Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 224, 26 June 1891 — Page 3

Page PDF (1.17 MB)

This text was transcribed by:  Gail Marshall
This work is dedicated to:  Tutu Eleanor Peltier, hanai ohana, who showed me the Big Island, where my heart lives

(begin column one)

 

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Lokahi na Iapana.

 

      Ma ka lokahi, o na Iapana ka oi.  Ua kuhi makou, o Kina la ka oi, eia ka hoi, o keia Asia Liilii wikani na ka oi aku.  Ua loho makoukina e loaa he kumu, e haalele like ana lakou i ka hana ma Hilo, a o keia hoi he ike maka.  He ekolu haneri ka nui o kei poe i olohani ma ka mahiko ma Ewa. O ke kumu, e like me ke ano mau, ike iho la kekahi mau Iapana ua mai lakou, hele ole i ka hana;  hoole ia aku nei nae e ke kauka haole aole he ma'i.  No ia la, olohani mai nei keia poe, a ina no he poe lakou i na mea kaua, ka hana ana iho la no keia lilo ka aina, pau na wai wai i ke pui ia, luku ia ka poe wai wai a ili wale mai paha ka poino maluna o ka poe i hewa ole.

      O ke a'o keia hana o ka loka hi a me ka luli a me ka loli ole o ka manao o keia poe.  Hookahi no ano mai mua a hope, a mailoko a waho.  Eia iho no ke okipau, ko kakou poe koa iho nei a ka la kaua o Iulai 30, 1889, ka puehu liilii a me ka huli ano e imi i ola no lakou ma ko hoohiki ana i na olelo e ma ke ai na hoa.  e lokahi! e lokahi e-!! o lilo auanei ka aina i na Pilisetia e komo liiliimai nei e ai a e noho alii maluna o ke'one o Keawe, o Kama, Kakihihewa a me Mano. A e hooololei a hoopono maluna a na a'o a ke Keike Hemolele.

 

 

_____ *** _____

 

NU HOU KULOKO.

_____

 

      He mau puaa opio no ke kuai aku, aia ma ka aina o Kapohulu, ma ke alanui mawaena o Waikiki a me Kamoiliili, e loaa ai, ina e makemake kekahi e hele malaila.

 

_____***_____

 

      He leo kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka LEO a me ka OIAIO, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe.  E hoolohe i keia leo, a i mai auanei no hoike mua ole ia aku ka hewa.

 

 

Ma ke kauoha.

 

_____***_____

 

      Ina Luna lawe pepa a pau o KA LEO, ke hoike ia aku nei ka lohe ia oukou, i na o ka luna, a nuau luna paha o oukou he koena nepa kana o ka la 1 o Iune nei, e hoihoi nuai i ke keena nei.  Ma ke kauoha.

 

_____***_____

 

      Ina Luna lawe pepa a pau o KA LEO O KA LAHUI, ke ha'i ia'ku nei ke lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei, o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ina ke keena nei.

                             

Ma ke kauoha.

 

_____***_____

 

      E na hoaloha, na makamaka o ka na Kukalah:  le nei, e noho ana hoi i ka moku o Kukuiawaa' nei, ina e makemake oe e loaa ona puaa momona no ka la 4 o Iulai, aia kahi e loaa ai ia oe mauka o Kalihi, i kahi o Uilamama Kamaki; mai ka $3 dala a hiki i ka $7 o ka nunu hookahi.

 

_____***_____

 

      I keia la hora 10 e wehe ia ai ke keena o ke kakanolelo o ka Aha Kiekie.

      Ke ano kanahai mai nei ka  hiva la grippe, aole hoi e like me kela mau la aku nei ka hahana.

      Ma ka Poakolu nei, na hopu ia kekahi sela o luna o Kinau, no ka hema aihue dala, o ka mea nana ke dala he Iapana, i keia piko pau iolhoi, pau i la amn ia.

 

(end of first column).

(begin second column).

