Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 194, 15 May 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

            Ua hookohuia o Mr. S. K. Kamaka i keia la, luna e hopu i na holoholona helechewa ma na Alanni Aupuni ma ke kulenakauhale o Honolulu, Oahu, mai ke Alanui Puowaina i ke kahawai o Nuuanu.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 13, 1891. 4ts-d.

 

            Ua hookohuia i keia la o Messrs. Holstein a me P. Kamauoha i man hoa no ka Papa o na Komisina Palena Pa no ka Apana o Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii.

A penei iho ka Papa i keia wa-

ROBT HIND, gv.

H.L. HOLSTEIN

G.P. KAMAUOHA.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 14, 1891. 4ts-d.

 

KUAIO KA HOOLIMALIMA O KA AINA AUPUNI O KAUPAKUEA, HILO, HAWAII

Ma ka Poakolu, Iune 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke alo o Ahiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai ka hoolimalima o ka lihi mauka o ka Aina Aupuni o Kaupakeau, Hilo, Hawaii, nona ka ili o 210 eke oi aku a emi mai paha.

Ka manawa-he 10 makahiki.

Ka uku hookumu $500 no ka makahiki e uku ia ma ka hapa makahiki mamua.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 11, 1891. 4ts-d.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KA AINA AUPUNI O KANAIO. HONUAULA, MAUI.

            Ma ka Poakolu, Iune 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai ka hoolimalima o ka Aina Aupuni o Kanaio, Honuaula, Maui, nona ka ili o 7680 eka oi aku a emi mai paha.

Ka manawa-he 10 makahiki.

Ka uku hookumu $150 no ka makahiki, e uku ia ma ka hapa makahiki mua.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 11, 1891. 4ts-d.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA KOENA O NA AINA AUPUNI O NIN@LE A ME WAILAU, MALUNA AKU O NA APANA AINA HOME, KAU, HAWAII.

            Ma ka Poakolu, Iune 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai na hoolimalima o na koena o na Aina Aupuni ma Ninole a me Wailau, mauka aku o na Apana Aina Home, ma Kau, Hawaii, nona ka ili he 6300 eka oi aku a emi mai paha.

Ka manawa-no 15 makahiki.

Ka uku hookumu-$150 no ka makahiki, e ukuia ma ka hapa makahiki mamua.

E hoolilo ia aku keia mau hoolimalima malalo ka pono a me na kuleana i ae ia malalo o ka Mokuna, XXXIV, Pauku 1477 Kanawai Kivila.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 12, 1891. 4ts-d.

 

KUAI O KE KOENA O KA AINA AUPUNI O AAPUEO, KULA, MAUI.

            Ma ka Peakolu, Iune 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke alo o Aliiolaui Hale, e kuai kudala ia ai ke koena o ka aina Aupuni o Aapueo, Kula, Maui, non ka ili aina o 376.49 eka oi aku a emi mai paha. Kumu koho $500.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 9, 1891. 4ts-d.

 

KUAI O NA AINA AUPUNI MA KALUAOPALENA, KALIHI, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Iune 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alakomo mamua o Aliiolani Hale, e kuai ia ai ma ke kulala, keia m@n apana aina iho:

Ap. 2. Nona ka ili he 768 eka e hoomaka aku ma ke kohe mua he $160.

Ap. 3. Nona ka ili he 80 eka, e hoomaka aku ma ke koho mua he $160.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 11, 1891. 4ts-d.

 

KUAI O NA APANA AINA AUPUNI MA HONUAKAHA, HONOLULU, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Iune 10, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke homo ana ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia ana he umi (10) apana aina aupuni, aia ma Honuakaha, Honolulu, Oahu, nona ka nui mai ka 38 a ka 98 kapuai a ke 63x118 kapuai.

            KUMU KUAI HOOKUMU-E like no me ke ano o ka aina, mai ka $200 a ka $250, no ka apana hopkahi. O ke kumu a me ke ano o ka hookaa ana ma ke dala kuike, a i ole ma ka manao o ka mea kuai, he uku hapaha o ke dala, a o ke koena ma ka uku mahele kile e uku ia ana i ka hookahi, elua a me ekolu makahiki, me ka uku panee o ehiku keneta o ka makahiki ma ka uku hapa makahiki.

            E kukulu hoi ka mea kuai i ka aina ana i kuai ai i kekahi pa kupono iloko o hookahi makahiki mai ke kuai ana, a e hookomo hoi i ka wai mai na ha mai o ke aupuni.

            E hoopuka ia ana na Palapala Sila Nui no ka aina ma ka pau pono ana o ke kumukuai i ke kaa.

            E ike ia no ka palapala kii o na apana aina a e lohe ia no hoi na mea a pau e pili ana make Keena Aina.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 6, 1891. tf-d.

