Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 231, 7 July 1891 — Page 2

Page PDF (1.19 MB)

This text was transcribed by:  Patty Mancini
This work is dedicated to:  In Loving Memory of My Father

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O ELIMA MAU MOOAINA AUPUNI MA

HAMAKU A HAWAII.

 

            Ma ka Poaha, Iniai 16, 1891. ma ka hora 12 awakea ma ke alakomo ma ke alo o Aliiolani Hele, e kuai kudala, o elima mau moo aina aupuni ma Nienie a me Ninole, Apana o Hamakua, Hawaii, penei.

            Ap. 1.  Ma Nienie, 10,000 eka. Uka hookumu hoolimalima a ka makahiki $500.

            Ap. 2.  Ma Kaohe, 15,000 eka. Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki. $400.

            Ap. 3.  Ma Kaohe, 37,000 eka. Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki, $300.

            Ap. 4.  Ma Kaohe, 138,000 eka. Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki, $300.

            Ap. 5.  Ma Kaohe, 25,000 eka. Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki, $300.

            Ka manawa. He 15 makahiki.

            Ka uku ana. Ma ka hapa makahiki.

            Ua kuai ia keia mau hoolimalima me ka olelo ua hiki no i ke aupuni i kekahi manawa iloko o ka wa e hoolimalima ia ai, e komo hou maluna o ka aina, e lawe ae a hoolilo a pau a i kekahi mahele paha o ua aika la no na mea pili aina, home me ka hooemi ana o ke aupuni i ka uku hoolimalima i kulike ai.

                                                            C. N. SPENCER,

                                                                        Kuhina Kalaiana.

Keena Kalaiaina, Iune 16, 1891.                                                                                 4ts-d.

 

KUAI O NA AINA PA HALE MA KE KIHI O ALANUI PENESEKOLA A ME WAILA, KIHI O ALANUI THURSTON A ME GREEN, A MA ALANUI PROSPECT, HONOLULU, OAHU.

 

            Ma ka Poakolu, Iulai 15, 1891, ma ke ala komo mamua o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 awakea, e kuai kudala akea ia aku ana he 13 apana aina pa hale ma ke kihi o Alanui Penesekola a me Waila, 2 apana aina ma ke kihi o Alanui Thurston a me Green. a he 5 apana aina ma Alanui Prespect, i like ole ka nunui mai ka 158x200 kauai a ka 81x150 kupuai ka nunui.

            Ka uku Hookumu. E like ole ana mai ka $200 a ka $400 o ka apana aina hookahi, e like me ka nui a me ke kulana o ka aina.

            Ma ke dala ke kuai a me na kumu hoolilo, a e like paha me ka makemake "ka mea kuai ma ka uku hapa dala mamua. a me ka uku ana i ke koena ma na mahele like ekolu iloko o hookahi, elua, a ekolu makahiki, me ka uku ana i ka ukupanee i ka hapa makahiki ma ka pa ehiku keneta no ka makahiki.

            E hoopuni ka mea kuai iloko o hookahi makahiki mai ka la ana i kuai ai i kona apana aina me kekahi pa maikai kupono @ e hoomoe hoi i ka wai mai ka wai mai o ke aupuni.

            E hoopuka ia aku no na Palapala Sila Nui no ka aina ma o ke kaa pau ana mai o ke kumukuai.

            E ike ia no na kii o ka aina a me na hoakaka niha ana ma ke Keena Aina.

            Ua hoomoe a ua hooponopono ia na alanui a me na paipu wai. a e hoomoe ia aku ana i ka wa pokole, e pili ana i ke a mau apana aina a pau.

                                                                                                            C. N. SPENCER,

                                                                                                                        Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Iune 15, 1891.                                                                                 4ts-d.

 

KUAI O NA AINA AUPUNI PA HALE. MA KALUAOPOLUA, KALIHI, OAHU.

 

            Ma ka Poakolu, Iulai 22, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai he elua mau apana aina ma Kaluaopalona, Kalihi, Oahu, penei:

            Apana 5. Nona ka ili o 687 eke. koho mua $137.

            Apana 6. Nona ka ili o 879 eka; koho mua $176.

