Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 236, 14 July 1891 — He Moolelo Kaao NO KANA. [ARTICLE]

He Moolelo Kaao NO KANA.

KE AHI KANANA- —KA lIIAPAIOLE—KA MOOPUNA A ULI—KA MEA N'ANA I HOOHIOLO O HAUPUKELE KA PUU KAU V I MOLOKAI. /

E hoi oe i ka la apopo, a hiki i kai, a halawai pu hoi oe me ko makuakane; alaila, hoopuka aku oe i keia wau huaolelo iaia penei; e hoomakaukau oia iaia iho, a me oe pu hoi kekahi. no ko olua fcau wahi pono kino iho, no ka holo inoana anā; a ma ke kakahiaka poniponi i ka la i o Kane, e hele koke aku olua ma kahakai. Ina olua e hoea aku ma kahakai, a ike hoi olua he elua mau waa n«nui. me ka iaua mau ukana, he pokaa kaula, a e kauoha aku wau i na kini o ka po, e mahele i ka pokaa kaula i elua upana; no ka mea, aelee hiki i ka.waa hookahi kela pokaa kaula, oia no ko kaikaina kaula, o Kana kona inoa. E malama pono loa olua i kela pokaa kaula, a i ka wa la. okoa no oukou e holo ai no Molokai, i ikeia aku ka laau maloo o ka moana; «o ka mea, ho nui na enemi o ke ala moana a oukou e holo aku ai, a e hoolohe loa olua i ka leo kanaka i ke kahea ae mailoko mai o kela mau pokaa kaula; a ma kana kuhikuhi, e hoolohe wale afc" no olua. Ina e kahea mai ana kona leo, he enemi, alaila ua halawai oukou i kela wa, e makaala loa olua iloko o kela manawa, mai hoohaule i kekahi huaolelo hookahi. a olua e lohe aku ai. E pono i kou mea kakau e hoike aku i ka inoa o keia mau waa; o Kaumeelieli y a me Kaumuelihonua, oia na inoa o keia mau waa. I ka manawa i hiki. mai ai o ka la i hoike ia maluna, ua hoomakaukau mua aku la o Niheu ma, ma ke awa pae waā t e kali ana o ka hoea mai o ua uiau waa nei o laua, a iue ka laua koa hoopahaohao i ka noonoo o ke kanaka. la laua nei no e nanea ana 1 ka uwe hone inai a ke kai, ua ike aku la laua nei i ka hoea »na mai o ua mau waa nei, a aiamua nao o ko Xiheu haalele ana a.ku i kona kupunawahine iuka o ke kuahiwi ua pane inai la oia penei: Ke hoi la oe, a i ka la auanei o oukou e haaiele ai ia Hawaii nei, a oia auanei ko'u la e hele aku ai ma j

ka mauna, a noho ak& wau iluna o ka mauna o Hualalai, a nana aku wau i ka oukou kaua ana. A ina no nae oe e hoolohe ana i na olelo a kou pokii kaula a Kana, aole e eha ko i)i; . aka. i hoolohe ole no ka hoi oe. $ o oe no ke ike ana f iiei mea he eha. <) keia la a e halawai r>u nei ine Uli, o ©lepau, oia na ole ina ka pukana mahina ana «uauka» a oia po iho, o ka po ia o Kaloa kukahi. E oluolu mai ka mea heluhelu i ku hoakaka a kou raea kakau. no lia mea e pili ana i ka mcw?uhane a Moi, a ke kahuna uiana o Haupu. Ma kela po i olelo ia ae ia maluna, o ka )>o o Kaloa kukahi—ma. ia po. ua hele -aku la ka uhane o Kana, a hoaa* iho la i kona mau' maka hooweliweli, i ku ika weli okooko o kona maka nunui, rae he ahi enaena la, maluna pono iho o ka Mo-i mau maka. ma ka moeuha ne keia ike an(i ona. Ua ala ae la oia me kona kino haalulu, me he mea la, ua piha i ka uhane hehena, a ano pupule hoi. No keia mau kumu; ua ala loa aku la oia ipa kela po, a hiki i ke ao ana, a ua hele koke aku la oia imua o ke aiii o Keoloewa, a me ko na koa kaulana, oia hoi o Kapepei - kauila, a hoike aku la i keia mea hou ku i ka weliweli me ka maka'u nui imua o ke aIH. Ua lilo ia nmu olelo a ia nei, i mea hoonaukinki, a ku i ka huhu oke alii. . Ilnko o keia manawa i huli ae aj ke alii, a ninau koke ae la i koua koa penei: Ke lohe ae 110 anei oe i ka oleioa ke kahuna a kaua, ke kahuna hoi oluna nei o ka puu ? Ua nui ae nei na koa ikaika i hele ia kaua, aohe hookahi o lakou i lanakila; na kaua wale no ka ai i na wa a pau; a ua loihi ae nei no hoi ko kak<su noho mana ana maiuna o keia pu; a o kekokoke wale aku no hoi' koe e waiho na iwi maluna o keia puu. I aku la o Kapepeekaui'a; e oluolu oe eke knhuna e hoike i koa ike a pau i loaa ia oe. Eia ka olelo a ke kahuna; e ola mau ke alii i ke Akua; ina e aloha mai ke Akua ia kaua. alaila. pakele kaua i ka la e hiki mai ai o ka hoili kaua. •' He koa auanei keia, he ku i ka weliweli, i n« inaka no oe, ku i ka maka'u, he maka'ij i ike ole ia e oe uiamua. mai kou la i hanau mai ai mai ka puhaka inai o kou makuaa hiki i keia ia a kakouVhalawai pu nei. Aol» i'pau. ■ ■- ♦ • ♦ I na Luna La\v6 Pepa o Ka Lko oka Lahui, ke ha'i ia'ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la *>, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei. o ka nupepa Ka Lko, kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei. Ma ke kauoha.