a Mr. Kaulahea.  Ua kali au iaia i na pule eha i hala aku, mai ka paa ana a hiki i koia la.  Ke kauoha aku nei au e kii koke mai i keia upena, iloko o na la he 15 mai keia la aku.  A ina e hala ka manawa i haiia maluna ae, alaila, e lilo loa ia’u keia waiwai ma ke ano he uku no ko’u hana ana.  O na lilo hoolaha nupepa a pau, maluna no ia o ka mea nana ka upena, ke kii mai i ka la i ha’i ia ae la maluna.  Me ka oiaio.                                     Mr. Wiwi.

Honolulu Iwilei 30, 1891                                                                    160-d3t

 

PAPA KUHIKUHI

O

KA HUI ALAHAO A ME AINA O OAHU

 

E HOOMAKA ANA MA KA LA

25 O OKATOBA, 1890

 

MANAWA HOLO:

                                                                       A.M                 A.M.                P.M.           P.M.

Haalele ia Honolulu                                            *6:15             8:45               1:45               4:30t Hoea ma Honouliuli                                    *7:15               9:49               2:49               5:28t

Haalele ia    “                                         *7:45             10:51             3:51               5:50t

Hoea i Honolulu                                                  *8:40             11:55             4:55               6:45t

*    Lapule wale no.

t     Poaono wale no.

Oct. 21, 1890                                                                    tf-d.

 

Keaka Hana Mana!

Nui ka ike, Nui ka Mana,

Nui ka Eleu.

      Ma keia ku ana mai nei o ka Mokuahi Auseteralia i hoea mai ai he   

Elua Pake

i na Hana Keaka Loea a Palamimo loa.  O kekahi o laua he Keiki wale no o 13 makahiki a oia aku no ko laua oi.  I keia po Poaono iho a me ka po Poakahi ae laua e huai pau mai ai ma ka

Hal Keaka Pake.

NA HANA MANA,

NA HANA PALAMIMO

NA HANA PALANEHE

NA HANA POOKELA.

E hele nui mai.  He hapalua dala wale no ka uku komo, alai la, ike i ka Po Le’a o Halalii.  Mai poina aia ma ka                            Hale     Keaka                Pake

2ts-d                                                                                                                      ALANUI MOI.

 

HALE HANA WAI MOMONA

WAI ANIANI

HARE MA NA ONA                                                                              HELU 81, ALANUI MOI

 

      Ka poe wale no nana e hana nei ka WAI OOMAEMAE KOKO KAULANA, oia hoi ka

Saseparela

a me ka                   

Wai-Hao

 

Na Wai Momona Awapuhi, Saseparela, Lemi, Wai-pipii, Soda, maoli, Sida Kamepena, & c.

Mutual 330                                    Telepona                                              Bele 298

      E hooia ia ana ka maemae o na wai a pau.  E hooko ia no na kauoha a pau loa mai na Mokupuni mai a me ko ke kulanakauhale nei.

Mar. 15. 1891.                   148 d-tf

 

KA HUI KAA ENTERPRISE.

Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA

Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE

ma Alanui Kalepa.

Ma ka Huina Hoolulu Kaapio Helu 13.

O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhal nei e hoo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.

e Hoao i pau Kuhihewa.

WALLACE JACKSON,

                                                                                                                              Luna Nui

TELEPONA BELE HELU                                                                                  113

                                  Matala                                                                                           690

 

Hoolaha Hookapu.

      Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheio, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia o maua mai ia Kelean (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o na mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia noe mana, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pua e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON,  ai ole ia KUKA.

                                                                  Owau no me ka haahaa.

                                                                              MRS. C. I. HIRAM

Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890.                                         3me-d

 

NO KA POE MAKAIKAI

MA KA

O. R. & L. Co.

MA KA I’A HAMAULEO O EWA.

      O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 p. m. o na Poaono a pau.

      No ka auhau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, mai ka liko a ka laele.

      OLA HOI, HE                 50 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai               75 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.

      O keia ka manawa pono e la’i ai ka holoholo hoohala manawa me ka hau ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka mile.

               lm-d                                           Oct. 8, 1890.

 

Ka Hui Uwati Kaleponi

      Na uwati gula o waho hoopiha ia me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $80 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi.  E kipa ae io

A. J. SCHREIBER           Agena

Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona

 

Waiwai Haule

      Ma ka la 23 o keia malama, ua haule ia kuu EKE ILI paalima, mawaena o ke Alanui Likelike a me Waikiki, he eke eleele.

      Aia iloko o keia eke, he wahi eke uuku kekahi, me na waiwai makaupae, a pela pu me ke eke Ili nui, aia iloko o ua eke ia he mau holoku kokahi.

      O ka mea e loaa ai a hoihoi mai ia’u e loaa no ka uku makana kupono mai a’u aku, E loaa no au ma Haimoo@.                                                           MRS. ALOALOUA

              Mar. 27, 1891.                                                          1w-d.

 

Olelo Hoolaha

      Ua makaukauka mea nona ka inoa malale iho, e hana i na POHAKU PUNA ELEELE a me na pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia-hoomanao.

      O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kauoha me Ioane Akina.

J. BOWLER.

Sept. 22, 1890, d-ly