 

NA AINA PA-HALE NO KE KUAI MA KA HULI HEMA O PUOWAINA, A MA KE KIHI O ALANUI WAILA A ME PENESECOLA HONOLULU, OAHU.

            He elima mau Apana Aina hou i hoolala ia ma ke kamoe hema o Puowaina, maluna aku o Alanui Prospect, a he umikumamakolu pa-hale hoi i hoolalaia ma ke kihi o Alanui Waila a me Penesecola, i like ole ka nunui mai ka 158x200 kapuai a ka 81x150 kapuai a ua makaukau no ke kuai i keia manawa.

            E waihoia ae na nonoi ana, no keia mau apana aina ma ke kumukuai hookumu aku o $500 a $400, no kela a me keia apana, e like me ke ano o ka nunui o na apana a me ke kulana e waiho la i hiki ke ike ia maloko o ke Keena Aina, ike Keena Kalaiaina.

            O na nonoi ana no keia mau Apana Aina e hoike ia mai ka manao kuai a me ka hooponopono ia ana o ka aina.

            O ke ano a me ke kumu o ke kuai ana ma ke dala, a i ole e like me ko ka mea kuai makemake, he hookahi-hapaha e ukuia, a o ke koena ma na uku mahele like ana iloko o hookahi, elua a me ekolu makahiki, ma ka hapa makahiki, ma ka ehiku pa-keneta ukupanee no ka makahiki.

            E kukulu ka mea kuai i kekahi pa maikai kupono iloko o hookahi makahiki mai ke kuai ana a e hoomoe hoi i ka wai mai ka paipu wai o ke aupuni.

            E hoopuka ia aku no ka Palapala Sila Nui i ka pau pono ana mai o ka uku kuai o ka aina.

            E ike ia no ke kii o ka aina a mena wehewehe ana maloko o ke Keena Aina.

            Ua hoomoeia na alanui a hooponoponoia, a ua hoomoeia no hoi ka wai a pili kokoke ana i keia mau apana aina.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Mei 7, 1891. 4ts-d.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Luna hooponopono a me Puuku.

 

POALIMA, MEI 15, 1891.

 

HOOUI AINA.

(Kakauia no Ka Leo)

            Ma ka makou onohinei e ike ai na mea a pau, aole o makou hopo hopo i ke kamailio akea i na mea oiaio e pili ana i na mea i hana ia maluna o kalahui Hawaii mai mua mai, a eia no e hoohona ia ne@ i kahi poopeo@. O ka mea i hala ka kakou e ike a e lohe, aole nae he waiwai nui ko ia mea, oiai ua hala, aka he ao ka mea a kakoa e lawe ai a alakai iho ia kakou ma kei@ hope. Ma o na hoohana a hoolala i hana ia maluna o ka aina a me ka lahui Hawaii, ke ike maka nei kakou i ke kumu i keia la, a oia kumu, he makemake e loli ke kuleana o ke kamaaina a pau no ka malihini, a o ke kulana auwana a kuewa hele o na malihini a me ka lakou pukana aku e ili iho maluna o na kamaaina a me ka lakou mamo-oia kakou-oia iho la ka li'a. O keia li'a moe ole, oia no ka papa hana a ka mamo pakaha i hiki mai i Hawaii nei malalo o ka leo ikuwa a na anela i pahola iho ai i ka poe naauao o ka Hikina, e i ana, "Ua hiki mai ka maluhia a me ka manao maikai iwaena o na kanaka."

            Malalo o na olelo hoonanea, a me na ao hookamani i hoohuli ia ai, a i pahele ia ai keia lahui, a eia kakou ke ike nei, i ka hopena o na puni ana o na 'lii a me na makaainana i keia mau hana hookamani, a o Hawaii hoi eia oia ke ku lau ole nei, he laau makua ole, ke maloo iho la na lala. Ua like kakou me he la ua poa ia ka malo eleele e ai nei i na pou paa, aohe wahi koe.

            Heahe ka mea i doe ia Hawaii? He neo. Heaha ka pone e mau a e hoi hou ai ka pomaikai a ke Akuai lokomaikai ai i na kupuna o kakou? He hana me ka hoopono. E lokahi ka lahui Hawaii, a e ae aku i na hoa haole a kakou i ike ai eia io me kakou me ka hookami ole, e ka kou mai, a e nee malia kakou imua a iluna me ka hoopena, a ke olelo nei makou, e ko no kela olelo oiaio a ke kumu hookamani i ao mai ai ia kakou me ka lehelehe wale no, o ka hoopono a me ka manaoi@ oia ka mea na@a e hoonaue ke kuahiwi. A e hoomanao kakou, he kuahiwi io no ka hoololi hou ana i na mea i hookahuli ia e ka hookele ana a na hoa o ka Papa Hoonaauao o Amerika, a hoi hou hoi ke kuleana o ke kamaaina a ma kona lima.

