Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 211, 9 June 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

MA KE KAUOHA.

 

            Ua hookohuia o George H. Hoi@i keia @ i Luna e hopu ai i na helehewa ma na Alanui o ke Aupuni mai Moanalua a Alanui Liliha, mai laila aku a ka Uwapo Haaliliamanu, a ma na aina Aupuni ma Kalihi, Honolulu, Oahu, he pani no W. @aana i haalele mai.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

@eena Kalaiaina, Iune 3, 1891.          3ts-d.

 

 

            O ka Poaha, ka la 11 o Ione, oiai. he @a hoomanao o ka La Hanau o Kamehameha I. e malama ia no he La Kulaia @ona mea a pau, a e pani ia no hoi na @e@a hana Aupuni ma na wahi a nau @ @ Paeaina ma ia la.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

@eena Kalaiaina, Mei 3, 1891.           3ts-d.

 

 

            Oihana Waiwai

            Honolulu, H. I., Iune 4, 1891.

            Ke hoolahaia aku nei ma keia i ka poe i waiho dala iloko o ka Baneko Houluu@ Dala, mai a mahone aku o Iulai 1, 1891, e hoonohonohoia ana keia ma@ @ penei:

@a na Waihona aole e oi i $509         4 ½

“ “ “ maluna o $500 a $2000   4

“ “ “ i oi ka $2000       3 ½

            Malalo o ke Kanawai i aponoia Augate @, 1890.  Oa hiki no ke hoololi ia keia waihona aole e oi ana i ka $2500 i @a Waihona Aupuni, e loaa ana ma kahi o ka Buke Hoopaa Dala, no na Bona Aupuni. e ku ana i ka elima keneta ukupanee, i ku i ka ukuia aole i emi mai i ka elima makahiki a aole hoi e oi aku i ka @i makahiki mai ka hoopuka ia ana.  Ua kaawale ka bona mai na auhau aupuni, a e uku ia ka ukupanee i ka hapa makahiki.

            H. A, WIDEMANN,

            Kunina Waiwai.

 

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

 

Lunahooponopono a me Puuku.

 

 

POALUA, IUNE 9, 1891.

 

 

KO KAKOU WAA AUPUNI.

 

            Ke hoike nei makou i keia e like me ko makou aloha i ko kakou waa aupuni, e manao ia nei, e hoolilo iaia i makana e loaa ai ka maluhia Nolaila, ke kue loa nei KA LEO i keia mau hana. oiai, ke makemake @aoli ia nei no e ka aoao hoomaemae e kapae ae i ko kakou Moiwahine Liliuokalani mai kona noho hoomala ana maluna o na mea a @ e noho ana iloko o ko kakou aupuni.

            @a ko kakou Moiwahine e koho @ kona Aha Kuhina i poe aloha i’o i ka aina. e like me John E. Bush, @. W. Wilikoki a me kekahi poe e ae, alaila, e noho ananei ke au hooponopono aupuni o ko kakou Moiwahine iloko o ka maluhia a me ke kaulike, oiai, o ke kuokoa o ke kanaka, i hui pu ia me ka hoopono.  @ia ka mea nana e hoo@ aku i ka mana e loaa i ko kakou Moiwahine a he kulana hooponopono aupuni @ kona i hiki ole e hoohiolo ia.

            Na ke aloha o ke Aku@ e hoomau @ Hawaii.

 

 

Poha ke au, Ikea @ la ke Kuikahi Umiap@aa i Manao ia nou o Hawaii Ponoi.

 

            Ma ka p@pa @ ka Poakahi nei, ua @ aku makou iwaena o ke a@ @, i kekahi o na @oo niho @ i mana@ ia e p@ho@ mai malu@ @ Hawaii ponoi, a me kau @ a @a p@a ma keia hope @.  @ k@ lawe nei makou @ ke a@ @ ua Kuikahi la a @ @ @ @ @ a @.

            O k@ @a K@hi i h@ @ ia @ @ @, a o@ kai @ @ @ nei.  Hawaii nei a ke paa ii @ nei k# # o ua Kuikahi @ e kekahi kanaka kieki@ @loko nei o ka aina.

            A m@ na K@ la @ @.  @ @pa@ i ka @ @ @ @lani, a e ae mai oia e hoolilo ia Hawaii nei malalo o Amerika, a e noho alii o Amerika maluna ou e Hawaii ili ulaula.

            A, e loaa no i ka Moiwahine Liliuokalani ka uku hoomau, e like me ka hooholo ana a ka Ahaolelo o ke Aupuni Amerika, a e lilo hoi o Hawaii nei i Panalaau no Amerika Huipuia.

