Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 212, 10 June 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Phyllis O'dea |
| This work is dedicated to: | To my 'uniki sistas, Ka Papa 'Uniki Palapalai |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
He Moolelo
No ke
Kamaliiwahine Laulie.
Aiole
HE NANEA KAMAHAO NO KA HULU GULA O KIBERIANA.
He Kaao kahiko no Helene.
----
MOKUNA XI.
I ka hiki ana mai o na kamana akamai loa o ke aupuni o Helena, ua hoike aku la o Kolana i kona manao imua o lakou a pau, oia hoi ke kukulu ana i hale no kana keiki.
Me ke kauoha hoi, e hana ia ana na mea a pau e pili ana i ua hale la mailoko mai o na laau he umikumamalua o ke aupuni o Helene, oia ke kauoha
Ua pono keia mau mea a pau i ka manao o ka poe kamana, nolaila, ma ia la no, ua hoomaka iho la la na kamana i ka lakou apana hana, a ua olelo ia maloko o keia moolelo, aneane e piha ka elua haneri o na kamana, main a kane a na wahine opio.
No kekahi mau la loihi ka hana ia ana o ua hale nei, ua paa ae la na mea a pau e like me ka makemake o Kolana, a o ka mea kamaloa no ua hale nei ana i ike ai, oia no ka ike ole ia ana o ke ku’i ia ana o na laau me kekahi i ka wa i hoopili ia ai.
I ka pau ana o ka hana a na kamana, ua kuahaua hou aku la o Kolana i ka poe hoonani hale, e laa ka poe hana gula me hoohehee dala, ka poe milo silica o kela a me keia ano a me ka poe hana aniani o na ano a pau.
He Manawa ole, ua akoakoa mai la ia poe a pau main a wahi like ele mai o Helene.
I ko lakou hiki ana mai, olelo aku la o Kolana imua o ua poe la penei:
I kauoha aku nei au ia oukou no ka hele ana mai a hoike i ko oukou ike a me ko oukou akamai a pau maloko a mawaho o ka hale o kuu keiki.
Ae mai la ka poe hoonani hale, nolai@, ua kuhikuhi ia aku la lakou i ka hale a ka poe kamana i hana ai, a i ke lakou ike ana, ua hoopaha’paha’o ia no hei lakou, aka, nae, aia iloko o lakou ka manao k@ hi i waihe ai, oia hoi, e hana lakou a oi lea aku ka nani mamua o na mea e ae a pau.
Nolaila, hoomaka aku la lakou e hookinohinohi i kona mau paia me na pohaku like ole o kela a me keia ano o ka opu o ka honua, a no na ia helu wale no, o ka owaka o ke @aimana ka owaka o ke gula a me ke aliali o ked ala, oia ka la ka ma hina a me na tausani hoku o loko o ua hale ala o ke alii opio.
I ka pau ana ae o ka lakou hana ana, ua hele aku la o Kolana e nanana, auwe @ o ka la e alohi nei ko luna, a o ua hale ala ko lalo nei e like ai ma ka nani.
O kona mau luhiehu, aohe he na ni e hoohalike ae ai, o ka papahele o ua hale ala, maka’u menemene ka wawae o ke kanaka ke hehi iho no ka mea, o ka nani a pau e eha ai ka maka, aia ilalo kahi i lolii ai, no laila, ma ka hoopokole ana ae, ua lawa ua hale ala me na nani a pau, kona mau luhiehu, he hihiu loaa ole i ko keia au.
Pau ae la ka hana a ka poe milo gula, kuahaua hou aku la o Kolana i ka poe kanu mea kanu me na pua like ole a pau main a wahi mai a pau o ka honua nei, a no ke anahu lu hookahi mahope iho ua loaa mai la ia mau mea a pau.
Hana ia iho la kekahi malapua nui mamua ponoi iho o kea lo o ka hale, ma kekahi aoao a me kekahi aoao, a i ko lakou ulu pono ana ae, punia ka lewa me ko lakou hanu kaumaha i hui ia, oiai ke ala like ole o na pua he nui, e hookupouli ana i ka ea hanu, e pilo pono ai paha neia mau wahi lalani mele a ka poe haku mele:
“Ke moani mai nei la
Ke ala o na pua
Ke hoolale mai nei ia’u
E hoi e honi i ke ala,
Ke paila nei loko la
I kau hoopaipai mai
E kahi makani a he Naulu
Lawa ala o na pua.”
