Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 197, 20 May 1891 — Page 3

Page PDF (907.71 KB)

This text was transcribed by:  Elizabeth Quinlan
This work is dedicated to:  Mele Moniz

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

He Nanea Pahaohao

 

-:No:-

 

TAUSANI

 

--A Me--

 

SARIBANO.

 

 

Ka wiwo ole hoi o na wiwo ole-- Ka

            Poai honua kunukunu ole -- Ka

            mea hoi nona na lima i aie ai

            ke ao holookoa

 

He mea oiaio kau e kamailio mai nei ia'ue ke kanaka opio, a oia ka'u e olelo aku nei ia o, e kii mai oe a wehe ae i keia komo gula mai loke ae o kuu manamanakinea uuku nei.

 

Oia mea kau e lawe aku ai mua o kuu kane, a aole no auanei e nele ka ike mai ona a noonoo iho no oia ua ike i'o oe ia'a.

 

O keia mau mea wale no anei ka'u e lawe aku ai a hoike aku i ua kane ala au?

 

Oia wale no, nolails e wiki oe a ha'i aku i kuu kane i kii mai ai oia ia'u a hoopakele ae.

 

Nana aku le kanaka onio me ka naau kaumaha a pane aku la me keia mau huaolelo penei:

 

Alohe lana iki o kuu manao e hoi au me kiea ke ano, o kuu manao e hoao no au me ka ike i loaa ia'u i mea nou e pakele ai, aka, hookahi wale no mea nan i kaohi mai i ko'u manao o ko'u make aku a loaa ole he mea nana e lawe aku i ka lehe i kuu haku, no kou loaa ana iho nei ia'u.

 

Mahope iho o ka loaa ana mai o ke komo iaia nei mau kukaiolelo ana, huli ae la ua kanaka opio ne a hoi aku la no kai o ka moku o lakou.

 

Hoi aku la keia a hui aku la me na kanaka pewa a hoike aku la keia i na mea a pau i kona poe hoahele a hoi loa aku la lakou no kai.

 

He la hookahi hiki aku la lakou nei i kai o kaha-ene a aia no ka moku e ku ana, me koua e pulelo haaheo ana.

 

Peahi aku la keia no ka waapa aole no hoi i loihi aku, ike aku la keia i ka holo mai o ka waapa, a o na kanaka powa hoi, ua hoi aku la no hoi lakou hale.

 

I ka waapa i hoea mai ai, ua ike koke mai la ka malamamoku, a oia kana i pane mai ai iaia nei:

 

A! E make ana oe, aole oe e pakele ana, heaha no la kou mea o ka hoolalau ana a hala ka manawa kupono.

 

Alia paha ka make, wahi a ia nei, aia a lohe mua ke alii i ka huaolelo ke ole au e kuhihewa, owna hookahi paha ke kanaka i hooko a hoolohe pololei i ke kauoha.

 

Ina he oiaie kau mea e olelo mai nei ia'u, alaila imi aku oe i kou pono o ke alii.

 

Kau aku la iakou nei iluna o ka waapa a holo aku la ne ka moku ka pabu hopu.

 

I ko lakou nei hiki ana aku i ka moku, ua makaukau na mea a pau e make ai o ke kanaka loea kakaoahikaua, a e kuku laina mai ana hoi na koa me ka makaukau loa no ka make.

 

I ka pii ana aku o ua kaeaea la ua hooho ae la ke aliikoa e ki ia wa kanaka ala.

 

Aka, ua pane koke aku la eia, alia e make ke kanaka aia a loke mua ke alii i ka'u mau olelo.

 

A i ku no hoi i ka wahi o ka make, oia iho la no, a i ku no hoi i kahi o ke ola,  ola no hoi.

 

Ia wa no i ninau mai ai ke alii:

 

Ihea oe kahi i lalau hele ai a hala ka wa kupono?

 

E ke alii, aole au i lalaii a auwana wale aku mamali o ke'u makemake, ua hele au a heoko i kou makemake.

 

Ua loke no au i ke kani ana o ka pu kahea i na koa e hoi mai i ka moku nei, ua mamao loa au mai kahakai aku nei, he mau mile loa.

 

Ua noonoo ae au no ka hoi mai, aka, pehea hoi au e hiki ai ke hoi mai ua mamao, a ina no hoi au a hoi mai ana, e haule hope ana no mahope o ka manwa.

