Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 264, 24 August 1891 — Page 2

Page PDF (1.15 MB)

This text was transcribed by:  Kanani Medeiros
This work is dedicated to:  Awaiaulu

MA KE KAUOHA.

 

KA RULA NO NA KAA.

 

Mamuli o ka mana i ili m ai maluna o’u ma o kekahi kanawai e hooponopono ai i ka lawe ana o na Ohua a me na Ukana a me ka ae ana no ka hoolimalima o na Kaa, Kaahuilalua, Kaaukana, Kaakikane, a me na ano kaa e ae, ma ka Apana o Honolulu. Ke hana hou aku nei ma keia i na Rula Hou iho ma hope nei e pili ana i ke ku ana o na Kaa ohua, e heluhelu ia Rula 12 A., pene :

            12. A - O ke Kaa ohua laikini ia e kali ana ma kahi Hoolulu ma Honolulu o ke Alanui Kaamahu Oahu, e hoolaina ia lakou ma ka aoao Ewa o ka aoao hema aku o ke Alanui Moi, o kahi o Kipoho Manienie ia la, a ke alanui kapae makai a ma ia ala aku a ke alakapae ma ke kihi o ka Hale Hoolulu o ke Alakaamahu.

            A ma ka lihi makai o ke Kipoho Manienie Waena, e huli la ma Ewa.

            A ma ka lihi o ke Kipoho Manienie Akau Hema, mai ke Alanui Moi aku e huli la makai.

            C. N. Spencer.

            Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina,         262 - 3ts-d.

 

HOOLAHA OIHANA WAI.

 

            Honolulu, June 22, 1891.

            I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXVII o na Kanawai o 1886.

            O na mea a pau e lawe nei i ke kuleana wai a e hookaa nei paha i ka uku wai, ke hoomaopopo ia aku nei, o na uku @ no ka manawa e pau ana i Dekemaba 31, 1891, ua hiki a ua kupono e hookaa ia ma ke Keena o ka Oihana Wai, ma ka la 1 o Iulai, 1891.

            O na auhau wai a pau e waiho uku ole ana ke umikumamalima la mahope iho o ia wa, e paku’i ia aku ana no he umi pa haneri keneta.

            O ka poe a pau e hookaa mai ana i ko lakou auhau wai e hoike pu mai i ko lakou likiki kope i uku ai.

            Ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa, e uku ia na auhau.

            JOHN C. WHITE.

            Luna Hooponopono Oihana Wai

            223 - 24ts.

 

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O AINA AUPUNI E WAIHO LA MAWAENA O HUMUULA A ME WAIPUNALEI, HILO, HAWAII.

 

            Ma ka Poaha, Augate 6, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke komo’na alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai ka hoolimalima o na aina aupuni e waiho la mawaena o Humuula a me Waipunalei, Hilo, Hawaii, nona ka ili he 375 eka, oi aku a emi mai paha.

            Ka manawa - he umi makahiki.

            Ka uku koho mua - $100 no ka makahiki e uku mua ia i ka hapa makahiki.

 

            Ua ho @oe ia ka manawa o ke kuai ana a hiki i ka Poaha, Sepatemaba 10, 1891, ma ia hora no a ma ia wahi no.

            C. N. Spencer.

            Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Aug 6, 1891.           td

 

Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. George Rosa i hoa no ka Papa Alanui o ka Apana o Kona Akau, Mokupuni o Hawaii, ma kahi o James Cham@ers i haalele mai,

            Penei iho la ka Papa e ku nei:

            C. M. Leman,  Luna Hoomalu

            W. G. Walker,

            Geo. Ross.

            C. N. Spencer.

            Kuhina Kalaiaina,

Keena Kalaiaina, Aug, 1891.  td

 

KUAI HOOLIMALIMA O KA AINA AUPUNI O KAAPOKO, APANA O HILO HAWAII.

