Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 204, 29 May 1891 — HE MOOLELO KAAO. No Na Hoahanau KALOAIKANAKA. O HALEMANO. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO. No Na Hoahanau KALOAIKANAKA.

O

HALEMANO.

Na Weu O KE Al' Kahiko, Mai xa 'Lll A NA- MAKAAINANA.

Ia wa i olslo li©« aku ai ke aiii i ua poe ka«Ka nel: Ua makemake au e hoike mai oukou i ko oukou ike, a ina aole e hiki i kekahi o oukou ke pane mai, alaila; e kaia ia oukou a pau iluua 0 ka lele. 'i * - I ke alii no a ho'6malia iho, tia pane koke mai la '® Aoahulu, lie wahi kuapuu keia: E ko makou haku!, mai wikiwiki 1 ka nuhu, aka, e opu alii iho, oiai, maii'n, he wahi pono no kai ke kauaka. ' E lioike mai, aole o'q makemāke i ka hoololoiahili, wahi a ke aiii i pane koke mai ai me ke ano pienn, nolaila.ina.ua ike oe, e pane koke mai i ka ninau a ke alii. Na ka mana o ke Akua o ko olna aiau kupuna'mai ka pe niai, e malama i ke ola o ko olua mau makua a meoiua ka laua meu pna, a pela hoi ia makou a pau i na kanaka, wahi a An&hūlu kahi kuapuu* A nolaila. i hoomau mai ai n« ōia> o ka ninau au e ke alii o»io, na uiaikai* a o ka haina, oia Kau e kali mai nei, a pela no hoi me na alii a p&u. Kulou iho ]a ke poo o ua wahi kuapuu nei ilalo me ka namunamu pu ana iho i kekahi mau huaoielo iaia iho, a liuiiu, aea ae la oia me la pane hou ana mai i na huaoielo penei: Maoaua ae o ko'u pane ana aku i kou makemake e ke alii. he wahi noi ka'u ke ae ia mai nae hoi e kou oluolu e ke alii ? Heaha kau e neia wahi kuaouu e noi mai ai ? Ina ho noi luaikai kau ola oe, a ina he hewa, make oe īa'a i keia wa, wahi a ke alii opio. O ka leo o ke alii i poha mua nei, e kau ia na kanunn a pau ilu J na o ka iele, oia ka'u e noi uku nei o kala mai' ke alu īa mau oleio, oii alii no ue e ke alii i ke kanaka, mai ke kan.\ka nui a ke kanaka

īki, aole ho? c hookauwaia mai ej ha'l, wahi a ua wahi Anahaulu nei ke kuaouu. Ua kala ia, aohe e make. wahi a • aikanaka i pane mai ai, a hoomau mai la no oia: Nolaila, e hoike mai i kau ike me ka oiaia, inai hooloihi walo ma ke kamailio ana, oial, he manawa hoi ko ka elele alii. Ia wa, ua pane aku la o Anahulu: Oka hoikeana a Kukaniloko a kakou i lohe iho nei, ua pololei, oia ko'u ike-ma ka hoike ana mai o na aumakua o ka po ia'u; noiaila, e hoike hou aku au ia oukon a pau ena haku alii o ' .nakou, niahope iho o ka pau ana o ka ino a hooma* ka ke kaua, e lanakila ana olua e ua'haku opio o makou, ka lua o ka la oia ana no, ke kolu oka la. pe- j ia no, a i ka ha o ka la, e kaa ana ka lanakila ma kela aoao, aolē nae: i ke eha kakahiaka aif» la ike ehu ahiahi. N©laila ? e hoomanao i keia hoike| a'u ia oukou, oiai, eia ke Akua lai ke pu-o mai nei i ka iau niu o Po-ka-i, ake hoomahola mai nei ika lau o ka Na'ena'e i ko-ki o Waiku, alau, alau ia e pa-ha. Nolaila, e na haku opio o inakou, o ica.'u hoike oiaio keia.me ka huna oie aku i kekahi. eia ka ehukai la ke kuehu mai la i ka waa e ho»o. * I ka lohe ana o ua mau ajii opio ln, a me ko laua mau makua a me ka ohana alii a nau i keia mau hoike a Anahulu ko kuapuu, ua lioekaumaha ia ka inanao o na nmkua o ua mau alii nei, oiai, o ka mna loa keia oko iakou lohe ana i ka Anahulu mau hoike ana, aoie mai mna mai. Nolaila, olelo aku la ka makuakane oua mau aiii nei ma ke ano hoomaoe: Ua maopopo i'o no ia oe, e lana- ; kiia ana keia aoao i ka eha o na la ea ? ' ' | Ae, wani aka pane. ■ . i A pehea ka pouo e loaa ai ia ka- j kou ka lanakila ma ia la. Aole i hoike ia mai ia*u ia m*a, mali'a paha, eia aku ika po, ike akaku, ika hihio, i kulana kaoe v ilaila, e loaa ai ka haina o kau ni nau e ka haku alii! Ma keia wahi, e hoakaka iki aku ka mea kakau, oiai, ke ano pahaV ha'o mai nei paha oe e ka makamaka heluheluno keia kahuna a kilo ouli lani hoi, nana kela mau j hoike a kakou i ike mna ae O Anahuiu, oia kekahi o na kilo loa oia mau la, aka, aoie na alii i u-i aku iaia, a hiki waie i ka hoea anaimai o Kakanilako, ka' elele alii hoi i hoouna ia luai ai e pi| U ana no ke kaua. i Aole i jwu. I