Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 210, 8 June 1891 — Page 3

Page PDF (1.06 MB)

This text was transcribed by:  Richard Buggeln
This work is dedicated to:  Nancy Cox Stockert, Roy T. Tsuda, and Neil N.O. Shim who early on taught me Hawaii

KA LEO O KA LAHUI

 

"E mau ke Ka o ka Aina i ka Pono."

 

            Ua Paku ka Uli.

_____________________

 

            Ua lohe mai makouy ua inoino loa ka noonoo o ka Luna Leta kahiko i kona pau ana.  Eia oia ke hoalaala nei i ua halawai a me ka manao kipi i ka Moiwahine a me ke aupuni Hawaii.  He hana keia e hele  ai ka makahiapo a kona luaui iloko o ke kipuka e like me Hamana.  He hewa ka noho malie iho no hoi, a na ka hoopono e ike iho pomaikai, e like me makou e hoao nei.  He nui kahi o ka pono, aole wale ma ka oihana.  Ma ka hana ana i ka mea pono, oia ka mea oi loa mamua o no kuko ino iohana, a hapai i ke kipi.

________________________

            NU HOU KULOKO.

_________________________

            Ua malowale kekahi lio ma ka la 15 iho nei o Mei, kona ano. he lio hulupala lae keokeo, aole i kuni ia,  O ka mea a mau mea paha nana e hoihoi mai i ua lio la, e loaa no iaia ka uku kupono, ke heihoi pololei ae ma ke Keena Kuai Pila ma na'e ae o kahi Kuai Buke o Sona.

__________________________

            I na Luna Lawe Pepa o K Leo o ka Lauhui, ke ha'i ia'ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei. o ka nupepa Ka Leo, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.

 

Ma ke kauoha.

______________________________

 

            He leo kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka Leo a me ka Oiaio.  e hookaa koke @ai i ko oukou mau koena i koe.  E hoolohe ia keia leo. o i mai auanei no hoike mua ole ia aku ka hewa.

 

Ma ke kauoha.

_________________________

 

            I keia la e noho ai ka Ahn e holohe i ka hihia laipila o ka Hon. J. E. Bush a me Messrs D. L. Huntsman.

 

            Apopo a kahikole ka la, e hoea mai ai i ke awa la'i-o Kou nei.  ke kahili O-Launiu o na Kona.  ka olali o ke kai malino a Ehu.

 

            Eia no ke a mai nei kela ahi o Kalia ae nei, a he manaolana ko makou, e pio-ana ua ahi nei i keia pule, oiai, he koana aila wale no ia e a mai nei.

 

            Apopo, e kapalulu mai ai i o kakou mei ka mokuahi Zealandia, mai ka hau-oki mai o Kaleponi, a ma ona ala e loaa mai ai ia kakou na mea hou o na aina e.

 

            Nui a lehulehu wale na ahikao lele a ke Kelaudine i hoolele ai, e hoike mai ana, eia o Liliu o Lolokulaniikekapu ma ko'u mau keena aloilohi kahki luakaha ai.

 

            Ua hoino ia mai makou, no ka pono a makou i hoike ai.  a no ia kumu, ua hoopii ia makou e ka poai e ake nei e noho alii mai; aka, ua hiki no, no ka mea, he make no ke kalo he ola hou no i ka naio.

 

            Ma ka hookuku kinipopo i malama ia i ka Poaono nei, mawaena o ka hui Kamehameha a me ka Hawaii, ua kaa ka lanakila i ka inoa mua, he 9 ana holo iloko o 8 komo ana, a o kona hoa hoi.  he 3 no hole iloko o 9 komo ana.

 

            Ma ke koho aku i ka huina nui o na makaainana i piha ae ma na alanui a me na uwapo i ka po Ponono nei, ua oi aku paha ia mamua o elima a me eono tausani, a ke hui pu ia na wahine a me na keiki, ua aneane paha e ewalu tausani ka nui.

 

            Ia Kelaukine i kaalo ae ai ma ka aoao o ka halekukui o ke awa i ka po Poaono iho nei, oia ka wa o na ahikao lele o ka mokukaua Amerika Iroquois, i hoike mai ai i ko lakou nani oi kelakela, e hoomalama lama ana i ke awa lai o Kou nei.

 

            Ua lohe mai makou, ia Kelaudine i kaapono ae ai mawaho o Leahi, ua hoakoakoa ae la ka Moiwahine i Kona poe aialo a pau, a waiho aku la imua o lakou i na olelo hoolana o ka Leo Ahi:---"O ke Alii wale no ka'u makemake, o ka luhi o mana me ia nei."

 

            Ua huli hoi mai ne ke Alii ka Moiwahine mai Kana huakai kaapuni aku nei ia Hawaii o Keawe, Maui o Kama a me kekahi hapa o Molokai nui a Hina, me ke ola kino maikai, pela no hoi Kana Alii Kane, ke Kuhina Nui o ke Aupuni a me ka huakai Alii no a pau.

