Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 191, 12 May 1891 — Page 2
This text was transcribed by: | Sandy Murdoch |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA
Ma keia la, ua hookohu ia aku o Mr. E. K. BULL, i Luna Hoomalu no ka Papa Alanui o Niihau, ma kahi o Geo. S. Gay i waiho mai, a penei iho na hoa o ua papa ala:
E. K. Bull, Luna Hoomalu
M. W. Keale
J. B. Kaomea.
C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 5, '91. 187-d3t.
Ua hookohuia o MR. G. R. EWART i keia la, i hoa no ka Papa Alanui o ka Apana o Hanalei, Kauai, ma kahi o H H. Garshin i waiho mai. Eia na hoa o ka papa.
Chas. Koelling, Luna Hoomalu.
N. E. H. Deverill
G. R. Ewart.
C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 6, '91 187-d3ts
Ua oluolu i ke 'Lii ka Moiwahine ka ae ana i na huikala-piha ana, me ka hoihoi hou ana i ko lakou mau pono kivila, i keia poe iho, penei:
Peni Kaaialii, o Kalawao Molokai.
Paulo, " "
Kamesona " "
Halemano " "
Kekuni " "
Makea " "
Kanaulu " "
Enorme Ferreira, o Makawao, Mui.
Iosepa Kamione, o Hilo, Hawaii.
Kaluna " "
Heleakala, o Lihue, Kauai
Lau Fong " "
Keoni Peterson, o Honolulu, Oahu
Kaua " "
Kaahu " "
Alohikea " "
S. L. Kawelo " "
A ua oluolu hou aku i ke 'Lii ka Moiwahine e ae aku e hooemi iho i ka hoopai o Akana o Honolulu, Oahu.
W. AUSTIN WHITING, Loio Kuhina.
April 18, 1891 2ts-d.
KUAI O KE KOENA O KA AINA AUPUNI O AAPUEO, KULA, MAUI.
Ma ka Poakolu Iune 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai ke koena o ka aina Aupuni o Aapuao, Kula, Maui, nona ka @li aina o 376 49 eka oi aku a emi mai paha. Kumu koho $500.
C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Mei 9, 1891. 4ts-d.
KUAI O NA AINA AUPUNI MA KALUAOPALENA, KALIHI, OAHU.
Ma ka Poakolu, Iune 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo mamua o Aliiolani Hale, e kuai ia ai ma ke kudale keia mau apana aina iho:
Ap. 2. Nona ka ili he 768 eka. e hoomaka aku ma ke koho mua he $160.
Ap. 3. Nona ka ili he 80 eka, e hoomaka aku ma ke koho mua he $160.
C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiaina, Mei. 11, 1891 4ts-d.
KUAI O NA APANA AINA AUPUNI MA HONUAKAHA, HONOLULU, OAHU.
Ma ka Poakolu, Iune 10, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke komo ana ma ke ala o Aliiolani Hale, e kuai ia ana he u@i (10) anana aina aupuni aia ma Honuakaha, Honolulu, Oahu, nona ka nui mai ka 38 a ka 98 kapuai a ke 63x118 kapuai
KUMU KUAI HOOKUMU---E like no me ke ano o ka aina, mai ka $200 a ka $250, no ka apana hopkahi. O ke kumu a me ke ano o ka hookaa ana ma ke dala kuike a i ole ma ka manao o ka mea kuai, @e uku hapaha o ke dala, a o ke koena ma ka uku mahele like e uku ia ana i ka hookahi, elua a me ekolu makahiki @ue ka uku panee o ehiku keneta o ka makahiki ma ka uku hapa makahiki.
E kukulu hoi ka mea kuai i ka aina @@a i kuai ai i kekahi pa kupono iloko o @@okahi makahiki mai ke kuai ana a @ @mokomo hoi i ka wai mai na ha mai @ ke aupuni.
E hoopuka ia ana na Palapala Sila Nui no ka aina ma ka pau pono ana o ke kuanukuai i ke kaa.
E ike ia no ka palapala kii o na apana aina a e lohe ia no hoi na mea a paa e pili ana ma ke Keena Aina.
C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Mei 6, 1891. tf-d.
