Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 193, 14 May 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kate Motoyama |
| This work is dedicated to: | mahalo nui loa to dr. robert post, university of washington |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
NU HOU KULOKO.
--
He halawai ka na wahine o ka HUI ALOHA AINA, ma ka hora 9 kakahiaka (Poaha), la apopo, ma ka Hale Waapa o ka Moiwahine Liliuokalani. Ma ke kauoha keia a ka luna nui o ka Hui; nolaila, e akoakoa ae na Kaikuahine o ka puuwai laahia o ka aina, i lohe i na mea hou.
--
Ua pahaha ia ka waapa Kapiolani, a ka Moiwahine Liliuokalani i lawe aku nei nona ma kela Kinau aku nei. Minamina kela waa holo.
E Kaanaana e, i ka wa hea oe e hoomaemae ai i ke alanui Moiwahine, oiai he keu kela o ke alanui piha i ka opala, e pono oe e hana koke, i makepono ke dala o ka lehulehu e uku ai ia oe.
Kahuhu--e na hoa'loha, na makamaka, ma ke nui a ka liilii, e kilohi ae i ka waili'ula o Mana, aia ma kahi o Mr. S. Ehrlich, e pau ai na koiikoi a kou puuwai, e akahele nae o pahee i ka welowelo.
Ua lohe ia mai, ma ka la hoomalolo ae nei, e kau aku ana ka on a o ka hui hana hao Uniona, maluna o kekahi mekuahi, a kamoe aku kana huakai au moana, no ka la'i a Ehu, no ke kii ana i ka Moiwahine Liliuokalani, pela io anei, in a he oiaio alaila o ke pani wai aku la no Iao.
O ka poka ahi Helen, oia ka poka kaulana loa i ka ai honua, oia ko ke aupuni o Europa, a o KA LEO hoi ko ke aupuni Hawaii nei, e kuekaa ana i na mea huna o na lua pouli a ka poe e manao ana e kaihi i ka pono eu e Hawaii, ke kuhikuhi puuone kaulana o keia mau la e nee nei.
Mai ko makou mea kakau mai o Hilo, ua hai mai oia ia makou, o ka uku han ao na paahana o Hilo i hana mai nei i ke paipu wai, aele ka he loaa aku, o ka hou o ko lakou lae, mai ka malama mai o Kaaena a hiki iloko o Hinaiaeleele nei. Ea, pehea keia Kale mahaope, a oi lewalewa iho, wahi a ka hapauea o olua.
Ke haawi aku nei makou i na hoomaikai ana ia oe e Mr. Lakina, ka ena o ke kula hanai holoholona o Waikane, no kou olokaa ana mai i na iliili i hoonehonaho palua ia penei: Ape, AKau, A-halahala-kau, eia ka hoi, e umi auanei no ke ola o ka wahaolelo o ka lahui Hawaii, he hewa ia la, he lele mai he umi pehu, $10. Owai hou ae ua ilikea o ka papa konane a Umi.
Oiai kahi o makou i maalo ae ai mamua pono iho o na ipuka o ke kakela Iuane o ka Leke Upiki i ke kakahiaka nui wale onehinei; aia hoi, ua pa mai la eia i na haaolelo mikomiko a kekahi mau iaila o ka hui Hukamakakani. Aole na'u, ua kuhihewa elua, in a ae no. A o ka makou ia olua, "mai heala elua i ka hiam@@ ua nanea e ka nalo i ke kakahiaka. Konehi elua ea?
Ua milikaa hou aku ka Lei Lehua o Hilo i ke Aliiwahine aimoku Liliuokalani, me ka manao ana e ku i Punaluu, a malaila la e hool@@nu ai ka huakai alii, aka, ua ka'uhaa e ua kai ala, a ua lawe loa ia ka huakai alii no Kwelohea i ke kai nona keia hooheno ana:--
Hanohano Honuapo i ka la niu,
I ka holu i ke ahe a ka makani
Mai @ aku no ka Wainakepoe
o Waohinu, a launa pu me na ma-
kaainana o ua aina 'la a ka ma-ka-
@ la i noho ai.
He Moolelo Kaao
No Na Hoahanau
LOIAKANAKA.
--
O
--
HALEMANO.
--
NA WELI O KE AU KAHIKO, MAI NA
'LII A NA MAKAAINANA.
