Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 197, 20 May 1891 — He Moolelo Kaao No Na Hoahanau KALOAIKANAKA. O HALEMANO. [ARTICLE]

He Moolelo Kaao No Na Hoahanau KALOAIKANAKA.

O

HALEMANO.

NA WeLI o IvE AtJ- Kahiko, Mai na Lti a na Makaainana.

Ua pane mai la kekahi o kona man hoa iaia. pehea ka huakai, ua nolopono wahi a ka pane, ua hihia ia laua i ka upena a Pe ape'a makawalu. | Mii keia pane, i hoomanao ae ai ka «nea kakau i kekahi hooheno © ka aina kaili la— Komo aku la oe i ka Hului I ke ana puni a Limaloa. Hei aku la oe i ka upena ka Lawakua. Ia maoawa i īko ia i& na iaanao haakei o ua poe alii puuwai eleele nei. e akena ana, ina e hooili heu ke kaua, alaila, e lilo pio ana ka kp-aa mau ihupani i inoe puu no ko lakou inaina. Aka, e na hoaloha, niai puiwa oukou, ā-mai kaniuhu hoi, oiai, o ka ikaika o ka pana'i, aia »0 ia nia na niho. oiai hoi, ne kumu ūuhala ua mau alii la o Wailua, he uui mu-eei, ke pa 110 ka wai hanau o na pali, o ka palahuli n® ia; aoe e loaa oiai ke koa-ie kuikapali a ake kona nana e kulai. Nolaila, e na makamaka, e hooko lo aku kakou onahepe oka meheu 0 keia poe aiii. maki'o o mahui iki aku kakou i ko lakou mau iuoa, a me ka lakeu mau hana, He wiea oiaio i ua puali kaua paha nei i hiki aku ai i ko lakou mau halao, uo koke mai la ka leo o kekahi o ko lakou maa kahuna ma ke oli, me ka hoikeike pu ana mai 1 ko lakou mau inoa— Ku ka nanohu i ka ilikai Pi'o ke anuenue i ke awakea O ka piko o w akea aia i ka 1010 0 ka 1010 oka aia ke kumu 1 ao ai Hoi'a mai la Hoia mai la ka la o ka lonokila Ka hoi o ka puali e ou haku O ke one kaikai o Waialua aei Olala ia oe e Puaena O ka ena o na maka o ka hoa paip Loaa i ka ihe a Oahunui ka laau palau a ka pakii O Lonoapahu ke koa O Maea«a ke kupahu O Wailpa nei ka ain« Ola ka h#i e ou haku

Kapuakea ke kahuna j O Paleiholani ua,haku j O Kauakahi ka hoi ua kua o Kane Noho lahei ou haku i ka lua nuu Pau ka luhi Moe malie i ke kai ©u haku o kakou He kanaenae. he alana, he inohai 0 ke oia kai u oukou e ke kua Amama ua noa l«le wale aku la. Ma keia pule a ke kahuna. ua loaa ia kaua e ka mea heluhelu ka inoa o keia poe alii, a me ke kahuna. . O Puaena, oia ka hanau mua. a Oahun'ii ka muli, a o Maeaea ke kolu- a o Paleiholani ka ha, e Kapuakea ke kahuna. Nolaila, ua maopopo ia kakou ko lakou mau inoa pakahi a pau, aohe uiui ana i koe, aka, hoekahi no mea 1 koe, o ko kakou ike aku i ka ulele kou ana o na ai a ka ui. Nolaila, e hoi ae kaua e ka maka maka, a kau pono i kaupoku o Hanalei, i ike pono aku kaua ia Lo a me Aikanaka, na kamaeu hoi nona keia nanea e hooni pei i ka iwi; Oi'ai o Hoolonoapahu i ka hale o mua, me kona poe katuna, e kalokalo anai na aumakua, ka mea hoi i kapa ia i keia au he poe anela kiai kino. Ma kek, ke hoike ia aku nei. kahi ona kanaenae okeau ia Papa a me Wakea, a maia kanaenae ana e ike ia ai ka inoa o kekahi mau malama ma ka kaua helu e ka mea heluhelu. a ua komo pu Is®! ke aliiwa&ine o Puna-paia-aala ik§e hala.—

Ua wela ka haku ka malama Ua wela Makalii Kaelo ia Kaulua Kaiehu ka moku Papapa ka aina Hiiukalaiii kai koo ka moana A ki Kapohakoeleele. Pau keia kalokalo ana a Puali i na aumakua o ka po, i aku la oiaia Hoolouoapohu, eke ike nei a' ua hooholo ia ke kaua, aia la i o I » kukahi e hoomaka āi; a ke hoike mai nei «u kupuna i ke kulana e ka la © ke kaua e hiki mai ana, eia la he Hu'alepo, ua upu ia, ilaila ka make o'u haku. Kolaila. no kaua iho e ka makamaka heluhelu, e ike iho ai kaua i ka ouli o na kilo oia au, he ahuwale ia lakou na mea a pau e hana ia ana, a ua hiki no hoi ia lakou ke hoike eia mau mea pohihihi ma* mua oka hoea ana mai o na hana o ka ia. Hele aku kaua imua, oiai, eia ka. ua i ka ih« hee. e pahe« nei. I ka pau ana o n& hoike a ke kahuna, e like me ka kaua i ike mua ae nei, ua pane mai la o Hoolonoapahu, pehea la, e loaa ana no anei ka p»bo i na alii opio, ima oia ka la e mokomoko ai e like me kau ki mai nei ia'u. Ae wahi, aua Puali.