Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 242, 22 July 1891 — Page 4

Page PDF (934.45 KB)

This text was transcribed by:  Punahele Todd
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA LEO.

John E. Bush.

Luna Hooponopono a me Puuku.

 

POAKOLU, IULAI 22, 1891.

 

He Moolelo

No

KAMAPUAA.

KE KEIKI PUAA A KAHIKIULA ME HINA-KA MOOPUNA PUAA A KAMAUNUANIHO-KA HOA PAIO HOI O PELE, KA WAHINE O KA LUA I KILAUEA, A HALA LOA AKU I NA KUPUNA O KUKULU O KAHIKI.

-

O oe ia e Haunuu, e Haulani

E Haalokuloku

Ka Mano e ka I`a nui

E ui, e Uilani

Ko inoa Puaa ia e o mai.

-

            (O keia ka mua o ka moolelo o Kamapuaa, mai ka Poakahi mai.)

            Ua haalele aku o Kamapuaa ia Kahului, me kona haawi ana aku i kona aloha hope i na kamaaina o ka hale ana i kipa mua aku ai.

            Ua hele akula o Kamapuaa no uka o Wailuku, a hiki oia i ka lae one, me keia aoao aku o Wailuku, pa ana kahea a kekahi wahine:

            E kipa ma kauhale, e paina ai ai ka malihini.

            I aku la o Kamapuaa, ua maona mai nei wau i ka hale a`u i kipa mai nei ma Kahului.

            I mai la kela wahine, he ole loa ia, e komo hale e paina ai, no ka mea ua ahiahi oe, e paina a maona hiamoe iho no he hale, eia ka hale la he hale leo ole.

            Hoole aku la o Kamapuaa, aole o`u make ai, e hele no wau a kahi e poeleele aku ai, alaila, malaila ka hoi e hiamoe ai.

            E hoakaka aku kou mea kakau i keia wahine, o ka inoa o keia wahine o Waihinanoikapoipoi, he hoahanau pili hanauna keia wahine no Pele.

            I kela manawa ua ike mai la o Waihinanoikapoipoi, aole e ae ana keia kanaka ui malihini i kana e au`a ana.

            Nolaila, ua haawi aku la o Kamapuaa i kona aloha ia Waihinanoikapoipoi, a kaha aku la no oia hele.

            Ua kapaia ka inoa oia wahi o Wailuku o Waihinano a hiki i keia au malamalama.

            Ua hele aku la o Kamapuaa, a halawai aku la oia me kekahi wahi no e auau ana iloko o ke ki`owai, a e hoa ana i kona mau lauoha uliuli lupalupa.

            A pa ana ka leo kahea o kela wahine, ei ale e, e hele mai kaua e auau, i pau ka hou lepo o ko hele ana mai nei i ke alanui loa, na`u e holoi aku ka lepo o ka kua, a na`u no hoi e lomilomi aku ka maopaopa o kou mau wawae.

            A pau ko kaua auau ana, alaila, hoi aku kaua no kauhale, aia ilaila ke ai, ka i`a, ka wai, a me na mea no a pau au e makemake ai, he hewa ia la, no ka mea, ke hele aku nei ka la e napoo, moe a ao hele ana he la okoa.

            I aku la o Kamapuaa, aole o`u makemake e ai, aole no o`u makemake i na ea e ae au i olelo mai nei, he oi ko`u aloha i ko`u kaikuaana i keia wa.

            E hele no wau a kahi e poeleele ai, alaila, wau ae aku no ka moe.

            He keu no hoi ko lohe ole e kena kanaka, ina paha he kanaka eeiao oe, i na paha ua lohe.

            I aku la o Kamapuaa i ua wahine ala, aohe au i kupono me oe, no ka mea, he wahine oe no loko o ka wai, he kanaka au no ka aina maloo nei, kohu ole ke kaunu ana i Waialoha, nolaila e aloha auanei oe, eia no au ke hele nei.

            I mei la ua wahine ala, he mea oiaio kau e olelo mai nei ia`u, aka, ua like no nae hoi kaua ma ia mea he kino lau.

