Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 194, 15 May 1891 — Page 1

Page PDF (875.04 KB)

This text was transcribed by:  Roy A Newton
This work is dedicated to:  Ka Hale Laa O Ierusalema Hou Church

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

Buke II.       HONOLULU, MEI 15, 1891     HELU @9@

 

He Moolelo Nanea NO De Atanani.

Ke Koa o ka Lio Olohe, A I OLE

NA KIAIEKOLU O FARANI.

            A—eia ae kakahi o laua i hooho hou ae ai o La Fere me ka olino ana ae o na hiona o ka hauoli maluna ona, a ia wa no i hoea mai ai o Du Velona ma na palena o Rue Vanagada.

            A-ha, o Monasina Du Velona ka kekahi hope ou? wahi a Atanani me ke pihoihoi nui, iaia i ike aku i ua Velona la e hale mai ana no ka laua wahi e ku nei.

            Ae—e ka Monasina; wahi a La Fere, aka, aole anei oia i kupono i kou manao?

            Aole, aole a`u mau kamailio ana no ia mea, i pane aku ai o Atanani, me ke ano hoonalonalo.

            A eia hou ae no kekahi o laua i alawa iki mai ai o La Fere.

            Ua aui ae o Atanani a nana aku la maluna o ke kanaka hope, a ia wa i hohola koke iho ai ka ula maluna o na papalina o ua koa opio la, a oia kana i pane aku ai:

            Ea! O Monasina Hapale ka ka lua o kou mau hope?

            Ae e ka Monsina, wahi a La Fere, aka i hoomau mai ai ua koa kiai la i ke kamailio ana, aole paha oe i ike a maopopo i ke kumu o kou koho ana ia laua i mau hope no`u?

            Aole e ka Monasina La Fere, wahi a Atanani.

            Alaila e ke kanaka opio, i pane hou mai ai o La Fere, o kela mau kanaka elua a me a`u ua pilipaa loa makou kahi i kekahi, a aole hoi e hiki i kekahi o makou ke hana i ke kahi hana ke ole o makou like iloko o ua hana la, a ua kapa mau ia makou ma kela a me keia wahi o Parisa nei.  “na koa kiai ekolu o Farani,” a no`u iho e ke kanaka opio, mai Da mai paha oe ea?

            Aole au mai Da mai, aka, mai Tareba mai au, wahi a Atanani.

            Alaila e ke kanaka opio, ua hoahewa anei oe no keia mau hoikeike ana e pili ana ia`u a me ko`u mau hoaloha i pane mai ai o La Fere.

            Ho!  Ma kuu ola ana, aole loa au e hoahewa ia oe no kela mea, ua hoike mai oe ia`u e like me ke ano o ke keonimana oiaio, a o ko oukou hoohi ia ana i hookahi ua like ia me ka pahu i paa iloko o ke apo hookahi, wahi a Atanani.

            A i kela wa i hoea mai ai o Velona, a haawi mai la i ke aloha ia La Fere me ka lala o kona papale kapu, alaila huli ae la ia a haawi mai la i na nana pono ana maluna o ke kea opio Atanani, alaila pane mai la oia i keia mau olelo:

            Ha, ha, ha, heaha ke ano o keia mau hana?

            O ke keonimana opio keia a`u e hakaka aku ana, wahi a La Fere me ka ulumahiehie, me ke haawi pu ana mai i na kunou ana maluna o ke koa opio.

            A-ha, me ia ka oe e hakaka aku ai ea?  Alaila e La Fere kuu hoaloha, me keia kanaka hookahi no hoi au e hakaka aku ai iloko o na minute pokole a hoea mai, wahi a Velona.

            Ae! i puoho ae ai o Atanani, aka aole kaua e hui koke ana ke ole o ka hora 1 ia.

            Alaila o keia kanaka hookahi no hoi ka`u e hakaka aku ai i keia la, wahi a Hapale i hooho mai ai.

            Aka, aole mamua ae o ka hora 2 e Monasina, wahi a Atanani i panai koke aku ai me ka leo ko`iko`i.

            E La Fere, heaha na kumu au i aa ai e hakaka me keia wahi keiki Gasecona, wahi a Hapale.

            Aole i maopopo loa ia`u, aka, koe wale no kona hoeha ana mai ia`u ma ka poohiwi mamuli o kona holo pupule ana a hookui mai ai ia`u oiai au e ku kiai ana ma ka lanai o ka halealii o ko kakou kapena, aka nou hoi e Velona, heaha hoi na kumu i aa ai oe e hakaka me keia kanaka opio, wahi a La Fere.

