Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 216, 16 June 1891 — Page 2

Page PDF (1.07 MB)

This text was transcribed by:  Erica Deguzman
This work is dedicated to:  Anake Lolena

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

-------

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O

KA AINA AUPUNI O KAUPAKUEA,

HILO, HAWAII.

 

            M ka Poakeia, lune 17, 1896 ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke a@e o Ahiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai ka hoolimalima o ka lihi mauka o ka Aina Aupuni o Kaupak@ea, Hilo, Hawaii, nona ka iho 210 eka oi aku a emi @ ai palia. Ka mamaua - he 10 makahiki. K@i aku hooku@@@ $500 no ka makahiki e aku ia malka hana makahiki mamua. C. @. SPENCER. Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mei 11, 1891. 4t-d.

 

-------

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O

KA AINA AUPUNI O KANAIO,

HONUAULA, MAUI.

 

            Ma ka Poakolu, l@@@ 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo nia ke alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai ka hoolimalima o ka Aina Auuni o Kanaio, Honuaula, Maui, nona ka ili o 7680 eka oi aku a emi mai paha. Ka mamawa - he 10 makahiki. Ka uku hookun@u $ 150 ne ka makahiki e uku ia ma ka hapa makahiki mua. C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina, Keena Kalaiaina. Mei 11, 1891 4ts-d

 

-------

 

KUALONA AINA PA HALE MA KE KIHI O ALANUI PENESEKOLA A ME WAILA, KIHI O ALANUI THURSTON A ME GREEN, A MA ALANUI PROSPECT, HONOLULU, OAHU.

 

            Ma ka Poakolu, lulai 15, 1891,ma ke ala komo manua o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 awakea, e kuai kudala akea ia aku ana he 13 apana aina pa hale ma ke kihi o Alanui Penesekola a me Waila, 2 apana aina ma ke kihi @ Alanui thurston a me Green, a he 5 apana aina ma Alanui Porspect, i like ole ka nunui mai ka 138x200 kapuai a ka 81x150 kupuai ka nunui. Ka Uku Hookun@u. E like ole ana mai ka $200 a ka $400 o ka apana aina hookahi, e like me ka nui a me ke kulana o ka aina. Ma ke dala ke kuai a me na kuniu hoolilo, a e like pahe me ka makemake o ka mea kuai ma ka uku hapa dala mamua, a ma ka uku ana i ke koena ma na mahele like ekolu iloko o hookahi, eina, a ekolu makahiki, me ka uku ana i ka ukupanee i ka hapa makahiki ma ka pa ehiku keueta no ka makahiki. E hoopaui ka mea kuai iloko o hookahi makahiki mai ka la ana i kuai ai i kona apana aina me kekahi pa maikai kupono a e hoomoe hoi i ka wai mai ka wai mai e ke aupuni. E hoopuka ia aku no na Palapala Sila Nui no ka aina ma o ke kaa pau ana mai o ke kumukua. E ike ia no na kii o ka aina a me no hoakaka piha ana ma ke Keena Aina. Ua hoomoe a ua hooponopono ia na alanui a me na paipu wa, a e hoomoe ia aku ana i ka wa pokole, e pili ana i keia mau apana aina a pau.

C. N. SPENCER

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, June 15, 1891. 4ts-d.

 

-------

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

-------

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

-------

 

POALUA, JUNE 16, 1891

 

-------

 

HE UWE NO KA PILIKIA.

 

-------

 

            Eia makou ke lohe nei i ka uwe o kekahi poe no ka pilikia o keia ma@@la. o keia pilikia, he pilikia maapehu hana ko kekahi  he emi mai hoi ko kekahi o na loaa o ka nina nei. H@@@iaio keia mea, a ua ulu mai no hoi mamuli o na hoopapau ana @ na mea a @u mamuli o ka pono o ka mahiko. Ua kokua ia na hana mahiko a na waiwai kekahi pae, a eia lakou ke l@ nei i ka lenao ka a na Hawaii nei @a @@ @ @@@ @@@ @@ @@@ @@@ @ @@ lahui e. Aka o ka hune a me ka pilikia, kekahi o na kumu a'o hiki ole ke pale a malia paha, o keia ka mea o a'o ai i ka lahui e kupaa maluna o ka pono kaulike a me ka hoopono.

