Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 252, 5 August 1891 — Page 2

Page PDF (1.20 MB)

This text was transcribed by:  Cheryl Bain
This work is dedicated to:  Bain Ohana

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

MA KE KAUOHA.

 

HOOLAHA OIHANA WAI.

 

            Honolulu, June 22, 1891.

            I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXVII o na Kanawai o 1880.

            O na mea a pau e lawe nei i ke kuleana wai a e hookaa nei paha i ka uku wai, ke hoomaopopo ia aku nei, o na uku @ no ka manawa e pau ana @ Dekemaba 31, 1891, @a hiki a ua kupono e hookaa ia ma ke Keena o ka Oihana Wai, ma ka la 1 o Iulai, 1891.

            O na auhau wai a pau e waiho uku ole ana ke umikumamalima la mahope iho o ia wa, e paku’i ia aku ana no he umi pa haneri keneta.

            O ka poe a pau e hookaa mai ana i ko @akou auhau wai e hoike pu mai i ko lakou likiki hope i uku ai.

            Ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa, e uku ia na aunau.

            JOHN C. WHITE.

            Luna Hooponopono Oihana Wai 223-24ts.

 

 

NA AINA KAHUA HALE AUPUNI MA MAUNA TANTALUS.

 

                        Ua ana ia a ua makaukau he kanaono mau kahua hale i keia mau la koke iho nei, a ua makaukau no ke kuai.

            E lawe ia no na palapala nonoi no keia mau apana aina kahua hale ma ke Keena Aina o ka Oihana Kalaiaina.

            Penei ka waiho ana o keia mau wahi: He 26 apana ma ka mooaina i ike ia ke kualapa mua, a he 34 apana ma ka moo aina i oleloia ke kualapa o Tantalus ma ka Hema a me ka Hikina o Mauna Tantalus.

            Ua like ole ka nunui o keia mau apana mai ka hookahi-hapa eka a ka 11½  eka, a ma ke kiekie, mai ka 500 a ka 1600 kapuai.

            He alo ko keia mau apana aina ma ke alanui hou i hanaia iho nei, a ke alanui e hooakea ia aku ana a kupono no ke alanui kaa.  Ka nani o ka nana ana aku o ka aina ma keia wahi, i huipuia me ka oluolu huihui o ke ea, na kumu e hoolilo ai i keia mau apana aina he mau wahi kupono loa no ke kau wela, no ka hooula ana hoi i na hua ai, na mala pua , a pela aku.

            Ua kau moakaka pono ia ka helu ma kahi e ikera ma ke alanui hele, a me na hoailona kihi o na lihi paleua o ka aina.

            E haawi ia no ke kii o keia mau apana aina pakahi i ka mea e makemake aua e nana @ ua mau aina la, ma ka ninau ana me ke Keena Kalaiaina, kahi e loaa ai na wehewehe piha ana no na kumu kuai hookumu ma ke kudala, na olelo e ae, a pela aku e loaa ai.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 7, 1891.           6ts-d.

 

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI A PAU E WAIHO LA MALUNA O NA AINA PA HOME, A MAWAENA O NA AINA O KALOKO, HALEOHIU A ME KAUPULEHU, N. KONA, HAWAII.

 

            Ma ka Poakelu, Augate 12, 1891, ma ka hora 12 awakea, e kuai kudala ia ai, na hoolimalima o na aina aupuni a pau maluna aku o na aina Pa Home a mawaena o na aina o Kaloko, Haleohiu a me Kaupulehu nona na eka 1160, oi ak@ @ @ mai paha, Kona Akau, Hawaii.

            NA KUMU:  No 15 makahiki, he $60 ke koho mua no ka makahiki, e uku ia mamua ma ka hapa makahiki.

            Ua kuai ia na hoolimalima o keia mau aina me ke kuleana, ua hiki no i ke aupuni i kekahi wa iloko o ka manawa o ka hoolimalima, ke komo, ke lawe nona a ke hoolilo aku a pau a i kekahi mahele paha o ua aina la, no na mea e pili ana i na pa Aina Home me ka hookuu ana o ke aupuni i na hoemi kupono mai ka uku hoolimalima.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 11, ’91.           236 4t-d.

