Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 252, 5 August 1891 — Page 3

Page PDF (1.13 MB)

This text was transcribed by:  Toni Lynne Kaefferlein
This work is dedicated to:  Anja Leimomi Kaefferlein

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Ka Hon. R. W. Wilikoki

 

 Ma ke ku ana mai o ka mokumahu "Zealandia" i nehinei, ua hiki mai la ko kakou makamaka me kona kaikoeke.  Piha na hoaloha a ma na makaainana e ike ia laua.  He ola ia, o ka ka lahui makana iho la no ia.

 

NA PAUAHI O NEHINEI.

 

 He 25 minute i koe kani ae ka hora 7 o ke kakahiaka o nehinei, aia hoi kani-ke ana ka pele pauahi hoolele hauli o ke towela o Keoki me Keaka; i ka hiki ana aku o na kinai ahi, ua ike ia aku la he puu nanahu ka mea e punohu ia mai ana e ka uwahi.  Ua eleu ae na keiki kinai ahi o ke kaawai ili Helu 2; aohe i u ia iho, "pio ka oe ahi, pau ka oe hana."  Ilaila no ke kaawi mahu Helu 4, aole nae i hoohana ia kona mau enegini.  A ma ka olelo ia, he ahi kolohe maoli ia no.  A peia no hoi i ka nana aku.  Aole i kana mai o ua mea he hoohono aila mahu; me he ala, he mau kini okoa no ka mea i ninini ia malaila.

 

 I ka 25 minute i koe kani ae ka hora 12 o ka la inehinei, ua hoopuoho hou ia ae la ka nui lehulehu o ke kapitala alii nei, i ke kani ku'ilua o ka leo anoano o ka pele pauahi, e kukala leo nui ana, aia he hale ke amu ia la e ke alelo ana ole o ke ahi.  He mau sekona helu wale no mahope iho, ua maopopo ae la i ka lehulehu kahi a keia kupu ine e hoohaunaele ala; aia ma kahi o Mr. Coney, kihi o na alanui Rikeke, Hotele, a me Palace Walk.  Mamua nae o ka hiki ana i ke ahi ke hoolapa loa aku, ua loaa e mai la i na lima lauahi o ka poe kokua, a pio iho la, me ka hoohana ole ia o na kaawai.  Aka, ilaila no nae lakou me ko lakou makaukau no ka hoohana aku.  Ua olelo ia, aa kekahi mau keiki liilii ke ahi, oiai, malalo o ka hale kahi i paani ai, a i ike ia i ka holo ana aku o kekahi keiki, me ke kuhea ana, "he ahi aia malalo o ka hale."

 

HE MEA HOU KEIA, WAHI A NA MAKAI KUHUINA.

 

 Ma ka la 3 iho nei o keia mahina, ua kauoha ia mai la na makai a pau loa e hoihoi aku i ko lakou mau komisina, aole e koe kekahi makai, oia na komisina mai kahiko loa mai a hiki i keia wa.

 Ke ninau nei kekahi poe makai, pehea la keia o ohiia nei elima dala o ka uku mahina o na makai? Nawai la keia hana?  Na ke Kuhina paha e hai mai.

 He nui ka pilikia i na makai i ka uuku loa o kahi uku mahina, lawe ka papale, lawe ka lole, lawe hoi ka imi hoopilikia a na kapena makai haole dala nui o ka mahina: ma ka haneri dala o ka mahina o o na kapena makai haole, na kapena makai kanaka hoi, emi loa kahi uku mahina, $70, $60, $45.

 Pehea la e ka lahui nana ke dala, ua hana ia anei ke dala a ka lahui me ke kaulike, ka hoonui ia o ke dala i na haole like me ke kii ka noho wale no i ka Halewai, e paipai-o i na noho a pau ka manawa, hene iki iho ia ka aka a hoi aku la.  A ooe e ke kapena makai kanaka, iloko oe o ke okooko o na pilikia a me ka hana, he uuku nae ka aiea loaa mai.  I ka ohi ana mai o kahi dala, a hoi aku a kauhale me ka wahine, lawe kahi pahu ai a ka pake, ke kope a me ke ki, ka na, ua pau loa kahi uku mahina a noho wale aku no.

 O na makai hou ua loaa ka papale aole nae he paa lole, ua kohu anei neia hana a na kapena makai haole.

