Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 180, 27 April 1891 — HE MOOLELO HAWAII NO KUALUNUIAOLA. [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII NO KUALUNUIAOLA.

KEĪKIKOA 0 KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO,K A HI'APAIOLE 0 KE KO A I NALA OKA NOHOALII ANA O OLA, KE ALII O WAIMEA, KAUAI. A pela iho la i pakele ai ke ela o kekahi poe mai ka anai loa ana'ku a ka make. Koi niai la oPi e hoi lauiou ika hnle, he. wahi hoi ia no kekahi poe i psu aku i ke pio iaia ma ke kaua :ma nia ka la mua, ua ae aku la no h )i o Kualunuiaola i keia koi a kona hoalianau, I ko lakou hoea ana aku no kauha'e, U3. hele aku la laua e auau. a i ko laua hoi ana mai m»i ka auau mai. ua makaukau mai la na mfea ai. ■. A pau ka lakou ai ana, ua pane uku la o Kuaiunuiaola,e noho kaua a nia-u ka la, alaila,. pii kaua luka e ike ai i ko makuahine a,mc ko makuakane. Ua ae mai la no hoi o Pi, oiāi oia £ haha'i ana i Ke kumu nui o kona hoalo ana i ke kaua, mamuli o kona kuhihewa, ua make o Kualunuiaola: Oiai oia e kamailio ana, ua pane aku la o Kualunuiaola imua ona nenei: ' 0 ia mau mea a pau au i hana ai e kuu hoahanau, aole na ka mea e ae, aka na ke akūa no o kaua, a i hana loioe ia mau mea i mea no kaua e hui hou ai. kekahi ame kekahi. Ina paha aole oe i hoala ī keia kaua e pi, ina paha, aoie kaua e hui hou, nohō mai no paha oe i kau noho, a noho aku no hoi au i kau noho, alaila, e ho«hewahewa ana ka kaua mau keiki ke loaa keiki aku kaua. Ua hoomau īa keia mau kukai olelo aiia mawaena o laua, a hiki wale i ka le'a pono aku a ka la ilalo, ia manawa, ua koi hoa aku * la ke koa opio i kona heahanau no ka pii ana aku e īke i na makua p 'ine-i: Na ma-u «a la, e nii paha kaua a moe aku iuka ? Ae mai la no hoi o Pi me ka olelo ana, e oii io kaua. a i huhu mai kuu makuakane ia'u, e lilo oe i puu kalahala no'u. Heaha hoi kana e huhu mai ai,- i i hana hoi oe i keia hana i kumu no kaua e hui hou ai, a o ka moolelo oko kaua hui h©u ana, he mea ia na na haumana o keia mua aku e poina ole ai, oia hoi keia: Iloko no o ke kaua a kaawale kauakekahime kekhhi, a ilako no h©i oke kaua a hui hou kaua, nolaila, mai maka'u oe ia(^

"I ka pau ana ae o keia mau hiiaoielo a Kualunuiaola, ua pii aku 3a ua mau hoahanau aei, kalii a ua mau hoahanau nei i kipa ai 4 o Puukapele, kahi hoi a ke alii e nolio ana me na kanaka. Hele aku la lana nei a hala mai la o Kekaha, hala o Waimea ihope a hiki aku la laua no Puukapeie, kahi hoi nona neia wahi hooheno ana: ■■ 4, Ke Kauwila holu o Puukapele.' I ko laua nei hiki ana aku, hau le iho la ka hoailona alii ilalo, a ā'e ! aku la o maluna o ka aha, a a T e pu aku la no hoi ma- ! luna o ka aha kona hoaha.uau Pi. Oiai laua e hele aku ana, he snannwa ia no ke alii a me na kahuna e u-i aku ana a u-i mai ia iho„ owai la o keia mau koa o Kualunuiaola. 0 ke kumu o'keia maopopo ole, no ka like loa o ko Kualunuiaola mā kiekie ame ka nui, a kekahi, no ka like loa o ko laua mau ma-lo a me ko iaua niau mahiole. Aka n*e, ua hoopau ia ko lnkou j nune ana ika wa a Pokii i olelo t mai ai, o ke kanaka i a'e mua mai nc»i i ka aha, oia no o Kualunuiaola, a o ke kokoolua owai la ? Aole i pau.