--
O na ka'eae'a nona keia moolelo e panee ia aku nei imua o ooukou o na tausani o ka poe heluhelu.
Olau kekahi o na 'lii kiekie o ka Ehukai o Puaena, kahi nona keia hooheno ana, i haku ia e ka noe haku mele o kakou:
"Auhea wale oe e Kamamo
Lawe ehukai a o Puaena."
O Puaena, aia no ia ma Waialua Oahu nei, a oiai kei amau alii e noho ana i ko laua mau la opio, e pulama ia ana laua e ko laua mau makua alii, me ke ao pu ia hoi i na mea kaua oia au.
Oia hoi ka limaiki, ka ikoi, ke koko, ka moa, ka oo-ihe, ka alo pehaku, ka pololu, a me ke kuehu palau.
A ua ike ia, ua holomua ke eleu, o na alii opio ma ia mau ike a pau i haawi ia aku ia laua.
Ua lana ka manao o na makua e ola ana na iwi i na keiki, oiai, he mau 'lii laua i helu ia, i na e loaa ia laua ka ekolu kauna makahiki, alaila he mea maopopo, he mau elohe laua no na mea kaua.
Aka, oiai no ua mau opio nei i ka elua kauna makahiki a me kona-bala, ua ala mai la na makaainana a kue mai la i na makua a ua mau opio nei
Aka, e like me ke keiki aloha makua, pela no ua mau opio nei a kakou i ku ae ai a paio no ka pono o ko laua mau luaui, a pela hoi i kokua pu mai ai ko lakou mau kanaka, no ka paio ana no ke ola a me ka make, e uhaiahole ana e loaa ka pahu hopu o ka lanakila.
Oiai, o ka la mua o ka hoomaka ana o keia hooili kaua, oia no o Kukahi ma ka helu Hawaii.
Ua hoomaka keia mokomoko ana i ka wa o ka la e aneane ae ana i ka lolo, mawaena @ ka kakou mau opio a me ko laua mau lopaiki helewale.
Me na 'lii puuwai eleele o ka pakaha, a me ka lakou mau lopakuakea, aia hoi ua pee alii ala i kolea mau ana i ko lakou mau pu kaua e omu'o i ka maka o kela mau wahi kumu wauke, oi opiopio.
Aka, no ka kakou mau opio e na makamaka aole laua i hopo iho i ka nui manu e nee paa mai ana, oiai o na mea kaua ko laua wai auau ia, he pale ie ia ia laua nei, he lau no ka awapuhi, he mauu pala wale.
Ua hoomau ia keia @aua ana a hiki i ka uhi ana mai o na eheu o ka po maluna o ka aina.
Ua ike ia, ua aneane elua kanaha ka nui o ko laua mau koa, i hookuu mai i na inea o keia ao.
A ma ka aoao hoi o na poe alii lima lepo, ua aneane e piha ka lau o ko lakou make.
I kela wa i kani mai ai ka pu puai mai ka aoao mai o ua poe ahi lokoino nei, e hoike mai ana ua pau ke kaua o keia la, aia a pii ka huihui o ka la apopo, alaila hoomaka hou ka mokomoko me ka laau palau a me ka ikoi.
I wa i kauoha aku ai laua nei i ka laua puhi hano, e hoike aku, o ke kali ana a pii ka huhui ma ka la apopo, he kaua ia na kamalii, aole i paa ka hope i ka malo.
Aole no hoi i ka-pu-a-ki, a he kaua no hoi ia na ka poe moe a-la, aole ia na hoi ia na ka poe moe a-la, aole ia na na 'lii, oiai, i hele no ka Haleia i ka la okoa.
I ka pau ana o ka laua kamailio ana, ia wa i hoike ia aku ai ka lohe i kela aoao, a i ka pau an ao ke ka'uka'ulele ana a ua wahi puhi hane nei a kakou.
Ua kani pinapina'i mai la ka pu o keia aoao, e i mai ana, ua ae lakou i ko laua nei manao, aia nae a kahikole ka la i Ouli, (oia hoi ka hora i keia wa.) oia ka wa e mokomoko hou ai.
--
Kauka Pake Akamai!
DR. LEONG KANG TONG.
MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA
MA'I A PAU O KELA A ME KEIA
ANO, ME KA ELEU A ME KA
HOLOMUA.
HE OLUOLU KA AUHAU.
