Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 245, 27 July 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

HOOLAHA OIHANA WAI.

Honolulu , June 22, 1891.

I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXVII o na Kanawai o 1886.

O na mea a pau e lawe nei i ke kuleana wai a e hookaa nei paha i ka uku wai, ke hoomaopopo ia aku nei, o na uku @@ino  ka manawa e pau ana 1 Dekemaba 31, 1891, ua hiki a ua kupono e hookaa ia ma ke Keena o ka Oihana Wai, ma ka la 1 o Iulai, 1891.

O na auhau wai a pau e wahiho uku ole ana ke umikumamalima la mahope iho o ia wa, e paku'i ia aku ana no he umi pa haneri keneta.

O ka poe a pau e hookaa mai ana i ko @kou auhau wai e hoike pu mai i ko lakou likiki hope i uku ai.

Ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa e uku ia na auhau.

JOHN C. WHITE. Luna Hooponopono Oihana Wai.  223-24ts.

 

Ua hookohu ia o MR. C. K. FALK, i keia la i Agena no ka lawe ana i na Hooiaana i na Palapala Aelike, no ka Apana o Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina, Keena Kalaiaina, Iulai 7, '91. 233 3ts-d.

 

Ua hookohuiia o Mr. Anton Cropp i @oa no ka Papa Alanui o ka Apana o Koloa, Mokupuni o Kauai, ma kahi o Louis Kahibaum i haalele mai.

Penei iho ka papa i keia manawa: Jared K. Smith, Luna Hoomalu. A. Dreier. Anton Cropp.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina, Keena Kalaiaina, Iulai 10, 1891. 9ts-d.

 

NA AINA KAHUA HALE AUPUNI MA MAUNA TANTALUS.

Ua ana ia a ua makaukau he ka@aono mau kahua hale i keia mau la koke iho nei, a ua makaukau no ke kuai.

E lawe ia no na palapala nonoi no keia mau apana aina kahua hale ma ke Keena Aina o ka Oihana Kalaiaina.

Penei ka waiho ana o keia mau wahi: He 26 apana ma ka mooaina i ike ia ke kualapa mua, a he 34  apana ma ka moo aina i oleloia ke kualapa o Tantalus ma ka Hema a me ka Hikina o Mauna Tanatalus.

Ua like ole ka nunui o keia mau apana mai ka hookaii-hapa eka a ka 11½ eka, a ma ke kiekie, mai ka 500 a ka 1600 kapuai.

He alo ko keia mau apana aina ma ke alanui hou i hanaia iho nei. a ke alanui e hooakea ia aku ana a kupono no ke alanui kaa. Ka nani o ka nana ana aku o ka aina ma keia wahi, i huipuia me ka oluolu huihui o ke ea, na kumu e hoolilo ai i keia mau apana aina he mau wahi kupono loa no ke kau wela, no ka hooulu ana hoi i na hua ai, na mala pua a pela aku.

Ua kau moakaka pono ia ka helu ma kahi e ikera ma ke alanui hele, a me na hoailona kihi o na liki palena o ka aina.

E haawi ia no ke kii o keia mau apana aina pakahi i ka mea e makemake aua e nana i ua mau aina la, ma ka ninau ana ma ke Keena Kalaiaina, kahi e loaa ai na wehewehe piha aua no na kumu kuai hookumu ma ke kudala, na olelo e ae, a pela aku e loaa ai.

C. N. SPENCER. Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iulai 7, 1891. 6ts-d.

KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI A PAU E WAIHO LA MALUNA O NA AINA PA HOME, A MAWAENA NA AINA O KALOKO HA@KOHIU A ME KAUPULEHU, N. KONA. HAWAII.

Ma ka Poakolu, Augate 12, 1891, ma ka hora 12 awakea, e kuai kudala ia ai, na hoolimalima o na aina aupuni a pau maluna aku o na aina Pa Home a mawaena o na aina o kaloko, Haleohiu a me Kaupuleho @ na @a eka 1@60: oi aku a emi mai paha, Kona Akau, Hawai.