 Ua lohe ia, e uku ole ia aku ana na kapena makai, ua pau ka haawina dala a ka Ahaolelo i hookaawale ai, i na makai kanaka anei aole i na haole noho wale iho no, a i kamalii awe wale kekahi, e helu wawae moa ala i ke keena o Kalakaua Hale.

 E ka lahui e, e nana ia mai ke kupono o ke dala a me ke kanaka e hana ana a me kahi e hooliloia nei o ke dala.

  NA PELE EIWA

Honolulu, Augate 5, 1891.

 

KA HOME O KA EHAEHA.

 

Kumaka ka ike ia Puuhale

O ka pa hoomalu o ke aupuni

Eia makou ke noho nei

Malalo o ka mana o ka Papa Ola

E ola makou a pau loa

Me na hoa hoi o ka noho ana

Hu mai ke aloha no ka ohana

I ka alo i ka ua me ka makani

Hookahi anana ke kowa ia

Noho mai oukou mawaho mai

Noho aku makou maloko nei

Naau luuluu me ke kaumaha

O ka iho makawalu a ka waimaka

E loloku i ka walelau lihilihi

Ui aku ui mai ui na hoa

Pehea kakou e pono ai

Hooholo ia aku i na kokua

E imi i pono no makou

Hookahi a makou leo hoolohe

O ka leo nahenahe o ka luna nui

Hoolono o ka leo o ka ulili

I ke kani hone i ka ano ahiahi

A ka hora eiwa pau ka palena

Noho aku o ka rumi eha ka manao

A iluna a ilale kahi manao

Hakukai lua nei i ka puuwai

He ui a he ninau i na hoa

O Kilauea ae naha keia

Kau aku ka manao no ka Papa Ola

O ka lohe mai hoi i na mea hou

Hookahi no leo i pa-e mai

A he lono kaumaha no ka ohana

Haina ia mai ana ka puana

E ola makou a pau loa.

  Miss KAIWAOKALANI IKUA.

Kalihi, July 14, 1891.

 

OLELO HOOLAHA.

 

 E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio wahine kikokiko keokeo, hao kuni. H@ma ka uha hope hema.  Lio kane ulaula lokia elua wawae hope keokeo, lae-kee, eha wawae paa i kamaa hao, haokuni, K, hema hope,hao-kuni. A k, hapala K. uha hope, akau.  Lio kane keokeo kikokiko, hao YI, akau Lio kane keokeo, ahinahina ka wawae a pau, hao JM, akau.  O ka mea, a mau mea nona keia poe lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 12, e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 15 o Augate, 1891, ma ke awakea Poaono, hora 12.   DAVID KAOAO,

Aug. 4, 3ts-d*  Luna Pa Aupuni.

 

I ka Poe Lawe Nupepa.

 

 Ke poloai aku aku nei makou i ka poe heluhelu e lawe nei i ko kakou nupepa, e makaala mai i ka hookaa ana i ka uku o ka Nupepa ma ka hebedoma, a e malama i na palapala hookaa mai na luna aku nona na inoa i hoike ia ma ke poo o keia Nupepa.  No ke paewaewa o ka hookaa ia ana o ke dala, a me ka hoohiki loa ana mai i ke keena nei, ua hooholo mako@ ma ka hebedoma ka hookaa, i mama ai ka hookaa ana a ka mea e lawe ana, a i maopopo mau ai ia makou, i kela a me keia hebedoma, ka poe i hookaa mai a me ka poe i hookaa ole mai, a ina ua hookaa me ka loaa aku o ka Palapala hookaa, he mea hoi e maopopo ai, ke ala ae ka nele o ka mea heluhelu, ke okiia aku ka nupepa no ke kaa ole ma o na luna ae, alaiia, no na luna ka hewa, aole no ka mea heluhelu, a ina aole io maoli no na luna ka hewa, alaila, e kala ia makou no ke oki ana aku i ka poe hooka@ ole mai i ka lakoa nupepa.

   J. E. BUSH.

 

NAWAHI  ME  HUNTSMAN!

 

NA LOIO LAHUI!

 Ua makaukau maua e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e na pilikia kivila a hewa paha; a e kei a e hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanwwai, mamuli o na uku i aelike ia.  Aia no ko mana keena Lolo ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu.  Na hora hana mau, mai ka hora 9 am, a 3 pm., ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 m.