                                                                                                            C. N. SPENCER,

                                                                                                                        Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Iune 23, 1891.                                                                                 4ts-d.

 

 

KUAI HOOLIMALIMA O KA AINA AUPUNI MA WALAHOLE, KOOLAUPONO, OAHU.

 

            Ma ka Poakolu, Iulai 22, 1891, ma ka hora 12 makea. ma ke aia komo ma ke al@ e kau kudala akea ia ai ka hoolimalima o kekahi apana aina @aiki a hanai holoholona ma Waiakoke, Koolaupoko, Oahu. no ia ka ili he 3@8@ oia oi aku a @ mai paha.

            Na Kumu--Hoolimalima ana no 10 makahiki e uku mai ai.

            Uku koho ana--$100 no ka makahiki. Ma ka hapa makahiki e uku mua ai.

                                                                                                            C. N. SPENCER,

                                                                                                                        Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Iune 23, 1891.                                                                                 4ts-d.

 

HOOLAHA OIHANA WAI.

 

                                                                                    Honolulu, June 22, 1891.

            I kulike ai me ka Pauku 1, M@kuna XXVII o na Kanawai o 1886.

            O na mea a pau e lawe nei i ke kuleana wai a e hookaa nei paha i ka uku wai, ke hoomaopopo ia aku nei, o na uku wai no ka manawa e pau ana i Dekemaba 31, 1891, ua hiki a ua kupono e hookaa ia ma ke Keena o ka Oihana Wai, ma ka la 1 o Iulai, 1891.

            O na auahau wai a pau e waiho uku ole ai a ke umikumamalima la mahope iho o ia wa, e paku'i ia aku ana no he umi pa haneri keneta.

            O ka poe a pau e hookaa mai ana i ko lakou auhau wai e hoike pu mai i ko lakou likiki hope i uku ai.

            Ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa, e uku ia na aunau.

                                                                                                JOHN C. WHITE.

                                                                        Luna Hooponopono Oihana Wai

223--241s@

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O

            NA AINA AUPUNI E MOE

            ANA MAWAENA O HUMUULA

            MEWAIPUNALEI, HILO

            HAWAII.

 

            Ma ka Poalima, Augate 6, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo mamua o Aliiolani Hale. e kuai ia ai ma ke kudala ka hoolimalima o na aina aupuni e moe ana mawaena o Humuula a me Waipunalei, Hilo Hawaii, nona ka ili o 100 eka oi a emi mai paha.

            Manawa he 10 makahiki.

            No ke kumu koho, he hookahi haneri dala a pii aku no ka makahiki, e puuku'i mua ia ma ka hapa makahiki.

                                                                                                            C. N. SPENCER,

                                                                                                                        Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Iulai 1, 1891.                                                                                   4ts-d.

 

NA AINA KAHUA HALE AUPUNI MA MAUNA TANTALUS.

 

            Ua ana ia a ua makaukau he ka@aono mau kahua hale i keia mau la koke iho nei, a ua makaukau no ke kuai.

            E lawe ia no na palapala nonoi no keia mau apana aiana kahua hale ma ke Keena Aina o ka Oihana Kalaiaina.

            Penei ka waiho ana o keia mau wahi: He 26 apana ma ka mooaina i ike ia ke kualapa mau, a he 34 apana ma ka moo aina i oleloia ke kualapa o Tantalus ma ka Hema a me ka Hikina o Mauna Tanatalus.

            Ua like ole ka nunui o keia mau apana mai ka hookahi-hapa eka a ka 11 1/2 eka. a ma ke kiekie, mai ka 500 a ka 1600 kapuai.

            He alo ko keia mau apana aina ma ke alanui hou i hanaia iho nei a ke alanui e hooakea ia aku ana a kupono no ke alanui kaa. Ka nani o ka nana ana aku o ka aina ma keia wahi, i huipuia me ka oluoiu huihui o ke ea, na kumu e hoolilo ai i keia mau apana aina he mau wahi kupono loa no ke kau wela, no ka hooulu ana hoi i na hua ai. na mala pua, a pela aku.