 

-------

 

He Hoopii Hou.

 

--------

 

            Ua waiho ia aku ka hoopii hou a ke aupuni. ma ka hoohiki a Wanahaga. ka I@una Leta naua iho nei. ia makou a ke kau kiure ae nei. O ka lua keia o ka hoopii a Mr. Wanahaga @ hoohiki ai, a ke hookahi na Mr. Kakina. Ua lohe mua no oukou i ke kumu o keia mau no oukou i ke kumu o keia mau hoopii, nolaila aole he olelo ana i koe no ia mea. He hookahi wale no hana i koe o ka hoomaikai ae no ua mia e hiki mai ana mamuli o ka hookaika no ka pono e like me Paulo. E hauole ke hoino ia no ka hana pono.

 

-------

 

E Ike ia Kaua Hoa Kanaka, o Kipa Hewa ke Aloha i ka Ilio.

 

-------

 

            O keia kekahi o na olelo kaulana loa o ko kakou aina makuahine nei, a he olelo keia no kekahi alii kaulana loa Kalaninuiiamamao: oiai na waa o ua alii la i kipa aku ai ma Kawelohea, i Kau Hawaii, mahope iho o kona haalele ana ia Hana ma Maui. O ke kumu nui o keia alii o ka holo ana ma Kau, Hawaii, mamuli no ia o kona olhe ana, na poino ia kona hoahanau alii oea o La@mea mamuli o na imihala wale ia ana e ka poe manao ino, a no hopu ia oia e na koa o Kalaniopuu, kekahi alii o Kau, oiai, o keia aina o Kau, he aina aloha ole a ike ole hoi i na alii, a me ia kumu, na kapa ia keia aina o Kau makaaha. Molaila he mea pono ia kakou e ike pono i ke ano o keia olelo a me ke kahua i hoea mai ai. I na Kalaninuiiamamamao la i kipa aku ai i Kawelohea i Kau, ua ikea mai la ko ia nei mau waa e na kanaka o uka a ua ike pa aku la no hoi ua alii nei a me kona poe akuaka i ke ano o na kanaka o ia wahi. Ua komo aku ka maka@u i ka poe wau o ua alii nei, aka o no alii nei, pole loa oia i ike ia mea he makau, ua kena iho a mamua o ka pae ana aku o na waa i ke awa o Honuapo he mea oiaio, ua ike ia aku la ua kanaka o kuku mai ana me ka paa like ana i na pohaku ma ko lakou lima a o ka kekahi poe hoi me na laau. Aka, aole loa i Kalaninuiiamamao i kuemi mai a hiki wale i ka pae ana aku i ke awa. I ka aww o ua alii nei i hekau aku ae @ kula, ua hopu ia iho la ko ia nei mau waa e na kanaka, a hapai ia aku la a kau i kahi maloo. Aole ua alii nei i pano leo @ki pela pu no hoi me kona mau hoe waa, aka, o ka waimaka ke ike ia aku ana e hiolo makawau ana ina kona mau papalina, a o ua poe makauha nei hoe keia, pau nui aku nei i ka ami ihope. Ua holo aku nei kekahi poe a hoike aku nei i ke alii ia Kalaniopuu, i ke kupanaha o keia alii i kona uwe wale aku, ua pane mai la na alii nei, malia paha, he kumu kona o ka uwe ana. Nolaila, ua ku ae la o Kalaniopuu a hele mai la no kahi o ka malihini a iaia i hiki aku ai ilaila @a hoi alena iho la imua a mahope iho o na ninau ana aku a Kalaniopuu, ua pane mai la o Kalaninuiiamamao: I kii mai nei au i kuu pokii, me ke kuhi pu ana o kona mau lima i ka he@au. A akahi o a maopopo ae la i na poe a pau, he alii nui ka kela e paa mai le iloko o ka heia@, ei no la e ke ku mau o ka punohu; a oia no hoi ka wa i puka ae ai o keai mau huaolelo e kau ae la maluna mai ua alii nei aku, i ka pane ana aku penei: "E ike ia kaua hoa kanaka, o kipa hewa auanei ke aloha i ka ilio, a hilihewa auanei ke aloha ia Kaunuohua, he puu ia, he kanaka hoi keia, a oia ku'u huakai la i hiki mai Ia, no ke aloha. ina hoi au e make ia oe no luki no." I ka lohe ana o Kalaniopuu i keia, ua ae koke aku la oia e hoo kuu ia ke pio me lie ala nole ia he pio. Ua hookipa ia keia me ka maikai a hiki i kona hoi hou ana no Maui.

