Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 223, 25 June 1891 — Page 4

Page PDF (1.10 MB)

This text was transcribed by:  Christina Gamayo
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO.

 

John E. Bush.

Luna Hooponopono a me Puuku.

 

POAKOLU, IUNE 24, 1891.

 

He Molelo Kaao

No

KAMAPUAA.

 

KE KEIKI PUAA A KAHIKIULA ME HINA—KA MOOPUNA.  PUAA A KAMAUNUANIHO—KA HOA PAIO HOI O PELE, KA WAHINE O KA LUA I KILAUEA, A HALA LOA AKU I NA KUPUNA O KUKULU O KAHIKI.

O oe ia e Haunuu, e Haulani

E Haalokuloku

Ka Mano e ka I’a nui

E ui, e Uilani

Ko inoa Puaa ia e o mai.

            Owai hoi ia puaa aihue moa, e aihue mai ai i ka moa a ke alii; aohe paha e loaa mai hookahi wahi moa iaia, pau e na wahi iwi ona i ka hakihaki.

            Hoomalolo iho la ua wahi puaa nei a hala na po ekolu; alaila, ua hoomaka hou ua wahi puaa nei e hele e aihue moa.

            Ia hele hou ana o ua wahi nei ma ia po hope, ua hiki loa aku la oia i Kaneohe, ua noke aku la oia i na moa a pau o ia mau ahupuaa, a hiki i ka olohelohe ana.

            Ma ia wanaao no, ua hoi mai oia a ia ia nei no e hoi ana, lohe ae la keia i ke kani o keia moa, manao ae la keia e kii e ai; nolaila, ua alualu hele keia i uka a i kai, e like no hoi me ka lele ana o ua moa nei.

            A ma ia hana ana a ua moa nei, akahi no a ike iho o Kamapuaa nei, he moa kupua ka paha hoi keia ana e alualu hele nei.

            Ae e ka mea heluhelu, he moa hookalakupua io no keia, e like no hoi me ko Kamapuaa ano kino eepa, a o ka inoa o keia moa o Hookahikaniakaunoa, mai Kahiki mai.

            A o Ka’uhalemoa, oia kona muli mai, oia ka moa i ka uka o Palolo, nona hoi ka ua Lililehua i oleloia.

            Nolaila, ua huli hoi aku la o Kamapuaa no ko lakou wahi ponoi ma Kaluanui, ua hele wale a luuluu i ka moa.

            Ua lalau mai la o Kekeleiaiku i ka moa e paa ia mai ana e Kamapuaa a na hoomaka aku la na kaikupapa e puholo moa i wahi i’a na iakoa no ia aina kakahiaka.

            Aole i mo’a ae, hoea ana kekahi poe kanaka mai Kaneohe mai a hiki loa no i Kaluanui, ua manao no lakou o kela wale no ka puaa nana e ai nei ka lakou kapu moa.

            A mamua koke iho o ia manawa na hoonalo koke aku la na kaikuaana o ua Kamapuaa nei i na moa, o loaa pono mai auanei i ka poe nana ka moa a ua wahi puaa nei i aihue mai ai, alaila oia auanei ka wa e hakihaki ai na iwi o ke kolohe.

            Ua hiki io aku la no ua poe kanaka nei i kahi o Kekeleiaiku, a ua haawi mai la na kamaaina i ke aloha, a ua panai aku la no hoi na malihini.

            A mahope iho ninau mai la ua poe nei: Auhea la ka puaa i aihue ae nei i ka moa a makou? a ua holo pololei mai nei i o oukou nei a oia ka makou i hookolo mai nei.

            E pono oukou e hoike mai me ka pololei, a i na oukou e huna ana; alaila, o oukou auanei ka makou e halihali aku ai imua o ke alii, a nana auanei e pepehi mai ia oukou a koe ahailono ole; no ka mea hoi ua huhu loa ia ke alii a me na makaainana no ka pau loa o ka moa i ka aihue ia e ka puaa a oukou.