            Ua kau moakaka pono ia ka helu ma kahi e ikera ma ke alanui hele, a me na hoailona kihi o na lihi paleua o ka aina.

            E haawi ia no ke kii o keia mau apana aina pakahi i ka mea e makemake ana e nana i ua mau aina la. ma ka ninau ana ma ke Keena Kalaiaina. kahi e loaa ai na wehewehe piha ana no na kumu kuai hookumu ma ke kudala. na olelo e ae, a pela aku e loaa ai.

                                                                                                            C. N. SPENCER,

                                                                                                                        Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Iulai 7, 1891.                                                                                   6ts-d.

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

J N O. E. BUSH.

 

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POALUA, IULAI 7, 1891.

 

NA HANA PEGANA.

 

            Eia ma keia puka ana a ka nuprpa i keia la. kekahi leta i kakau inoa ia o Waiakaohelo. e hoike mai ana i ka hana a kekahi mau makua i ka laua kaikamahine. O keia ano hana. ua like me ke ano hana a ka poe uhane ole, e kuhi ana makou, ua pau loa keia ano lana a ka lahui Hawaii, a ua oi ae la ia maluna pono o na malamalama i a'o ia ma iaia e na kumu Karistiano.

            Ua hooiaio mai keia mea kakau i ka oiaio o keia mau hana. a ua a'o mau aku no hoi i keia mau hana holoholona, aka, ua ae mai ka waha he hewa. He a-na keia mau makua a me ka laua kaikamahine i ke ano o kekahi poe e noho nei iwaena o kakou e hana ana i keia ano hewa, he hewa e omilo ai i ke ola o ke kaikamahine. a e hoopoino ai i kekahi kumu ehoomau ia aku ai ke ole o na lahui.

            Ma keia ano, ua a'o mai na kumu a me ke a'o a ka olelo hemolele. o keia kekahi hewa nui e hoopoino ai i ka lahui. A he oiaio no keia olelo, no ka mea. o ka noho huikau a noho moekolohe ana, he mau hana no ia e hoohaunaele ana i ke kino a me ka uhane o ka mea hana hewa, a e hoomokuahana ana i ka noho ana oluolu a maluhia o ka ohana.

            Nolaila, he mea pono ia kakou Hawaii e noonoo i ka hana kupono a me ka hana naauao, i pono ai ko kakou noho ana, a e mau ai ko kakou lahui i keia ao. a maluna o ka aina a ke Akua i haawi ai i wahi no kakou e noho ai. E hoohalike kakou ma ka noho ana e like me ke ano o na makua kumu a'o o kakou ma keia mea. E lawe kakou i ka lakou hana maikai a hoopono i alanui no kakou e like me ka olelo a ke Akua: a o ka mea kupono ole e waiho aku, a mai lilo wale kakou ma ka ahewa.

            O na puka kaumaka keia o ko kakou noho ana, nana e hoohaumia a e kinai nei i ka lahui, a e like me ka olelo a ka leta a Waiakaohelo. o ke kumu, ua lilo ke kino o keia kaikamahine no na hana haumia e piha ai ka opu o ka poe palaualelo. He oiaio keia ano. a ua ku no hoi i ka pololei. o ka lima palaualelo. he paahana ia no Satana.

            A ka wa hea la e pau ai keia mau hana ino lapuwale a kekahi poe o keia lahui e hoomau nei? I keia mau la koke aku nei o ka pule i hala, ua hoopuka ia mai no keia ilo o kakou e ka nupepa P. C. Advertiser. e kekahi mea kakau, e olelo ana, aole i pau, ke mau nei no, a oia ke kumu nui e make nei o ka lahui.

            O ka lohe ke ola, a o ke kuli he make ia. Nolaila. e huli kakou mai na hana hewa. a e hahai kakou ma na hana hoopono, a he mea maopopo, e hoohua mai ka hana pono he hua mohaha o ka pono. e like me ka hua mai o ka make mai na hana hewa. E huli o Hawaii i ka pono!

 

Kulia no ka Hewa.

 

            He oiaio e nui ana no ka poe hahai mahope o na hana hewa, oiai o keia kino o kakou ua hoohua ia mai iloko o ka hewa, mahope o ka hana hewa ana o ko kakou mau kupuna, nana i hookanaka mai ke ao.

