Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 183, 30 April 1891 — Page 1

Page PDF (1.04 MB)

This text was transcribed by:  Joan Hori
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II.           HONOLULU, APERILA 30, 1891.              Helu 183

 

HE NANE PAHOHAO

NO

TAUSANI

A ME

Saribano.

 

Ka wiwo ole hoi o na wiwoole--Ka Poai honua kunukunu ole--Ka mea hoi nona na lima i aie ai ke ao holookoa.

 

            Mahope iho o ko Saribano hoike ana i keia mau mea a pau imua o kana mau nohea, ua pane mai la laua:

            Pomaikai oe i ko pau ole i ka nau ia e kela luahine, he keu kela o ka luahine hooponopono ole i na mea a pau e ku aku ana imua o kona alo.

            A aia hoi ihea kou wahi ? wahi a ka ui Rubinia i ninau aku ai i kana kane.

            Eia aku nei makai aku nei o keia wahi la, he loihi no kahi e hele aku ai, a ke ole au e kuhihewa @ napoo ana paha ka la alaila hoea aku kakou i ka aina. kahi hoi a kuu mau makua e noho ala.

            Aohe no ka hoi he lio o kou mau makua ? wahi a ua nohea Rubinia la i pane aku ai.

            He lio no hoi paha, aka, e hoomanao iho hoi oe, nawai hoi e haawi aku i ka lohe, eia au, a ua makemake au e ho@una mai i lio.

            Malo’elo’e ino no ka hoi ka hele ana o kou wahi e ke kane, hele paha a hiki i kou wahi aohe nao wawae i ka pau i ka mokumoku. ehia ka hoi mea aloha o na au i ka malo’elo’e.

            Ia wa hilahila iho la ua Saribano ala i keia mau olelo, a pane aku la oia i keia mau wahi huaolelo ano hoomakeaka, penei: E haawe no hoi ha wau ia olua.

            Aohe, ua hiki ae la no hoi, e aho no paha ka hoomanawanui ana a hiki i kou wahi e ke kane, oiai, he wahi luhi no paha keia i hele ia mai nei.

            Hoomaka aku la lakou nei i ka hele ana, a no kekahi mau hora loihi loa, ua hoea aku la lakou nei mawaho o ke kulanakauhale, a ike aku la o Rubinia i ka hapa mai o na hae o na pahuhae a pau o ke kulanakauhale, a me na haailona kanikau hoi ma na wahi a pau o ke kulanakauhale.

            Ia wa i huli ae ai oia a pane aku la ia Saribano: E kuu aloha e, he hae aha kela e hapa mai la ?

            Pane aku la o Saribano, ke ole au e kuhihewa, o ke ano o kela hae e hapa mai la, e hoike mai ana ua make au, no ka mea ke ike nei au i ka hapa o ko’u hae alii ponoi.

            Alaila, wahi a Rubinia i pane aku ai : He alii i’o no ka paha oe e kuu lei aloha ea ?

            Ae, he alii ko’u makuakane a me ko’u makuahine, a ua hanau ia mai no hoi au i ko laua wa e noho alii ana no keia aupuni.

            Oiaio ka hoi, akahi no a pau ko’u kuhihewa nou, wahi a Rubinia i pane mai ai.

            Mamua ae o ka napoo ana o ka la, ua hoea aku la lakou nei mawaho o ka puka pa alii, a ua kikeke aku la lakou.

            I hakalia no i ke koele ana o ka puka pa, ua pa koke i ka ninau a ke koa kiai puka :  Owai kela mawaho ?

            Owau no o Saribano, ke keiki alii hoi o keia aupuni. ka mea hoi nona kela hae e kau hapa mai la ma kela pahu hae. E hemo mai ka puka.

            Ia wa i wehe koke ia mai ai ka puka me ka pane pu ana mai a ke koa : Mai hoopunipuni oe, no ka mea, ua lohe makou ua make oia, ua pau i ka ai ia.

            Komo aku la keia a me kona mau hoahele a ku ana imua pono o ua wahi koa ala, a i kona ike pono ana mai, ua holo @ama aku la oia a hoike aku la i ka moi penei :

            E ka moi e, eia ae ke keiki ke hele mai nei, aole oia i make e like me ka lohe.

            Hele makahi e e kena wahi koa hoopunipuni, e make aku auanei paha oe ia’u, wahi a ka moi i pane aku ai.

            E kali iho paha oe e ka moi, a hiki i ko lakou hoeau ana mai, he mau wahi ui kekahi me ia e hele pu mai nei, wahi a kahi koa.

            Oiai no laua e hoopaapaa ana, nakeke ana owaho o ke alapii. ia wa ke koa i pane hou aku ai : E i ae ua mau alii nei ke komo mai nei la e ka moi hoopaakiki, a e ike maka no oe.

