Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 249, 31 July 1891 — Page 3

Page PDF (1.11 MB)

This text was transcribed by:  Joyce Yoshimoto
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Ka Moiwahine Kue ia Huntsman

HIHIA LAIBELA

   Ma ka Poakolu nei ua noho ka Aha Hookolokolo Kiekie, o Mr. Dole, ka Lunakanawai e noho hoomalu ana; e hoolohe i ka hihia laibela o Mr. D. L. Huntsman, no ka mea hookahi no i hoopiiia ai o ka Hon. J. E. Bush, Luna Hooponopono o KA LEO O KA LAHUI.  Ua hoopuka ia ka Palapala Kauoha i na hoike, e hele mai i ka Poakahi hora 9 kakahiaka, aka, mamuli o ka huikau a lolohi mai o na hana imua o ka Aha, ua hoopanee ia a ka Poakolu nei, me ka lohe hou ole nae o na hoike.  No ia mea i ka wa i hoomaka ai ka hihia, aole i hiki mai na heike o ka aoao hoopii a me ka aoao pale.  Ua noho ka hihia, a hanu ino aku la na Nero o ke Kanawai e kono aku i na hoike e hele koke mai ano.  Oiai kekahi poe e lilo ana i ka lakou hana, ua hoaa iho la na makai ia makou, a i ko makou hoi ana mai i ke kaona mai Ewa mai, e noho ae ana ka uwati o na makai e ku ana ia manawa me na palauala liilii a me na palapala nunui e kiai ana ia makou o ka hoea ae.  Ia makou no a hoea mai mai ka makou huakai no Aiea me ke Kauka Magaru, ua onou ae la kela a me keia makai i ka lakou apana pepa e like me ke kauoha.

   Mahope o na olelo a nahoike ma o ka aoao hoopii, a me ka aoao i hoopii ia, ua waiho aku ka aoao o ke aupuni i kana olelo maluna o ke kahua lahilahi loa, no umi minute.  Ua hoomaka aku hoi o Mr. Huntsman ka aoao hoopiiia i kana olelo imua o ke Jiure no hookahi hora a me ka hapa.  Hoomaka aku la oia e olelo i kona imihala ia e ko Uilo mau luna aupuni a hiki i ka hiki ole ana ke hoomanawanui, no kona ae ole e hoolilo wale i kona mau manao kuokoa i mea ole imua o na mana e nobo ana.  Ua hoi mai oia i Honolulu nei, a no kona ike ia he kanaka i kupaa maluna o ka pono a me ke kaulike, a no ka lohe ia o kona mau manao kuokoa iloko o na nupepa e ku ana oia ma ka aoao o ka mea ilihune i hookaumaha ia, ua hoomaka hou ia na hana imihala iaia.  Ua ike maka oukou wahi ana i ko’a ku hookahi, e pale ne’u iho, me ko oukou ike pono i ke ano o ka manao o keia hoopii, ma ka hui ana o na loio he lehulehu o kekahi auna e kokua i ka Loio Kuhina.  (he ewalu paha ka nui); e aoao iaia; a ua ku maoli mai no kekahi o lakou e uinaninau i na hoike, oiai ka Loio Kuhina ponoi e lawelawe ana i keia hihia, -- Ane like penei iho la ke kaona o kana olelo, a me na wehewehe kanawai ana. 

   Mahope o ka na loio mau olelo ana, ua ao aku la ka aha i na jiure, me he la, i ka makou hoomaopopo ana, o ke ano a kana olelo, aole he olelo hoike ma ka aoao hoopii i hoike mai nana i kakau ka manao pepa i hoopii ia ai oia; a ina ua hoomaopopo lakou, e like me ia, alaila, ua hemo loa ka mea i hoopiiia.  Ma ka olele hoike o ka aoao hoopi, ua hoole pololei maoli mai ka mea hoo piiia aole oia i kakau a i ike i ua manao la a i kona wa i pai ia ai, a aole he olelo e kue ana i keia, aka, he hoike ma ka aoao hoopii e kakoo ana i kana olelo, a no ia, he mea ia e kokua ana i ka aoao hoopiiia.

   Ua komo ke jiure i ka hora 6 a i ka hora 11 hemo mai me ka olelo hooholo ole, oiai, he ewalu no ka hookau a he eha no ka hoopaa.

 

NU HOU KULOKO.

