Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 211, 9 June 1891 — HE MOOLELO KAAO. No Na Hoahanau KALOAIKANAKA. O HALEMANO. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO. No Na Hoahanau KALOAIKANAKA.

O

HALEMANO.

Na Wr:r.T o ke av Kahiko, Mai \a 'L:i a na Makaainana. Ta wa, ninau mai la ko Ir.ua pnkaua, i hea ananei e nalowaie ai, oiai aohe ana kokoke o keia wahi. Pane mai Ja o Aikanaka. aia ke ana ia iluna o Kahuii, he ana hnna ia no w a!alua nei. Ua lawe aku la lakou neii.ko lakou poe niake « hiki iko ana, waiho aku ana kii mai ana, pela lakou i hana ai a hiki-i ka pau ana, pa hookomo ia lakou ilokoo ke ana, ua hana ia me ka maikai a pau no me ka maikai. 0 ka niii o ka' poe make. kauna mo keMiahala. oia hoi, elua kauna, eiua 40 ia, ua like ia rae a o ke koiiahala, he 10 ia, ua like me 90 ka nni o na koa i make, !na ia kaua ana. Ua hoi nui'-aku la ua poe koa nei, a me ko lakou mau alii a hiki i kauhale; kani ana ka moa kuakahi, ua hookuu ia aku na mea a pau e hw. A pela no noi laua nei, ua hoi aku la e hooluolu ia koena po. A niamua o Ka oili ana mai o ka la, ua 3ohe ia aku la ke kani ana mai o ka pu lau-i, a kahi knapuu e hoala aiu i na mea a pau e aia. Ua ala tnai la īm mea a pau, e iinliu ana no ka hele i ke kahua ka ua, ua .hookomo k« waho ia lbko, a pau ka paina ana, ua hoeu koke mai la no ka mea kani a kahi kuapnu, a i ke kuu ana iho, ua liuliu koKe ae la no r;i koa no ka hele ana e hooko i ka leo o ko lakou mau haku. 1 ua pualikoa nei o ua man alii nei a kaua e liuliu ana, ua ike ia aku la ko kuehu mai o ka makani i ka ea o ka le-po; a oi&.ka Lo ■» huli ae ai a ninau ia Puali; heaha ia keia lepo e wili mai nei ka e'a. Ilai aku lu o Puali, o keia iepo e ku m&i nei ka e'a, a kakou lioi e ike aku n°i, oia na koa o ke alii o nono umi la ma keii Koolau, nona

ka elele i lioounu ia mai ai io kakou j nei, oia hoi o Kukaniloko, a o ka ; hooko ana keia o Kualii i kana i. oleio ai, nolaiia ua loaa ka maha ia 1 . j. kakfn», oiai, ua loaa ke kokua. j / -4 Oiai no lakou e nana aria i ua huakai nei, ūa ike ia aku la ka ula| pu e nee mai la i ke kula, a i ka pono loa ia ana aku o kela huakai, oia ka wa i hoeu aku ai ua mau aiii noi i ko laua puali koa e hele. I ka wa o ka puali koa o ua man hueu nei a kaua e nee aku nei imua me ka puahi nui, e ake aku ana e hiki i ke kahua kaua, oiā ka wa 0 lakou nei i ike aku ai i kekahi kanaka ika holo ana mai. e 3ike nae fca mama i loaa iaia, a i ke kokoke ana uiai, ua ike pono aku la lakou nei i ua kanaka la. oia no o Kukaniloko. a kau inai laoia i kana laau ihe imua, me ka hoomoe ke'a ana; o ke-.ano ©ia; e hai mai ana eku iho, I ka ike ana o ua mau alii i kela hailona i noike ia māi. ua olelo koke aku la o Lo i k® lau mau koa e ku iho, a ua hooko ia no hoi. Oia holo ko Kukaniloko a ku ana ImUa o \aa mau alii nei, a me ko laua pualikoa, kani iho la ka ia nei hoe. Ka hua ika umauma la haina niai.wahiaAikr.naka. 1 Pane mai la o Kukaniloko, i hele l mai nei makou e kokua aku ia ou-j kou, a ua kauoha mai nei o Kualii ia'u. e hoomaaa ko olua pualikoa i keia 1a,.0:a ka oielo la i loheokia. Pane aku la o Aikanaka: n!ia, e ui ae maua i ko maua kahuua, a ina no e 1 mai ana e hele, alaila, o j kakou pu no ke helo i ke kahua | o ka hana. Ninau aku la o Lo ia Puah'; pehea keia, ua a o anei, aole paha. Pane mai la o Puali ua pono, e 1 hoi na koa, a o olua a me ka pukaua ke hele 110 kahua kaua i keia la, oia ka'u hoike ia olua. Ma keia ua ike kakou i ka hoike a ke kahuna. a pehea la hoi ka ka pualiko, nolaila e hoaui iki ae hoi kakou ia lakou. Nolaila. ui aku la o Aikanaka i ko laua mau koa, me ka olelo ana, ua lohe iho net kakou i ka uiatiso o Kukaniioko i hoike iho :iei, a me ko Puali. a ua nianao maua ho ku* pono io paha oukou e hoomaha, oiai, ua loaa mai ia hoi na kokua» aka, aia no ia ia oukou. I ka pau ana no oka ke alii kamailio ana, oi.i ku wa 1 iku*a liko mui ni na leo tnai o a 0 0 ka puali kaua? h he iku-hai; «> n« a kai, he kai ke koko moiia ia olun i na haku.| Nolaila, 0 hoik»* ;a aku um.% na mea e ana niu k< 4 kahua kaua.