KEENA OIHANA:--Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ka nei make kihi o na Alanui Kamika me Hotele.
--
HE PALAPALA HOOIA.
Honolulu, April 29, 1891.
Owau o Chn Sam Lan, no ke kulanakauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Pae Aina. Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akea, ua ike au a ua maopopo ia'u a ke haawi nei au i ko'u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, ua lapaau oia ia'u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko'u ma'i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko. Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma'i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola. Ua loaa au i keia ma'i mai ko'u wa opio loa mai, a ua aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a keia ma'i i ko'u kinio, aka, ma keia wa na loaa ia'u ke oia maikai loa. E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.
Mei 12, 1891. 1m.-d.
--
Hale Kuai Wati Nui
HELU 1
No C. Ah Kau.
--
KA oi o na mea Gula, na DAIMANA, na POHAKU MOMI makamae loa, na WATI GULA, na WATI DALA A & C, ma omau o kela a me keia ano, na lako wehi GULA a me DAIMANA, na KOMOLIMA GULA a me DAIMANA, na WATI nunui ano hou loa o kela a me keia ano, na PUPUNAPANA a me na lako e ae e pili ana.
E hoomanao e na makamaka, o keia AH KAU no ka mea nana i hana na WATI a me na lako GULA oi loa o keia Aupuni, a i kamaaina ma kona hale mua i noho ai me Alanui Nuuanu Helu 37 mamua, a oiai @ hoolilo aku oia i kona kuleana malaila, ua wehe ae nei aoia he hale hou ma Alanui Moi ma Waikiki iho o ke Keena o ka nupepa Elele, a oia no hoi ke Keena oihana @ ua o ka Hui Alahao Hawaii. E loaa no na mea a pau e pili ana i keia oihana me ka emi loa a e hana hou ia na wati a me na lako gula me ka hikiwawe a me ke emi loa. E hoouna mai i na kauoha me ka Pehu Leta Helu @.
E @ nui mai, a e iho no oukou iho. O na mea hou lea wale no i ike mua @ ia ma Hawaii nei.
C. Ah Kau.
Kuai no ka Manawa!
--
HE ELUA PULE WALE NO.
--
HE WAIWAI NUI!
HE WAIWAI NUI!
--
Na Kalakea, - - - mamua 10-a no $1.00, i keia wa 16 no $1.00.
" Kwele - - - " .25 ken. pakahi, " 3 no .50.
" Vikolia - - - He .75 keneta no ka apana hookahi.
" Kakini wahine eleele " .40 keneta paa, " .25.
A HE LEHULEHU WALE AKU O NA MEA KUAI I HOOEMI IA
KE KUMUKUAI A HAULE ILALO LOA, A NA OU-
KOU HOI IA E NA MAKAMAKA E WAE
NO OUKOU IHO.
Iloko keia kuai ana a makou, e hoolilo aku ana makou i ko makou mau waiwai no ne kumukuai hoemi. E hoomaka aku ana keia kuai ana mai ka POAKAHI aku, ka la 4 a ka la 18 aku o MEI nei.
S. EHRLICH.
Kihi o na alanui Papu a me Hotele. Mei 6, 2 w d.
--
KUAI HOOPAU NUI.
--
Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonoo
ana aku iloko o ko makou
HALEKUAI HOU
Ma ke Alanui Papu,--(NA HALE @URUA.
E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a
pau a na ano Lole:
NA LOLE NANI,
NA LOLE I HUMUIA,
KAPU A ME PAPALE
PAHU LOLE, a pela aku
No na Uku Hooemi Loa Nae.
Egan & Gunn.
ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU. tf-d
--
HOOLAHA HOU!
B. F. Ehlers & Co.--PAINAPA.
--
HELU 99, Alanui Papu.
IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na loako lole wahine e na @ la a pau,; oia hoi--
Na 8ilika hou Na Sa@ hou
Na Mik@ hou Na Lihilihi hou
Na Lihilihi hook@ loa Na Lihilihi kou l@ hou
Na ano Mam@ hou loa Na Puku Pu@
Na lole hou o na wahine Na l@@@
Na lole o kela a me keia ano e k@ no ia oukou @
E kipa mai o na makamaka, i hoopau @ no ka makou kuai hoop@ aku ia oukou. @
tf-Daily B. F. EHLERS & Co.