NA KUMU: No 15 makahiki, ne $60 kekoho mua no ka makahiki, e uku ia mamoa ma ka hapa makahiki.

@ a kuai ia na hoolimalima o keia mau @@@ me ke kuleana, ua hiki no i ke aupuni i kekahi wa iloko o ka manawa o ka hoolimalima, ke komo, ke lawe nona a ke hoolilo aku a pau a i kekeahi mahele paha o ua aina la, no na mea e pili ana i na pa Aina Home me ka hookuu a a o ke aupuni i na hoemi kupono mai ka aku hoolimalima.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iulai 11, '91. 236 4t-d.

 

Ua hookoi@iia o ME PUAHI i keia la iluna no kahopu ana i na ilo hele hewa mai na Alanui Aupuni aku mai Leahi a Kapiolani Paka ame Kaimuki a hiki i ka aoao Ewa o alanui Puowai@a ma ia alanui aku a hki i ke alanui Pauoa, a mai ke alanui Pauoa aku a ke alanui Nuuanu a maluna hoi o na aian aupuni ma Palolo, Manoa. a me Kewalo, Honoiulu, Oahu.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iulai 16, 1891. 237 3ts-d.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI, E WAIHO ANA MA ANAPUKA, HOOPULOA. MILOLII, OMOKAA, A ME KALIHI MA KONA HEMA HAWAII.

Ma ka Poakolu, Augate 19, 1891, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai kudala akea ana, i ka hoolimalima o keia mau apana aina aupuni, oia o Anapuka Hoopuloa, Milolii, Omokaa a me Kalihi ma Kona Hema Hawaii. o ka nui oka ili aina 500 eka oi, a emi mai paha. Manawa hoolimalima, 15 makahiki, kumu koho mua, $50 o ka makahiki. e uku ia mamua, maka hapa makahiki.

O ka hoolimalima o keia mau aina aupuni, ua kua ia me ke kuleana, a ua hiki no i ke aupuni i kekahi wa iloko o ka wa hoolimalima. ke komo aku ke iawe nona, a ke hoolilo aku a pau a i kekahi mahele paha o ua aina la, no na mea e pili ana i na pa Aina Home, me ka hookuu ana o ke aupuni i na hoemi kupono mai ka uku hoolimalima.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iulai 14, 1891. 4t-d. 238

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KA AINA AUPUNI O HONUAULA. KONA AKAU, HAWAII.

Ma ka Poakolu, Aug. 19, 1891. ma ka hora 12 awakea, ma ke komo ana aku mamua o Aliionlani Hale, e kuai kukala ia ai ka hoolimalima o ka Aina Aupuni o Honuaula, Kona Akau, Hawaii, nona ka ili he 15,000 oi aku a emi iki mai paha.

Na manawa: He umi makahiki hoolimalima.

Ke kumukuai koho mua, $75 no ka makahiki, e uku mua ia ma ka hapa ma kahiki.

Ua kuai ia keia hoolimalima me na kumu pu ua hiki no i ke aupuni i keia manawa o ka hoolimalima ke komo maluna, lawe mai a hoolilo aku a pau a-i kekahi hapa paha o ua aina la no na hana pili no na pahale home, me a@ ana o ke aupuni e hoemi iho ka uku hoolimalima e like me ke kupono.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iulai 15, '91. 240 4td.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O ELIMA MOOAINA AUPUNI.

MA HAMAKUA HAWAII.

Ma ka Poaha, Iulai 16, 1891, ma ka hora 12 awakea. ma ke komo ana aio o Aliiolani Hale e kuai ia aku ana na hoolimalima o na Mooaina Elima o na aina aupuni ma Nienie a me Ninole, apana o Hamakua, Hawaii, penei:

Ap. 1, ma Nienie, 10,000 eka, uku koho mua ma ka makahiki $500.

Ap. 2, ma Kaohe, 15,000 eka, uku koho mua ma ka makahiki $400.

Ap. 3, ma Kaohe 37,000 eka, uku koho mua ma ka makahiki $300.