            A, ua makemake ia o Hawaii nei, e hoolilo e like me Inia Hikina, a e kapa ia hoi o Hawaii nei, @ Inia Komohana o ka moana Pakipika, a he puu hoomaha hoi keia no ke Aupuni o Amerika, malalo o ka inoa hui, Amerika a me Hawaii.

            A, o oe e Hawaii Ponoi, e pau ana kou ike ana i na kahakahana aloha o ka Hae nani o kou aina makuahine, a e hoonele pu ia ana hoi ko kakou Moiwahine i ka hanohano o’e, pela hoi kona Aha Kuhina, a me ke Aupuni holookoa.  Ma keia Kuikahi. e hoonele ia mai ana oe e ke kanaka Hawaii.  me kela inoa e o mau ana i kou pahu kani.

            O ke Aupuni o Hawaii, he aupuni alii ia, i hooponopono ia malalo o ke kumukanawai; aka, ina e holo pono keia Kuikahi, alaila, ua nele oe e Hawaii me kela mau mapuna olelo walohia.

            Nolaila, ma ko makou ano he kiai no ka Lahui Hawaii. ke i ae nei makou, he oi aku ka pono e hana ia ke Kuikahi mawaena o Hawaii nei, a me Kanada, a me Auseteralia, oiai, o keia Kuikahi i manao ia, ua like no ia me kela Kuikahi a makou i kue ai i ola honua, oia hoi ke Kuikahi hoomalu aina.

            Nolaila, e ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani e, ka makuahine o keia lahui, eia ka ino la, ke ake mai nei e hoopoino ia oe, a me makou hoi kou mau makaainana aloha.  No ko makou menemene i kou kapu, i hui pu ia me ke aloha i ka aina makuahine, nolaila. aole e hiki ia makou ke nuna iho i keia kupu ino. e ake nei e ale aku ia oe, kou lahui, a me ke Aupuni Hawaii iloko o ka hoohui aina i hana ia ma ke ano malu.

            Nolaila, ke hoike aku nei makou me ka hopo ole, e like me na mea a makou i ike ai, a i lohe ai hoi.

            Nolaila hoi, ke uwao aku nei ka LEO ia oe, mai ae iki oe e hookipa aku i keia poe maka keleawe. i aahu me k@ kapa hulu hipa. o ka hookamani; oiai, he hinuhinu omole, he oi aku oloko.

            Nolaila, e ka Lahui Hawaii aloha, e noho ana mai Hawaii o Keawenuiaumi a Kauai o Manokalanipo, eia mai ka ino la i upu ia ai nou e ka ili ulaula, e kapae ae ia oe mai luna aku o na papalina aloha o kou aina kula iwi.

            He Kuikahi hookahuli Aupuni; a e hoa@ ana lakou e hooko i ko lakou kuko ino, a me ko lakou lili maka weliweli i ke kanaka Hawaii.  Aka, ke hoike aku nei ka LEO, aole l@a e hiki ana ka hana a ka poe kip@ oiai, na ke Akua e kini ia oe e Hawaii.

 

 

O ka Pono ke @ana ia a @a@le mai na Lani.

 

            E ka Lahui Hawaii aloha, hoemana@ i kela p@ @ kuu @e ia ma@a: - “O ka pono ke @ana ia a @a@.  @ mai na @ni.”

            Ma ke@a @i manao ana. ke hoike aku @ makou, n@ ko mak@a h@ai p@u ana i @ o @ in@ e ik@a nei iloko o ka aina, nolail@, @a ulu ae la ka manao lili makawelawela iloko o ia poai, a i iho la.  @ p@o kakou e hoopii ia Hon. J. E. Bush, oi@, oia k@ mea nana @ h@ nei i ka kakou mau mea huna, a malia, o maka’u iho i ka hoopii ia, alaila, pau kana hana, a lanakila kakou, a ko hoi ko kakou mau iini a pau.

            Nolaila, ua hooko lakou i ko lakou manao inaina maluna o ka Hon. J. E. Bush a me kekahi haole Amerika, i inaina ia e ua poai la, aka, maluna o ke kahua o ka pono a me ka hoopono, oia ke kahua o KA LEO e paio nei nou e Hawaii kono Moiwahine maluna o ka Nohoalii a me ka lahuikanaka.

            Oiai, aole l@ ko makou uhane a me ko makou ikaika a me ko makou mau mea a pau, e kakoo ana i na hana o keia ano, oiai, na ike ko makou lunaikehala he hana hewa loa ia, ka upu ana e kaihi ae mai ka Moiwahine Liliuokalani mai a me Kona Lahui.

            Nolaila, e like me ka makou e hoike mau nei i na mea huna pohihihi, o na ano a pau a makou e l@aa ai a e loaa ai hoi he lono, oia no ka makou i hoike ai.