NA AINA PA-HALE NO KE KUAI MA KA HULI HEMA O PUOWAINA. A MA KE KIHI O ALANUI WAILA A ME PENESECOLA HONOLULU, OAHU.
He elima mau Apana Aina hou i hoolala ia ma ke kamoe hema o Puowaina, maluna aka o Alanui Prospect, a he umi-kumamakolu
pa-hale hoi i hoolalaia ma k@ kihi o Alanui a me Penesecola, i like ole ka @u@ui mai ka 158x200 kapuai a ka 81x150 kapuai a ua makaukau no ke kuai i keia manawa.
E waihoia ae na nonoi ana, no keia mau apana aina ma ke kumukuai hookumu aku o $500 a $400, no kela a me ke a apana, e like me ke ano o ka nunui o na apana a me ke kulana e waiho la i hiki ke ike ia maloko o ke Keena Aina, i ke Keena Kalaiaina.
O na nonoi ana no keia mau Apana Aina e hoike ia mai ka manao kuai a me ka hooponopono ia ana o ka aina.
O ke ano a me ke kumu o ke kuai ana ma ke dala, a i ole e like me ko ka mea kuai makemake, he hookahi-hapaha e ukuia, a o ke koena ma na uku mahele like ana iloko o hookahi, elua a me ekolu makahiki, ma ka hapa makahiki, ma ka ehiku pa-keneta ukupanee no ka makahiki.
E kukulu ka mea kuai i kekahi @a maikai kupono iloko o hookahi makahiki mai ke kuai ana a e hoomoe hoi i ka wai mai ka paipu wai o ke aupuni.
E hoopuka ia aku no ka Palapala Sila Nui i ka pau pono ana mai o ka uku kuai o ka aina.
E ike ia no ke kii o ka aina a me na wehewehe ana maloko o ke Keena Aina.
Ua hoomoeia na alanui a hooponoponoia a ua hoomoeia no hoi ka wai a pili kokoke ana i keia mau apana aina.
C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Mei 7, 1891. 4ts-d.
KA LEO O KA LAHUI
JNO. E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
POALUA, MEI 12, 1891.
HE HOAILONA UA IKEA.
Ma ka aoao eha o ko kakou LEO nei, ua kapae loa makou i na olelo hoolaha, me ka haule, o na wahi ke nikeni no ia mea; aka, ua ola no nae makou ma kekahi ano e ae, oi ai, ua ikea a ua lohea ka leo o ka Lahui Hawaii, ma na olelo Enelani e puka nei ma ia aoao, e paio ku mu ana no ka pono o ko kakou one hanau a me ka hanauna aku o ko kakou mau puhaka.
No ka unuhi liilii o na nupepa haole o ke kulanakauhale nei i ko kakou manao kalai a lakou e wae ai, i loaa kahi e hooili ai i na olelo hoino a imihala i ka Lahui Hawaii, a i laha kapakahi aku hoi ma na aina e a lilo i mea hoowahawaha ia no kakou, ua haalele makou i ka hopohopo a kanalua i ka paio ana me keia mau hana hou kua e hana ia ana, ma ka olelo malihini ia kakou Hawaii, a ua komo kino i keia wa iloko o ka paio ana, me na hakuepa a hoino i ke kulana o ka mea nona keia one hanau mai mua mai.
Oiai, he hana nai keia o ka lilo a he luhi no hoi, ka hoi i ka haku manao a hoi i ka hoonohonoho hua ana me na keiki oniu metala, he mea kupono ia kakou a pau e kuili ma like iloko o ka hana a makou e hooikaika nei, me ke koo ole a kokua ole ia e ka poe waiwai hookahi o ka Lahui Hawaii.
O ke Akua ko makou koo, a aia maluna Ona ko makou manao i'o a me ko makou manaolana, a maluna makou Oua e ole ai, oiai, o ka hana e hana ia ana, Nana no, a mamuli no ia o Kona makemake e kinai i ka hewa a e hana i ke aloha i na mea a pau. Nana e hoolale nei a e hoopumehana nei i ka manao aloha iloko o ka lahui, e malama i ka LEO hopo ole no ka PONO o ka lehulehu a haule mai na Lani.
Ua luhi no, aka, aole nae makou i uiha, no ka mea, he wai auau no makou ka paio ana me na mea a pau e kue ana i ka pono.