 

Oia Ka Makou i Olelo ai.

            He lokoino a he aloha ole na hana hoopilimeaai; ka hoolohe wale aku no i ke a'o a na haole, oiai, ua hoohanau mai no ke Akua me na pono a pau o ke kino kanaka, koe iho na manao kakana e alakai hew ana i ke kanaka. He olelo keia i pili i ke ano o na hana e hana ia ana maluna o ka Hawaii, a i ulu ae no ka oiaio, eia io ke huli kua ia nei ka lahui. Aka he mana no ko ka lahui no ka mea o ka lahui, oia iho la no ke aupuni, a ma e lokahi ka lahui, aole e mahaehae i ka lilo i ke apuepue, e like me na ilio e holehole ana i ka iwi kuekue, i na wahi oihana palamaunu e kiloi ia mai ana ma ka apua ia lakou, alaila, he wa wale no e hoi hou ana ka mana i ko ka poe kupono, a Hawaii oiaio, aole hoi o ka Hawaii ma ka ili wale, ma ka mea e hoike ana i kona ano Hawaii mailoko a waho.

            Eia aku ka wa e hiki mai ana e hiki ai ke lokahi ka lahui nona iho, a e huli mai ai ke alo o ka poe e haawi nei i ke kua i ke @ukou leo kanikau a hoalohaloha e pae aku nei, me na waimaka no ke oukou mau pono @ me ko oukou mau kuleana e haawi wale ia nei i ke kolea a me ka olulo auwana e pae nei i ka la hookahi a i kekahi la ae e okuu mai ana me ka mana hooko, a i ole ia iluna paha o na oih@a kiekie o ka aina.

 

He Kui Hope i ka Pahu o ke Kuhina.

            Aole na hai, aka na ke Kuhina no. He loihi ka makou palepale a hooponopono ana aku ma ka LEO i ke Kuhina Kalaiaina, me ke aloha, aole hoi e hihi, ua alailai ia e ka pouli i Waolani. Nolaila, e kala mai ke Kuhina, i keia kapeku, @iai nana iho la no ke kui hope loa, @a@ ka pahu, a nalo ka maka o ke Kuhina, a o ke kanu ana a ine ka hoolewa, na ka aoao lahui aku ia, i ka la Kapule mua e noho ai o ka Hale Ahaolelo e hiki mai ana. O keia kui oia no kela olelo kikoi e hoole ana i na Kanaka Hawaii aole e hana i ke alanui pali o Nuuanu. He hoa aloha o Kale no Kaaka, a he mau mahoe maopopo ka puuwai o keia mau haole. Ke lohe@ aku oe i ka leo o keia mau Kaaka e Kale kale mai ana he ku io no a e kuhihewa ana ka malihini he oiaio, aka, ua ike no kakou i ka hua o ka hana; he kanu ola hoi ka Keo Kaaka i na kanaka ma Kalawao; a he hoopololi aku hoi ka Kalekale, a make iho ka poe i koe i lawe ole ia i M@lokai. Ke ike mai la no na hoa, a oukou no ka leo mana. Na wai ole huli no hoi o kakou i ka manao repubalika, demokarata, a hoohui aina hoi. Nui na kumu, aka, e hoomanawanui kakou a e wae me ke akahele i na waha olelo wiwo ole, aloha aina, a makaukau i ka hooko i ka pono me ka hio ole o na noonoo i ka maunu ekaeka a ke kepolo.

 

He Hana Kue i ka Olelo.

            Ua lohe mai makou me ka oiaio, ua hu ae nei ke aloha Hawaii o ke Kuhina Kalaiaina i ka lala, a e puka la i ka muku. A penei ke ano o ua aloha la: Ua hoonoho ia aku nei he haole malihini i mea nana e hana ke alanui Pali o Nuuanu, a ua olelo hoi keia haole, aole oia e hoohana ana i hookahi kanaka Hawaii. Ea, make no la i ka ilikea a ke 'Lee i hoonoho makapo ai@ ka oihana me na maka hamama. Aole no makou e kala i kalokalo aku ai, o ka hauna pau ana no ia, komo he mau paa hou, he elua, a he elua, pa'i, a iaia iho no hoi mama kela aoao, aole hoi e hihi, ua hanau po ia, i ke au o ka la i hapala a me ka mahina i na ole. Nawai ole no hoi ka ole la. A noho aku la keia kanaka, he malihini, a aole ka ona makemake i ka Hawaii. Oia iho la no, a hookae, no ka hoi ka Moiwahine i kona lahui ponoi; pehea la e hiki ai ia kakou, ke pane aku i k@ waho.

 

NU HOU KULOKO.

            Uhu! kai no paha he oiaio kau, eia ka he eepa, o oe maoli mai la no ia ae ao.