   He leo kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka LEO a me ka OIAIO, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe.  E hoolohe i keia leo, o i mai auanei no hoike mua ole ia aku ka hewa.                                                                              Ma ke kauoha.

  

   Ua makemake ia na lala a pau o ka Ahahui Hoonaauao Liliuokalani, Mahele Elua e akoakoa ae ma Iolani Hale.  Poakahi hora 10, kakahiaka, no ka hoolohe ana i ke kahi kumu manao e hai ia aku ana ia oukou.                                  Ma ke kauoha, MRS. LAHILAHI WEBB.

 

   Ina Luna iawe pepa a pau o KA LEO, ke hoike ia aku nei ka lohe ia oukou, i na o ka luna, a mau luna paha o oukou he koena pepa kana o ka la 8 e Iune nei, e hoihei mai i ke keena nei.  Ma ke kauoha.

 

   Auhea wale ana oe, e ua hoaluhi nei.  Mea ole ke alu ka i hona pali i KA LEO o ka lahui, puakauwahi.

   I ka hora 10 o nehinei, i haalele niai ai ka Alameda i keia awa no Kaleponi, ka aina a ka nani me ka maikai, wahi a ka poe haku mele.

   Aole i pau pono ke kani-ke ana o ka uwati i ka hora 7 ahiahi, o ka Poakolu iho nei; aia hoi, ua hanau mai la, he kaikamahine nui mohaha, na Mrs. Kuanalewa Namokueha, ma ko laua home noho, ma ka aekai o Iwilei.  Maemae wale.

   Mai hoopoina oukou e na poe puni lealea, i ka hoea ae ma ke kahua olohu popo hou, ma ke alanui Piikoi, no ka makaikai ana i ka hookuku kinipopo oe malamaia ana mawaena o na hui Honolulu a me Hawaii, e hoomaka ana ma ka hora maa mau.

   O ka puali keaka Ilikini i holo aku nei i Auseteralia, i kela mau mahina aku nei, o lakou kekahi poe ohua a ka Alameda i hoihoi mai la, no ko lakou huli hoi ana no ko lakou one hanau, a ua laukanaka ko kakou mau pipa alanui i keia poe malihini.

   Ua haohao ko makou lohe ana i kekahi poe e pai ana ia Hanai i keia manawa, mamua iki aku nei ua wikiwiki ka waha i ka hoaewa ia Hanai, aka, ke lohe aku nei oe i keia manawa he okoa kana himeni e pakoli mai nei.  Hoopilimeaai no paha o ke ola ia.

   He 15 ka nui-o na Hawaii a ka mokuahi Alameda i hoihoi mai nei mai Samoa mai, no ka maka’u ia ka o laha aku ka mai lepera ma ia Paeaina.  Ma ko makou noho ana malaila, ua ike no makou i kekahi poe kanaka Samoa i loaa i ka lepera, me he mea ala, aia keia ano ma’i ma na aupuni a pau.

   Ma ka Alameda mai i huli hoi mai nei kekahi alii manuwa Beritania i hoopii kanawai koa ia a hoopai ia paha no keia kumu, ua uiupuni ia ae la oia i kekahi poino i ka la 14 o keia mahina, a lele aku la iloko o ke kai, oiai ka ino e pa ana, ua imi aku la na waapa o ka moku, aole oia i ike hou ia aku.

   He wahi hoolaha ano hoakaaka ka makou i ike ai ma ke kakahiaka o nehinei ma ka ipuka aniani o J. H. Sopa ma alanui Kalepa, e haawi makana ana i ka huina o $25,000 i ka mea a mau mea paha e hoihoi mai ana i kekahi keiki uuku i nalowale.  Hu ka aka i ka olelo hoakaka e pili ana i ua wahi keiki la.  He mea hoakaaka wale iho no keia i hana ia ai.

   Ma ka hora 4 o ke aluna ahiahi o ka Poakolu nei i pauaho mai ai i keia ola ana o Mrs. Paia ma kona wahi noho malalo ae nei o Kaumakapili.  Aloha wale oia.

   I keia la, e malama ia ai he ahaaina ma Manana, Ewa, aole no e nele ana ka piha no ka mea, na ke kaahi ka hana.  He hookahi daia no ke kau ana aku a me ka hoi ana mai.