            Aka, oia hoike ana, ua lilo ia i mea hewa loa, i ka poe e ake ana e hookahuli i ka noho Moi ana o Hawaii nei, a e hoonele hoi i ka poe nona ka aina ma na ano a pau.

            Aka, ke hoike aku nei KA LEO iaia iho. aole loa oia e ae ana e kakoo i na hana kue Kanawai, hooka huli aupuni paha a me na ano like e ae o ia ano, aole, aole, aole loa no.  Maluna oia o ka pono, a o kona kahua ia e ku ai, a hiki, a i-li, a pae i ke one o Kakuhihewa, nou e Hawaii ponoi.

 

 

Hoopii Koi Pohe.

 

            Ua lohe mai makou, he hoopii koi poho ka Mr. Jno. Samoa ia Mrs. Paina w. nona ka huina he $50,000. no kona hoopaa kumu ole ia ana e kela wahine i ka hale paahao, mamuli o kona hoohiki ana i kekahi palapala hopu hoopunipuni a malalo o keia, ua eha ka naau o Jno. Samoa, a me @ kona loio la J. L. Kaulukou.  Ea!  puu paha auanei ka lae kahi ke pohue.

 

 

MAHALO IA D. PUAOHI, KA HALI LETA O KA PANALAAU KALAWAO NEI.

 

Hon. Jno. E. Bush;

            ALOHA OE: - Owau o kekahi ma’i lepera i kakou inoa i kekahi palapala ia R. W. Meyer, e nonoi aku ana iaia e kauoha mai i ka hali leta o ke aupuni, oia o Devid Puaohi e kii mai i na leta o Kalawao mawae na nei.

            Mahope iho e ke apono ana o R. W. Meyer i ka palapala nonoi a makou, na hooko koke mai la o D. Puaohi e kii mai i na leta me ka eleu, a lawe aku iluna o kahi noho o R. W. Meyer.  na pau ko makou pilikia, oiai na ma @ @e@era @ keia wah@ e noho ana me ka nawaliwali, @ele e hiki p@n@ ia lakou ke lawe i ka lakou leta iuka o Kalawao a i ole la @ kai o Kalaupapa.

            O ka m@a e kakou nei i keia, aia no ia @ @ @ @anlu o ka nawaliwali.  A ke @o@ aku ne@ au ia oe @ M. Lana@ponopono: @i mea ka@ o pahela @ ai ma kau pepa i ke a mahalo a me ka hoo@ninai la @ Puaoh@ @e no paha @wau wal@ ka mahalo i@ia @ia o ko’u mau hoa m@’@ @ kah@ e @ nei ma k@ apana o@a @ Mara@ua. Kalawao-waena.

            @ @ @ i a@ me ke aloha na keiki oniu hua metala o ka P@pa Pa’i.  Owau no me ka haahaa,

            P. K. KALANILEHUA.

Makanalua. Kalawao-waena, Iune 4.

 

 

NU HOU KULOKO.

 

            UA nalowale kekahi lio ma ka la 15 iho nei o Mei, kona ano. he lio hulupala lae keokeo, aole i kuni ia.  O ka mea a mau mea paha nana e hoihoi mai i ua lio la, e loaa no iaia ka uku kupono, ke hoihoi pololei ae ma ke Keena Kuai Pila ma na’e ae o kahi Kuai Buke o Sona.

 

            I na Luna Lawe Pepa o KA LEO O KA LAHUI, ke ha’i ia’ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei. o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.

            Ma ke kauoha.

 

            He leo kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka LEO a me ka OIAIO, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe.  E hoolohe i keia leo, o i mai auanei no hoike mua ole ia aku ka hewa.

            Ma ke kauoha.

 

 

            Eia mai o Tausani la ua paila i ka inaina nana ia mai.

            Pau ka paa ana o ka ua i ka lani eia nui ae ke haluku mai nei i ka lau laau.

            E i ae no ka aila mahu ke hana mai nei i kana hana mahope aku o Kawaiahao, akahi pule i keia la.

            Hihiu no hoi oe e Robine, heaha la ka mea o ka hoohahana, alaa ko pa i ka pohaku a ke kanaka la.

            Maikai ole maoli ke puhi ohe o ka ponei, e mea hoi kau i ka piha hauoli o Kawelohea, lealea no nae.

            Ua hoopii poho o John Samoa ia Mrs. Paina, no kona hoopaa hewa ia ana ma ka Kalakaua Hale.  He $50,000 poho.

            Ua hoopahaohao ia ko ke kulanakauhale nei, i na hana a ka Ilamuku Wilikina, mai papapau oukou, he aa ko ka hale.