            Ke ike nei kakou i keia ma na ano hana a na ano lahui a pau. Ina he hana lealea i papa ia e lilo nui anei kakou mahope oia mea. Pela kakou e ike nei ma na mea kue kanawai o keia la: ka moekolohe, inu rama, puhi haka. pili waiwai. a pea aku.

            O ka hana hou hope loa e hookahuli nei i ka hoopono o ka lahui. oia no keia hana imi loaa hoopunipuni a na pake, he "pakapio" a he "kina." O ka mea hope, ela ke pahoia nei me he @ la ka lalapa a me ka hikiwawe loa o kona pahola ana ma@na o keia lahui. E like me ka loaa ana o kona ano i ka Hawaii, pela i hoomaka aku ai ka lahui e hana i keia hana. a ke komo nei ka poe inoa a inoa ole. Ua make ka hoopono o ke kanaka i ka hulali mai o ke kala, i ka nui o ka pu ka o keia hana kue kanawai. Aka, aole nae lakou i hoomanao he dala i loaa iloko o ka hewa, a he hopena awahia kona.

            Oiai kakou ua hanau ia iloko o ka hewa imua o ke Akua. ua piha ko kakou kino a me ko kakou ano i ka hewa i kuluma mai na kupuna mai, ua hikiwawe ko kakou hio ana mahope o na hana hewa. E hana kekahi poe me ka maopopo pono ole o lakou i ke ano nui o ka lakou mea e hana ana. Pela ke ano o kekahi poe i komo iloko o na hoowalewale a keia hana he imi waiwai ma ka hoopunipuni. O ka poe opiopio ua alakai ia e ka hewa, i hana ia e ka poe i kanaka makua. Nolaila e ao kanaka kakou, a e kapae i keia mau hana pepehi kino a me uhane.

 

No ka Paio Ana Nou e Hawaii.

 

            E ka Lahui Hawaii aloha. na hoa kuilima pu iloko o ka ehaeha, e auamo ana i na koikoi i hana ia mai maluna o kakou a pau mai ke nui o ka liilii, anoai wale.

            Oiai makou i paio ai no ka pono o ko kakou aina makuahine, ko kakou Moiwahine aloha, na'lii hanau o ka aina, a me ka lahui holookoa, oia ka wa aina wiliau makani i pu-o ae ai ia makou, me ka manao ana e kaiehu aku ia kakou a pau mai luna aku o ko kakou aina aloha, aka, ua hoole maii la o Iehova ke Akua, ka mea nana i hana i na mea ola a pau.

            Nolaila, i keia la. aia makou imua o na Lunakanawai o keia ao, e hookolokolo ia ana ma na kanawai loli wale o keia ao mauleule, aka, aole makou e kaumaha no ia mea. oiai ke hilinai nei makou maluna o ke Keiki Hipa a ke Akua Kiekie loa, ka mea hoi i kaulia ma ka laau kea. i kalahala no ko ke ao a pau.

            No ka mea. ua olelo mai oia, a ua ike kakou e i ana: Pomaikai ka poe i hoomauia mai no ka pono; no ka mea, no lakou ke aupuni o ka lani.

            E pomaikai ana no oukou, ke hoino mai kanaka ia oukou, a no'u nei e olelo waha mai ai ia oukou i na mea ino a pau.

            O keia na olelo mai ka waha mai o ke Keiki Hipa a ke Akua, aka, iloko o ka maikai o kana mau hana ua hoino aku no nae ko ke ao nei iaia.

            A pela makou e hoino ia nei. oiai, e wanana ana makou i na mea a pau. a e hoike ana hoi ina mea hunapohihihi, a mamuli oia mau hana ana a makou. ua ahewa ia mai makou e ka manao o kanaka.

            Nolaila, i keia la. aia makou imua o ka lahui holokoa mai o a o, a na ke au o ka manawa e hoike mai.

 

LETA A NA MAKAMAKA.

 

            Ke hoolaha aku nei makou i na leta a na makamaka: aka, aole maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana.

