Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 210, 8 June 1891 — UA MAKE KE ALII KEOUA KEKUPUAPAI KALANINUI KEOHOHIWA MIAU. [ARTICLE]

UA MAKE KE ALII KEOUA KEKUPUAPAI KALANINUI KEOHOHIWA MIAU.

i Ma ke kakahiaka, hora 7 o ]kft la 28 Apr., A. D. 1891. Ua oluolu i ka Makua Mana Loa ka 3awe ana aku i ka hanM hope loa o ke Alii K>oua Kekupuapai Kaianiuui Keōhohiwa Miāu,ima Kalaupapa, Moiokai. Ua hanau ia oia ma Paauhau, Hamakua, Hawaii, i ka niakahiki 1835: kekahi o na pua alii kiekie loa. ma ka lalani pelolei o na Kamehamehii I'enei koßa j wahi mooleio pokole: 0 Kamalo (w) a rae Kuaiololoa (k) konamakuakane, kekahi pua aiii pili koke i na K:iHaehaoieha mai kona inau kupu inai. Ko Kuaioio- j ioa makuakane oia o Keawenmuili! • i ko Keawemauili makuakane. oia oj Kalaninniamaoino, e oielo ia nei oi ka Koawe hiaiK) kapu no ia. i*.i olelo ia ?na kv> lakou mooielo j|>enei: O KeaweinuwiHpi'kaawiHawiliwilinoakalahwkalu, o ke kao--1 11«- oia mau huaoleio; moe aku nn | ke kaikunano i ke kaikuuhinu,»» ka Imakuukme i kt? kaikaniHhin»*» kt* i keiki i ka m ikuahin»'. O ku lioi i-«u? keia poj* aKi. a«»le kv>mo uiai | kek ilū koK<> haahna iloko o ko l;i ! kou nvooVlo;jnolaila, kapaia hikon | o K«'aw' lauwmpakaa^iiiauwUiwili- | nonkahihook}ih'. Ma ia alanui lakou i hp!«» ai a loaa o Kuaiololoa, • ko in w\ makuakāne t nona nu kr. I l ■ kui o iwikaujik(\ua » xm ka puio u*

io'u. a eia maluna o keia Aliiwahi» ne ia mau haawinu. Mare mua oia i ke kane ia J. Mohleow, he .Amenka, na laua elinia. a ua*pau nalakou ika mase. Mahope mai noho lcan« ole he mau makahiki; a mare | hou owau ke kane, i ka makahiki j 1867, i ka malama o lulai la 3. Na i Rev. S. K«melamela maua i hoolpi. I Ua noho uu maua me ka oluolu he kane a he wahme; he hoohipa i |na makamaka a me na hoaloha, mai ka poe kieiiie a i ka poe haphaa. He mau makahiki inahope mai, ua loaa oia i ka ma'i hano; ua nui ko maua huli ana i kona ola iwaena ona kauka haole ame na kauka Hawaii. tole noi loaamai ka maha. A pola maua i noho al me ka hoomanawanui, a hiki i ka makaliiki 1889, oia ka malama o lanuari la 24, loāa iho la au i kekahi ulia piUkta. Ua imiia ke ola ia E. Gun F"ld, o Hamakua, no eknlu malam, aole no i loaa mai l:a oluolu; aika malama o Aperila la 29, holo maua no Honolulu, no ka imi ana i ko'n ola. Noho au i ka Hale Ma'i Moiwahine no 3 malama me 11 la, malal© o ka lapaau anaa na Kauka o ka Hale Ma'i. Ma i& la no i pnka mai ai ka olelo hooholo a na kaaka; he ma'i hookaawale ohana ko'u; a e lawe ia ana wau e ke Aupuni no ka Panalaau o Molo kai. Nolaila, he maii i*rinute ia no ka ehaeha a me ke kanmaha; hoike aku au i ka'u wahine; e haaleie ana au ia oe;«e noho oe me ka ohana. I kona wa i lohe ai i «eia mau huaolelo, o kona hoomaka mai la no ia i ka uwe helu mai i na wahia maua i pili ai. A pas kona uwe ana, pane mai oia ia'u; aole au e noho, ma kau wahi e hele ai, malai la au e hele ai; a ma kou wahi e

noho ai, malaila au; oka make ka mea nana e hookaawale ia kaua. N©laila, ua hele pu aua e noi i ka Peresidenaoka Papa Ola, a ua ae mai ka Papa Ola ia maua e heie piuno ka aina i oleloia ka Luaku papau kanu ola o.Ka lahui. Ama ka la 30 o Dekemaba. makahiki LBB9, haalele ia Honolulu wo ka Paualaau o Moiokai; a noho maua nta keia alna malihini. N'ii kona kokua ia'u i ko'u mau la pilikia a hiki i ka maiamao Aperila 23, loaa iho la i ka ma'i kauhola me ka hikiwawe loa iloko o na niinute pokole loa, ua hooikaika an e iomi ame kekahi mau lima kokua e ae, aka, ua j)oho ia manaolana; ua oi aka ka ma'i mamua o ko'u ikaika. a haia akp la oia ma kela Kanaana hou ma-o. Aloha wale. Me ka, Lunahooponopono a me na keiki ulele hua metala o ka Ha* ie Pa'i ko'u aloha. I. P. Miau. Kalau|>apa, lune 4, 1891.