            E hakaka aku ana au me ia, wahi a Velona me ka pii ana ae o ka ula ma kona mau papalina.

            O keia pane a Velona, ua panai koke ia aku ia e ke koa opio ma ka olelo ana ae; he wahi kuee iki mawaena o maua e pili ana i kona koloka.

            A-he, no kona koloka ka ke kumu e? alaila e Hapale, heaha hoi kau mau kumu aa i ka opio Gasecona? wahi a La Fere.

            No na hoopaapaa i ala mai mawaena o maua e pili ana i na ike akeakamai, a me ke Akua, wahi a Hapale, me ka imo malu ana aku ia Atanani, e noho malie oia aole e walaau o makani auanei a i ole, okaikai mai paha @ oia ka ua Gasecona opio la i pane aku ai me ka hoopunipuni nui ana aku i kona mau hoa.

 

He Moolelo Kaao No Na Hoahanau LOAIKANAKA.  O HALEMANO.

NA WELI O KE AU KAHIKO, MAI NA `LII A NA MAKAAINANA.

            I ka maopopo ana i ua mau opio nei a kakou, ua ae mai kela aoao, oia no ko laua nei wa i pai aku ai i na koa, e hoi, a ua liuliu ae la kela a me keia no ka huli hoi ana.

            Ia wa, kauoha hou aku la ua mau alii nei i na koa, mamua o ko kakou hoi ana, e huna mua kakou i ko kakou poe make, oiai, he hana hoomainoino ka haalele ana iho pela.

            Ua hoohala manawa lakou malaila me na lealea oia au, oia ke konane, puhenehene, kilu, ili, manu, a me na lealea e ae he nui.

            A hiki i ka wa hano ai ka leo o na manu, ua hoi aku la lakou nei hooluolu ia koena po.

            A i ka oili ana mai o ka la i o Kulua, ua ike ia aku la na pae opua e halii paa mai ana i ka ilikai a e hoike mai ana hoi na kuahiwi i ka nani o ua la ala.

            Ua ike ia aku ua mau olali nei a kakou, e kakele ae ana ma ko laua kahua olohu, no ua mau alii nei ke ohohia, hookahi ka paani pu ana me na koa.

            Pau ia mau linohau ana i Waahila, hume ka malo puakai, hele ia la a ku ka puali i ua mau opua nei a kakou.

            Uhi mai la ke kihei kikepa O-u-holowai, komo aku la iloko o ka hale auolo,ua makaukau na mea a pau, haule iho la lakou nei hoopiha i ka lua o ka inaina, me na ono a pau, i hoomaukau ia.

            Pau ka ai ana, haule ae la lakou nei a ka hale olohu he paakaa ka hana e kualehelehe ai.

            I hakalia no i ka pau ana o na olelo a ua mau alii ala, emoole, ua uhi iho la kapa eleele, aia ka hulu puaa i ka nuku kahi i kau ai.

            Lauahi na lima ou e ke hea, i ka helu o na manea o ua poe koa nei o na `lii.

            O Ku o Ka, o Wahineomao, pau iloko o ka imu kalua loa, oiai ke hoalii pono iho la ke kenouli eleele o ka po ia lakou nei.

            Pau ia apana hana, o ko laua pai aku la no ia i ko laua mau hoa make e huli hoi no kauhale.

            I ko lakou hiki ana i kauhale, ua hoomaemae ia mai la lakou nei, ma ka mea maa oia wa, oia hoi he hoomaemae ana me ke kai, oiai na ke kahuna ia apana hana, a pau kana.

            Ua auau iho la ua mau alii nei i ko laua olo wai, a o na koa hoi, iloko ko lakou o ka moo waa.

            Oiai, o na mea kaua oia ka wai auau o na koa oia mau la, ua lilo ia mau mea a pau ia lakou i mea ole, a pela i kaulana ai keia lahui, he lahui koa, he wiwo ole, oiai, o ka lakou ai ia.

            I ka makili loa ana ae o ka la, ua hookuu ia na lealea a ua mau alii nei, ua hoi aku la lakou nei no kauhale, ua makaukau na mea ai, ia wa hauli iho la lakou nei haupa nuu kela hookomo keia.

            I ka maona ana, ua liuliu kela a me keia iaia iho, no ke kahua mokomoko ka pahu hopu.