 

-------

 

KO HILO MAU ANOAI.

 

-------

 

            O kekahi mau hila e pili ana i ka hana hoohiwahiwa a ko Hilo nei i ka Moiwahine, i loko aku nei o Mei, aole i ukuia a hiki i keia wa. Ua pokole ka huina dala i lulu ia, a ua pakeo aku na ohi ana mai i na hoolako; nolaila lawa ole. E pono ke komite e pani iho i pau ai keia lepo o ko Hilo mau hoohiwahiwa. Pehea ia la? Oia ka nani. Aia aku nei i Amerika ka Hon. S. L. Austin, kekahi o na Lunakanawai Kaapuni o Hawaii nei, a e hala ana he mau mahina alaila hoi mai. Pehea ana la e kikoo ana no paha kela i ka waihona o ke  Aupuni, no ia wa i palaualelo ia i Amerika? Oia ke ano hana e ike mau ia nei. Ua ike ia eia o E Kekoa ke ma lama nei i ka Hiku o ka la (oia hoi ko kakou Poaono.) i Sabati nona a me kona ohana, a ua kapae ae i ke Sabati mua a kakou i mau ai me ia pu. A o kana Babetiso ka i manao io ai o ka hooluu no, aole ka pipi, no ka mea, he bapetiso hoololi ka ia; e like no nie ke Sabati, he Sabati hooieli ia no - Aole hoi i loaa maopopo ma ka Baibala ka pono oia hana. O na hale ano nui o Hilo nei i keia wa e kukulu ia nei oia ka hale o ke Kula Hui: he hale nui a maikai: he elua hale: a o ka lua, he hale no ka Luna Helu Nui o keia Mokupuni, aia ma ke kihi henia hikina aku o kahi o Hon. J. Nawahi, ma ke kiekiena o Homelani. Ma ke kau ae nei o Mei imua o Hon. S. B. Dolo ua maweheia ka mare o Mary E. Chang Wai me Chong Wai; a ke hoolala ia nei ke kii o ka haie hou e kukulu aku ai maluna o ke kahuna hou me ko makou hon G. Kaihenui nepuneou a maemae. Oia ka nani. E hoike ana ko kula Katolika o Hilo nei, ma ka pule ekou o keia malama. He Kula hohmua keia o ka ike a me ka mukaukau o na keiki. O ke kaha kii, kekahi o na ike maikai i a'o ia ma keia kula. A no keia mua iho e hoala ia aku ana he hale kula hou no ia kula. P@hpu@ a nepunepu maikai ke @la o ka wahine Pelekane o Hilo nei, Mr. E. A. N. eia nu@ eia @@a ka poli o ke Kinau no Honolulu no ke ak@ no e hui me ka ohana a e nana i na pu@ kena kilohana k@ @ome aloha.

 

 

HE ANAINA HOOMANA MA

ARIONA HALE.