            He kino lau ko`u no loko mai o ka wai; a pela no hoi oe, he kino lau no hoi kou e ka moopuna puaa a Kamaunuaniho.

            Ke kaha aku la no ia o Kamapuaa hele ana, no ka mea, ke hele aku la ka la e napoo.

            E hoike eku kou mea kakau i ka inoa o keia wahine, o Paukukalo kona inoa.

            A ua kapaia ka inoa o ia loko ana i auau ai makai iho o Wailuku o Paukukalo a hiki i keia la.

            Ia hele ana o Kamapuaa a hiki i kai ae o Waiehu, ike aku la oia i keia waa lawai`a e hoi ae ana e pae iuka o ka aina.

            Ua hele no hoi ua waa `la a komo i ka i`a, a i kona pae ana, ua hapai aku la na kanaka ala i kona pae ana, ua hapai aku la ua kanaka ala i kona waa, aole nae he hiki pono o ka waa ua komo loa i ka ua mea he nui o ka i`a.

            Iaia no e pupue ana ku ana o Kamapuaa, lalau aku la kona mau lima mahope o ka manu o ka waa, a kaikai ae la iluna a hapai pu aku la me ke kanaka kamaaiha, a pae pono aku la ka waa i kaulana waa.

            Huli ae la ua kanaka nei, a ike aku la i ke ku mai o Kamapuaa mahope o ka waa, ua haawi mai la oia i kona aloha me ka pane pu ana mai:

            Mama mai nei hoi oe, mahea mai nei oe?

            Ma ke Koolaumai nei o Maui, he malihini au.

            Ina pela e oluolu oe e ka malihini e moe kaua ma ko`u hale nei.

            O oe wale no nae paha ko kou hale nei?

            Ae, owau wale no.

            Ae, e moe io kaua maanei i keia po.

            Ua hoomakaukau mai la ua kamaaina nei, i na mea ai, a pulehu mai la i ka i`a.

            A i ko Kamapuaa nana ana ae ma ka paia o ka hale, e kau ana he elua mau puawa, a i aku la oia i kona kamaaina.

            Eia hoi ha keia mea ai a kaua la he awa.

            He wali no nae ia oe ia lau.

            Ae he wali no, e mama ae au i ka awa o kaa; i ehia o kaua ma-na awa.

            I elua paha ea, no ka mea, he elua no hoi kaua.

            I mai la kamaaina, aole paha kaua e mikomiko iho, i eha paha mau ma-na awa o kaua i maona pono iho kaua.

            Aoli i pau.

 

            I na Luna Lawe Pepa o KA LEO O KA LAHUI, ke ha`i ia`ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei, o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.

            Ma ke kauoha.

 

Kuai Kudala

-O NA-

Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.

            Ua loaa mai ke kauoha ia`u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko`u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, i ka

POAKAHI IUNE 29, 1891, HORA 12 M.

He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae na o alanui Moi me Beckley, he aneane hapaha ile ma Ewa akuo ke Kula Kamehameha. Ua mahele ia keia mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui kupono e hiki ai ke komo mai iloko o ka lima o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko o na palena mamao kupono i ka piko o na wahi hana o ke kulanakauhale.

            Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hiki ole ke hoohalike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko, o keia kulanakauhale i na makahiki i hala e aku.

            O ke ano o ka waiho ana o keia mau aina, ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai maoli no o ka noho ana.

            E huli ana keia mau aina pa hale a pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wahi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.

            Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramcar) e pau ai.

            Ka wai. E hoomoe ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniha ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, mai na hoomoe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai. Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.

            E ike ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko`u Keena kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e ninau aku.

            Ke ano o ke kuai ana. Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koena iloko o hookahi makahiki ma ka ukupanee o 9 keneta pa haneri i hoopaa ia ma ka moraki.

            O na lilo o ka palapala kuai, me ka mea no ia e kuai ana i ka aina.

JAMES F.M. RGAN.

Luna Kudala.

Honolulu Mei 29, 1891.          241-dtf

 

Na Lole Komo o ke Kau

            Na LoLe Komo o ke Kau

NA LAKO HOU LOA a me NA ANO HOU LOA!