 

Nolaila au i noonoo iho ai e aho no ko'u hele ana imua ina no ka loaa a me ka ole paha.

 

Aka, e nana mai i ka'u mau olelo i keia wa, ua imi au me ka hoomanawanui i ke ao a me ka pe, a ua loaa ia'u ka manaolana hauoli, oia hoi, ua loaa aku nei ko wahine e ke alii ia'u.

 

Pehea? Ua loaa i'o anei kuu wahine ia oe, ina he oiaia kena, e hoi pakela aku ko'u hoomaikai palena ple ia oe.

 

Ae, loaa ia'u ko wahine, ua ike au iaia, ua kamailio pu he alo a he alo, aka he meaehaeha nou ke loke ahu, aia ko wahine la iloko o ka poino a me ka popilikia.

 

He oiaio anie kay mau mea e kamailio ma nei ia'u? e hoike mai i na mea a pau mai ka mua a ka hope loa, ina he mea hiki ia i kou manao.

 

_____________

OLELO HOOLAHA

 

E ike auanei na mea a pau, eia ma ka Pa Aupuni lio o Makiki kekahi mau lio; hookahi lio kane, hao kuni [3 UNINTELLIGIBLE SYMBOLS], akau, lae kea wawae keokeo 4; hookahi lio wahine, lae kea ulaula wawae keokeo hope hema kiko keoeko hope akau, hao kuni JK. Ua komo mai keia mau lie i a la 11 o Mei, makahiki 1891, a ina aole e kii mai ka poe nona keia poe lio alaila e kuai kudala ia aku no keia mu lio ma ka la 23 o Mei.

 

            J. KALEI

Mei 19, 3ts-d. Luna Pa Aupuni

 

______________

HE KOKUA!

No ka poe pilikia, e hele aku i ke keena o

R. W. Wilikoko Ma.

 

He Kokua ma ke Kanawai a no ka Hooponopono ana i na kuleana Aina a me na palena Aina. Ua makaukau oia e hana i pa Palapala Kanawai o na ano a pau, a ua lwa oia no ka hana ana imua o na Aha Hookolokolo a pau o ke aupuni, ma o kona hoa, kekahi o na Loea Kaulana o keia mau la.

            Keena Helu, 15, Alapui Kaahumanu

            195-dly.

 

_________

 

NA HUI KINIPOPO

 

Mei  23 Kamehameha vs Honolulu

  "     30 Honolulu vs. Hawaii

Iune  6  Kamehameha vs. Hawaii

 "     13 Kamehameha vs Honolulu

 "     20 Hawaii vs Honolulu

 "     27 Kamehameha vs. Hawaii

Iulai  4 Kamehameha vs Honolulu

 "     11 Honolulu vs Hawaii

 "     18 Kamehameha vs Hawaii

 "     25 Kamehameha vs Honolulu

Aug   1 Hawaii vs Honolulu

 "      8 Kamehameha vs Hawaii

 "    15 Kamehameha vs Honolulu

 "    22 Honolulu vs Hawaii

 "    29 Kamehameha vs Hawaii

______________

HOOLAHA HOOKAPU

 

Ke hoike ia aku nei ka loke i nakano kanaka a pau loa. Ua bookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku ne na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookun wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha a kue ana i keia, a hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, i i ole ia KUKA.

            Owan no me ka haahaa.

            MRS. C.I. HIRAM.

            Honolulu, Oahu. Oct. 8, 1890. 3ms-d.

 

__________________

 

Kauka Pake Akamai!

 

Dr. Leong Kang Tong

 

Makaukau oia e lapaau i na ma'i a pau o kela a me keia ano, me ka eleu a me ka holomua.

 

HE OLUOLU KA AUHAU

 

Keena Oiuana: -- Aia ma ka ao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.

 

HE PALAPALA HOOIA

 

            Honolulu, April 29, 1891.

Owai o Chu Sam Lan, no ke kulanakauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Pue Aina. Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akea, ua oke au a ua maopop ia'u a ke haawi nei au i ko'u mahalo piha ia Kauka Leon Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, ua lapaau oia ia'u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko'u ma'i he akepau, a he popo hoi ma ke olelo kahiko. Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma'i e hele ae iaia, a e loaa no ke ola. Ua loaa au i keia ma'i mai ko'u wa opio loa mai a ua aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a keia ma'i i ko'u kino, aka, ma keia wa ua loaa ia'u ke ola maikai loa. E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.

            Mei 12, 1891. 1m.-d.