   Aloha ino ne ka hoi ka poe hoopilimeaai mahope o na alii, i ka uwe i ka hoolaha ia no na mea e pili ana i ka hookele ia ana o ko kakou aupuni, o ka makemake o keia poe, o ka hana a KA LEO o ka pai aku ka i ka Moiwahine; ina wa a pau e haawi no ka makou makapeni i na hoomaikai ana, ke maikai na hana i hana, a ike makou i ka pono ole o ka lakou mau hana, e hoahewa ana no KA LEO O KA LAHUI.  Aole ka kookamani iloko o makou.

   Ua lohe mai makou, ua nui ka hauoli o na ohua o ka Alameda, i kekahi keiki Hawaii, oiai oia e kuu pau ana i kona akamai ma ka hookani pila, no ka hoohihi loa o ka naau o keia poe kamahele i ka hoene o ka pila a ke keiki Kauaua, ua uku mai lakou iaia he elima dala o ka la, o kana hana ia o ka hoolealea aku ia lakou a hiki i ke ku ana mai la i Honolulu nei.  O kekahi keiki keia o ka manuwa Kaimiloa, i hoololohe aku nei i Samoa, he elima paha ko lakou nui, a ua pau loa mai nei i ka hoi.  Talofa ia Samoa.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI E MOE ANA MAWAENA O HUMUULA ME WAIPUNALEI, HILO HAWAII.

   Ma ka Poalima, Augate 6, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo mamua o Aliiolani Hale, e kuai ia ai ma ke kudala ka hoolimalima o na aina aupuni e moe ana mawaena o Humuula a me Waipunalei, Hilo Hawaii, nona ka ili o 100 eka oi a emi mai paha.

   Manawa he 10 makahiki.

   No ke kumu koho, he hookahi haneri dala a pii aku no ka makahiki, e puku’i mua ia ma ka hapa makahiki.

 

OLELO HOOLAHA.

   E ike auanei na kanaka a pau eia ma ka Pa Aupuni o Makiki, kekahi mau lio elua.  Keokeo eha wawae paa i kapuai hao, hao kuni ano e.  Lio k@ulaula, elua wawae keokeo ma ka hema, hao AE, lio k@ahinahina elua wawae keokeo hope, hao kuni ano e hema.  O ka mea a mau mea paha nona keia mau lio, e pono e kii koke mai o hala na la he 13, alaila, e kuai kudala aku no au ma ka la 1 o Augate, 1891, hora 12 awakeo Po@ono.

                                                                        David Kaoao, Luna Pa Aupuni.

                                      Iulai 22, 1891.         242 3td.

 

-------------------

Kauka Pake Akamai!

 

DR. LEONG KANG TONG.

 

MAKAUKAU OI E LAPAAU I NA MA’I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA HOLOMUA.

 

HE OLUOLU KA AUHAU.

   KEENA OIHANA:  Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hoiele.

 

HE PALAPALA HOOIA.

                 Honolulu, April 20, 1891.

   Owau o Chn Sam Lan, no ke kulana kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Pae Aina.  Ke hooia, a ke hooiaie aku nei au hana o ko akea, ua ike au a ua maopepo ia’u a ke haawi nei au i ko’u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong e nohu nei ma Alunui Hotele Honolulu, eo ka mea, ua lapaau oia ia’u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko’u ma’i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko.  Ke nei aku nei ai, i ka poe a pau i loohia me kela ano ma’i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola.  Ua loaa au i keia ma’i mai ko’u wa opio loa mai a ua anea@@ ho 4 makahiki o ka hoomai@@ ana a keia ma’i i ko’u kino, aka, ma keia wa na loaa ia’u ke ola maikai loa.  E hele ae e ka poe i malua a kaumaha.

              Mei 12, 1891.                    lm. d.

 

KUAI HOOPAU NUI.

            Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hooaee ana aku iloko o ko makou

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu, --(NA HALE BURUA.

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

NA LOLE NANI, NA LOLE I HUMUIA, KAPU A ME PAPALE PAHU LOLE, a pela aku

 

No na Uku Hooemi Loa Nae.

                                             Egan & Gunn.

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU:                     tf ------d.

 

 

OLELO HOOLAHA

   E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio hele hewa.  Hookahi lio kane ulaula kiko keokeo ma ka lae, hao kuni 67 ma ka aoao akau o ka a i a aia ma ka uha hope ak Y hao kuni hou no ma ka uha hope hema me keia *.  A he hookahi lio kane hulupala lae ke’a a o na kapuai apau he keokeo wale no a ua paa no na wawae i ke kapili ia i ke ka pili ia i ke kapuai-hao hao kuni T hema, o ka mea a mau nona keia mau lio e pono e kii koke mai o hala auanei na la he 15, pau ia’u i ke kudala ia i ke awakea Poaono o ka la 8 o Augate 1891 e hiki i ka hora 12 nae.