E weheia nei ma kahi o N.S. Sachs, 104 Alanui Papu Honolulu

Na Ano Lihiliho o Kela a me Keia Ano.

HE KUAI MAKEPONO LOA KEIA.

Ua wehe ae nei makou i na ano LIHILIHI a pau i loaa pololei mai ia makou mai

            na Hale Hana mai Europa mai, a nolaila, ua hiki ia mkou ke kuai aku-

NO NA KUMUKUAI HAAHAA I KO KEKAHI MAU WAHI E AE!

Ua moakaka ke ano o na lau o ka lole, a ua pomaikai oe ke ike mua, mamua o ke

            kuai ana ma kahi e aku.

NA HOLOKU LIHILIHI no $4.50 o ka lole i kuai ia no $6.50 a $7 mamua.

NA LOLE LIHILIHI NO KEIKI, e like ka laula me ko ka pelekoki, mai ke 60 keneta o ka i a a pii aku.

HE NUI NA ANO O NA LOLE KEOKEO, KINAMU, LATINA.

KINAMU LOLE, maka hou, he 8 i-a no ka $1.00.

  NA LOLE MAIKAI PAPAMU a kakau loloa, 20 a 25 keneta o ka i-a.

    NA LOLE oi loa aku o ka maikai he 25 keneta wale no ko ka i-a.

      NA LOLE KIKOKIKO a me LAU, (Swiss) he emi loa,

        NA PAA LOLE LIHILIHI iloko o na pahu, KEOKEO a KALAKOA, e kuai emi loa ia aku ana.

NA KAKINI ELEELE ADELINE.

Ina oukou e makemake i KAKINI ELEELE maikai, i KAKINI mae ole a kohu

  ole, e ninau no ke KAKINI ELEELE ADELINE, ua hanaia keia KAKINI no

    makou no keia Makeke, a ua hiki ia makou ke hooiaio aku i kolakou maikai,

      ua lawa no na wahine, kaikamahine, a me na keiki

-

            Mai poina wale iho oukou i ka hele mai e ike i na ano Papale Italia hou no

ke Kau, no mea, o na Papale Sila keokeo a eleele, i kahiko ia me na lipine no $1.25

$1.50 a me $2.00.

-AIA MA-

Ka Halekuai Kaulana.

104, Alanui Papu.       Iulai 14, 1891.  dtf     WEHI O NA LEDE.

 

Papale! Paple!! Papale!!!

E Loaa no                    maikai o na

                -Papale-

maanei na                    ano a pau

Na PAPALE i hoonani ia a hoonani ole ia.

I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, a no na la hoomanao Kulaia, e loaa

            no ia oe ma na kumukuai haahaa.

Ina oukou e kuai i na PAPALE ma ko makou halekuai nei,

            alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.

Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhihew.a

C.J. Fishel.

Mei, 19, 1891  196-tf-d.

 

KUAI HOOPAU NUI.

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee

ana aku iloko o ko makou

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu,-(NA HALE BURUA.

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a

pau o na ano Lole:

NA LOLE NANI

            NA LOLE I HUMUIA

                        KAPU A ME PAPALE

                                    PAHU LOLE, a pela aku

No na Uku Hooemi Loa Nae.

Egan & Gunn.

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.          tf-d.

 

HOOLAHA HOU

B.F. Ehlers & Co-PAINAPA.

HELU 99, Alanui Papu.

            IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA

makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano @@@

@@@ pau; oia hoi-

Na Silika hou                                      Na Sateen hou

            Na Mikilioea hou                                Na Lihilihi hou

                        Na Lihilhii keokeo hou                       Na Lihilihi kau lole hou

                                    Na au@ Mamaulu hou loa                  Na Paku Pukaaniani

                                                Na lole hou o na wahine                     Na lolo o na keiki liilii

@ @@@ o kela a me keia ano e loaa no ia oukou no na kumukuai haahaa loa.

E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua

no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.                  O wau me ka oiaio,

            tf                                                         B.F. EHLERS & CO.