Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 264, 24 August 1891 — Page 3

Page PDF (1.02 MB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

O KA PONO KE HANA IA A

HAULE MAI NA LANI

            Ua hoike mua aku makou mamua aku nei, i ke ano o kela mau huaolelo e kau ae la maluna ona, a me ka mea nana i pahola mua ae ua olelo ala maluna o Hawaii nei.  Aka, no ko mkaou ano he kiai a he koo ma ka aoao o ka lahui, nolaila, ke kamailio nei makou maluna o keia kumu olelo: - “O ka pono ke hana ia a haule mai na lani,” oia hoi keia:

            O ka pono o ka kakou mau hana oia ko kakou palekaua ikaika e onipaa mau loa ai, a oia hoi ka mea e loaa ai he mau kakoo ana mawaho mai.

            Oiai, ina kakou e hoopono, hoolohe, hooikaika e lanakila maluna o ke keiki o ka hewa, alaila, e maluhia auanei ka noho ana o ka ohana ka Lahui a me ke Aupuni.

            Aka, ina kakou e kue aku i ka pono, a kokua aku hoi kakou i ka hewa, he mea maopopo, he poino ka mea e ili mai ana.  Nolaila, ua like no ia me oe e Hawaii i keia mau la, oiai, i ka wa hoopono o ka aina, ua nui na pomaikai e ike ia ana e komo nui mai ana iloko nei o ka aina; aka, i ka aui ana aku o ka hoopono, ua ikea ka holo hope o ka aina mai o a o.

            Nolaila, e na Kuhina o ka Moiwahine a me na luna hooko a pau, e noho hookele nei i ke aupuni i keia mau la, e hoopono oukou maluna o na mea a pau, a hooko hoi i na kauoha, alaila, e loaa auanei ka holomua o ka aina mai o a o.

 

 NUHOU KULOKO

            Aole a kakou Kana o keia kakahiaka.

            He owelawela no me kahi makani koaniani iki ko ka la inehinei.

            Ina he mea oiaio, alaila, e paikau hookahakaha ana ma Makai ke hiki aku i ka la hanau ae nei o ke ‘Lii.

            E na kumu ao, mai hoohilahila i ka oukou mau haumana iwaena o ke akea, aole oia ka rula hoopono, he rula pegana ia.

            Ua hauoli makou i ka lohe ana mai, ke malama ia nei na manawa hui o na makai me na leo pule, ina nae he oiaio ia.

            I keia auina la, e hoea mai ai io kakou nei, ka huakai alii, mai Ewa mai a heaha la ka hopena; aia hoi a hoea mai lakou ike ia.

            Ma ke kakahiaka nui onehinei ua ike ia aku la kekahi ilikea, ua pulu i ka lohi o Maleka, e haa hele ana ma ke alanui Nuuanu.

            Ma ke kuai kudala ia ana o kahi moku kuna Mary Elena i ili ai i Mahinauli, Kauai, ua lilo oia no ke $50.50 ia Mr. Lowell, a ua wawahi ia i wahie.

            Ua loaa mai ia makou ka lono ua loaa iki ka maha i ke alii Keoni Kamaki, ke Kiaaina hoi o Oahu nei, aole hoi e like me kela mau ia aku nei ke kulipolipo loa.

            Aia ma ka puka aniani o ka halekuai lole hoi o Egana ma, ma alanui Papu, e ike ia ai ke kii o na aliimoku o ka hui hooholomoku o Waila ma.

            Nui ka eleu o ka Luna Alanui, e maiau mai nei i na alanui o kakou, a hookahi a makou wahi alanui i ike ai aohe hana ia, oia kela alanui Hotele, mai ke alanui Papu aku, a ke alanui Maunakea, a he mea pono hoi e hoomaemae ia.

            Kau leo wale iho no oe, aole ou makemake e ike hou e ike hoi i kela ano palaoa poepoe, eia nae hoi ike hoi a ku no au ia oe me kela palaoa iwaho o ka hale pake i kaua e haluku ana.

            Apopo hora 10, e olali aku ana ka mahimahi o na Kona, Kaiopua i ka la’i ka Malulani, no kona mau awa maa mau, no Maui a me Hawaii, e eleu e na hueu o Holualoa, o haule auanei i muli moku.