Ap. 4, ma Kaohe, he 138,000 eka, uku koho mua ma ka makahiki $400.

Ap. 5, ma Kaohe 25,000 eka, uku koho mua ma ka makahiki $300.

Ka manawa he 15 makahiki hoolimalima.

Ka uku ana ma ka hapa makahiki ma ka uku mua.

Ua kuai ia keia hoolimalima me na kumu pu @a hiki no @ke aupuni i keia manawa o ka hoolimalima, ke komo maluna, lawe mai a hoolilo aku a pau a i kekahi hapa paha o ua aina la no na hana pili o na pahale home, me ka ae ana o ke aupuni e hoemi iho ka uku hoolimalima e like me ke kupono.

Ua hoopanee ia ka manawa o keia ku ai ana a ka Poakolu, Sept. 9, 1891, ma ia hora a ma ia wahi hookahi no nae.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iulai 22, 1891. 242 @t@.

 

Ua hookonuia o John Richardson, Esq., i keia la he hoa no ka Papa Alanui o ka Apana o Wailuku, Mokupuni o Maui, ma kahi o P. Mondt i waiho mai. A penei ka huina o ka Papa ano:

H. G. Treadway, Luna Hoomalu

W. F. Mossman

Jno. Ridhardson.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iulai 8. 1891. 4ts-d.

 

KUAI O NA AINA AUPUNI PA HALE, MA KALUAOPOLUA, KALIHI, OAHU.

Ma ka Poakolu, Iulai 22, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai he elua mau apana aina ma Kaluaonalona, Kalihi, Oahu, penei:

Apana 5. Nona ka ili o 687 eka, koho mua $137.

Apana 6. Nona ka ili o 879 eka, koho mua $176.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Iune 23, 1891. 4ts-d.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POAKAHI. IULAI 27, 1891.

 

E HOOKO I KA OLELO.

Eia mai ka Moiwahine a kaahele aku e makaikai i na kuahiwi a me na kualono o ka aina, a e hoomaauea wale aku me oukou me na kamaaina. He mea nui keia i keia wa, oiai, ke hoomanao nei no oukou i na olelo a ka Moiwahine, he mau hana aloha kana i kona mau makaainana. Ke mahuahua aku nei na la i hala o keia mau olelo i hoopuka ia ai. a ua loaa he manawa kupono i ka Moiwahine e hana ai i kona aloha no ko@a lahui. A i mea e loaa ai na hoomanao ana o na makaainana. oia no na mea i hana ia i @a la mua o kona au. oia hoi keia.

Ua hoonoho mai oia he Aha Kuhina hou. a o keia Aba Kuhina, he ano mahu, he ano like me ka holoholona kao i ike ia ma ka hihio a Daniela, nona na hao eha i ulu ae ma kahi o ka hao hookahi i oki pahupuia, a e pili ana ma ka aoao o kekahi hao he wahi hao uuku. nona ka maka huhu a me ka waha e like me ko ke kanaka. E like no hoi me ke ano o ke kao pela ka waiwai ole o keia Aha Kuhina, koe wale no ka ili ke lole ia a kaulai, no ka mea he hohono kona io; aole hoi he pomaikai o ka lahui. Pela no kakou e ike nei eia keia Ana Kuhina, aole he hana a lakou i hana ai noka pono a me ka pomaikai o keia lahui.

O ka loa o na hana aloha  a ka Moiwahine i hana ai, oia ka hoonohonoho hou ana i kona Aha Kukamalu. Ua hoopau ia mai o Hon. Kuihelani, Hon. Kaulukou  a me Hon. J. Kaae, na kanaka Hawaii, a na hoonoho ia he poe haole ma ko lakou wahi, a he hootahi Taata Taaiti. Hemau hana aloha keia i ka lahui Hawaii, no ka mea, na ike ia keia poe Hawaii, ua luji i ka noho i ka oihana, nolaila, hooluolu ia ko lakou mau la hapauea.