 

Ma ka Poakolu, Sepatemaba 6, 1891, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ana ka hoolimalima o kela apana aina aupuni o Kaapoko, e kokoke ana ma ke poo o ke alanui aupuni iloko o ka apana o Hilo, Hawaii.

A o kona ili he 106 eka, a oi a emi mai paha.

            Ka manawa hoolimalima i koe he 10 makahiki.

            Kumu koho mua he $300, a e uku mua ia ka hoolimalima i kela a me keia makahiki.

            C. N. Spencer.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Aug 8, 1891.           256-4td.

 

Kuai o Ka Hoolimalima o Na Aina Aupin o Mauuka a me Kaulanamauna, Iloko o ka Apana o Kau, Hawaii.

 

            Ma ka Poakolu, Separtmaba 28, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma kea lo iho o Aliiolani Hale, ua makaukau e hoolila ia aku ma ke kuai kudala akea ana, ka hoolimalima o na Aina Aupuni o Mauu-ka a me Kaulanamauna, iloko o ka apana o Kau, Hawaii, o ka nui o ko laua ili, he 15,000 eka oi, a emi mai paha.

            Ka Manawa hoolimalima 10 makahiki.

            Uku koho mua, $100. A ma ka hapa makahiki ka uku ana.

            C.N. Spencer

            Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Aug. 21 1891. 4t-d.

 

Ka Leo o Ka Lahui.

JNO. E. Bush.

Lunahooponopono a me Puuku,

 

POAKAHI AUGATE 24, 1891.

 

Ke Kulana Ma Europa.

 

            Ano, ma keia Manawa mai nei i lohe ia ai, eia na ouli kaua ke uhi paa hou iho la ma Europa. He weliweli ke kulana o na aupuni makamua o Europa e noho la i keia Manawa. Me he la, aia lakou maluna o kekahi luapele kahi i ku ai. Ua hele aie o kela a me keia aupuni a kiei ma kahi o ko lakou banekarupa, a mamuli no hoi o keia kulana, ke nee la no ka auhau maluna o na kanaka i lawe ole ia aku iloko o na pualikoa, a maluna hoi o ka poe waiwai. Aka, aole e hiki keia kulana ke hoomau ia aku, oiai, he palena ko kela me keia lahui o keia ao.

            Ua ulu ino mai hoi keia kulana hookuee o na lahui mamuli o na hana a kekahi o na aoao e aponioni nei e lilo ka mana ia lakou.

            Ua hele kaapuni iho nei ka Emepera opio o Geremania, e ike i na aupuni ana i manao ai he hoa e oluolu mai ana iaia. A he mea oiaio, ua kuikahi keia mau aupuni Auseturia, Italia a me Geremania.

Ua hoopaa mai hoi o Enelani me lakou, a eia ka Emepeera ke hoolauna aku la me ke alii o Suedena a me Norewai.

            Mamuli o keia mau hana o kekahi aoao, ua kuikahi hou iho la o Farani me Rusia, a eia o Rusia ke hoohana nei i ka mea e ikaika ai ko laua kulana me Farani. Eia o Rusia ke kalele nei ia Tureke, e kipaku aku oia i na koa Enelani mai Aigupita aku, no ka lili o Farani ia Enelani ma kona ae ia ana e ke alii Khedive o Aigupita.

            Hookahi no kumu o keia mau hana a na aupuni e hana nei, oia hoi ke ake kuko o ka naau o ke kanaka. No keia mai ke kumu o ua hewa a pau, na kuee a pau, me ua kaua a pau. Pela no keia apu’epu’e  mana a noho kuce o na aupuni o Europa me na lahui e ae. O ke aupuni oi nae ma keia ano e noho nei, oia no o Rusia.

            Me he la, ua paa keia mea i ke aupuni o Rusia mai ka wa mai o Petero ka Nui, malalo o kela palapala kauoha kaulana ana, e olelo ana, e hoomau aku kona mau hope a lilo mai o Konetinopela, hamama ka ipuka no Inia a no kea o holokoa.