            Ia wa no, komo ana o Saribano, a i ka ike ana aku i ka makuakane ua hele aku la oia honi, me ka pane ana iho: Eia au la a papa, aole au i make.

            Ia wa i puili mai ai ua moi ala i kana keiki me ka haalulu nui, a pane ae la oia :  Ua oluolu i ka mea mana loa, ka hoopakele ana mai ia oe.

            Mahope iho o keia mau hui aloha ana, ua huli ae la o Saribano a pane aku la i kona makuakane :

            O keia mahina e konane nei imua ou, ka’u wahine ia, o Rubinia; o kela aku hoi e alohi mai la. he hoahanau no ka’u wahine, nona hoi ka ina o Uwila.

Aole i pau.

 

He Moolelo Nanea.

No ke

Kamaliiwahine Laulie.

A iole

 

HE NANEA KAMAHAO NO KA HULU GULA O KIBERIANA.

He Kaao kahiko no Helene.

 

MOKUNA X.

 

            Ia manawwa hookiekie hou ae la o Opera i ka leo o kana pila ilalo i ka nanahe, a malalo oia mau leo mele i motio hou aku ai lakou i ka lakou huakai imua no ka hikina, pau ae la na hoomanao ana no kahi mokupuni Sadinia a me kona mau opua hoohaehae naulu.

            Nolaila, ma keia wahi he mea pono ia kaua ke hookuu aku ia Kolana ma e holo ana, a e ku iki iho kaua ma keia wahi e nana ai i na hana awaawa a na kaikamahine a ke kupua Turini maluna o ka lakou pio mamua o kana alualu ane aku mahope of lakou, oiai he mea maopopo nolaila ka kakou huakai e hele nei.

            I ka nalowale ana aku o ka @ale aukai o na keikialii o Helene, ua hoala ae la lakou i ka hiamoe o ke keikialii Bede ma ka hoonioni ino ana iaia me ka kopi ana i ke one, a i kona puoho ana ae. ua noke mai la lakou i ka akaaka pahenehene ana iaia, a ma ka hope loa, kamailio mai la kekahi o lakou.

            Ina he makemake kou e hoi i ka moku o oukou i keia manawa, ano ka wa nou e hoi ai, a ina aole e hiki ia oe e auamo no oe i ka uku hoopai o ka make e like me kekahi poe kanaka ui e ae a makou i pepehi ai no lakou hoi keia mau iwi e waiho mai nei.

            A lohe ke keikialii Bede i keia mau olelo ku i ka weliweli. ua lele aku la oia a puliki ae la i na wawae o ka ui nana kela mau olelo me ka uwalo ana i kona ola, aka eia ka pane i loaa mai:

            Aole e hiki ia’u ke hoopakele ia oe, no ka mea he ekolu ko makou nui, a o ka hoola ana i kekahi mea he mea ia na makou i ae ole, oiai ina makou i hana mua pela ina la he nui a he lehulehu o na kanaka ui mamua aku nei e ola nei.

            Eia kekahi, ina paha auanei au e hoola ana ia oe, pehea laua nei e pono ai; nolaila ua oi aku ko makou nele like ana.

            Uwe aku la o Bede me ke noi ana i kona ola, aka nae ua lilo ia mau hoao ana a ua keikialii nei i mea ole, no ka mea kau hou mai la ka makahiamoe maluna ona, a haule aku la oia o welehu ka malama.

            O keia hiamoe hou ana o ua keikialii nei, poina loa ae la na hoomanao ana iloko ona no ua kapakai hoanoano la o Sadinia.

            I ka ike ana o ua poe ui nei ua moe ka lakou pio i kona hope loa, ua kahuli ano e ae la ko lakou mau helehelena ui, a ma kahi o ua mau nohea nei ekolu e noho ana, e ku ana ma ia wahi he ekolu luahine, a o ko lakou mau helehelena he ku i ka ho@ka’u ke ike aku.

            Ua ano alu’a ko lakou ili, a e ike ia no na moali o ke ola loihi ana maluna o ko lakou mau papalina, a ma ko lakou mau maka oole’a na olina maalea o ka hauoli iloko oia mau minute.

            Hookokoke iho @a lakou ma ka aoao o ka lakou pio e moe ana iloko o ka hiamoe, me he mau liona la e ku ana me ka makaukau ma ka aoao o kekahi keiki hipa.

            Mamua nae o ko lakou makaukau ana e @i i ke keikialii Bede, aia hoi ike mai la o Hera ka wahine a Alahe mai ka piko mai o ka mauna Olinepa.

            Nolaila, me he hoku haule la mai ka lani mai. lele mai la oia a haule iho la i kahi mokupuni Sadinia, a e like me ka imo ana a ka maka, ka@l aku la oia i ke kino o ke keikialii Bede mai na lima aku o ua poe luahine nei.

