Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 258, 13 August 1891 — "HAWAII NO NA HAWAII." [ARTICLE]

"HAWAII NO NA HAWAII."

LV o!c ;o ki.ia e heola'na ia niin, «-• e hoopuka in .ana i n)ea' e apuai u mai ni na makaoinana. Un hoopuka kekahi im>c n.-e ka mauao io iS!no!i lio ka pono o kii aoao a lakoi. i lili ai, a ua lioopuka hoi kekalii poe me ka inan&o liookainani. i n.ea (• buli inai ai ka 'ahni Hawaii a maliu aku ia lakou. Kehoo laha ii'iiui nei u:akou i-keia, no ko makou hoohalahala i ka niahele ■ ka.pakalii ia o na haawiiui a lue im pono o ka aina, a īr.e ka hoinoino a kupono ole ia o ka iahui; Ka maina ia o kapoe waiwai —.'>a ii)isionari a me na iiaole mahiko. ! Ina nae ka llawaii e hoouiaka <• ( kamai lin ::o kona mn u \>opo a me | kona luau kuieana, alaiia, ua 1 iloi iho !a ia he inea manpoino 3oa no na nuj;f'i a haole e hookele ia nei no kii pcr-o 0.-ka-poe. waiwai wali* no. O keia ko niakeu kunui e paio ai ina ka oleio liaoie, a e hoolīlo hou nei i ka aoao eha o ko kakou 11unepa Ka. Leo. Eia na oielo hoinoino ia oe e Hawaii nonoi ke hele n»4 imua o ka p'-e e ake ana e uiau koii noho niaikai a lanakila ana. ma na olelo i hiki ole i ka lahui ke. paio aku. Ūa kokua ia keia mau oielo e na leta | nialu a ku poe hookauiani, e hoopa-! "lainiHka ana iiuua o oukou; oia poe. j oia no ka inea ealakai nei' i ka Ia- j h;ji Ilawaii n.e na olelo e kuUi an# j iluna, i ka lani, me kekahi lima. a | me kekahi iima e elieil ana i kou | kulana i hai Je ae, a e poouao inau ! ana hoi i kou inau pono a nau, oiai ! ua pau mua kou mau aina. Ke hele nei keia mau olelo e like : ae la me ia, me ka hoopunipuni iuaka keleawe, e hookahuli ana i j ka oiaio—i inea oiaio ole, i kela a me K eia n;oku luwe leta. m iili 0 keia. mau olelo ua hooliloia ke kulana o ka poe e noho ana ma lfawaii nei, i mea hoowahawaha ia, a 1 ka wa e lohe pouo ai ko waho poe i ka oiaio, ua kahnha loa lakon. Pela aku nei ia Wilikoki i ninani-| ; iiau ia ai ma Kaleponi". j ; Nolaiip. ua hiki oie ia makou ke i nana niaka 1 ta hwpunipuni e hoi- | nomo ana i ka i»hui e hele koha ,j a | ti:a na nupepa i mea e hoino n e j hoowahiiwaha kuir,u ole i,r ai ka- | kou. No ia k"jnn ua hoomakn hou I makou e hoopuka i ka i>leio haole, I e paio ana, a e pale ana i na oi(.lo o | kela a me keia aiu» i inea e lohn ia | ai ka oiaio, o na mea a j.)au mai ka j noho «uua ana ināi o M3fStoTvaVi e ! alakai i Ke aupuni maialo o ka la- | kou kalai nna. a hiki i ka hoilihune» ! ia ana o na # 'liia me na kanaka lla j I waii; a ine ka lilo ana o nii Viea aj | pau i lilo ia lakou. m.ai k,a Hawaii i aku no \n ruai kinohi mai. ! Mh keia hana, he uiaio, ua iii.i ! ū);\km he punalua no lakon a no | ka [oe waiwai hoi, ia hoa naio.i ulil | j mai i keia \\a, i ka wa iiihune o ka i | ile ii'.ki niM'i i kekahi Ilawiiii ke n »ho m.i Enehioi, Aineri:;ii, I\;.ic»- ' da, a ma Anw-;er::Ha. a koi aku hi i ku-'eana n;amaa o ka u ;.o i ol ka aina, ma na oihana» a i ole he kuieana like !a ho\ V Aole loa. I ka :uuuawa o kekahi Ili wai: e hoo'11!km Mi h i.i'leho • hua I U':rk;o oia am>. . a puiuīk'.i ?wkv j