            He wahi aihue hoopahaohao, kai ike ia ma kahi o Egana ma, ma alanui Papu, o kahi puka i komo ia ai he 14 iniha ka laula, a he 16 iniha ka loa, nolaila, ua pahaohao ma kou i ke ano o keia aihue.

            Augate 19 – Ua make ia kekahi Iapana hana o ka mahiko o Makaweli, Kauai, i pepe ia i ke kaa lawe ko, ma ke alanui hao, mamuli o ka hemahema o keia Iapana, pela oia i poino ai.

            Nui ka haunaele o ka hale inu rama ka Emepaea i ka po Poaono nei, o ko makou wahi hoa Dickiup kekahi i ai wahi uawala pulehu o loko oia haunaele ana.  Aloha no paha sehoa, onoono ole mai sa poi.

            O ka hana nui a na kane a me na wahine o Kauai o Mano i keia mau la e liuliu ala; oia ka hele ana e o i ke ahi me na pali o Kamaile a me Anaki.  Nani kela, aia nae keia o ahi i ka po hanau o ka Moiwahine.

            Ke hoomaka nei ka pa ana o ka aoao maluna o ke awa, o ke kahua olalo, he puna eleele i hui pu ia me ke one a me ka iliili, a hookomo ia iloko o ke eke, a maluna iho oia, ka pohaku, o ke kiekie ka mai ka ilikai ae elima kapuai.

            He mau leta lehulehu, kai hoea mai i ko makou nei Keena, e hoi mai ana i ka waiu, a me ka meli o Kanaana (KA LEO) e hoouna aku a iwaena o keia mau leta, o na ilikea ka nui, o ka hana ana no ia o ka i’a maikai, he mikoikoi ke dala i ka momona.

            O na moku i ku mai i ka wanaao o ka la kapule iho nei,oia no ka Mokuahi Mikahala, Waialele, Mokolii, Kalaudina, mai ka hikina mai elua mai ke komohana mai, me na nunu maka onaona pu mai no o na kaiaulu like ole o ua mau mokupuni la.

            Ma keia huakai aku nei a ka Malulani no Maui a me Hawaii, ua pakele kekahi poe mai pau i ka make, ma ke awa o Lahaina, i huli ia ka waapa, e ole na keiki o ka malu ulu o Lele, pakele ai, ke haawi aku nei KA LEO i na hoomaikai ana ia oukou, oiai oukou i hooko ai i ko ke Akua makemake, oia hoi ke aloha.

            Oiai kekahi wahi keiki o ka Aina Pua e nanea ana i ka ona o ka Opiuma, i ke awakea Poaono nei, malalo ae nei o Kaumakapili, aia hoi, ua miki mai la naoau o ke aupuni, (Makai) a hiu aku la a wela i ua@ Kainemana nei no Kalakaua Hale, me ia olehaleha no o na maka, ku ana i mua o ke kapena makai.  Oia ka rula, o na Polikimana.

            Oiai kekahi poe lede maka onaona me ko lakou mau hipuu i miki aku ai i ke kaaahi no ka holo makaikai ana, ia lalo o ka I’a Ham@ Leo, aia hoi, ku nana sa-le ua hooka puulena aia i Hilo, i noke nui ka hana i ke kahea e ku mai, o ka puapua o ka manu ka makou mea i ike aku i ka helelei ana mai, a hoi hou ana ka paakai i Waimea, a hooma@ao ae la makou i keia mau wahi lalani mele.

E kala no ka hoi ke pakalaki

Ua loaa ka maka paa i ke alahele

 

OLELO HOOLAHA

            Eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa, lio w eleele kiko keokeo ina ka lae, hao kuni ano-e hema hope, lio w eleele elua wawae keokeo hope, hookahi wawae keokeo o mua hema, hao kuni ano e hema hope, hao kuni III ak. hope, kiko keokeo ma ka lae; lio w ulaula, elua wawae keokeo hope, keokeo loihi ma ka lae, hao P ak hope hao III hema hope; lio w ulaula, hauliuli keokeo loihi ma ka lae, eha wawae keokeo, he mau hao kuni ano e ma ka aoao o na a-i.  O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai o hala na la he 13; e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 22 o Augate, 1891, hora 12 awakea Poaono.

David Kaoao.

256-dtf                                                                        Luna Pa Aupuni.

