Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 241, 21 July 1891 — He Moolelo Kaao NO KANA. [ARTICLE]

He Moolelo Kaao NO KANA.

KE AHI KANA.\*A —KA HIAPAIOLE—KA MOOPUNA A ULI- —KA MEA NANA I • £ , : HOOHIOLO O HAUPUKELE KA PUU KAUA I MOLOKAI.

Ua make aku la ia kupua ino o ka moaua ia Niheu, malalo o fce ku ]pkulvi a kona kaikaiwa a Kana. Nolaila, ua m«laalae ke ala holo moana no lakou i kela naana; a hoo Dau mai la n® lakou nei i ka hoio ana imua. Ke hala hope aku la ka m<iku o Kau ia lakou nei mahope, oka aina 1 oleio ia, "0 Kau ae ka aina no līdMteiā MIOI6 nke mele ia e ka poe 0 ka wa k ihiko. Me he ipukai pohina Ia Kau, na Keaelo'a. Eia iakou n<3i ke eku nei na ihu 0 na waa i ke kai maokioki o Kona, oia hoi, ka lai malino a Ehu; oka pa nahennhe iho a ka makani he eka, me he mea la e hoeiaau i>y mai ana i ka huakaiau moana a Kana ma, o lakou pu kekahi, e lilo 1 mau ohua waa, no ka holo pu ana aku e ike i ka lealea, a ke keiki a Hoakalani laua o Hakalanileo. Nolaila, eia lakou ke ho3o nei, rne ka puahi nui, a ke kiei hoohe 1 - no !2iai la o Hualalai mahope o lakou nei. Me he mea ia, e peahi mai ana no ia lakou nei- oia pu kekahi. e like paha me keia e hooheno ae nei— Ani peahi na iima o Hualalai Ke kahoaka i Mailehahei y Iho ka hau kiliopu i kai o Kon« Iho no i ks kuia pili o Moeauloa He alaniakea ke kai o Kaiiua.

Eia lakou i kela wa mawaho po no o kahi hor a Keona Puahuula i olelo ae ai, iaia maluna oka waa: u Makani uka, ke lele ino nei ke ao." Walohia wale ia leo a'ii. Ke hoomau mai la no lakou nei i ka holo ana, a hiki ma Mahukona, ka aina i oleloia, %t a waho makou o Mahukona, hana io ka ua ia Kohala. Eia ka makani apaapaa o KohaLi, ke pa la ma na aoao o ko lakou nei mau waa, a aia hoi ua waa ke hoio la me ka mamanui, ke oni ae la ka lae o Upolu mauka o lakou nei, ke waiho kahelahela mai la hoi © Mookini iluna.

Aka, aole nne « hiki ia ohua ke kau; no ka mea. no ka waa no keia olelo ana: Haule ika hope waa. Ke haulani nei ka ihn o na mau waa iu'l o Kana ma. taa naale knaloloa o Alenuihaha. ēia lakou iuae-* na monna, ua naha na mokn. A ke kn haaheo mai la o Hnleaka ]a me kona kilakila nui; a keau mai 1a o Ka-uiki i kakai me ]ie manu kaupu la no ka moana. lioko o keia manawa a lakow nei e holo ana, ua honui ia ae Ja na ihu o na waa o lakou nei ma ke Koolau o Mnii; no ka mea, oia ka ihu o na waa o lakou nei e holo.ai. Oiai no lakou nei >e nanea ana i ka holo o ko lakou mau \taa, ua hal'iwai hou aku la no na waa o lakou nei, ine ia kupua o ka moana oia hoi, ke Kahala-Mokuleia. aole e hiki i n'a Avaa o lakou nei ke holo imua. 4* .

j Me ia manaoiana 0 nei ika holo oko lakou nei mau waa, fia ka hoi, he iilo ka hnlo i mea ole i keia k.itWa. Nolaila, ua ku iho la na wna o lakou nei i kahi hookahi, nie he la ua lukau na pe'a a ka maiama moku. Kahea aku ia o Hakalanileo m<> ka leo hni, uu iH paha na waa o kākou. eia la ke ula pu ae na <) m waa o'kakvMi. A pehea auanei la ko kakou pono ? oka ili o na waa o kake-u, a pan ae i ka nahaha. a au paha ananei ka auwae kahi •uuku, oiai,«e<a kakou i ka moaiui kai uii kai-ho-honu.

Ia iaanawa i pae* mai ai ka leo o Kana —Aole ia he mo ! :u puko'a a olua e iko la malalo ae o na waa o kakou, aka, he kupua iho na, he ihu pani nn keia nioana, ne kiai niakalae no keia huli pali Kooiau. Nolaila. na inaina ua kae'ae'a la ia kakou, o?a ke kumu n ko'ta ke'ake'a i ko kakou mau waa; noka mea, o Keoloewa, oia no ka lakou hanai alii, ke lokahi nei. na kupna oka moana iiei t no ka hakaka pu mai me k-ikou. Nolail:j e Nihftu, e lalau iho ou man lima a ma ka pili n?ahatii*.hf, malaila oo euhae ae ai i kona pihapiha, a hahae pti ae no hoi i kona kino a liilii. Ua hooko aka la no hoi o Niheu 1 ke kauoha a kona pokii. a iloko o ka manawa pokole. ua lik> ae ia U kupua o k'i moana i mea ole ia lakou nei, malalo o ke alakai a mc ke kuhikuhi ana a Kana. Pola 1 loaa mau ai ia lakoii ka lanakila ana. mamuiino o ke kuhikuhi a Kana i kona hoahanau ia Kana. *A makeaku la ia kupua, ua hoomau mai la no na waa o lakou nei i ka hoio ank ro uiua, kahi hoi « ka hana. Aole i loihi ia holo ana aku o inkou nei, ua halawa: hou aku la no lakou nei me kekahi kupua noho moana, me Honu Kua Wakawaka. Aole i pau. i