            Ua hana mau o Rusia i keia hana, aole nae i ko. Ua kokua mau ia o Tureke e na aupuni e , eka, wahi a ke Akua, e kipaku ia aku ana o Tureke i kekahi manawa, a e nee aku oia a noho iho ma ka mauna hoano [Ierusalema], a aole he mea nana e kokua aku. Dan. 11:45.

 

He oiaio, eia o Rusia a me Farani ke koi nei ia Tureke e hana aku e like me ko laua makemake e kipaku aku ia ia Enelani mai Aigupita aku, eia hoi ke Khedive o Aigupita me Enelani. Ua hiki ole i na aupuni ke kokua aku ia Tureke i keia wa. Iloko nae o keia waiho hookahi o Tureke, heaha ka mea i lalau ole iho ai o Rusia a lawe ae? He hookahi no pane, aole i makaukau a i hiki mai ko ke Akua manawa. O keia hookahi wale no ke kumu e hooko ole nei o Rusia i kela olelo kauoha kupana-ha a Petero ka Nui i hana ai; ke kokoke aku nei nae.

 

He mau makahiki pokole wale no koe, oiai, he iwakalua ae nei na makahiki o keia hoolaia kaua ana o na aupuni ikaika o Europa. Aneane iloko o ekolu makahiki e ike ai kakou i keia mau hana a pau e hooko ia ana ke hoomaopo ia, ma na hiona o ka manawa.

 

 

Ke Noho Aupuni Nei o Iehova, o ka Pono a me Hoopono, O ia ke Kahua o Kona Noho Alii.

 

Halelu 97. ---- E na makaainana o ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani, e noho ana mai Hawaii o Keawenuiaumi, a Kauaiomanokalanipo, e alawa ae i ke poo e kau ae la maluna, a e wae pono iho i kona ano, a me ke kulana o ka Nohoalii ana o Iehova ke Akua, ka mea hoi nana i hana i ka Lani a me ka Honua, a me na mea a pau e piha ai.

 

He mea e, ke eehia o kela mau mapuna olelo i puka mai ka waha mai o ke Kaula a ke Akua.

 

O kona ano maoli, e ao mai ana oia i na mea a pau malalo iho o ka malamalama o ka La, e hoopono la kou ma ka lakou hana, oia auanei ke kahua e onipaa ai ka maluhia, mai o a o o ka aina.

 

E nana i ke aupuni o Enelani, e noho hoomalu ia ana e ka Moiwahine Vitoria, a Emepera wahine hoi o Inia, e noho hoomalu ana maluna o na miliona kanaka he nui.

 

Aole ona kahua e ae i loaa ai ia-ia ka mana, e hoomalu maluna o kela mau miliona kanaka he nui, aka, o ka mana wale no o Iehova ke Akua, oia hoi ka pono a me ka hoopono. Ke ku nei kela aupuni a hiki i keia la, aole ona mea nana e hoonioni iaia, a noia mana i loaa ai iaia, oia ke kumu i loaa ai ke ano o kela mau huaolelo kaulana, i kau maluna o ua aupuni la, oia hoi keia:

 

O ke Aupuni o Enelani, aole e ike ia ka napoo ana o ka la ma kona mau palena, he mea oiaia, ke-o mau la kela mau mapuna olelo iloko o ke kanaka Beritania a hiki i keia la.

 

Nolaila, e ka Lahui Hawaii oiaio, ka poe hoi i hanau ponoi ia iluna o ka lepo aloha ou e Hawaii ponoi. Ua hauoli kakou mai o a o o ka aina, oiai ko kakou Moiwahine i oi pono ae ai a noho iluna o ka Nohoalii, o Hawaii nei ana kahi o kona kaikunane i pauaho mai i keia ao; oiai nei, e noho ana iloko o ka luuluu a me ke kaumaha, no kona hanau mua, aka, e like me kekahi kuaui nui i mao ae i ka wa pokole, pela no ko kakou Moiwahine.