I ka makaukau ana ae o keia mau mea a pau, akahi no ka moi opio a hoihoi ia iloko o kona hale, mai ka malama ana a na kupunakane elua, a i ka noho ana o ua moi opio nei iloko o kona halau na ni hou, ua hoolako ia oia me kekahi mau kahu hanai, a na lakou e malama a e hanai iaia, a pela no hoi me ka hoauau ana.
Iloko o keia Manawa, ua piha ka elua makahiki o ua alii opio nei, eia nae, aole i kahea ia kona inoa, no ka mea, ua kuhi aku a ua kuhi mai o Laulie ma laua o Kolana i ka mea nana e kahea ka inoa, aka nae, mai manao oe, e mau ana kona inoa ole, aka, e ike aku ana kaua i kona inoa ma keia mua aku o ka kaua nanea.
Oiai ka moi opio e hanai ia ana kona mau kahu hanai keu maloko o kona hale hou, ua hookapu ia mai ka ike ana aku a ka lehulehu a me Kolana ma.
I ka piha ana o na makahiki eono o ua moi opio new make iho la ke kupunakane, oia hoi ka makuakane ponoi o Kolana, a mamua o kona make ana, eia kona leao hoi e imua o kana keiki mamua o ku haalele ana mai o kona uhane:
Eia au ke hele nei mahope o ka hopena mau o na mea a pau e ke keiki, a koe iho oe mahope nei, nolaila, aloha oe a aloha pu hoi me kuu kaikamahine.
Aole i pau.
NAWAHI HUNTSMAN!
----
NA LOIO LAHUI!
Ua makaukau maua e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e na pilikia kivila a hewa paha; a e koi a e hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai, mamuli o na uku i aelike ia. Aia no ko maua keena Loio ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu. Na hora hana mau mai ka hora 9 am, a 3pm, ma ka Poaono nae, e pau ana i ka nora 12 m.
O na hana a na aina, mahele aina a me ke kaha ana o na kii a me ua palapala aina a pau, ua waiho aku maua na ka Loea Ana Aina a Civila Enekinia kaulana R.W. Wilikoki e lawelawe, a e hooko me ka eleu.
No na mea i koe, e kipa mai no ma ko maua keena nei e kuka pu ai. O maua no me ka aloha,
J. NAWAHI me D.L. HUNTSMAN, Honolulu, Iune 3, 1891. 208—dtf.
----
Kauka Pake Akamai!
DR. LEONG KANG TONG.
MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA MA’I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA HOLOMUA.
HE OLUOLU KA AUHAU.
KEENA O@ANA:--Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku ne ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.
----
HE PALAPALA HOOIA.
Honolulu, April 29, 1891.
Owau o Chn Sam Lan, no ke kulana kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko haawaii Pae Aina. Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o kea kea, ua ike au a ua maopopo ia’u a ke haawi nei au i ko’u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, ua lapaau oia ia’u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko’u ma’i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko. Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma’i e hele ae iaia, a e loaa no ke ola. Ua loaa au i keia ma’i mai ko’u wa opio loa mai a ua aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a keia ma’i i ko’u kino, aka, ma keia wa ua loaa ia’u ke ola maikai loa. E hele ae e ka poe Iiluuluu a kaumaha.
Mei 12, 1891 lm.-d
----
Kuai Kudala
-- O NA –
Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.
----
Ua loaa mai ke kanoha ia’u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko’u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, I ka POAKAHI IUNE 29, 1891 12 M.
He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae ua o alanui Moi me Beckley, he aneane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Kamehameha. Ua mahele ia keia mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke k@ mo mai iloko o ka lima o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko e na palena mamao kupono i ka piko o ua wahi hana o ke kulanakauhale.
Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hiki ole ke hookaiike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kuianakauhale i na makahiki i hala e aku.
O ke ano o ka waiho ana o keia mau aina, ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu waikai a nie ka maikai maoli no o ka noho ana.
E huli ana keia mau aina pa hale a pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.
Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kauhao (Tramear) e pau ai.
Ka wai. E hoomoe ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniha ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, main a hoo moe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai. Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.