          David Kaoao,   Luna P Aupuni.   July 27, 1891,           5 ts-d *

----------------------------------------------------------------------

Hale Hana Wai Momona

WAI-ANIANI

----------------------

Sam. Lad me John Graee na Ona.

--------------------

Ka poe wale no na lakou e hana nei NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA oia hoi ka

SASEPARILA

-----A ME KA -----

WAI-HAO.

--------------------------

NA WAI MOMONA AWAPUHI, SASEPARELA, LE@I, WAI PIPII, SODAMAOLI, SIDA, KAMEPENA, & C.

------------------------

Mutual 330 – TELEPONA – Bell 298

   E hooia ia ana ka maemae o na wai a pau.  E hookoia no na kauoha a pau loa mai na Mokupuni mai a me ko ke kulanakauhale nei.                       231  1yd

-----------------------------------------------------------

Aila Kuai.

E LOAA NO MA KAHI O

J. F. COLBURN.

(KEONI KOLORANA.)

Ma ke Kihi o na Alanui

Nuuanu --- A ME -----Moi.

------------------------

   E loaa no na ke kumukuai haahaa loa o $2,50 o ka pahu.  Hele mai hookahi, hele mai elua, hele mai no a pau loa.

   Ko oukou hoaloha,

                                          J. F. COLBURN,

Honolulu, Iulai 8, 1891.                                                      202 Jul.

 

HE KAUKA PAKE AKAMAI, A HE LOEA MA KA LAPAAU.

-------------

E ka nupepa KA LEO O KA LAHUI            Aloha Oe:----

   E ae mai oe e lawe hele aku i keia manao mai Hawaii a Kauai, ka poe e noho ana i ka ehaeha o kela o keia ano mai.

   Oiai ua makaukau au e lapaau me ka pauaho ole, i ke kanaka i loaa i na ano mai a pau loa.  He nui ka poe i hele mai imua o’u, ua hana au ia lakou a ua loaa ke ola.

   Ua makaukau mau au i na manawa a pau loa, no oukou e na kanaka Hawaii, a me na lahui e ae; e hele mai i ike maka, he ole ka lohe pepeiao.

   O kekahi kumu nana e hooia mai; oia hoi keia:  Ua lawe mai o A. M. Kahulanui opio i kana bebe imua o’u; ua loohia i ka ma’i, ua loaa ia oia mai kona hanau ana mai, 1 makahiki 4 malama, i ka ma’i ua nana au iaia, a ua haawi aku au i ka laau, a me ia laau oia i inu ai a hiki i ka loaa ana o kona maha, a ke noho nei ia bebe me ke ola maikai; me ka hooia mai o ka makua nana keia bebe, i ka nui o kona lilo i ke kauka haole; aole nae he loaa iki o ka maha, a he nui aku na hooia e pili ana i ke ola, aka, aole e hiki ia’u ke helu papa aku ia mea.

   He oluolu ka auhau, a he waipahe na kukai kamailio ana me na makamaka.

Owau iho no me ka oiaio.

DR. LEONG KENG SONG.

(DR. AKINA.)

Huina S. Kamita & Hotele H. Oahu.

                                                             July 27, 1891.

July 28 th 1891                                              3ts-d.

-------------------------------

Kauka Yong Kam Pung.

(APANA.)

--------------

Helu 58, Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!

----------------------------

Ua hiki ke haola ia keia a me kela an@ ma’i, mai ko ua kane, wahine a me na keiki hiki.  O na ma’i ha-uo ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maakahi.  A o na ma’i e pili ana i ka maka paa pa ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei, eia @@ @@@ ia nei, me ke ohiolu pa o kalu ao@@@.  Ka p@@ pilikia hanau keiki a hele pui paha o ke koko, a paa a lohi paha ka ka@@@u ana, paa paha o ka walu, e hele nui mai i o’u ne@.

-----------------------

   E. KIPA mai e ka one i h@olualua ia me na @aawina pilih@@a a ka @@@ a na’o oakou e hooluolu aku.

                         KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu Iune 2, 1891.                                          A@@@@@@2