O ke kolu, oia aku paha ka hana oi loa a ka Moiwahine i hana ai. oia kona hoonoho ana i ka Papa Ola, a hookohu aku i ka poe e kue ana i na e ola ai ka lahui, a e kap@e ai hoi i ka makemake o ka Hale Ahanolelo, e like me ia i hoike ia ma ka hoike a ka Komite, ke aloha @a o ka Moiwahine i kahaawi ana aku  i kekhi poe nana i hoopau ka halemai ma Kalihi, no ka ike ia he ola kekahi mau mai a Kauka Lut@ a me ke kue ia hoi o ka malama maikai a Sister Rose Gertrude. O keia kekahi hana aloha @@@ i hana ia i keia au hou i kupono i na makaainana e kaupaona me ke akahele a nana hoi e alakai i ko kakou kamkeealiia aloha alii.

 

Ua kaa i ka Hui Honolulu ka lanakila o ka hookuku kinipopo o ka Po@on@ i haia.

 

KA HUAKAI KAAPUNI A, KA MOIWAHINE IA O OAHU NEI.

 I keia Lapule ae e hiki mai ana, e hehi ai na kapuai o ke Alii ka Moiwahine i ke one o Kakuihewa nei, Augate la 2, a i ka la 4 e hoomaka ai ka huakai alii e kaapuni i Oahu nei, ke ole nae na kuia.

E hoomaka ana ka huakai ma ka aoao hikina o keia mokupuni, oia hoi ma ke ala o Nuuanu, a i ole ia, maluna o ka moku, kipa mua ma Waimanalo. ma kahi o J. A. Cummins. a e panai ia mai ana e kona lokomaikai kekahi papa aina nui, i luluu pono i na ono o kela a me keia.

Haiolelo malaila. mailaila aku no Kaneohe, mailaila aku no Heeia a mai ia wahi aku no Waikane, hooaumoe ka huakai ma Kualoa.

Haalele ia Kualoa no Laie, wehe ia ka haiolelo ma ka luakini o na la hope a mailaila mai no ka Ehukai o Puaena. A ma keia alahele o ka huakai alii, e noho ana ma Waimanalo elua la, a ma Waialua hookahi. ma kahi o Kikila 2 la, a e hoohiki ana ka huakai alii i Hononei i ka la 15, he huakai mama no keia a ua wahine a'ekai nei.

 

Ua Noi ia Mai.

Ua noi ia mai KA LEO e hoikeike aku ia "Holomua" i ke kahua o ko lakou kue ana i ka lahui. ka helu o ka pepa a me ka aoao, oiai oia e ake mai nei na KA LEO e ao aku iaia: aka, ke hai aku nei KA LEO me ka oiaio loa, aole na KA LEO i kue ia oe, a hoolilo hoi ia oe i mea e enemi ia ai iwaena o kou lahui: aka, nau ponoi no i hoohuli mai nei i kou kua ia makou. a o kou alo aia i na ilikea a me ka poe waiwai.

Oiai na hoike maopopo mai no oe ia oe iho, aole oe no ka lahui Hawaii; aka, no ka lahui oe mai na aina e mai. Oiai, nau no i olelo mai, aole ka he waiwai o ke kauoha ana i na kauka akamai, e hele mai e Iapaau i na poe i loohia i ka ma'i lepera, oiai, aole ka e ola, a, i na no ka e ola, aole no ka he waiwai o ia ola ana, oiai, he hiki no i na kauka o elima lala ke olelo, e lawe i Kalawao.

Ma keia kalai manao ana ou e ke hoa o ka makapeni, ka poe hoi i manao ia o lakou ka hikimua e ao aku i ka Lahui, aka, aole nae oe pela, ke kuha aku nei oe i na maka o kou lahui ponoi, a ke olelo aku nei oe, ua pono no oukou ke lawe ia no Kalawao ka heana hope loa. Oiai, he oe haole makou, no laila aole o makou makemake e hoola ae ia oukou, a huli hoii mea no oukou e o@a ai, a e maha ai paha, aole! aole!! aole loa no.