No ko makou lili mahope o ka pono o ko kakou noho ana, i hooka huli powa ia e na enemi o ka pono, ua ho-a ia ke ahi iloko o ko makou naau i hooikaika e wehewehe i ke@a mau hana: 1-I ike ai ka Lahui Hawaii, 2-I ike ai na lahui o na aina e.
Ano, ua hauoli makou i ka olelo ae, ua ike ka lahui, a ua hoike i ka pau o ko lakou kuhihewa i na olelo alakai hewa e hoopoino ana i ko ka lahui noho ana, ua ike hoi na hao le, ua pau ka wa e alakai makapo ia ai kakou; ke ike mai nei ko na aina e i ka manao ma ka aoao o ka Lahui Hawaii, e paio ana no ko lakou mau pono, a ua puiwa hoi na hoa o ka poai hoomaemae e noho la ma Amerika, a ua ano hilahila lakou no ka ike ia o ka lakou mau hana ino i keia lahui, me ko lakou ahewa pu ia hoi. Ke hoao la no nae nupepa malalo o ko lakou mana e pane mai, aka, aole e hiki, koe wale no ka hoopunipuni, e like me na leta mai laila mai e hoolaha ia nei iloko o na nupepa haole maanei nei.
No ka Manalo o ka Panailike e Hoopauia ke Kuikahi e Haawi ana ia Puuloa.
Malalo o keia poo, ua haku aku makou i na manao, e hoole ana, aole he pono i koe ia kakou malalo o ke Kuikahi Panailike me Amerika. mamuli o ka noa like ana o ke k@paa a komowale iloko o Amerika; a nolaila, e hoopau ia ke Kuikahi, hoi hou ke awa o Puuloa i haawi kumu ole ia ai; a e imi hou hoi ke Aupuni i Kuikahi me na Panalaau o Enelani, oia o Kanada, Keomole wa, Nu Kilani a me Auseteralia.
No keia leo hopo ole i puka aku noi ma ka LEO, ike iho la na haole o na aina e, aole ka ka Lahui Hawaii i pouli loa e like me ka ka pee e hoolaha mai nei. He ikea no ka he hiki no ka ke ike no lakou ih@. No keia mau kumu, eia ko KA LEO o KA LAHUI mau kalai aupuni ana ke nana ia la a ke kope ia nei ma na nupepa o Amerika, a o ka hapanui, aole a lakou ahewa ana, aka, he mahalo i ka ike i ke ala o ka lahui a noonoo kuokoa no lakou iho.
Nolaila, e ahonui kakou, aole he hana na@ i hiki ke hooko ia, ke ole me ka lokahi a me ka hoomanawanui, me ka hil@nai o ka paau maluna o ka pohaku kihi loli ole, ka olelo a ke Akua.
Ka Hale o ke Aloha.
E hoonee ia aku ana ka Punana Hoohanau Kanaka, mai kahi e ku nei a kekahi hale hou aku. He hana maikai keia i kukuluia ai e ka Moiwahine Kapiolani, a i kakoo ia mai hoi e kona mau hoaloha, Mrs. J. I. Dowsett, Mrs. H. A. Widemann, Mrs. Canavaro, Mrs. T. R. Foster, Mrs. H. Macfarlane, Mrs. C. O. Berger, a he lehulehu aku. Ma keia hana aloha i ka lahui wahine Hawaii, ua hoomaopopo makou @e ke aloha i ka wahine i hala aku la i ka make, oiai oia ka pili loa me ka Moiwahine Kapiolani ma keia hana, a oia no hoi kekahi lala alakai naauno o ka hui Hooulu Lahui, ka hui nana i kukulu keia "Home Hoohanau."