 O na hana a na aina, mahele aina a me ke kaha ana e na kii a me ua palapala aina a pau, ua waiho aku mana na ka Loea Ana Aina a Civila Enekinia kaulana K. W. WILIKOKI e lawelawe, a e hooko me ka eleu.

 No na mea i koe, e kipa mai no ma ko maua keena nei e kuka pu ai.  O maua no me ke aloha.

  J. NAWAHI me D. L. HUNTSMAN.

Honoiulu@, Iune 3, 1891.  208 - dtf.

 

Kauka Pake Akamai!

DR. LEONG KANG TONO.

MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA MA'I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA : HOLOMUA.

HE OLUOLU KA AUHAU.

 

  KEENA OIHANA:- Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.

HE PALAPALA HOOIA.

   Honolulu, April 29, 1891.

 Owau o Chu Sam Lau, no ke kulanakauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii@ Pae Aina.  Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akea, ua ike au a ua maopopo ia'u a ke haawi nei au i ko'u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong e noho n@  Alanui Hotele Honolulu, no ka mea na lapaau oia ia'u a ua oia au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai e ko'u ma'i he @pau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko.  Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma'i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola.  Ua loaa au i keia ma'i mai ko'u wa opio loa mai, a ua aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a keia ma'i i ko'u kino, aka, ma keia wa ua loaa ia'u ke ola maikai loa.  E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.

  Mei 12, 1891.  1m.-d-

 

He Mau Aina Kahua Hale, Halekuai a Mau Waiwai e ae.

 

 Ua loaa mai ke kauoha ia'u e kua i kudala akea aku mai ko'u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine,

 MA KA POAHA, AUGATE 13, HORA 12 AWAKEA.

I keia mau waiwai  malalo iho:

HALE a me AINA - ma ka aoao Komohana o Alanui Hotele a me Kekaulike, e pili la me ka waiwai o Mrs Mary Foster, a nona hoi ka ili o 1425 kuea kapuai, me ke alo, 83 kapuai ma Alanui Hotele a me 34 1/2 kapuai ma Alanui Kekaulike; a me kekahi apana aina e holo ana i hope mai ke alanui aku.  E hoolimalima ana ma ka mahina no §20.  Aole he hoolimalima maluna o ka aina.

 2. HE PA AINA - e kokoke ia ma ke Komohana o Alanui Alakea a me Moiwahine, he 3667, ka ili.  Ua hoolimalima ia i ka Hui Hana Hao Union, no 15 ma kahiki mai Maraki 1, 1891, me ke kulea na hoolimalima no 15 hou aku makahi ki, ma ka uku kaokoa o $150, o ka maka hiki i ukuia ma ka hapaha.  Na ka Hui Union e uka na lilo, auhau aupuni a me auhau wai.

 §. HE AINA ma PAUOA - e waiho la ma ke Alanui Pauoa, kokoke i kahi o Keo Pu, 137,100 eka, he kahua hale a me ke kahi mau aina lo'i ko keia aina.  He ku lana hoi e ike pono ia ai ke kulanakauhale a me ka moena.  Hoolimalimaia ia Tai Fook Co., (Yee Wo Chan, agena,) no $100 o ka makahiki, ma ka hapa ma kahiki e uku mua ai.  He 6 1/2 makahiki i koe o ka hoolimalima e paa mai ka ia 1 o Iulai, 1891.  Kala kuike ko na kuai ana a pau.

 E ike ia no na kii o na aina a e loaa no hoi na hoakaka ana ma ko'u Keena Kadala, ma Alanui Moiwahine.

  JAS. F. MORGAN.

 250- 9tsd.  Luna Kudala.

 

KUAI  HOOPAU  NUI.

 

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ke makou

HALEKUAI HOU

 Ma ke Alanui Papu,-(NA HALE BURUA.

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lele:

 NA LOLE NANI,

  NA LOLE I HUMUIA,

  KAPU A ME PAPALE

  PAHU LOLE, a pela aku

No na Uku Hooemi Loa Nae.

  Egan & Gunn.

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.   tf-d.