 

      Ku ke pai hana ka haawe, o na mea he aila honua, i hoea mai nei aia makai o Kapiolani Home e hoahu ia nei no ka manawa.

      Ua lohe mai makou, e ke kumu ka o na Iapana 300 i haalele ai i ka hana a hele mai imua o ko lakou makua no ka hana pono ole o na haku hana, he lapawale ka ka na hana.

      Huikau kaeleawaa, o no kane o na wahine, e okuu ana i ke alaloa he kali i ka puka mai o ka hua cifa ka hana.

      O ka wahine noho pono, he papale alii ia no kana kane, wahi a Solomona ka noeau, aole o ka wahine hele i ke alanui e kualehelehe wale ai no.

      I keia la hora 2, e holo aku ai o Kinau no kona mau awa ma Maui a ine Hawaii, a e ku mai ana eia mamua o ka la lealea o no Amerika, Iulai 4.

      Ma ka Poakolu nei, ua hoea aku imua o kekahi poe kekahi wahi keike opio me kekakhi palapala e noi ana e hoopau ia o J. Kalei, mai ka noha luna ana no ka pa aupuni ma Makiki, ua kakauinoa ia ua palapala ala e 25 inoa.

 

_____***_____

 

PUU KA LAE KAHI KE POHUE.

__________

 

     Ma ka Poakolu nei, ua hoopai ia o Siui Pake no ka hewa cifa, imua o ka Aha Hoomalu, i no dala he $500.  Ua hoohalahala heu ka mea i hoopii ia imua o ke Jure, i keia kau e hiki mai ana.  O ka lua keia o na hihia o keia ano i makaukau a owai la ko ka la inehinei.

 

_____***_____

 

E ALU KA PULE IA HAKALAU.

 __________

 

     O keia kukulu manao ana a makou, e hoike aku nei, oia hoi, a lokahi kakou e na hoa o ka makapeni, ma ke ao ana i ka, lahui oiwi o ka aina ma na mea pono, aole hoi o ko kakou hoolilo ana i ka hewa i pono, a o ka pono hoi i hewa, aka, e pono kakou e ku kaawale, me ka hoapilimeaai ole malalo o kela a me keia.

     Ina kakou a hoopilimeaai ana, alaila, e liko auanei na a'o ana a pan i mea ole, oiai, o ka papapa'i oia kekahi o na mana nui iloko o ka aina, a oia ka mea i kapa ia ai, ua oi aku ka mana o ka makapeni imua o ka oi o ka pahikaua.

     Nolaila, e ka lahui Hawaii oiaio, o oukou na hoike o ke ia kalaimanao ana, a na oukou e koho i ka mea oiaio, Oiai o ke kulana o ka LEO nei he kulana kona iluna o ka pono a me ka hoopono, he mea ole hoi iaia na leoleo a kela o me keia ano.

 

_____***_____

 

IUBILE O PUNAHOU.

 __________

 

     Na ka Poaha nei na malama ia ka Iubile e ke kula nui o Punahou, ma ka hora 1:30 auina la, o na lealea i malama i malama ia ma ia kahua, oia hoi ka paikau lie, a nue na hana lealea a ae.

 

     Ma ka hora 8 hoi o ke ahiahi na malama ia he anaina haiolelo na Generala Sam C. Limaikaika ma Kawaiahao, a me ke mele pu ana i kekahi mau mele i haku ia e Mrs. Dilinahama.  I keia la hora 11 awaken, e malama ia ana he ahaaina ike ma ka Punahou, no na iliken, i hoonaauao ia iloko aiu kula, hora 12 awaken he papaaiaa no na Hawai'i a he mau mea ai Hawai'i ke panee ia mai ana.

 

     E malama pu ia ana he mau haiolelo hoeueu no na hoa o ua home hoonui ike la, he mau himeni ana mai no puali mele aku, a o ka paniaa, oia na leo hoene o na hokeo o ka puali pulii ohe Hawai'i.

 

(end of second column).

(begin third column).