 

 

HOOLAHA I KA POE HOOKAA AUHAU.

 

            Ua hookaa ia o L. Jas. Aylett i keia @a i hope Luna Helu no ka Apana o Koo lau-loa, Mokupuni o Oahu, ma kahi o W. C. Lance, i haalele mai.

            C. A. BROWN,

            Luna Helu, Mahele 1, Mok. Oahu

Apunoia –

            SAMUEL PARKER,

            Kuhina Waiwai.

Honolulu , H. I. Iulai 28, 1891.           3ts.

 

 

            Ua hookoh@ ia i keia la o JOHN L. KANAKAOLUNA i Luna Haawi Palapala Mare, no ka apana o Hamakua mokupuni o Hawaii.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 28, ’91.           2@

 

 

Ua hookohu ia i keia ‘a o JOHN NAHINU i Luna Haawi Palapala Mare no ka apana o Kona Hema, Hawaii.

C. N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 28, ’91.           247-3t.

 

 

            Ua hookohuia o George P. Kamauoha Esq., i keia la Agena e lawe i na Hooiaio i na Olelo A@like Hana no ka Apana o Kohala Akau, mokupuni o Hawaii.

            C. N. SPENCER.      

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, July 30, ’91.            249-3ts

 

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

 

Lunahooponopono a me Puuku.

 

 

POAKOLU, AUGATE 5, 1891.

 

 

HAIOLELO O KA LA HOIHOI EA.

 

            E. MR. PERESIDENA;

            Na Lede a me na Keonimana.  @ Mamuli o ka Olelo Hooholo a ka Aha Hui “Na Keiki Oiwi o Hawaii” ua hooili ia mai maluna o’u ka hanohano o ka lilo ana i haiolelo no na mea e pili ana i keia la ano nui iloko o ko kakou aina.

            A oia hoi ka’u e olelo ae nai, aohe kanaka i hanau ia e ka wahine i nele oia i ke aloha i kona aina i hanau ai.  I ka oili ana mai o ka makahiki 1843, a mohala ae ia kona mau kukuna maluna o na Kaiaulu o Hawaii nei mai ka puku ana a ka la i Ha’eha’e, a ka welona a ka la i ka ilikai o Lehua, ua loaa mai la oia ma ke ano he Aupuni ku kohana e noho mehameha ana iwae na o ka ili laumania o ka Moana Pakipika a e ku kohana ana hoi mai na Aupuni e ae o ka honua nei, a o ke kukai olelo ana me lakou ia manawa, he maopopo ole, a he kawa hoi ke kali ana, oiai aole i hoea mai na mokuahi i ka Pakipika nei, aole no hoi na alanui Kaamanu ma Amerika Huipuia.

            A iloko oia mau la, ua wili ia ae a mahuah@a ka uwiki o ka Ipukukui Malamalama o ka Naauao, a e hooponoponoia ana ka aina me na Kanawai Aupuni.

            Ua ulu ae la he mau hoopaapaa mawaena o ke Kanikela Pelekane.  a ua hana iho la i na palapala hoopii me na kumu lehulehu, a ua koi aku la ia Lo Keoki, @e Kapena no kekahi moku kaua Beritania, he kaukau Ahi Opio, e hele mai e ninaninau no keia kumu hoopii, a me na manao uilani o ke kanaka ui, ua koi mai la oia i ka Moi malalo o na kauoha; ina e hooko ole ia na koi; alaila, e ki poka pahu ia ke kulanakauhale, a e kukaia ia ke kaua.

            Ua hikilele, a ua piha kaha@a ia ka Moi a me Kona Aha Kuka, a me kona mau makaainaana haole no ka lapuwale a me ka pakaha o keia mau koi, ua koi aku o Kauka ko ka Moi Kuhina Nui i hoonoho ia ma kahi o Likeke i hoouna ia i na Aina E, no ka hooponopono i ko Hawaii kulana me Beritania, ua @akiki loa ka aoao kue, me ka makemake e hoohui ia Hawaii nei @ e Beritania.  A@loko o na manao kupilikii o ka Moi me ka hiki ole ke pale ae, ina pilikia a me ke kahe ana o ke koko, ua hooholo iho la ma o ke ao ana mai a kona Aha Kuka e ae aku.