E ike ia no kekahi i palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko’u Leena kahi no hoi e loaa ai na hoike i makena ke ia e ninau aku.
Ke ano o ke kuai ana. Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koena iloko o hookahi makahiki ma ka ukupanee o 9 keneta pa-haneri i hoopea ia ma ka moraki.
O na lilo o ka palapala @nai, me ka mea no ia e kuai ana i k@ aina.
JAMES F. MORGAN.
Luna Kudala.
Honolulu Mei 2@, 1891. 204-dtf.
LA 11 O IUNE.
LA 11 O @
E! Kakou I ka Heihei!
----
Na Papale Wahine I hanaia.
----
E HOOMANAO ,
E HOOMANAO ,
O ke Kilohana o kahi o na Papale I Hanaia,
--AIA MA—
--:N.G. SACHS:--
(104, Alanui Papu, Honolulu.)
----
Eia ia makou, a e loaa mau mai ana ma na mokumahu a pau,
Na Paikini Hope a me na Ano Hou Loa.
----
Na Papale Poepoe i-e nani, eleele a me keokeo, i kahikoia me na pua maikai, mai ka $4.50 o ka Papale a pii aku.
Na Papale Sela i hanaia me na Lipine, $2.00 a pii aku.
Na Papale Sela Spar, i hanaia me na kahiko a me na bo, $2.50 a pii aku.
Na Papale Keiki i kahiko ia, no ke kumukuai haahaa loa.
----
Na Pua hou! Na Hulu hou! Na Lipine hou!
He mau mea kupono wale no na La Nui e hoea mai ana.
----
Na Lole keokeo Lihilihi i-a loihi, ku i ka holoku, he $4.50 no ka lole holoku, Na Lihilihi laula kupono no na Lole Keiki, ma ke .60 a me .75 keneta o ka i-a. Na Aole e lawa ke kahiko lole keokeo, ke ole me kekahi KAHEI SILIKA. E loaa ana no i o makou nei o na ano waihooluu o na ano a pau, no $1.00 a me $1.25 pakahi. Na Lihilihi kekahi no na Lole Lihilihi a me na kahiko lole ma ke kumukuai haahaa loa. Ina oukou e imi ana i na ano i-e hana lole huluhulu a pulupulu keokeo, a waihooluu ia paha, eia ia makou ia ano a kupa’i, no ke kumukuai haahaa loa. Ua hilinai makou i ke kuai hoopono ana, a e pomaikai ana oukou ke kipa mua mai mamua o ke kuai ana aku i kahi e. N.S. SACHS.
“Ka Halekuai Kaulana o na Kahiko Wahine.” 104. Alanui Papu.
Honolulu , Iune 4, 1891. 208-dtf.
Papale! Paple!! Papale!!!
----
E Loaa nomaanei na
-Papale-
Maikai o na ano a pau
Na PAPALE I hoonani ia a hoonani ole ia.
I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, a no na la hoomanao Kulaia, e loaa no ia oe ma na kumukauai haahaa.
Ina oukou e kua i na PAPALE ma ko makou halekuai nei, alaila, e loaa no ia o eke kaulike.
Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhihew a. C.J. Fishel.
Mei, 19, 1891 196-tf-d.
KUAI HOOPAU NUI.
----
Mai keia Manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou
HALEKUAI HOU
Ma Ke Alanui Papu, -(NA HALE BURUA.
E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:
NA LOLE NANI,
NA LOLE I HUMUIA,
KAPU A ME PAPALE
PAHU LOLE, a pela aku
No na Uku Hooemi Loa Nae.
Egan & Gunn.
ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU. tf-d.
HOOLAHA HOU
B.F. Ehlers & Co. –PAINAPA.
----
HELU 99, Alanui Papu.
IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na S@la a pau; oia hoi—
Na Silika hou Na Sateen hou
Na Mikilima hou Na Lihilihi hou
Na Lihilihi keokeo hou Na Lihilihi kau lole hou
Na ano Mamalu hou loa Na Paka P@
Na lole hou o na wahine Na lole o na keiki @
Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia oukou no na kumukuai haahaa loa.
E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kamalua o ka makou kuai hoopoho aku ia oukou. Owau me ka oiaio.
tf R.F. EHLERS & CO.