 

 

     Kauka Pake Akamai!

 

    DR. LEONG KANG TONG.

 

MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA

MA'I A PAU O KILA A ME KEIA

ANO, ME KA ELEU A ME KA

HOLOMUA.

 

HE OLUOLU KA AUHAU.

 

           KEENA OIHANA: -- Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.

 

_____***_____

 

 

HE PALAPALA HOOLA.

 

Honolulu, April 29, 1891.

 

     Owau o Chu Sam Lau, no ke kulana-kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Poe Aina.  Ke hoola, a ke hooiaio aku nei au iniua o ke akea, ua ike au a ua maopopo ia'u a ke haawi nei au i ko'u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong a noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, na lapaau oia ia'u a na ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko'u ma'i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko.  Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma'i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola.   Ua loaa au i keia ma'i mai ko'u wa opio loa mai a na aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a kei ma'i i ko'u kino, aka, ma keia wa ua loaa ia'u ke ola maikai load.  E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.

 

Mei 12, 1891.     Im.-d.

 

_____________________________

_____________________________________________

 

Kuai Kudala

 

--------   ONA   --------

 

Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.

 

__________

 

    Ua loaa mai ke kauoha ia'u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko'u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, i ku POAKAHI IUNE 29, 1891, HORA 12 M.

 

He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae na o alanui Moi me Beckley, he aneane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Kamehameha.  Ua mahele ia keia mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke komo mai iloko o ka li ma o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko e na palena mamao kupono i ka piko o na wahi hana o ke kulanakauhale. 

     Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hike ole ke hoohaiike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kulanakauhale i na makahiki i hala e aku.

     O ke ano o ka waiho ana, o keia mau aina, ma ke waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke keikiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai mao li no o ka noho ana.

     E huli ana keia mau aina pa hale ia pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.

     Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramcar) e pau ai.

     Ke wai.  E hoomoe ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniha ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, mai na hoomoe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai.  Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.

     E ike ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko'u Koena, kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e ninau aku.   

     Ke ano o ke kuai ana.  Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koena iloko o hookahi makahiki ma ka ukupauee o 9 kenete pahaneri i hoopea ia maka moraki.

     O na mo o ka patanala kuai, ma ka mea no ia e kuai, ana i ka aina,

                           JAMES F. MORGAN,

                                     Luna Kudala.

Honolulu Mei 29, 1891.               204-dti.

 

_____________________________

 

OLELO HOOLAHA.

 

     Ke hoikeia aku nei ka loho i na mea a pau, eia ma kahi noho o ka mea nona ka inoa malalo iho, kekahi lio kane lae kea umauma keokeo mo ka hao kuni.  =.     O ka mea nona keia lio, a mau mea paha, a pono e kii koke mai, me ka uku pu mai i ko'u mau lilo a pau, a nie ka uku o keia hoolaha ana.  E aa.  o hala auanei na la he 13, o ka lilo ka no ia o keia lio ia'u.

                       J.ALAPAI.

Kapalama, Honolulu, Iune 8, 31 sd*

 

(end of third column).

(begin fourth column)

 

LA 11 O IUNE.                                                LA 11 O IUNE.

 

E! Kakou i ka Heihei!

 

          _____***_____

 

Na papale Wahine i hanaia.

 

            _____***_____

 

E HOOMANAO.                                                    E HOOMANAO.

 

O ke Kilohana o kahi o

na Papale i Hanaia.

---AIA MA---

---:N. S. SACHS---

(104, Alanui Papu, Honolulu.)

__________

 

Eia ia makou, a e loaa mau mai ana ma na mekumahu a pau.

 

Na Paikini Hope a me na' ano Hou Loa.

_____

 

Na Papale Poepoe i-e nani, eleele a me keokeo, i kahikoia me na pua maikai, mai

    ka $4.50 o ka Papale a pii aku.

        Na Papale Sela i hanaia me na Lipine, $2.00 a pii aku.