            A ua hoopuka mai la i kana @elo kuahaua.  E kahea ana i na hai pu@e mai Hawaii a Ka@ai, e pelu na kuli ilalo a e noi aku i ka Mea Mana Loa i hoihoi ia mai ai ke Ea o ka Aina, @ ma keia manawa @a law@kaokoa ae la o Lo Keoki i keia @e Aina, huki@ih@ la i na @ae @

            A o ia makana hiwahiwa i loaa ma@ i ke Komite ma ke alahele maemae oi kelakela, a i waiho ia aku i ka Ahaolelo o 1890, e na makua aloha ala o ka lahui, no ka hooko ana a me ka hoo@aio lo@ ana i ka makemake o ka lahui.

            Ua kapae ia ae e ka hapanui o na hoa o ua Ahaolelo ala, mamuli o ko lakou mau manao a noonoo lalau.  A pela lakou e lilo ai i mau enemi no ka lahui no ka manawa e nee mua nei.

            A oiai, ke kokoke mai nei ua la 14 nei o Augate, o keia 1891, he mea pono i ko’u manao e ala ae na hoa Komite o kela a me keia apan@ a puni ka Paeaina, e hui ae me ka maluhia, a e malama a hoomanao hoi ma ia la me ka lawe ana ae i ka moolelo o na hana i lawelawe ia a i hooko ia hoi a hiki i ka loaa ana mai o ka pane alii a pela aku.

            A ua hiki no hoi ke paipai aku kekahi i kekahi no ka hooikaika ana a hoomahuahua ae hoi i ke aloha Aina, Alii a Lahui hoi iloko o kakou a pau, a na ka Mea Mana Loa e alakai ia kakou a pau ma ke alanui pololei a me ka oiaio.

            Kekahi Hoa Komite.

Hilo , Iulai 22, 1891.

 

 

NU HOU KULOKO.

 

            I na Luna Lawe Pepa o KA LEO O KA LAHUI, ke ha’i ia’ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei, o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.

            Ma ke kauoha.

 

 

            He leo kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka LEO a me ka OIAIO, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe.  E hoolohe i keia leo, o i mai auanei no hoike mua ole ia aku ka hewa.

            Ma ke kauoha.

 

 

            Ua olelo ia i ke ahiahi Poaono ua nalowale he $3000 o ka oihana o ka na aina e.

            Ua halawai ka Hui Kiki Raifela a na lahui, i ke ahiahi nei, ke pii mau nei keia poe.

            Ua Hoao kekahi pupule o Kalaepohaku e holomalu, aka, ua loaa e aku nae mamua o ka nalowale loa ana.

            Ua aneane e pau pono ke alanui e pii la i kahi e hoolala ia nei no na pa hale e ke aupuni, ma ke kua aku o Puowaina.

            Ua make ma la inehinei o Miss Martha Swinton, kakuhine hoi e komakou hoaloha Mr. Hale Pinao, i ke 52 o kona mau makahiki ma keia ola ana.  Aloha wale oia.

            Ma ka huakai kaapuni a ka Moiwahine ia Oahu nei, i ke kakahiaka o nehinei, hookahi hoahele i haule i ka hope moku, i ka lohi no, @a he eleu aohe e haule i @uliwaa.

            Ua hoihoi ia aku o Kauanui, kekahi keiki hana o ka Uniona Hale Hana Hao, ma ka Halemai Moiwahine, no ka ulia iwi haki.  Ua @sule ia kona wawae i ka apana hao a hiki iho maluna o ka puupuu wawae, iaia e hapa ana me kekahi @ @ i kokahi h@ koikoi.

            E hula ana o M@, @, Charleek, a me Cummins, imua @ ka Moiwahine ma na hana l@leama Waimanalo inehinei.  Nui na hana hoonanea o keia wa.

            Ma ka mokumahu Mariposa, e ku mai ana ma keia mua aku mai Auseteralia mai, e hiki mai ai ka wahine keaka kaulana Miss Sarah Bernhardt.