            I mai la o Kekeleiaiku: Ua alualu mai no hoi kekahi poe kanaka i kekahi puaa, a ua manao no lakou o ka’u puaa, a ua hele nui no hoi e nana i ua wahi puaa nei a’u a hoole nui mai ana, aole ia o ka lapuaa i alualu mai ai mai Koolaupoko mai.

            A e pono no hoi kakou e hele e naua i ka’u wahi puaa i pau ko oukou kuhihewa, a i ike no hoi oukou oia ua wahi puaa la; alaila, aia no ia ia oukou, a e hana aku hoi e like me ka oukou i makemake ai e hana.

            I ka hiki ana aku o lakou ma ka pa o ua wahi puaa nei, e hoolapuu mai ana no.

            A eia ua wahi puaa nei a’u la, wahi a Kekeleiaiku.

            I mai la na kanaka i alualu mai ai: Aole keia o ka puaa, he puaa makaaha keia e moe lapuu mai nei; aole a oukou puaa hou aku e kamaaina?

            E kii ahu kekahi o kakou e hoala ae, malia he puaa nui no, alaila, pau kuhihewa.

            Ia wa ua kii aku la kekahi o lakou e hoala, ua hoomalule loa iho la ua wahi puaa hookalakupua nei, nolaila haalele iho la kanaka a huli hoi aku la lakou no Kaneohe me ka manaolana poho.

            A ua noho iho la no o Kahikiula ma me ka laua mau keiki, eia nae aole i hoopau o Kamapuaa i kona manao aihue moa.

            Nolaila mahope iho o ka hala ana o kekahi mau po o ka ia nei hoalo ana. ua hoomaka hou aku la oia e hele e aihue hou i ka moa, ma keia hele ana o ua wahi puaa nei ua hiki loa aku la oia i Kailua, kahi a ke alii Olopana e noho ana, a e kiai makaala loa mai ana hoi na kahu hanai moa a Olopana i ka po a me ke ao, no ka hoea mai o ka aihue moa.

            Aka nae, i ka po a lakou i manao ole ai e hoea mai ana aia hoi ua hoea mai la ua wahi Kamapuaa.

            I keia po a Kamapuaa i hoea aku ai, ua pauhia loa ia na kiai a Olopana i ka hiamoe; nolaila, ua miki aku la keia a puehu elua haka moa, a huli hoi aku la me ka ike ole ia.

            A i ke ao ana ae, ua ike aku la na kahu hanai moa nei i ka pau loa o na haka moa elua, ua pau ka io i ka ai ia a koe ke poo.

            Nolaila, ua kauoha aku la ke lii i kona poe kanaka hanai moa, e noho oukou me ka makaala loa, o pau loa auanei ka’u mau haka moa i ka aihue ia e keia kolohe nui wale.

            Manao paha hoi kela palaualelo o kona upu ana a o ka’u haka moa ka mea e maona ai kona la pololi.

            Ukiuki ino, ina paha e loaa keia aihue, haehae liilii ia e a’u, no ka mea, aole hoi au i ai i ka’u moa, eia ka hoi na hai e ai i ka’u mea i luhi ai.

            Nolaila, e makaala loa oukou ma keia mua aku, a ina e pau hou kuu mau haka moa me ka ike ole o oukou i ka mea nana e aihue nei, alaila, hookahi no o oukou hoopai he make.

            A i na hoi oukou e ike ana i ka mea nana i aihue kuu mau haka moa, alaila, ola ka hoi oukou, a oia ka olelo kauoha, e hoi aku oukou e hooko.

            Mahope iho o ka pau ana o keia mau haka moa a ke alii, ua hoalo iho la o Kamapuaa a hala na po elima, ua hoomaka hou aku la oia e kii i na koena moa a ua alii nei.

            A oiai no oia e ai ana i ka moa, aia hoi ua pukoko ae ai ke kahi poe moa, ia wa i ala ae ai na kiai, a ike aku la lakou i keia puaa e ai mai ana i ka moa.