 

Oiai oia i lohe ai i kekahi olelo hoohana, mai ka waha mai, o na kahuna hai-ao, oia hoi ko Iehova kahua hooponopono aupuni.

 

            Oia no kona wa i apo mai mai, a i mai, o ko’u kahua hooponopono aupuni ia ma keia mua aku.  He mea oiaio, i ka wa i pa-e ae ai kona leo alii ma na paia o kona Hale Alii, ua apo like aku na mea a pau ia leo alii, a lilo hoi ia i mea nui, mai ka poe e ku ana ma na awai, e hoike ana i ka olelo a ke Akua, a hiki i ke keiki e ai ana i ka waiu o kona makuahine.

            O ka makia o ko kakou Moiwahine, oia ka pono a me ka hoopono, auwe, nani ka maemae o ke koho ana o ka kakou Moiwahine o kona makia ia, a oia no hoi ka wa i ike ia aku ai na kumu hai-ao, e haiolelo ana ma na anaina haipule, a me na anaina halawai, a e kaulona ana hoi ka lakou pule imua o ka Haku Mana Loa, no ko kakou Moiwahine a me ka lahui, a me ke aupuni.

            Ua ku kela makia pela no 5 malama wale no, a i ka 6 o na malama ua lohea hou ae la ka leo o ko kakou Moiwahine, ua hoole oia.

            Noia hoole ana ona, ua hoolaha akea ia ma ka “Hawaii Holomua,” a oia ka makou i minamina ai, oiai ke hele nei i ka loa a me ka laula o ka aina, keia leo hoole o ka Moiwahine, a ua lilo ia i mea no makou e ehaeha ai.

            Nolaila, e na haipule oiaio, he mea e ka eehia o na olelo a Iehova ke Akua, e i mai la ia kaou e noopono.

            No makou iho, ma ka aoao o ke lahui Hawaii, aole o le hoole ana o ko kakou Moiwahine, he mea ia e hiolo ai ka nani o Iehova ke Akua, a me kana hooponopono ana aole, aole loa, aka o kakou no ke nalo ana, he oia mau no oia.

            Na ke Akua e kokua mai ia kakou, oia hoi ka Moi e noho Moi ana maluna o na Moi a pau ma ka honua nei.

 

HE MAU ANOAI NO KA PANALAAU

Mr. Lunahooponopono,

            Aloha oe:-

            Ma kou ano he wahaolelo wiwo ole, ma ka aoao o ka lahui aloha,

ka mea nana e anai ia nei e ka ma’i luku weliweli he lepera, ke noi ia nei kou oluolu e hoike ae i keia mau anoai.

            Ma ke kakahiaka o ka Poaono, Augate 15, i ku mai ai o Lehua, a maluna mai ona he 15 ma’i; o Mr. David Dayton, Peresidena o ka Papa Ola pu kekahi ma ia huakai hookahi.

            Nui ke ohohia ia o ka Wm. H. Tel@ hoomalu ana i ke Panalaau nei, he oluolu, he waipahe, a he puuwai hamama; he makua malama pono i kana poe keiki.

            Aohe Kauka o ke Panalaau, ua lohe au, ua holo aku no Honolulu no ka imi ana i kona ola kino kupono, a ke noho Kauka ole nei ka Panalaau, aka, e hoike aku au maanei, e like me ko’u lohe i na makamaka Samuel Ka@hakau a me Rev. J. P. Haui, ke kau nui nei na ma’i lepera maluna o na lapaau noeau ana a Kauka Luka a me Kau ka Goto, ke kaena nui nei na poe i lawelawe lapaau ia o keia mau Kauka, ina e lawelawe lapaau hou ana laua, alaila, ua palekana loa lakou.

            Nolaila, ke kau aku nei ko lakou mau maka maluna o ka Papa Ola no ka hoihoi hou ia o keia mau Kauka, a he hoola hoi no ka poe i loohia i keia ma’i; ma ke ano @ lapaau @, oiai ua koho lakou e haalele loa ana ka lepera ma i ae @ ia o Kauka Luka a me Kauka Koko e lapaau.