            I ka hora 2 o keia auina la e hiu aku ai ke Kinau no kona mau awa maa mau.

            Ma ke kakahiaka nui o ka P@ak@lu nei, ua olali aku la o Haleakala no Molokai, a me na Kona ma Hawaii.

            Apopo e ku mai ai ka mokuahi kulanakauhale o Pekina, a e miau loa aku ana no oia no ka hauoki o Kaleponi.

            He hou wale no ko Keoni Holo nohe ana aku nei i Ha@ekuk@, loa@ nae ka iala mau kini opiuma. Ina no hoi paha pela kahi Keoni iho la, makepono ka noho loihi ana.

            Mo'a unouno o Puna i ke Kuawahine, nonono ula i ka waili'ula, oia na hiona o keia mau la e ike ia nei; mahanahana lua i ke kumupepeiao.

            O Hawaii me Kamehameha, na hui kinipopo e uhene ana i ka la apopo ina Piikoi Kuea, i ke hora 3:30. Hunuhui aku kakou ilaila @. Pehea ia?

            Ma ka halawai ana a ka Papa Ola i ka Poakolu nei, aole i piha ka Papa, a ua hoopanee ia ke noi a ka lehulehu, ahiki i ka wa e akoakoa ai na hoa apau.

            O Hinaiaeleele keia malama i ka Hawaii, a o Olekulua ka helu la, a me ka po, 8 po i ka Hawaii, 15 la i ka haole, noho ana o Mr. Walaka Hila i Luna Leta Nui.

            Ua hoonanea ia makou i ka ike ana ia Liona Ula a me ka Makuika o Iao, e nana ana i ke kaupoku o ka rumi o Haleha'i ma ka lemu aku o ke kiaha aniani.

            Ke haule mai la ka aahu-hipa o ka ilio hae, o keia Papa Kuhina, ma na hana a ma na olelo kalakala a ka mea i lilo aku la iaia ka hana o ke alanui pali o Nuuanu.

            I keia la, a i ole i ka Poakolu ae nei, e halwai ai na kauka a pau ma ke keena o ka Papa Ola, mamuli o ke kauoha a ua Papa 'la, no ka noonoo ana i kekahi hana @ pon@ ai keia lahui.

            Ua huli hoi aku la kahi Makuika o Iao, ke alii a Maui i koho ai i ke kau koho i hala aku nei mahope, ma ka aoao hoomaemae. He kaaka puniu no, he piha mau nae i ka awa haole, a he nemonemo, e like me ahuwale o luna o Hihimanu.

            Ua kau nui aku nei kahi alii o Iao o ke ku mai o Uilama Bana, o Wailuku, i holo ai no Honokaona, -me he la, oia paha ka ohua oluna o ke ku@a hoopae opiuma e ikea nei ma na kai a me kowa mawaena o na moku.

            Ua loaa i ka Luna Kiai Awa J. D. Holt (Keoni Holo), i ka la iho la inehinei maluna o ka moku kalepa S. B. Allen, ma ka @umi m@e o ke kuke o ua moku la, he 62 kini opiuma. Ahahaha, wela pono aku la ke kapuahi a ua kuke ala i ka momoku ahi a ka hapa haole.

            Ma ka huakai kaahele moana a ka mokuahi Kulanakauhale o Parisa, oiai oia e holo ana i o a ia nei, iloko o 13 malama, a i kekahi la, ua haki pu ae la kaiho nana e hookaa i kona huila, a mai poino ua moku ala, aka e like me ka eleu o na lima paahana, pela i pakele ai mai holoaia.

            Ua lawe aku o Hon. J. Nawa@i i kana keiki imua o ka Papa Ola, ma ka P@akolu nei, no ke noi aku ia lakou e hoike mai i ke lakou manao a me ko lakou ike no kana kieki, a ua pane mal ka Papa Ola, aohe pilikia, a aohe no hei he hoailona o ka ma'i malu@@ o ua keiki ala, aka, i ka poe manao ino, he ma'i ka.

 

OLELO HOOLAHA.

            Ua nalowale aku kuu Lio [w] hulupala lae kea loihi a he man wawae keokeo @ pau kona eha, i kuni ele ia i ka hae, a e loaa no ka uku makana o $5.00. F. loaa no au ina kahi o T. C. Polikapa.

JNO H. POLIHALE.

A@waiolimu, Honolulu, Apr. 30. 3ts-d.

 

HOOLAHA KAI KONOHIKI.

            Ke pa leo aku nei ke Konohiki o Waialae, i kona nia@ hoaloha a me na hoaaina o kona Aina, na hoolimalima aku oia i ke kai i keia manawa, a ua hookapu iho oia i ka hee nona iho, a nolaila, ke polo@i aku nei oia e ike a hoomaopopo i keia l@o la.     Owan no, 3@s-d.        PAULO ISENBERG.