 

            Na na nui Kinaiahi i hoomalamalama ae me na kukui aila honua i ka hukai Alii a hiki i ka pa Alii, a o ka Ka Leo hoi ia e haawi aku nei i kon mahalo, oiai, aole he kanaka Hawaii a o kekahi ano lahui e ae paha e hikaka mai ana la hoi, he ole loa no; ua malama ia ka hanohano o ke Alii a hiki i Kona noho ana maloko o Kona Halealii.

_______________________________

 

HE ANAINA HOOMANA MA ARIONA HALE.

_________________________________

            Ma na Lapule a pau, e hoomaka ana ke anina haipule i ka hora 9 a hiki i ka hora 10:30 a.m., no na kanaka Hawaii, a ma ke ahiahi hora 7:30 p.m.  no na haole, a me ka poe e makemake ana e hele.

 

Lunkahiko A. Haws.

__________________________

AUWANA A AIHUE IA PAHA

 

            Ua nalowale aku mai kahi o ke Kanikela Iapana, alanui Nuuanu.  kekahi lio ano hulupal hauliuli, he 8 makahiki, he 15 ana peahi lima ke kiekie, a he kiko keokeo mawaena o na maka, paa eha wawae a pau i ke kapuai hao.  O kekahi mea e hoihoi mai ana, a e hoike mai ana i kahi e loaa ai.  e uku ia no me ka maikai kupono, ma ka hele ana aku ma ke k eena kanikela Iapana.

 

Mei 18, d5ts.

____________________________

 

Kauka Yong Kan Pung.

(Apana.)

____________

 

Helu 53, Alanui Maunakea.

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!

___________________

 

Ua hiki ke hoola la kela a me keai ano ma'i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liihi.  O na ma'i ha-no na hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma'i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola. Ke hoike ia aku mei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kahi au@an.  Ka @oe pilikia hanan keiki a hele nui paha o ke koko, e paa a lohi paha ka hanau ana, paa pa@a o ka walu, e hele nui mai i o'u nei.

______________

            E KIPA mai e ke poe i hooluuluu ia me na nanwina pilihua a ka ma'i, a na'u oukou e hooluolu aku.

 

Kauka Yong Kam Pung.

Honolulu June 2, 1891.      206 @@lm+

 

NAWAHI  ME HUNTSMAN!

____________________

 

NA LOIO LAHUI!

            Ua makaukau maua e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e na pilikia kivila a hewa paha; a e koi a e hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai, mamuli o na uku i aelike ia.  Aia no ko maua keena Loie ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu. Na hora hana mau, mai ke hora 9 am, a 3 pm., ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 m.

 

            O na hana a na aina, mahele aina a me ke kaha ana o na kii a me na palapala aina a pau, ua waiho aku maua na ka Loea Ana Aina a Civila Enekinia kaulana R. W. Wilikoki e lawelawe, a e hooko me ka eleu.

 

            No na mea i koe, e kipa mai no ma ko maua keena nei e kuka pu ai.  O maua no me ke aloha,

            J. Nawahi me D. L. Huntsman.

Honoinlu, Lune 3, 1891.     208----dtf.

 

Kauka Pake Akamai!

 

DR. LEONG KANG TONG.

 

MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA MA'I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA HOLOMUA.

 

HE OLUOLU KA AUHAU.

 

            Keena Oihana:--Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.

 

__________________________

 

HE PALAPALA HOOIA.

 

            Honolulu, April 29 1891.

            Owau o Chn Sam Lan, no ke kulana kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Pae Aina.  Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akea, ua ike au a ua maopopo ia'u a ke haawi nei  au i ko'u mahalo piha ia Kauka Leong Kong Tong e noho nei ma Alanui Holele Honolulu, no ka mea, ua lapaau oia ia'u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko'u ma'i he akepau, a he popo hoi, ma ka olelo kahiko.  Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma'i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola. Ua loaa au i keai ma'i ko'u wa opio loa mai, a na aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a keia ma'i i ko'u kino, aka, ma keia wa na loaa ia'i ke ola maikai loa.  E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.

            Mei 12, 1891.     1 m.-d.

 

Kuai  Kudala

 

---O   Na---

 

Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.

 

            Ua loaa mai ke kauoha ia'u e kuai aku me ke kuai kudala akea, ma ko'u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, i ka

 

POAKAHI IUNE 29 1891, HORA 12 M.

 

He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae na o alanui Moi Me Beckley, he aneane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Kamehameha.  Ua mahele ia kei mau apana me kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke k@ mo mai iloko o ka lima o kela a me keai mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko e na palena mamao kupono i ka piko o na wahi hana o ke kulanakauhale.

 

            Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hiki ole ke hoohalike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kuianakauhale i na makahiki i hala e aku.