            Ua hoouna ia aku kekahi waa e hoolana ae i ka waapa R@m i piholo ai mawaho ae o Kalihi.  I ka hiki ana aku o ka poe hana ua okaoka ua waa la.  No ka inoa aku la ka hewa.

            Aole i kau aku na keiki alii Kawananakoa a me Kalanianaole maluua o ka mokuahi Kamaki, o ka Moiwahine wale n@, kona mau ukali a me na keiki o ka ipu makani a Laamoamoa a me Prof. Berger, a o na keiki alii, maluna laua o ke kaa pi’o, a me kekahi poe e ae.  a ma ka ihu lio aku hoea i Waimanalo.

 

 

KUAI KUDALA.

Poaha, Augate13, 1891, hora 12 awakea.

            Elua Pahale Iliwai ma Alanui G@arrg, he 50x130.  He wai a ua pa ia.

            Elua Pahale Iliwai ma Alanui Magazine, 50x200 Paia.

            1/4 dala kuike, ke koena no 1, 2 3 maka @ ki ma ka ukup@nee 7 keneta pahaneri.

            Ha’e a me Pa ma Alanui Green, e kokoke la i ke kihi o Alanui Kapiolani.  Hookahi hapakoku uku kui@e.  Koena no 1 2 a me 3 makahiki, 7 keneta pa haneri ukupanee.

            He hiki ke ike maikai ia ka moana mai keia mau pa aku.

            He wa maikai loa keia e loaa ai na kuai makepono loa -         E ninan ia.

            J. F.MORGAN,

            H. M. DOW.

 

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na mea a pau owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke ho ke nei penei:  O ka waiwai paa o Hulupii (k) a me ka waiwai e Puamana @) i ma ke no Honokua S. Kona Hawaii.  Nolai la o kela mau apana aina ua lilo loa la’u me ka’u dala ponoi ma o ka’u kuai ana aku i ke l@ikaka@ahine ponoi a Hulu pii (k) a me Puamana (k) i make a o ka inoa o ua kaikamahine la a na mea i hoi ke ia ae la maluna o Pahupu (w) no Kea nae Koolau M@ni a o keia Pah@pu (w) ua kuai a hoolilo loa mai oia ia’u i kela mau apana aina i hoike ia ma ka inoa o kona mau makuakane a ua hoopili pu mai i kona sila i na dala he $30 a’u i haa wi a hoopili pu aku i kona H@a i ka la 7 o Mei A. D. 1891 ma Keanae; a o keia mau apana aina i lilo mai nei ia’u me ka’u dala.  Na’u ponoi e uku nei ka a@ hau kuke i na makahiki he 21 i h@la a ma na ano a pau ua lilo ka ia’u a owau no ka ona malona oia mau waiwai paa.

            Kou Oiaio;

            J. W. P. MILIKAA.

            Honokua S. Kona Hawaii.      251-4tsd

 

 

$5.00 MAKANA.

 

            E IKE AUANEI NA KANAKA a pau, owau o Honolulu (k) e noho nei ma Kamoiliili, Honolulu, Oahu, ua nalowale kuu Lio loki@ wahine, lae keokeo, hookahi wawae keokeo mahope; me ka noho-pani-olo, kaulawaha, puuuku ili, a he kuka eleele mahope o ka @ho.  O ka mea e loaa ai, e hoihoi mai ia’u, ma ko’u wahinoho ma Ka@iliili, a e loaa no ka @ku makana e like m@ ia e kau ae la ma@ena.  Owau iho no.     MR. HONOLULU.

            Aug. 4, 1891.  251      1w-d.

 

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Owau o ka mea nona na aina o Makailio, Kamakulalaukalo, Kaluaopalena, ke papa akea aku nei i na mea a pau aole e hele wale malana o ka aina, a aole @oi e kuai i na loi ai @ a me loi opiopio, me ka hele mua ole mai ekuka pu me a’u.  O ka poe a pau e kue ana i keia olelo maluna no o lakou ko lakou poho.            MELE A@I RO@

Aug. 4, 1891.