 

_______________________

 

HE BUKE MOOLELO

 

-:NO:-

 

GABRIELA LENOA

 

-:KE:-

 

Ahikanana o ka Puali Kaveria

 

Mamuli o ke noi oinepino mai o na makamaka i ka moolelo o GABRIELA LENOA i hoopuka ia maloko o ka nupepa "Kuokoa," ua oluolu i ka mea kak Mr. P. Spencer (Kamaki) ke kuupau loa ana aku me ka holonui i ka moolelo piha o ua Kepena kaili wahine la o ka Puali Kaveria, e hoomaka ana mai ka haleali mai o Diava-- Ka mare ana i ka wahine-- Ka huakkai i Berelina-- Ke kaua o Inia a me ka hiki hou ana i Rusia a launa me kana huapala i hoopala i hookaawaleia no hookahi makahiki a oi.

 

O na hoohanohano a me ka hoineinau-- e hookahe ia aku ana ka aila iluna o ka wai lana la'i malie o ke aloha kane me ke aloha wahine, me ke kii o  ua ahi kanana nei iloko o jona aahu koa piha o ka Puali Kaveria.

 

He $1.00 no ka Buke, a e hoouna mai na kauoha i ka mea none ka inoa malalo iho.

 

            S.H. PUA.

            Pahu Leta Helu(?) tf(?)-d

 

_______________________________

 

 

 

Kuai no ka Manawa

___

 

HE ELUA PULE WALE NO.

___

 

HE WAIWAI NUI!

HE WAIWAI NUI!

___

 

Na Kalakea - - - mamua 10 i-a no $1.00, i keia wa 16 ne $1.00.

  "  Kawale  - - -     "       .25 ken. pakahi,        "        3 ne     .50.

  "  Vikolia  - - -  He .75 keneta no ka apana hookahi.

  " Kakini wahine eleele     "   .40 keneta paa,            "           .25

 

A HE LEHULHEU WALE AKU O NA MEA KUAI I HOOEMI PA

KE KUMUKUAI A HUALE ILALO LOA, A NA OU-

KOU HOI IA E NA MAKAMAKA E WAE

N OUKOU IHO

 

            Iloko keia kuai ana a makou, e hoolilo aku ana makou i ke makou mau waiwai no ne kumukuai hoemi. E hoomaka aku ana keia kuai ana mai ka POAKAHI aku, ka la 4 a ka la 18 aku o MEI nei.

 

            S. EHRLICH

Kihi o na alanui Papu a me Hotele

            Mei 6, 2w d

______________________________

 

KUAI HOOPAU NUI

 

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee

ana aku iloko o ka makou

 

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu, --(NA HALE BURUA

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

 

Na Lole Nani,

Na Lole I Humuia,

Kapu A Me Papale

Pahu Lole, a pela aku

 

No na Uku Hooemi Loa Nae.

 

            Egan & Gunn.

Alanui Moi kokoke i ke Alanui Papu     tf--d

 

_____________________________

 

HOOLAHA HO

 

B.F. Ehlers&Co. -Painapa

___

 

Helu 99, Alanul Papu

 

Ia oukou e na makamaka a me na hoaloka, oiai hoi ua makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine on na ano Staila a pau; oia hoi-

 

Na Silika hou                                      Na Sateen hou

Na Mikilima hou                                 Na Lihilihi hou

Na Lihilhii keokeo hou                       Na Lihilihi kau lole hou

Na ano Mamaly hou loa                      Na Paku Pukaaniani

Na lole hou o na wahine                     Na lole o na keiki liilii

 

Na lole o kela a me keia ano e loaa o ia oukou no na kumukuai haahaa loa.

            E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalau

no ka makou kuai hoopoho aku ai oukou.

            Owau me ka oiaio,

tf- Daily          B.F. EHLERS & Co.

 

____________________________

 

PAPALE! PAPALE!! PAPALE!!!

____

 

E Loaa no                  maikai o na

                  PAPALE

maanei na                  ano a pau

 

Na PAPALE i hoonani ia a hoonani ole ia.

 

I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, a pe na la hoomanao Kulaia, e loaa no ia oe ma na kumukuai haahaa.

Ina oukou e kuai i na PAPALE ma ko makou halekuai nei, alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.

            Nolaile, e kipa mai io makou nei i hoopau ia ko oukou kuhihewa.

            C.J. Fishel

Mei 19, 1891      196-tfd