 

Hoolaha Hookapu

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna oua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I . HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.

Owau no me ka haahaa,

MRS. C. I. HIRAM.

Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890                                                3ms-d

 

OLELO HOOLAHA

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi lio hele hewa, hookahi lio k ahinahina, 1 wawae keokeo hope hema, hao kuni ano e ma ka aoao hema, hao kuni hou ma ka aoao akau hope, ekolu wawae ahinahina.

            O ka mea a mau mea paha nona keia lio e pono e kii koke mai ina aole e kii koke mai a hala na la he 12, alaila, e kuai kudala aku no wau ma ka la 22 o Aug. M. H. 1891 awakea Poaono hola 12.

David Kaoao.

257 4ts-d*                                                       Luna Pa Aupuni.

 

Aila Kuai.

E LOAA NO MA KAHI O

J. F. COLBURN

(KEONI KOLOBANA)

Ma ke Kihi o na Alanui Nuuanu me Moi

 

            E loaa no no ke kumukuai haahaa loa o $2.50 o ka pahu.  Hele mai hookahi, hele mai elua, hele mau no a pau.

            Ko oukou hoaloha,

J. F. COLBURN

            Honolulu, Iulai 8, 1891                                   232 dtf

 

Hale Hana Wai Momona

WAI-ANIANI

 Sam. Lad me John Grace na Ona.

 

Ka poe wale no na lakou e hana nei NA WAI HOOMAEMAE KOKO KAULANA oia hoi ka

 

SASEPARILA

A ME KA

WAI-HAO

 

NA WAI MOMONA AWAPUHI,

SASEPARELA, LEMI, WAI

PIPII, SODAMAOLI, SIDA,

KAMEPENA, ac.

Mutual 330 – TELEPONA – Bell 298

 

KUAI HOOPAU NUI

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee

ana aku iloko o ko makou

HALEKUAI HOU

Ma Ke Alanui Papu (NA HALE BURUA)

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a

pau o na ano Lole:

NA LOLE NANI,

NA LOLE I HUMUIA,

KAPU A ME PAPALE

PAHU LOLE, a pela aku

No na Uku Hooemi Loa Nae

Egan & Gunn

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU                                                           tf-d

 

HOOLAHA HOU

B. F. Ehlers & Co. – PAINAPA

 

HELU 99  Alanui Papu

            IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano @la a pau; oia hoi –

Na Silika hou                                                  Na Sateen hou

Na Mikilima hou                                             Na Lihilihi hou

Na Lihilihi keokeo hou                                   Na Lihilihi kau lole hou

Na ano Mamalu hou loa                                 Na Paku Pukaaniani

Na lole hou o na wahine                                 Na lole o na keiki liilii

Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia oukou no na kumukuai haahaa loa.

            E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kana@ ua no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.  

Owau me ka oiaio,

B. F. EHLERS & CO.

 

Poino i ka Wai!

POINO I KA WAI!

 

E hoomaka ana keia mawaena o

keia la a me ka Poalua a hiki mai

o keia pule ae, me ka nana ole ia o

na lilo.

N. S. SACHS

Honolulu

 

He Kuai Nui Hoopau aku.

E HOOMAKA ANA I KEIA

POAONO, AUGATE 1, 1891

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko

Makou Pono, aka nou no

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

200 paa lihilihi keokeo puka aniani                                                                                         .90

20 i-a Kalakoa maikai                                                                                                             1.00

12 keokeo 1 i-a laula                                                                                                               1.00

8 keokeo 1 i-a laula                                                                                                                 1.00

159 kakini la@ o na Kamlii (huluhulu)                                                                                   .45

98 kakini ka’e waihooluu o na wahine                                                                                    .05

Iluluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i a, e kuai no makou i kela

            mau la no 7 i-a no                                                                                                        1.00

Papale Kula o na Kamalii                                                                                                        .25

Na Kawele nu@ 2 no                                                                                                             .25

Kakini eleele maikai                                                                                                                .25

Na Papale i kahiko maikai ia                                                                                                   2.50

RUMI HANA LOLE MALUNA HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA.  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUAN NO 90 LA.  NE KE PALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

C. J. Fishel

            Ka makamea o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau ia ai na kuai hoopono e ano nui no hoi.