Nolaila, no makou iho ma ka aoao o ka lahui Hawaii oiaio, ke hoike a nei makou imua ou e ka lahui Hawaii oiaio, o oukou no na hoike oiaio o keia mau hana nonohua a keia nupepa "Hawaii Holomua." a na oukou no e kaupaona ina mea pono o maua, oiai KA LEO e paio ana no kou pono a me kou pomaikai, e ka lahui Hawaii oiaio.

Nolaila, eia mana imua o oukou a nau, mai ka Moiwahine ma ka Noho'@@@ a hiki i ka lona kuakea, a !a oukou e koho, a na oukou e koho a hoike mai, ua maikai anei na pono manao o ka mea kakau o "Hawaii Holomua" aole paha, ua hewa anei KA LEO i ke kue ana aku iaia aole paha, na oukou ia e hoike mai i ka puana a ka moe?

 

HOAO E POWA.

Malalo ae nei o Honouliuli, ua hoao iho la kekahi mau opio e powa i kekahi elemakule nona na makahiki i hiki aku i ke kanaono a oi.

O keia mau opio, he mau opio Hawaii oiaio laua ma ka hanau ana, o ka nui o ka laua mau makahiki ma ke koho aku, aia no ia mawaena o ke 25 a me ke 30. O ke kumu o ka hoao ana o keia mau opio e hana i keia hana, oia no ko laua ake e lilo ia laua kekahi huina dala nui a keia elemakule, a laua hoi i ike ai.

O ka manawa i hana ia ai keia karaima eleele loa, oia no ka hora 10:45 o ka po, Poaha i hala aku la a i kekahi manawa paha e pili koke ana. Oiai keia elemakule e noho ana ma ka puka o kona hale i ua po nei. ua hoea aku la keia mau opio imua ona, ua lele aku la kekahi o laua maluna o ka elemakule, me ka manao paha e lawe ae i kona ola, a i ole ia, e hoopaa paha i kona waha, aka. ua papale mai la na lima o ua elemakule nei me ka ninau pu ana aku, heaha mai nei hoi keia, aka, aole i pane aku kana ninau.

Ua hoao hou aku la no ua opio nei e lele hou aku e hopu pio. aka, ua loaa e maila kona poohiwi hema i ke nahu a Kuililoa. a nui ana ka waha o ke kalohe i ka alali, a na ia nahu ana a ka ilio i hookaawale aku ia laua.

Oia no ka wa o ka elemakule i holo aku ai no kahi o kona pakele, oiai, ua piha loa ia oia i ka makau ia laua, a ua kiola aku nae ua elemakule nei he 20 dala na ua mau opio nei, oiai, ua ahona oia e haawi i kela mau dala mamua o kona ola.

I kekahi la ae, ua makaukau keia elemakule e hele e hoopii ia laua, aka, ua hiki aku la ua mau opio nei imua ona a mihi aku la, no ua hewa a laua i hana ai. me ka olelo pu aku, aole i maopopo ia laua ka ka laua mea e hana ai, oiai ua ona ia ka laua. a he nui wale aku na olelo pahee a ua mau nahesa nei.

Aka, ua kala mai ka elemakule ia laua me ke ao pu ana mai. mai hoao hou olua e hana i keia hana, oiai, he alanui keia no olua e komo ai iloko o ka poino, a i ole ia, e li ia ai paha olua.

No KA LEO a me "Ka Oiaio," ke ao aku nei ia olua e kela mau kanaka kino nunui nepunepu hilah@ia ole o Honouliuli, e lawe olua a malama i ka leo ao o ko olua puukala hala. ka mea a oh@a i upu ai o pakaha ae i kona ola makamae, a ke Akua i haawi mai ai, mao kona hanu ola ala. O keia olelo ao ua pili no ia i na mea a pau e noho ana iloko o keia Paeaina. O keia ko leo o ke ola e ao aku noi. a ina e hookuli alaila. he make no kona uku hoopai.

 

Eia i Honolulu nei ke kokua kumu nui o ke kuia hanai o Hilo, a pela ae no hoi ko ke kula Ka@@lika St. Mele, @@a ke walea nei i na kipono a ka la ehaeha.