            O ka nanaina o ka Ilamuku i ka po Poaono nei.  ua like ia me kekahi o na hooholo lio o na hilana o Wale, ka pua o kauahi.

            Ua lohe mai makou, he nui ka hanamo ia o na limahana lapana ma Kealia Kauai.  He mea pono e nana pono ia keia mau mea.

            He mau puaa opio no ke kuai aku, aia ma ka aina o Kapohulu, ma ke alanui mawaena o Waikiki a me Kamoiliili.  e loaa ai, ma e makemake kekahi e hele malaila.

            Pua ka uwahi i ke keiki o na hala o Naue@kekai, G. W. Malama oiai aia i papahi mai ai no KA LEO hookahi owili @ei maile o Koiahi, no kona ola.  Mahalo.

            Mai hopohopo a maka’u e ka lahui Hawaii, oiai, eia no KA LEO ke kiai makaala nei no ko oukou pono a me ka hol@na: aohe @na kau @ @ei hope ai.  imua oia ma ka pono a haul@ mai na lani.

            I ka la @nehinei hera 9 a @i.  @ @eho ka Aha e hoolohe i ka hihia o ka @a o keia p@pa.  Hon. @. E. Bush, a na hoopa@ ia ma a ne@e hou i ka hera 1:@0.  Ua ninanin@u ia na hoike, a h@opanee hou ia a ke kau kiure o @.  a ua @ona a @ he $500.

            Ua hoopuoho ae he wahi punohu uwahi ma ke alanui Maunakea i ka Poaono iho nei, ua kani ka hele o ke towela, ua puka na kaawai, aka ua pio e nae ke ahi momua o ko lakou hiki ana aku.

            Oiai ke kaawai Helu 2 e pauma hala ole ana ma Kamaki Kuea, i kela a me keia la, i loaa ka waieinu o ka lehulehu; ua hoihoi ia mai ke kaawai Helu 4 ma kona hale, ma ke ano he pani nona, a i koke no hoi i kahi o na lio.

            Piha pono ka rumi hookolokolo i ka auina la @nehinei i na kanaka o kela a me keia ano, oiai hoi ko makou hihia raibela ia Kakina a me ka Luna leta mua i hoopau ia iho nei, F. Wanabaga e hoolohe ia ana e ka Aha.

            Ua olohani ae he 800 a oi mau paahana Iapana ma Kealia Kauai, i kekahi la o ka pule aku nei i hala mamuli o ka hoopau ia ana o ka kuke, a no ko Iakou hanaino maoli ia no hoi kekahi e ke poo hana oia wahi; peia ia mai ana ia makou.

            I ka wa i kani ai ka bele pauahi ke kakahiaka Poaono iho nei, ua huki ia mai ke kaawai ili helu 1 e na lala oia hui, a malalo o kekahi ulia pakalaki i loaa ia lakou, ua hakihaki ae la kekahi mau koo o ka huila o ke kaa ili a lakou.  Aole nae i nui loa ka poino.

            Eia mai ka leo ke halihali aku la i ou la i ka nuhou maikai, e pili ana i ko kakou Moiwahine aloha, a me kakou ka lahui kanaka; nolaila ke hooheno ae nei makou i keia wahi kanaenae:

            Kuekaa pau ia mai,

            Na mea hun@ pohihihi,

            KA LEO O KA LAHUI ko Hawaii

            Aohe mea nalo ma kuono.

            Pua ka uwahi i na keiki lalawai o Maui o kama, i ka hiu ana mai i na iliili kaa o Eleile he elima ka nui.  no ka hiwahiwa a ka Lahui, nolaila, huro! huro!! ia oe e Mr. H. H. Plemer a me G. French.  Hiu no a wela, lawe no a lilo, eo no ia Maui, ka aina ia o ka i’a maikai, i ka piko no oe lihaliha.

 

 

Kauka Yong Kam Pung.

(APANA.)

 

Helu 53, Alanui Maunakea.

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!

 

 

Ua hiki ke hoola ia kela a @ keia ano

ma@ @ ko na kane, wahine a me

na keiki @.  O na ma’i ha-no

@ @ @ @ola ia @ 3

@. @ ma i

e pili ana @ ka @

pau p@ ia i ke

ola. Ke ho-

ike ia aku nei.

@ @ ia nei, me

ka @ p@ o kala au-

@. Ka @ @ hanau

@ ke koko.

a @ a i@ @ paha ka @aa@ ana a@

@ mai o’a nei.

 

 

            E KIPA @ o ka @ i hool@u@ me na @aa@ma pii@a a ka m@, a @ @ @ e @ aku.

            KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu Iune 2, 1891.           2@-@3m