            I ka makaukau ana, ua kauoha aku la ua mau opio nei a kakou, i kahi puhi hano, e kukala aku i na koa a pau e hele no ke kahua kaua o Puaena.

            I hakalia no i ke kuu ana iho o ke kani o ka hano, ku ana na koa imua o na `lii me na lako kaua a pau oia au.

            I ka makaukau ana o ka puali koa o ua mau opio nei, ua pane mai la ko laua luaui makuakane penei:

            E na alii opio, eia he kai wahine he pakaiea ka ia loaa, e hoomalolo ke kaua a ka la apopo; aka, ua hoole aku ua mau keiki ala.

            O ke ano nui o keia olelo a ko laua luaui i hai aku ai, he kai wahine, oia hoi, e noi ia mai ana ua mau opio nei a kakou e kela aoao, e hui ka aha, a o hookahi wai o ka like.

            No kona ike e hoea mai ana ia ouli, nolaila oia i hoike e aku ai, aka, ua hoole ia mai ia leo ualo e ua mau alii ala, oiai ke koko lana o ke kanaka e hapahapai ana.

            O ke ano hoi o ke pakaiea, he limu aia iluna o ka ala e ulu ai, he pahee kona ano a he kuaehu hoi i ka la, aka, ina e pulu iki i ka hunakai o ka hoomaka hou no ia e ulu.  Aole i pau.

 

Olelo Hoolaha.

            O ka mea nona ka inoa malalo ae nei, ke pana a ke hookapu loa aku nei oia i na mea a pau loa, aole e hele a lawaia ma kuu Loko o Apili a me ka muliwai, e waiho la ma Kalihi-kai; ua kapu no hoi me na holoholona, aole e hele wale maluna o ka aina, oiai na lilo mai ia Loko a me ka muliwai a me ka aina pu ia`u ma ka hoolimalima, mai a Kale Luka mai, no na makahiki he umikumakahi i koe mai keia la aku.  A ua hoonoho aku au ia S.K. Hookano, i Luna Nui, a nana no e malama, a hoopii i ka poe a pau, e kue ana i keia Olelo Hoolaha.  AH TIKA (Pake.)

Apili, Kalihi-kai, Oahu, Apr 8.  lmd

 

Ka Hui Uwati Kaleponi.

            Na uwati gula o waho, hoopiha ia, @

na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka @ hookahi.  E kipa ae io--  A.J. SCHREIBER—Agena

Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.

 

Olelo Hoolaha.

            Ua makaukau ka mea nona @ inoa malalo iho, e hana i na @ HAKU PUNA ELEELE a me @ pohaku e ae no na pa kupapau @ me na kahua kukulu kia-hoomanao.  O ka poe makemake e waiho @ ka lakou mau kauoha me Ioane Akina

J. BOWLER.  Sept. 22, ’90, d—ly

 

NO KA POE MAKAIKAI MA KA

O.R. & L. CO.

MA KA I`A HAMAU LEO O EWA.

            O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa o kahi hoolulu ma Kawili, Honolulu, ka hora 1:45 P.M. o na Poaono a pau.

            No ka auhau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, mai ka liko a @ laele.

            OIA HOI, HE—50 keneta, hiki Manana a hoi hou mai—75 keneta, hiki Honouliuli a hoi mai.

            O keia ka manawa pono e la`i ai @ hooholo hoohala manawa me ka @ ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka @.  lm-d  @ 8, 1890.

 

Hoolaha Hookapu.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na @ kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa  @ ua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o @ mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C.I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.  Owau no me ka haahaa,  MRS. C.I. HIRAM.  Honolulu, Oahu.  Oct. 8. 1890 3ms-

Ka Buke Akeakamai.  AO KE KI GULA

NO KEKAHI MAU MEA HUNA POHIHIHI I HULIIA E KA NOE AU O KE KANAKA.

KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano

DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua @ ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeaka—mai Hawaii o ke Keneturia 19.

Mahele o ka Buke.

MAHELE I.

ZODIALOGIA—Hoike Ouli ma na kaulana mahina. 

MAHELE II.

NAEVIALOGIA—Hoike Ouli no ka Ua o ke kanaka. 

MAHELE III.

METRAGARATIMA—Ka hoike Ouli@ ka Hoonohonoho

Huahelu ma ka Helu @

MAHELE IV.

ONEIROLOGI.

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai

MAHELE VI.

Ka Arimatika Kamahao.

J.M. POEPOE.