Nolaila, eo mai hoi oukou i ka pulale, i ka hoonee ana a loaa ka hale kupono, oiai, o keia ke hanu a me ka mole o ka lahui. Mai keia wahi aku ka hua o ke ola e hoomaka aku ai, a mai keia wahi aku no hoi e ili nui ai na makuahine o ka lahui. Ke ike nei makou eia kekahi poe ke lawe nei i ka pomaikai a me ke aloha o ka poe puuwai aloha lahui oiaio, e like ae la me na wahine i olelo ia maluna ae, a ke hoi nei na hanau ma ka Punana i hookaawaleia, a i kapaia ka "Home Hoohanau" E nui ke aho e ka makuahine o ka lahui, a e lokahi pu mai hoi oukou e na kaikuahine o ka puuwai aloha a mai pauaho i ka hana i kukuluia iluna o ke kanawai o ke Akua--ke alohh--iaia me ka ikaika a pau, me kou naau, a e hoike hoi i ua aloha la maluna o ka mea a ke Akua i hana ai. e "aloha" i kou "hoakanaka." O ka hooko ana i keia mau kauoha elua, wahi a Karisto, oia ka mohai ala a ke Akua Mana Loa e ake nei, aole o na mohai e ae.
Na Hana a ka Papapa'i.
I kela a me keia manawa, e like me ka pa o na opiaoao o na nupepa haole i ka oi makalua o ka oiaio ke akiaki liilii mai nei na wahi nupepa haole, e ake ana e kulai i ko makou hoopuka ana i ka mea oiaio. Me he la ka noho ana o keia poe, ua puni i ka hookamani a me ka hoopunipuni, a ua like me ke ano o ka parisaio, e kaena ana he maikai oia, a i ka wa e oleloia aku ai ua like oia me ka lua kupapau ke ino, ia wa ua nui kona ukiuki a hoomaka oia e imi hale i kumu e kinai ai i ka oiaio.
He oiaio ka makou e olelo aku nei, ua hiki mai ka manawa a Paulo i kakau aku ai ia Timoteo, "No ka mea e hiki mai ana ka manawa e hoolohe ole ana lakou i ka olelo pono; aka, me ka pepeiao maneo e hapuku lakou i na kumu ao na lakou mamuli o ko lakou kuko iho."
Ua hiki mai keia wa a Paulo i olelo ai. He mea makau loa ia ka oiaio, a o ka olelo hookamani oia ka lakou mea hoihoi i keia wa.
No makou iho, ua hooholo makou, o ka hana pono o ka hoike i ka oiaio, a o ke kuhikuhi i ka mea hookamani, i ike ai na kanaka a pau i ka poe ao hewa.
HE LEO UALO I-OLA HONUA.
I na hoaloha, na makamaka, na hoa o ka puu hookahi, o ka i'o o na i'o, a me ka iwi o na iwi, ka poe nona na kupuna i eha ai ha ili i ka ihe laumaki, no ka nai ana i keia mea he aina, a loaa ai ke kulana kaulike maluna o na mea a pau, e noho ana maluna o na papalina ou e Hawaii puuwai hamama.
E hoomanao i kela poo e kau ae la maluna, oia hoi, "He le@ ualo i-ola honua;" oiai, ke aneane aku nei kakou e hoea i ka pahu honu o ka helu hope o ka Buke II e ka waha olelo ou e Hawaii Imiloa, oia hoi ka nupepa "Ka Oiaio," ka naita kaulana o ka moana kai nui kai hohonu o ka Pakipika nei, a e olali pu ana hoi maluna o na pae puu, na kualon@, na awaawa a pela aku.
Nolaila e na hoaloha, ma keia ke hoike ia aku nei ka lono ia oukou, ina he mau koena ko oukou i koe no keia nupepa, e wehe ae i ka hipuu a ke aloha, a hoouna pololei mai i ke a keena: oiai hoi, aole o hoouna ia a @u ana kekahi pepa ma ka owili pakahi, ke ole e lele mua mai ko kapuahi, e hoouna ia no ka pepa mao na luna la, o kela a me keia Mokupuni.
Ua pili like n@ hoi keia hoakaka ana i ka nupepa ka l@ko.
O na kauoha pepa a pau o kela a me keia Mokupuni e kauoha mai ana, e hooko ia aku ana no ia me ka eleu.
Na Hui Kinipopo.