            Nui no na halawai o na hoomalike ole o ke Panalaau nei, he maluhia a he maikai pu hoi.

            He mau la papaala loa keia o ke Panalaau nei; a he makani ka hapa nui i keia mau ia.

            Me keia mau anoi, ke waiho aku nei au i kuu lulu lima aloha me ka Lunahooponopono, a ia ko’u welina me na keiki ulele hua metala.

            Me ka mahalo.

            William Kalikokalani.

Kalaupapa, Augate 19, 1891.

 

            E hooia ia ana ka maemae o na wai a pau.  E hookoia no na kauoha a pau loa mai na Mokupuni mai a me ko ke kulanakauhale nei.              231 1yd

 

HE ANAIANA HOOMANA MA BRITS HALE.

 

            O na Halawai i malama mau ia iho nei ma Ariona Hale, ua uwai ia ae nei ma Brits Hale, ma ke kihi o na alanui Moi a me Kamika.  E hoomaka ana ma na Lapule a pau ke anaina haipule i ka hora 10, o ka haiolelo ana i ka hora 11, mao ka maheie olelo ala, a i ka hora 7 o ke ahiahi no na mea a pau i lohe i ka olelo haole.  Lunakahilo

A. Haws.

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na kanaka a pay. eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio.  Lio k ulaula lokia, 1 wawae keokeo nope hema, hao kuni ano e, hapala ka hao ma luna o ka uha hope ak, eha wawae paa i kapuai-hao, ekolu wawae eleele, kiko keokeo ma ka lae, Lio k ulaula kiko keokeo ma ka lae, hookahi wawae keokeo hope hema, elua wawae mua paa i kapuai hao. hao kuni ML hema hope.  O ka mea mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai. o hala na la he 15, e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka 5 o Sept. 1891, horahora 12. awakea Poaono.

D. Kaoao.

264-dtf                                                                                                                        Luna Pa Aupuni.

 

HALAWAI KUIKAWA.

 

            Ua makemake ia na lala a pau o ka Hui Hooulu a Hoola Lahui, e akoakoa ae ma Honuakaha, i ka Poalua ae nei, Augate 25, hora 2 p.m., no ke kuka ana i kekahi hana ano nui e hoike ia aku ana.  E hoolohe i keia.  Ma ke kauoha,

MRS ANE K. ULUKOU.

Aug. 21, 3ts.-d.

 

OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei kanaka na a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei, kekahi lio hele hewa.  He lio ulaula kiko keokeo ma ka lae, a he keokeo na wawae hope a i elua a aia ka hao jkuni ma ka uha hope, ano like me ke K. O ka mea nona keia lio. e pono oia e kii koke mai o hala auanei na la he 12, pau ia’u i ke kudala ia i ka la 29 o Aug i ka hora 12 o ke awakea Poaono.

                        D. Kaoao.

                                    Luna Pa Aupuni.

 

NAWAHI HUNTSMAN

NA LOIO LAHUI

            Ua makaukau maua e kokua aku i na poo o ka Lahui i loohia ia o na pilikia kivila a hewa paha; a o koi a o hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai, mamuli o na uku i pelike ia.  Aia no ko maua keena Loio ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea ma loko o ke kulanakauhale o Honolulu. Na hora ha mau, mai ka hora 9 am, a 3 p.m., ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 m.

            O na haua a na aina, mahele aina a me ke kaha ana e ua kii a me ua palapala aina a pau, ua waiho aku mana @a @@ Loea Ana Aina a Civila enekinia kaula na R. W. Wilikoki e lawelawe, a e hooko me ka @l@a.

            No na mau i koe, e kipa mai no ma ko @@ua keena nei e kuka @@ ai.  O maua no @@ ke aloha,

            J. Nawahi me @.I. Huntsman, Honolulu, Iune 8, 1891.