in oia :ne ka iīma 6oka. Al a. waiinei hoii iia lilo anei ka Uookiekie i ka nioa akahi «0 a pno mai iloko o kaaina; i ka mea e noho kiipa-ana lio kekain■.an-puni c— * o i keia ma.u hhna a pau eia ke kakeo | ia nei e na hana a ka Moiwalim?, a i e hookoia nel hoi e ka Aha Kuhina; j K alio iki o Keoiii Kaniaki ]a Ka muela Fa ka ma ia niia; uo Ua , ua hoonoiio ae oin he poe Hnvviui a ■j pau iiia kona Keena. 1 k<i ka mn< • jla I'alia noho ena ue. ua t!<vcpau ia j aku ia o (;. P. lauke:i. lio Ilawni;. a 'hoonoho ia Mku ma korm wa 1 j:. he i Aniei'ika. lie-iione K<snikeln. !: • oia'.o |he n.aaiu o a he Keonimann innikai J ola, aka, aole uae ia hi' kuiean-i, nona j e hooiilo ai i ka oihana a me ka mana oke ar.puni n>a kona llnia 'ia ha'i aku, a o ia mea. he knnwa iiuko o kona naau no kekahi au).uni e. | Aole wale hoi oia. peia iho la. na kokua, a heonuhonoho ana a keia kanaka, e nni ann ka W> ma na }>;- pa alanui I»e Hawaii oia. I'ela iho no ke Kuhiiia Wiihmna. a pela inai mvn Liki i ka l!au:ii ! ku, a haalele iua aku i ka weleiaiv io na oihana. , He oi loa aku Loi ka Moiwahine.

aia a lie punaliele ri he niea e l)oopili wale ana- malwpe o lc«V'ii.upiuii a u!(* ia j»u, niaila, hwi niai la kahi haawiua. e iiko iiic ka uuihelo i hanwi ia ni ia L'iui. o ke au kahiko, o ka i'o ia hai. o ka iwi ku ko kumaama. AKn. aola ho kuniu o koia. r. aolo no in-i ho kuleana ma ke kanaw.ii, a aole i)o h<»i he alakai n.a ka uioo- ! leki o na uuMini e aku o ke lao nei. Maanei ;i uia ktia wahi I hookalii wale ru> e ike ia nei, ke kii !ia a wae ia.mai i»a nialihini, ka | poe e noho ma ka oihana. a o ke (kaumi.ina hoi e V>oiltfc&ne ia, a e ! bomv;;hawaha ia, no kona makoj ninke i>le. *» .hMē e'I niakilo. a e nelo akū i ka Moi a i '.ka Aha Kuhina pijha. i v E nana ae kakou ike Kuhina V. r hiwai hou o ka Moiwahine i hookohu Aole wuleo ka Ilaj waii ku i lio"kaf> ia. aka. ua ike nu na Hawai? I noho a kuna a kaniaaina i keia nuvu hana hoonaukinki ia iakou. Ua weia lakon e noho nei; no ka mea, eia kekahi haoie i i kona noho ,ana ia Hnwaii nw, a ua piha he umikumaj'n»aiiina u.akahiki o kona noho ana

! ir>ii konv ainn lianau p lii-.a oJe iaia, me ke kin«-;;na t oie iiuko o ka nin<*», koe wale i\o ke ku'eona o ke ōiiio ana akn i ka !oaa o ola ai oia i kahi e mai ka lepo akn o Hawaii. 0 ke;a kiinpka iho la ka kii Moiwahine o Haunii i kauoha aku r,ci, a puē <iku nd jiaha e holo niai e w> ho knhina. He nv.iu liiinn kupaianaha keia, lie mau hana. nookieki*? e huiihia uial-ann. Co ♦» ai hou i ke kumu.e like rao ke ano im aunoakua, |ke nele iki ae no ka hoonunahele Janaakekahu. i No keia inau kumu, te haalele nei na Keiki jx>noL i naauao a nuikauKan Mia t»u ano a pnu o ke aupuni. a ke hoio nei uia na aina e i'hi ui-i »ia a i pono uo ko ]aki u nolio āna, ( Aka. aoie no ho kumu o kein ano hana, hookahi wale no o ka MoiwaMe ue l;u ua kuhikewa ke { I/ii, h* nuho ka noho na Moi. i uu'a hūopnnniiele. a i mea e lioō}vo J «n.īikai ai ia ha'i i kumu o kue mai |ai i kona ili ponoi. He me& kupa« naha no keia. oiai. oia inaoh no ka mea \ olelo 1 inakemake ole e lilo i mea makaikai na na haoie, a u;;uK'i x '\ !»e)e ia ;ie ki;:unuan)u \\ i• •»p;.k:. i l K:i pupuUa.

Aka. o kii loiua iho ]a ro pabe ia o kokiihi e; nka, he ioinu ku Ika ■ino a hoowalmwaha ena pp*mhe le- nm kahi inaln, a i hakalia no a loaa ke kaawale aku i na aiiui e, e heie ana ua maa ole3o ino ala me hc w/ii ]a oke iau ka awaawa, Oia iho la kona hopena. Aknhi niea i hew.i al a i iuhu ai o keia hoino a iioohaahaa ia o kakou auan. nuii ]ie kuainuamn ia o ke 'l.ii a kona kupa huahiie Joa-. O ■ka lua. o ka lahui no i ko lakou lokahi ole, oiai, ke hainama iui nei 'ne wahi kowa i kee a p;ju. i>a ka !siki ke oni f<e. i E lokahi kakou ma ka pono. iiiaemjje ka noho nna he iahui iiia ke ao nei.