 

OLELO HOOLAHA

 

E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio hele hewa.  Hookahi lio kane ulaula kiko keokeo ma ka lae, hao kuni 67 ma ka aoao akau o ka a i a aia ma ka uha hope ak@ Y hao kuni hou no ma ka uha hope hema me keia *. A he hookahi lio kane hulupala lae ke'a a o na kapuai apau he keokeo wale no a ua paa no na wawae i ke kapili ia i ke ka pili ia i ke kapuai-hao hao kuni T hema, o ka mea a mau nona keia mau lio e pono e kii koke mai o hala auanei na la he 15, pau ia'u i ke kudala ia i ke awakea Poaono o ka la 8 o Augate 1891 e hiki i ka hora 12 nae.

  David Kaoao.

 Luna Pa Aupuni.

July 27, 1891,   5 ts-d*

 

Hale Hana, Wai Momona

WAI-ANIANI

 

Sam.had@ me John Grace@ na Ona.

 

Ka poe wale no na lakou e hana nei

NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA

oia hoi ka

  SASEPARILA   -A ME KA - WAI-HAO.

 

NA WAI MOMONA AWAPUHI, SASEPARELA, LEMI, WAI PIPII, SODAMAOLI, SIDA, KAMEPENA, ke.

 

Mutual 330 - TELEPONA - Bell 298

 

  E hooia ia ana ka maemae o na wai a pau.  E hokoia no na kauoha a pau loa mai na Mokupuni mai a me ko ke kulanakauhale nei.   281 1vd

 

Aila Kuai.

@

E LOAA NO MA KAHI O

J. F. COLBURN.

(KEONI KOLO@)

Ma ke Kihi o na @ia nui

Nuuanu  -A ME - Moi.

 

 E loaa no no ke kumukuai haahaa loa o $2.50 o ka paha.  Hele mai hookahi, hele mai eloa, hele mai no a pau ioa.

 Ko oakoa hoaloha.

  J.F.COLBURN.

 Honolulu, Iulai 8, 1891.  2@i.

 

HE KAUKA PAKE AKAMAI, A HE LOEA MA KA LAPAAU.

 

E ka nupepa KA LEO O KA LAHUI.

   Aloha Oe :-

 E ae mai oe, e lawe hele aku i keia manao mai Hawaii a Kauai, ka poe e noho ana i ka ehaeha e kela o keia ano mai.

 

 Oiai ua makaukau au, e lapaau me ka pauaho ole, i ke kanaka i loaa i na ane mai a pau loa.  He nui ka poe i hele mai imua o'u, ua hana au ia lakou a ua loaa ke ola.

 

 Ua makaukau mau au i na manawa a pau loa, no oukou e na kanaka Hawaii, a me na lahui e ae; e hele mai i ike maka, he ole ka lohe pepeiao.

 

 O kekahi kumu nana e hooia mai; oia hoi keia:  Ua lawe mai o A. M. Kahulanui opio i kana bebe imua o'u; ua loohia i ka ma'i, ua loaa ia oia mai kona hanau ana mai, 1 makahiki 4 malama, i ka ma'i ua nana au iaia, a ua haawi aku au i ka laau, a me ia laau oia i inu ai a hiki i ka loaa ana o kona maha, a ke noho nei ia bebe me ke ola maikai; me ka hooia mai o ka makua nana keia bebe, i ka nui o kona lilo i ke kauka haole; aole nae he loaa iki o ka maha, a he nui aku na hoeia e pili ana i ke ola, aka, aole e hiki ia'u ke helu papa aku ia mea.

 He oluolu ka auhau, a he waipahe na kukai kamailio ana me na makamaka.

   Owau iho no me ka oiaio.

 DR. LEONG KENG SONG.

 [Dr. Akina.]

Huina S. Kamita & Hotele H. Oahu.

    July 27 1891.

July 28th 1891   3ts-d.*

 

Kauka Yong Kam Pung.

(APANA.)

Helu 53, Alanui Maunakea

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pua!

 

 Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii.  O na ma'i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma'i e pili ana i ka maka pau pa ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kahi auhau.  Ka poe pilikia hanau keiki a hele nui paha o ke koko, a paa a lohi paha ka hanau ana, paa paha o ka waiu, e hele nui mai i o'a nei.

 

  E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na naawina pilihua a ka ma'i, a na'u oukou e hooluolu aku.

  KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu Iune 2, 1891.  @-33m*