 

-------

 

            Ma na Lapule a pau, e hoomaka ana ke anaina haipule i ka hora 9 a hiki i ka hora 10:30 a.m., no na kanaka Hawaii a ma ke ahiahi hora 7:30 p.m. no na haole a me ka poe e makemake ana e hele. Luukahiko A. Haws.

 

-------

 

700 - KAKINI - 700

Hainaka Silika

- O NA -

LEDE!

 

-------

 

Ma na kumukuai e hoomaka ana mai ka

$ 1.75

- A KE -

$ 3.50

o ke kakini hainaka hookahi.

 

-------

 

            Aole keia waiwai kuai i ike ia maanei mamua e like aku me kona ano ka nani a me ka emi o ke k@u@@kuai, kihi o na alanui Papa\u a me Moi, ma Ewa mai o ka Hui o Holo ma. 215-d2ws.

 

-------

 

OLELO HOLAHA.

            Ke koikeia aku nei ka lohe i na mea a pau, eia ma kahi poho o ka mea nona ka inoa malal@ iho kekahi lio kane @@e koa @. O ka mea nona keia lio a mau mea paha e pono e kii koke mai, me ka uku pu mai i ko'u mau lilo a pau, a me ka uku o keia hoolaha ana E au o hala auanei na la he 15, o ka lilo no ia o keia ho ia'u. J. ALAPAI. Kapalama, Honolulu, June S. 3tsd*

 

-------

 

AUWANA A AIHUE IA PAHA.

 

             Ua nalowale aku mai kahi o k@ Kanikela Iapana alanui Nuuanu, kekahi ho ano hulupala hauliuuli, he 8 makahiki, he 15 ana peahi lima ke kiekie, a he kiko keokeo mawaena o na maka, paa eha wawae a pau i ke kapuai hao. O kekahi mea e hoihoi mai ana, a e hoike mai ana i kahi e loaa ai, e uku ia no me ka kaikai kupono, ma ka hale ana aku ma ke keena kanikela Iapana. Mei 18. d@ta.

 

--------

 

Kauka Yong Kam

Pung.

APANA.

 

-------

 

Helu @@ Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pua!

 

-------

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ana

ma'i, mai ko na kane, wahine a me

na keiki hihi. O na ma'i ha - no

na hiki loa ia ke hoola ia me

ke maalahi. A o na @a@

e pili ana i ka maka

pau pa ia i ke

ola. Ke hoike

ia aku nei.

eia ke ola ia nei, me

ka oluolu pu o kahi auhau.

Ka noe pilikia hanau keiki a pele @ni paha o ke koke

a paa a lohi paha ka hanau ana. pua

paha o ka waiu, e hele nui mai @ @@u nei.

 

-------

 

            E KIPA mai e ka poe i hoolun@luu ia me na naawina pilihua a ka ma i a na'u oukou e hooluolu aku. KAUKA YONG KAM PUNG. Honolulu June 2, 1891. 206-d3n@*

 

------

 

Kuai no ka Manawa

 

-------

 

HE ELUA PULE WALE NO.

 

-------

 

HE WAIWAI NUI!

HE WAIWAI NUI!

 

-------

 

Na Kalakoa. … mamua 10 i-a no $1.00, i keia wa 16 no $1.00.

"     Kawale …  " @@ke@, pakahi,           "           @ @@ @@

"    Vikolia … He .75 keneta no ka apana hookaha.

"    Kakini wahine eleele " .40 keneta paa.  "  .25.

 

A HE LEHULEHI WALE AKU O NA MEA KUAI I HOOEMI IA

KE KUMUKUAI A HAULE ILALO LOA, A NA OUKOU

HOI IA E NA MAKAMAKA E WAE

NO OUKOU IHO.

 

            Hoko keia kuai ana a makou, e hoolilo aku ana makou i ke makou mau waiwai no no kumukuai hoemi. E hoomaka aku ana keia kuai ana mai ka POAKAHI aku, ka la 4 ka le 18 aku o MEI pei.

S. EHRLICH.

K@hi o @ a alanui @@ pu a me H@@@@.