Mei 16 Kamehameha vs Hawaii
" 23 Kamehameha vs Honolulu
" 30 Honolulu vs Hawaii
Iune 6 Kamehameha vs Hawaii
" 13 Kamehameha vs Honolulu
" 20 Hawaii vs Honolulu
" 27 Kamehameha vs Hawaii
Iulai 4 Kamehameha vs Honolulu
" 11 Honolulu vs Hawaii
" 18 Kamehameha vs Hawaii
" 25 Kamehameha vs Honolulu
Aug 1 Hawaii vs Honolulu
" 8 Kamehameha vs Hawaii
" 15 Kamehameha vs Honolulu
" 22 Honolulu vs Hawaii
" 29 Kamehameha vs Hawaii
H. P. K. Malulani.
HE LOIO a he hookapeke olelo ma ke Kanawai. E loaa no au mai ke kai hawanawana o Kawaihae e hoene ana me ipo la, a Hamakua au i ka la'i o Kukaiau ma ke alo o na pali. E ohiia no hoi na aie me ke ku i ka eleu a me ka puahiohio. Nov 8 '90, d-ly.
Olelo Hoolaha.
Ua makemakeia na Lala a pau o ka Hui Hooulu a Hoola Lahui e akoakoa ae ma Honuakaha ma ke kakahiaka o ka la 13 o Mei, hora 10am., no na hana nui i manaoia---
Kumuhana I. No ka noonoo ana i kahi e ku ai o ka Home Hanau.
Kumuhana II. No ke koho ana i mau Kahu Malama Waiwai no ka Hui.
Ma ke kauoha,
ANNIE ULUKOU, Kakauolelo o ka Hui.
Mei 11. 2ts-d.
OLELO HOOLAHA.
Ua nalowale aku kuu Lio [w] huiupala lae kea loihi a he man wawae keokeo a pau kona eha, i kuni ole ia i ka hao, a e loaa no ka uku maka@a o $5.00. E loaa no au ma kahi o T. C. Polikapa.
JNO. H. POLIHALE.
Auwaiolimn, Honolulu, Apr. 30. 3ts-d.
HOOLAHA KAI KONOHIKI.
Ke pa leo aku nei ke Konohiki o Waialae, i kona mau hoaloha a me na hoaaina o kona Aina, ua hoolimalima aku oia i ke kai i keia manawa, a ua hookapu iho oia i ka hee nona iho, a nolaila, ke poloai aku nei oia e ike a hoomaopopo i keia leo la. Owau no,
3ms-d. PAULO ISENBERG.
Olelo Hoolaha.
O ka mea nona ka inoa malalo ae nei, ke paua a ke hookapu loa aku nei oia i na mea a pau loa, aole e hele a lawaia ma kuu Loko o Apili a me ka muliwai, e waiho la ma Kalihi-kai; ua kapu no hoi me na holoholona, aole e hele wale maluna o ka aina, oiai na lilo mai ia Loko a me ka muliwai a me ka aina pu ia'u ma ka hoolimalima, mai a Kale Luka mai, no na makahiki he umikumakahi i koe mai keia la aku. A na hoopoho aku au ia S. K. Hookano, i Luna Nui, a @@na no e malama, a hoopii i ka poe a pau e kue ana i keia Olelo Hoolaha.
AH TIKA (Pake.)
Ap@li, Kalihi-kai, Oahu, Apr 8. 1@@@
HE BUKE MOOLELO
: NO :
GABRIELA' LENOA
: KA :
Ahikanana o ka Puali Kaveria.
Mamuli o ke noi pinepine mai o na makamaka i ka moolelo o GABRIELA' LENOA i hoopuka ia maloko o ka nupepa "Kuokoa," ua oluolu i ka mea kakou Mr. P. Spencer (Kamaki) ke kuapau @@ ana aku me ka holon@i i k@ moolelo piha o ua Kapena kaiti wahine la o ka Puali Kaveria e hoomaka ana mai ka ka leahi mai o D@@--Ka ma@@ ana i ka wahine--Ka huakai i Berelina--Ke kaua o l@ia a me ka hiki hou ana i Rusia a launa nae kana huapala i hoopala i h@@kaawahua no hookahi makahiki a oi.
O na hoohanohano a me ka h@i@maim@@--e hookahe ia aku ona ka a@a iluna o ka wai lana la'i malie o ke aloha @a@o me ke aloha wahine me ke kii o ua ahi kanana nei iloko o kona aahu koe piha o ka Puali Kaveria.
He $1.00 @e ka @@@e a e hoohana mai na kauoha i k@ mea nona ka @@ malalo iho. S. @. PUA.
Pahu Leta Helu @