            Ahai aku la o Hera iaia a hiki iluna o ka piko o ka mauna Pelone, a hookuu aku la iaia e moe i na kau a kau, a ua ike ia no kona kino make i lilo i pohaku mahope iho e ka poe Heleue.

            Ua lawa ae la paha ka kaua nana ana i ke keikialii Bede a me kona hopena, a no na luahine hoi ma hope iho o ka ahai ia ana aku o ka lakou mea ai mai ko lakou lima aku, ua ku ae la lakou iluna me ka hoka, a me ia nele lele aku la lakou iloko o ke Kaiwaenahonua, a aole hoi lakou i ike hou ia mai mahope mai ma na kapakai oSadinia e like me ka mea maa mau mai mua mai.

            Ma keia wahi, e nana hou aku kaua ia Kolana ma e a@ la i na kai hanupanupa o ka hikina.

            I ke kolu o na la a me na po o ko lakou hoomau ana i ka holo imua, ma ia po loaa iho la ka moeuhane ia Kolana no kana aloha, i kona ike ana aku i kana aloha lele aku la oia e honi me ka olelo ana aku me ke ano huhu:

            Eia no ka hoi oe la, luhi hewa ana au i ka imi ia oe ?

            Mai manao mai oe e kuu aloha a he pono keia, aka i hele mai la au e olelo aku ia oe, he uku paha ko’u loaa no ia oe, no ka mea aia au i ka hi paa kahi i paa ai. E aloha auanei e hoi ana no au.

            Aole mai haalele mai oe ia’u, owau no keia o Kolana ka mea nana i kii aku ia oe a lawe mai mai Kiberiana mai, nolaila i kii mai nei au ia oe e hoi kaua.

 

He Ohohia Nui

O ka Leo o ka Lahui aia iloko o ka loka@

O ka hookuee ana oia kona enemi.

Eia ka poe i @ookaa mai ma ka lima o na Luna:

Apr 1 S. Duaida Leleo            1

            Hamaia Ulakoheo       1

            Kaulualoha      “          1

            Daniela            “          1

            Kaaumoana Honokaupu         @

            Kimo Ailuene              1

Kahaleluhi ka Luna

 

Apr. 1  Mele Holesolo Peleula            @

            Haalou    “       1

            Puakalehua Leleo        1

            Dole Niupaipai            1

            Kani Puukolo              1

            Lahapa               “                   1

            Opunui   “                   1

            Keopu Panoa               1

            Mana   “                      1

            C Spencer “                 1

            Keumi “                      1

            Haleakala Auwaiolimu 1

            Kamoku          “          1

            Polikapua        “          1         

            Palakiko          “          1

            Keaweiwi Kaak@pua 1

            Kamiano          “          @

            Kapika Kapauhi          1

            Kahoiwai         “          1

            Hakalaau         “          1

            Lama               “          1

            Pupii Kauluwela          @

            Ane Pelekane              1

            Jas Quint “                  1

            Kaelele Manuwai        1

            Makanoe Mana           1

            Wakinekona Kalaekao 1

            Lama Kikihale             @

Kaneaiakala, Ka Luna Elua

 

Apr 14 Kaulili Koula               1

            Lokai Koumakapili     1

            Kauna Koula               1

            Lilia Johnson Nuuanu 1

            Puakinamu Kakaako   1

            John William Kalihi    1         

            Kaui Palama                1

            K@kai Laleo               1

            Kakalia   “                   1

            Poni Kaumakapili        1

            Oku@ @                     1

            Ake Ainahou               1

            Auhea Kawaiahao       1

John Samoa ka Luna

Ka Buke Akeakamai.

A O

KE KI GULA

NO KEKAHI MAU MEA HUNA POHIHIHI I L@ LUA E KA NOE AU O KE KANAKA

 

Kakau mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.

 

Mahele o ka Buke

MAHELE I.

ZODIALOGIA--Hoike Ouli ma na ka@lana Mahina.

MAHELE II

NAEVIALOGIA--Hoike Ouli no ka @a o ke kanaka.

MAHELE III.

METRAGARATIMA--Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoho Huahelu oia ka Helu Kabala.

MAHELE IV.

ONEIROLOGI.

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai.

MAHELE VI.

Ka Arimatika Kamahao.

J.M. POEPOE.

 

Waiwai Haule.

            Ma ka la 23 o keia malama, ua ha@ ia kuu EKE ILI paalima, mawae@ ke Alanui Likelike a me Waikiki, @ eke eleele.

            Aia iloko o keia eke, he wahi eke @ku kekahi, me na waiwa@ makamae, a pela pu me ke eke lii nui, aia iloko o ka eke la he mau ho@oku kekahi.

            O ka mea e loaa ai a hohoi mai @ @ loaa no ka uku makana kupono mai a @ aku. E loaa no au me @

MRS. ALOALOUA

Mar. 27,1891. 1wd.