Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 237, 15 July 1891 — He Moolelo No KAMAPUAA. [ARTICLE]

He Moolelo No KAMAPUAA.

XE KEIKI PUAA A KAHIKIU* LA ME HINA—KA MOOPUNA PUAA A KAMAUNUA* NIHO—KA HOA PAIO HOl ' 0 PELE, KA WAHINE O RA Ll'A I KILAUEA, A HALA LOA AKU I NA- KUPUNA 0 KUKULU O KAHIKI. O oe ia e Haannu, e Haulani E Haalokuloku Ka Mano e ka I'a nui E ui, e Uilani . Ko inoa Puaa ia e o mai. A o na akua hoi keia o Pele ke hoaa hele lalau wale mai la no hoi lakou mawaho, ua lawe mai la ke oolea i ka moopuna'puaa a Kamaunuaniho. He mea maopopo e make ana o Pele, a ke uwe mai nei na makua o Pele a me makua o Pele a me na kaikaina; nolaila, ua hooholo lakou e kii ia Lamaku e hele mai imua o lakou* E kuka pu ai. no ka hoouna ana ia Lamaku i Maui, oiai e noho ana o Kapo 1 Wailua, ma ka pali Koo3ku o Mau., n© ka mea hoi, o ko Kapo mai ka mai lele i olelo ia ma ke:a moolelo o Kamapuaa, e lawe niai i Hawaiii. A nana ia e ike i «eia mea nui nepunepu e kaalo aku nei imua o kona maa maka t a ua hookoia ia manao i kuka ai, mawaene. o ka ohana o Pele a me Lamaku. Aua eleu aku la o Lamaku i kana huakai no Maui, a Halawai pu oia me Kapo, ninau ka huaolelo a kamaaina ia Lamaku ? Heaha kau huakai mama o ka holo ana mai nei ? He hoouna na ko haku 'kaikuaI kii mai nei wau i ko mai e lawe : Hawaii, i ike mai o Kamapua&. a nana ia e kii* mai, o kau hana no hoi o ka lele hele, a nana ia e alualu aku, a halele iho ia Peie A >i.e he wahi i koe o IV-'e ola,.

e inake ana ia Kaiuapuaa» 110 !fca eku uaaupo, o ua puaa ala. I mai ia o Kapo, ua pono hoi ha kai no he huakai ano nui, eia ka hoi, aole he nui, e paina a māoua alaila huli hoi aku oe no Hawaii, a lawe pu ia aku hoi me ua ipu holoholona la akaua. Ua ae aku la o keia, a mahope o ka pau ana o ka iaua paina ana ua hoi aku la oia no Hawaii me kana ukana, a hiki aku la oia imua 0 kona mau haku nana i hoouna mai } a ua loaa ia lakou na ana. Aka, no ke kulana kupilikii o Pele, he oia man no, nAlniia, na ae la ke aloha ia Aweaweikealoha, no ka mea, o kana hana no ia e ke aloha. Ua hawanawana iho la oia i na o Pele, ina olelo e loaa ai Ja PejVUe ola.- ' • 1 ' ■ . ■ V (' : ■■! 0 Aweaweikealoha, he pill oha- j na no na kupunakane 0 Kamaouaai no Pele, oia no ke kumu i ulu ai ke aloha- ia Aweaweikealoha a puana malie iho la kona leo hawanawana i na Hiiaka: Aole no hoi oukou e olelo aku penei i ka hanau mua o oukou; aole no kau o ka haua kino ana o ka pono, hokai ncf aoi ua hana a ka puaa, ina paha hoi he hāna na: ke kanaka, aohe e kala aku la i pau ai 0 ia apana hana. . Lohe ae la o Pele laua o Kama i keia mau huaolelo a na kaikaina 0 Pele, i ae la o Kamapuaa, ua oki ae la hoi ha wau, he kaepalu kanawai o ke alii nonoi mai la o Pele, np'u ko kaua kanawai. Ua hoole aku la o Kamapuaa, i mai la o Pele, ina ha pele, alaila^ 1 kaiokia hoi ko'u kanawai. Ia manawa i kii mai āi na Hii. aka ia Pele e hoi iloko 0 ka hale, a ua kono pu mai la o Pele ia Kamapuaa, e komo ai iloko 0 ka hale e painapuai. A 11 a hele aku la o Kamanuaa, me na kaina wawae kaumaha hilahila, nonoi aku la o Kamapuāa ia Pele, i ekolu no hoi moku o Hawaii ia oe, a i ekolu 110 hoi ia'u, ua ae mai la o Pele i ke noi a ke kane ana, oia hoi o Puna, Kau a me Kona, no Pele ia mau moku, Hilo, Hamakua ame Koha.'a ko Kama« puaa. 1 aku ia o Kamapuaa ia Pele, i noho oe a i hanau ke keiki a Eaua ahe kaikamahine, e kapa no hoi oe i kona inoa ma kou aoao, a i hanau ae no hoi a he keiki iane, ma ko u aoao no hoi e kapu ai ika inoa. Ia hanau ana o Pele, he kaikamahine ke keiki n laua, nolaiia, ua kapa ilio ia oia i kona o Kliowakaikaiani. Ua haalele aku o Kama ia Pele inn. a ike mai la o Kama i keia 'mai kau mamua o kona alo, alualu aku la oia a hiki 1 Keahialaka he nina ia. hiki aku nei 0 ua Kaiua nei ilaila, lele aku nei ua mai nei a hiki i Kukii, o ku a ka aina, hiki aku nei no 0 Kamapuaa ilaila.

Lele aku nei no ua napi nei hi i.P\j«mai t o Kahuwai ka aina, hiki ana no o Kamapuaa ilaila, iele aku ai?a ka mai o Kapo i ka uaoana e alualy aku ana no keia uoa ke kino*i'a. ona. Elua po a he elua ao, hiki keia i Maui, ma ka ma Hana, ka ama i oielo ia: Ka ua neenoe kea o Hana O Hana o ka ia o Lanakila O Hana a ka ia iki Huli he!e o Kama ma ke Koolau 'no ke alualu ana i ka mai o hifei o Kaina i Waialua-nui, lele aku Ia ua mai nei i Waialua-iki. Hiki hou aku nei o Kama ilaila, ua lele ae la ua mai nei iluna o kaupaku o ka hale, a hikl aku la o Kama mawaho o ua hale ala o Kapoua ua mai nei iioko o ka opeope; hele aku nei o Kama, a ku mawahd o ka hale, a kiei ana keia pūka, a ike mai la o Kapo, i ke ku aku €> keia kanaka maikai mawaho ohaoha aku la o Kapo, a kahea mai la: Aole i pa;i.