 

            O ke ano o ka waihoho ana o keia mau aina, ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai mao li no o ka nohoana.

 

            E huli aua keia mau aina pa-hale a pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.

 

            Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramear) e pau ai.

 

            Ka wai.  E hoomoe ia ana he paipu humu wai, he 8 iniha ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, mai na hoo moe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai.  Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.

 

            E ike ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko'u Keena kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e ninau aku.

           

            Ke ano o ke kuai ana.  Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koena iloko o hookahi makahiki ma ka ukupanee o 9 keneta pa-haneri i hoopaa ia ma ka moraki.

 

            O na lilo o ka palapala kuai, me ka mea nho ia e kuai ana i ka aina.

 

                        James F. Morgan

                                    Luna Kudala

 

Honolulu Mei 29, 1891.                                                                      204-dft.

 

LA 11 O IUNE.                                                                                  LA 11 O IUNE.

 

E! kakou i ka Heihei!

______________

 

Na Papale Wahine i hanaia.

 

_________________

 

E HOOMANAO,                                                                   E HOOMANAO,

 

O ke Kilohana o kahi o na Papale i Hanaia,

 

---AIA MA---

-----:N. G. SACHS:-----

(104, Alanui Papu, Honolulu.)

______________________

Eia ia makou, a e loaa mau mai ana ma na m.kumahu a pau,

 

Na Paikini Hope a me na Ano Hou Loa.

____________________

Na Papale Poepoe i-e nani, eleele a me keokeo, i kahikoia me na pua maikai, mai ka $4.50 o ka Papale a pii aku.

Na Papale Sela i hanaia me na Lipine,  $2.00 a pii aku.

Na Papale Sela Spar, i hanaia me na kahikoa a me na bo, $2.50 a pii aku.

Na Papale Keiki i kahiko ia, no ke kumukuai haahaa loa.

__________________

 

Na Pua hou! Na Hulu hou!  Na Lipine hou!

 

He mau mea kupono wale no na La Nui e hoea mai ana.

___________________

 

            Na Loie Keokeo Lihilihi i-a loihi, ku i ka holoku, he $4.50 no ka lole holoku, Na Lihilihi  laula kupono no na Lole Keiki, ma ke .60 a me .75 keneta o ka ia-a Aole e lawa ke kahiko lole keokeo, ke ole me kekahi KAHEI SILIKA, E loaa ana no i o makou mei o na ano waihooluu o na ano a pau, no $1.00 a me $1.25 pakahi.   Na Lihilihi kekahi no na Loie Lihilihi a me na kahiko lole ma ke kumukuai haahaa loa.  Ina oukou e imi ana i na ano i-e hana lole huluhulu a pulupulu keokeo, a wai hooluu ia paha, eia ia makou ia ano a kupa'i, no ke kumukuai haahaa loa.  Ua hilinai makou i ke kuai hoopono ana, a e pomaikai ana oukou ke kipa mamua o ke kuai ana aku i kahi e.   N.S.SACHS.

"Ka Halekuai Kaulana o na Kahiko Wahine." 

                        Honolulu, Iune 4, 1891                                        208-dtf.

 

Papale!  Paple!! Papale!!!

_____________________

 

            E Loaa no ---Papale ---maikai o na

            maanei na                        ano a pau

 

            Na PAPALE i hoonanai ia a hoonai ole ia.

I loaa ole ka lua ma keia Pae Aian, a no na la hoomanao Kulaia, e loaa no ia oe ina na kunaukuai haahaa.

 

Ina oukou e kuai i na PAPALE ma ko makou halekuai nei, alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.

 

            Nolaila, e kipa mai io makou mei i hoopauia ko oukou kuhihew, a

                                                                                    C.J.FISHEL.

 

Mei, 19, 1891                                                              196-tf-d.

_________________________

 

 

KUAI HOOPAU NUI.

_____________

Mai keai manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu, --(NA HALE BURUA.

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

NA LOLE NANI,

NA LOLE I HUMUIA,

KAPU A ME PAPALE

PAHU LOLE,  a pela  aku

No na Uku Hooemi Loa Nae.

                        Egan & Gunn.

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.

_________________________

 

HOOLAHA HOU

 

B.F. Ehlers & Co--PAINAPA.

_________________________

HELU 99. Alanui Papu.

 

IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA  makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano Staila a pau; oia hoi---

Na Silika hou                          Na Steton hou

Na Mikilinia hou                     Na Lihilihi hou

Na Lihilihii keokeo hou         Na Lihilihi hau lole hou

Na ano Manalu hou loa           Na Paku Pukan@uiani

Na lole hou o na wahine         Na lole o na keiki liilii.

 

Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia ou@ou no na kumukuai haaliaa loa.

 

E kepa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no @@ makou kuai hoopoho aku ia oukou.     Owau me ka eiaie.

 

tf                                                                                                  B. F. EHLERS & CO.