 

NA MEA HOU O KAUAIOMANO.

 

            Ma ka po o ka la 2 o Iulai nei, hora 2:30 na holapu ae la ke ahi i kakehi mau eka aina mahi @aiki o Yoy & Robinson. mamuli o ke alii puhipuhi opala a kekah Pake.

            Ua hoomaka aku ka a ana o ke ahi mai Waiahole aku a pahola aku la iluna o ka aina holookea. i ka wa i ike ia ai ka ana o ke ahi, ua mohai aku la kekahi poe kanaka eono ka nui i ko lakou ola. ma ke kinai ana i ke ahi. ua hoomanawanai lakou a hiki i ka pio ana o ke ahi. i ka hora 3 a oi.

            Mamuli o keia mau hana, ua nui loa ka poino o na mea nona keia mau eka mahi lailki. Nolaila, ua hele aku laua imua o ka mea nana kela ahi, a koi aku e uku mai i $85 ua ae mai ka Pake nana kela ahi.

            Oia mau dala a pau, ua haawi makana ia na keia poe kanaka a he hookahi hipi nui momona, he mau kaau amaama, a mawaho ae o keia ua haawi makana hou ia aku kekahi papaaina i luluu pono i na ono a pau. a mamuli o ka hana maikai a keia poe kanaka, i loaa ai ia lakou me ko lakou mau hoaloha na hauoli ana me na ono o keia mau eka mahi laiki.

            A e haawi ia na mahalo ana ia laua, a he mau makana e ae kekahi a laua i haawi ai.

                                    Make ma ka Muliwai.

            Julai la 3. ua loaa aku la ke kino make o kekahi keiki iloko o ka muliwai, nona na makahiki 8 a oi, oia o Peter Brand. o kona wa i loaa ai, i ka auina la o ka la i hoike ia maluna, ua poino oia ma ke koho aku no kona ike ole paha i ka au, aloha wale ia kama.

 

Ahaain Luau.

 

            Ma ka la 4 iho nei o Iulai, ua haawi ae la o Mr. E. M. Walsh he papaaina i piha pono ina ono he nui. o na ano like ole o kela a me keia. Ma Hanapepe kahi o keia papaaina i hnawi ia ai. no ka ai pu ana me kona poe paahana.

            Oiai wahi ana imua o kona poe limahana, ua makemake au e ai pu kakou, a e inu hoi. oiai, he mau la koe, a kaawale aku au mawaho aku nei o na kapakai aloha o keia mau paemoku, ka aina hou a ke aloha i noho ai.

            Nolaila ia kakou e paina ai, e hoomanao ia ke ola o ko kakou Moiwahina, na Keikialii a me ka ohana alii a pau. Ua ai a lawa, ua inu a kena. a ua ko'u pono ka puu i ka wai a ka Naulu.

                                                                                    Me ka haahaa.

                                                                                                Jos. A. Akina.

Waimea, Kanai, July. 4, 1891.

 

$5.00 MAKANA.

 

            O ka mea a mau mea paha e loaa ai kuu lio kane ahinahina. nona ka hao kuni, W D. ma ka uha akau hope, a ma ka aoao hema o kona a-i ua hoailona la penei: ZZ. E loaa kela makana i ka mea nana o hoihoi mai ma ke Keena o ka LEO.

Iulai 7. 1891.                           5ts-d.

 

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na mea a pau. eia ma ka Pa Aupuni lio o Makiki kekahi popo ulaula w, kiko keokeo ma ka lae hoailona kuni $3 ak. uha hope, kikokiko keokeo ma ka aoao ak, oki mawae ma ka pepeiao hema pepeiao ak. oki pahupu ma ka welelau o ka pepeiao malalo o kela ma na pepeiao, aole i paa maloko o ko pa'i hakahaka, mamuli o ka uhai o keia pipi. O ka mea a mau mea paha nana keia pipi, e pono e kii koke mai, a ina aole e kii koke mai a hala na la 15, alaila, e kuai kudala aku no au ma ka la 15 o Iulai, hora 12 awakea.

                                                            David Ka@

229 @ts                                               Luna Pa Au@ni.