            Na Papale Sela Spar, i hanaia me na kahiko a me na bo, $2.50 a pii aku.

                Na Papale Keiki i kahiko ia, no ke kumukuai haahaa loa.

_____***_____

 

Na Pua hou!  Na Hulu hou!  Na Lipine hou!

 

He mau mea kupono wale no na La Nui e Hoea mai ana.

 

_____***_____

 

       Na Lole Keokeo Lihilihi i-a loihi, ku i ka holoku, he $4.50 no ka lole holoku.   Na Lihilihi laula kupono no na Lole Keike, ma ke .60 a me .75 keueta o ka i-a.  Na Lole Keokeo maikai, kakaulo'oa a papamu paha, ma ka .20 a .25 keneta o ka i-a.  Aole e lawa ke kahiko lole keokeo, ke ole me kekahi   KAHEI SILINA.    E loaa ana no i o makou nei o na ano waihooluu o na ano a pau;  no $1.00 a me $1.25 pakahi.  No Lihilihi kekahi no no Lole Lihilihi a me na kahiko lole me ke kumukuai haahaa loa.  Ina oukou e imi ana i na ano i-e hana lole huluhulu a pulupulu keokeo, a waihooluu ia paha, eia ia makou ia ao a kupa'i no ke kumukuai haahaa loa.  Ua hilinai majou i ke kuai hoopono ana, a e pomaikai ana aukeu ke kipa mua mai mamua o ke kuai ana aku i kahi e.                                  N. S. SACHS.

"Ka Halekuai Kaulana o na Kahiko Wahine."                       104, Alanui Papu.

Honolulu, Iune 4, 1891.              208-dtf.

 

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

 

Papale!     Papale!!     Papale!!!

_____***_____

 

E Loaa no -- Papale -- maikai o na

maanei na                                          ano a pau

 

Na PAPALE i hoonani ia a hoonana ole ia.

 

I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, o no na la hoomanao Kulai, o loaa

no ia oe iaa na kumukuai haahaa.

 

Ina oukou e kuai i ua P A P A L E ma ko majou halekuai nei,

alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.

 

--->  Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhihei a

 

C. J. Fishel.

Mei. 19, 1891        196-tf-d.

 

______________________________________________________

______________________________________________________

KUAI HOOPAU NUI.

_____***_____

 

Mai keia manawa kau a hiki i ko Makou hoonee

ana aku iloko o ka makou

HALEKUAI HOU

Ma ke alanui Papu, --   (NA HALE BURUA.)

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a

pau o na ano Lole:

        NA LOLE NAI,

                     NA LOLE I HUMUIA,

                                     KAPU A ME PAPALE

                                                     PAHU LOLE, a pela aku

 

No na Uku Hooemi Loa Nae.

         Egan & Gunn.

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.                         if--d.

________________________________________________________

________________________________________________________

 

HOOLAHA HOU.

B. F. Ehlers & Co. -- PAINAPA

_____***_____

 

HELU 99, Alanui Papu.

 

   IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OLAI HOI UE makaukau makou i ke kuai aue aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano Stai- ria a pau; oia hoi --

      

       Na Silika hou                                    Na Satren hou

               Na Mikilima hou                              Na Lililihi hou

                      Na Lihiihii ka keo hou                     Na Lihilihi hau lole hou*

                              Na ano Mamalu hou lua                   Na Paku ia koulawi*

                                     Na lole hou o na wahine                 Na lole o na ________*

      

       Na lola o keia a me keia ano a loaa no ia oukou no na kumukuai ___*.

 

       --->E kipa mai a na makamaka, i hoopau ia ai no _______ ana* no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.             'Owaii mo ka ai o.*

      tf                                                                  B. F. EHLARS & CO.

 

 

(*E kala mai.  The ink was smeared, and the words were too blurry to make sense.  What I typed seems weird, so I left out some of it, but maybe you can fix it.)      

(end of fourth column)

 

Me ke aloha.

Gail Hau'oli Marshall

July 29, 2012