Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 247, 29 July 1891 — He Moolelo Kaao NO KANA. [ARTICLE]

He Moolelo Kaao NO KANA.

KE AHI KANANA—KA HIAPAIOLE—KA MOOPUNA A ULI—KA MEA NANA I HOOHIOLO O HAUPUKELE KA PUU KAUA .I MOLOKAL

Ninau iho Ia ua Kana nei ia Niheu ma: Pehea kuu pule ? Ua maikai hoi ko pule, wahi a Hakalanileo ma— Ua meha ka leo o ka ale o ka moana Ua meha ka leo o ke kai Ua meha ka leo o ke kanaka Ua meha ka leo o ka manu nolo o ke kai Ua meha ka leo o ka Aama kua lenalena o ka pali Ua meha ka leo o kā Opihi makaiauli Ua meha ka leo o ka Hee pali Ua meha ka leo o ka Amakihi holo kahakai Ua meha ka leo o ka wai o na ka hawai Ua meha ka leo o ke Kaoe noho pali Ua meha ke kaulu o ka pali Ua meha ka leo o ka makani kuhonua o uka. Ua meha ka leo o ka makani papuhea o ka aina E kuu kama— O Molokai ka aina O Haupukele ka puu O Kana ka hoi ua koa lanakila o luna o ka puu Kiina ko makuahine a hoihoi ia mai O ka mea e hanaino mai ia oe O kau ia e luku ai Lukua ma ka akau Lukua ma ka hema Lukua ma kahikina Lukua ma ke komohaha Lukua i kai Koolau Lukua i kai Kona Lukua i kai papau Lukua i kai hohonu I ka popolohua la a Kane e luku ai Amama ua noa, lele wale aku la E ola o Kana ke koa. a kau i ka nuu kapu o Kuaihelani —I kua O Wakea E ola ka pulapula a oukou, a kau i ka Puaaneane — Ka oukou ola ka hoi ia e ke Akua O kini akua O ka mano akua O ka lehu akua O ka puku'i akua E ola ka pulapula A lele e — Na hoaiku e — Lele wale aku la Aohe kupu, aohe eu, nana e hoohoa mai, ua noa, Ma keia wahi kaua e ka mea heluhelu e ike iho ai, i ke kulana pule a Kana, e kalokalo ana i kona kupunawahine ia Uli A ke ike pu ae la no hoi kakou i

ka pule a kona makuakane. e kalokalo ae ana no hoi i kona mau kini akua o ka po; nolaila, he mana ka pule, mai ka poe kahiko mai no. A pehea aku nei la ka poe o Iuna o ka puu? Owai la O Keoloewa ma Oia hoi paha, eia ke kaua ke hoomakaukau aku nei ke koa o Kana. Aohe a lakou la manao ae e. no ke kaua, ua hilinai no lakou ma ko lakou ikaika, no ka pii no o ka puu. Aohe hana e ae a ke alii a me kona koa; hookahi wale no hana, o ka po mahina konane o Haupukele — Huki ka ulua I aha ia oe — Huki ka ulua He manawa pokole — Huki ka ulua. Ke noho nanea la iakou, aohe i moeuhane mua e. e halawai ana la,kou me ka hopena o ko lakou mau la, a lakou i noho haakei ai. Eia mai ka pilikia ke au aku la, ua kokoke loa i ka ipuka hale, hoeu no la, papapau he aa ko ka hale. Ma keia wahi o ko kakou moolelo, e ike iho ai kakou i na hana hoo pahaohao a Kana. . I ko Kana makaukau ana no ka hoohana aku i kana mau hana maluna o kona mau enemi, ua ku ae la o Kana a pololei kona kino iluna, me he pahu-hae la. O kahi wawae o ua kaeaea nei, ma kekahi waa, a o kahi wawae m i kekahi waa. O ka waa o ka makuakane, aia ma keia aoao e piii la me Wailua, a O kekahi waa, oia hoi ka waa o Niheu, malalo pono iho ia o Honokaupu. Ia keehi ana no o ua Kana nei a paa ke kulana o kona mau wawae, ua onou pu ia iho la na waa ilalo, a ke komo la ke kai iloko o na waa, a ke kokoke iho la e poho ua mau waa nei ilalo. Oiai ka makuakane a me ke kaikuaana e ike nei i keiā poino. ua lalau koke aku la laua i ka laua mau ka lio, a hoomaka iho la e k i i ka liu o na waa, me ko laua ikaika a pau. Iloko o kela manawa a na waa e hoomaka iho ana e emi, oia no hoi ka wa o.ke kino kaula o Kana e pii ana iluna. Ia ike ana o ka poe o luna o ka puu. i ka pii aku o Kana. ua kahea iho la o Kapepeekauila i na honu e hoopii ae i ka puu me ka hikiwawe loa. Ke kokoke aku nei e oili ke poo o Kana maluna o ka puu ia manawa no hoi i ike mai ai o Honu ma i keia koa e pii nei iluna me ka ma ma lua, ua upoipoi ikaika ae la na hui o ua mau honu nei, a oia no hoi ka manawa i hoomaka hou ae ai ua puu nei e pii me kona hikiwawe loa aku, i oi loa aku i na kulana maa mau o ua puu la, ua pii ikaika loa ae la ka puu. Aole i pau