            Ia wa ua holo aku la kekahi o lakou e hopu i ua wahi puaa nei, a o kekahi hoi o lakou holo aku la a imua o ke alii a pane aku la me keia mau olelo:

            E ke alii, ua loaa ka mea nana i aihue i ko kapu moa, eia la he puaa, a ua holo aku la ka nui o makou e hopu i ua wahi puaa aihue moa nei.

            E holo koke aku oukou e hopu i kela wahi puaa a paa lawe mai imua o’u nei.

            Ia wa ua hoi hope aku la ua wahi kanaka nei no ke alualu ana i kahi puaa.

            I ko ia nei hoea ana aku, e noke mai ana ia poe o lakou; nolaila, ua komo pu aku la keia, o ua wahi puaa nei no mamua o na kanaka aku no mahope me ka hooho ana penei:

            Eia ka mea nana e aihue nei ke kapu moa a ke alii Olopana he puaa.

            Mamuii o keia hooho leo nui o na kanaka, ua ala like ae la na kanaka mai Kailua a hiki i Punaluu.

            Ua piha pu ke alanui i kanaka, a ua holo no ka puaa mamua a mahope aku no hoi kanaka e uhai ai, a hiki lakou nei i kahawai o Kahana.

            Ua hoomama aku la ka puaa i kona holo ana, a ua hahai loloa no kanaka a hiki i ko Kahikiula ma kauhale.

 

ROYAL HAWAIIAN OPERA HOUSE.

 

BLASPHEMOUS.

 

            “My house shall be called of all nations, the House of Prayer? but ye have made it a den of thieves. ” Mark 11:17.

            This text was applied to the pharisees who infested the temple of God, after Jesus had gone into the temple and used the leash on them that sold and bought, and on the greedy bankers who were baterring gold at about probably the rate of usury asked by our money changers of to-day.

            We are reminded to make the above quotation as an illustration aptly fitted to the condition in which some of our churches are desecrated by the money loving, blind and stiff-necked pharisees in Hawaii nei.  For levity and want of due regard for the sanctity of the place wherein the Deity is supposed to be worshipped, the congregationalists and others of like doctrines, excel the devil himself, for the latter even feared, which is even more than our professing Christian protesters seem to feel.

            To save a dollar they avoid hireing places built purposely for such work as was allowed to desecrate the old church of Kawaiahao, a house built mid the prayers and devotion of the missionary fathers and the Hawaiian chiefs.  Those that old granny the P.C.A. accuses of being blasphemous, never dared make use of a place of worship for theatricals, and for singing such songs as “Dear Annie of the Vale,” and others far more inappropriate even than that.

            What a difference there is in the respect shown towards places of worship by those, who are accused of paganism, and by those who accuse them.  We hear of a Prince, no less than the heir to the throne of Russia, being struck down by a pagan for daring to tread with his unsanctified sandals the sanctity of the latter’s place of worship.

            A Christian church is a place of worship, or ought to be, not a place for whistling, shouting, yelling, stamping, and other unseemly antics.  It should never be used for other purposes than for the service of God, as was the tabernacle in the wilderness or the temple built by Solomon, were the Spirit of God communed with men.

            These two places are types and the sacred service conducted by the servants of the Most High, should teach those who have assumed the places of the priesthood, what is required of them in keeping the House of God from being made a “den of thieves.”

 

NAWAHI ME HUNTSMAN!

 

NA LOIO LAHUI!

 

            Ua makaukau maua e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e na pilikia kivila a hewa paha; a e koi a e hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai, mamuli o na uku i aelike ia. Aia no ko maua keena Loio ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu. Na hora hana mau, mai ka hora 9 am, a 3 pm, ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 m.

            O na hana a na aina, mahele aina a me ke kaha ana o na kii a me ua palapala aina a pau, ua waiho aku maua na ka Loea Ana Aina a Civila Enekinia kaulana K.W. Wilikoki e lawelawe, a e hooko me ka eleu.

            No na mea i koe, e kipa mai ao na ka maua keena nei o kuka pu ai. O maua no me ke aloha,

            J. Nawahi me D.L. Huntsman, Honolulu, Iune 3, 1891.        308-dtf.

 

700 – KAKINI – 700

 

Hainaka Silika

O NA

LEDE!

 

Ma na kuinukuai e hoomaka ana mai ka $1.75 a ke $3.50 o ke kakini hainaka hookahi.

            Aole keia waiwai kuai i ike ia maanei mamua e like aku me kona ano ka nani a me ka emi o ke kumukuai, kihi o na alanui Papu a me Moi, ma Ewa mai o ka Hui o Holo ma. 215-d2ws.

 

AUWANA A AIHUE IA PAHA.

 

Ua nalowale aku mai kahi o ke Kanikela Iapana, alanui Nuuanu, kekahi lio ano hulupala hauliuli, he 8 makahiki, he 15 ana peahi lima ke kiekie, a he kiko keokeo mawaena o na maka, paa eha wawae a pau i ke kapuai hao. O kekahi mea e hoihoi mai ana, a e hoike mai ana i kahi e loaa ai, e uku ia no me ka maikai kupono, ma ka hele ana aku ma ke keena kanikela Iapana.            Mei 18, d5ts.

 

I ka Poe Lawe Nupepa.

 

            Ke poloai aku nei makou i ka poo heluhelu e lawe nei i ko kakou nupepa, e makaala mai i ka hookaa ana i ka uku o ka Nupepa ma ka hebedoma, a e malania i na palapala hookaa mai na luna aku nona na inoa i hoike ia ma ke poo o keia Nupepa. No ke paewaewa o ka hookaa ia ana o ke dala, a me ka hoohiki loa ana mai i ke keena nei, ua hooholo makou ma ka hebedoma ka hookaa, i mama ai ka hookaa ana a ka mea e lawe ana, a i maopopo mau ai ia makou, i kela a me keia hebedoma, ka poe i hookaa mai a me ka poe i hookaa ole mai, a ina ua hookaa me ka loaa aku o ka Palapala hookaa, he mea hoi e maopopo ai, ke ulu ae ka nele o ka mea heluhelu, ke okiia aku ka nupepa no ke kaa ole ma o na luna ae, alaila, no na luna ka hewa, aole no ka mea heluhelu, a ina aole io maoli no na luna ka hewa, alaila, e kala ia makou no ke oki ana aku i ka poe hookaa ole mai i ka lakou nupepa.

            J.E. BUSH.

 

Hale Kuai Wati Nui

HELU 1

No C. Ah Kau.

 

KA oi o na mea Gula, na DAIMANA, na POHAKU MOMI makamae loa, na WATI GULA, na WATI DALA & C., na omau o kela a me keia anu, na lako wehi GULA a me DAIMANA, na KOMOLIMA GULA a me DAIMANA, na WATI nunui ano hou loa o kela a me ke ia ano, na PUPANAPANA a me na lako e ae e pili ana.

            E hoomanao e na makamaka, o keia AH KAU no ka mea nana i hana na WATI a me na lako GULA oi loa o keia Aupuni, a i kamaaina ma kona hale mua i noho ai ma Alanui Nuuanu Helu 37 mamua, a oiai ua hoolilo aku oia i kona kuleana malaila, ua wehe ae nei oia he hale hou ma Alanui Moi ma Waikiki Iho o ke Keena o ka nupepa Elele, a oia no hoi ke Keena oihana mua o ka Hui Alahao Hawaii. E loaa no na mea a pau e pili ana i keia oihana me ka emi loa, a e hana hou ia na wati a me na lako gula me ka hikiwawe a me ke emi loa. E hoouna mai i na kauoha ma ka Pahu Lots Helu 388.

            E naue nui mai, a e ike no oukou iho. O na mea hou loa wale no i ike mua ole ia ma Hawaii nei.

            C. Ah Kau.