Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 270, 1 September 1891 — HE HOOMANAO. [ARTICLE]

HE HOOMANAO.

Ua l#he mai makou, ua liookēhu ia aku nei kekahi mau kanaka Hawaii i hoa no ka Aha Kukauialu. Ua konio ka inoa o keia poe Ha waii malalo o ka hooikaika ]>onoi ana a ka Moiwahine, me ka hoole —hoi t> ke Kuhwa N «i Satmiel Paka. a o kana i hooikaika ai» oia 110 na haole elua i hookomo ia iho ]a. He mau hana ku keia i ka hoapono ia o ka Moiwahine. a he hoike ana mai no hoi ia, o Kana inaū hookele ana, i Kona huhu \vale iho uo ia makōu no ka houhuakeoo niahope ona a me Kona Lahui, rae ka apon# 110 nae o Kona lunaikehala. i ka pololei o ka makou hoakaka a hoahewa ana i na niea Ana i hana ai mamuli o Kona manao hoomeamea a mahope hoi o ra alakai ia. O ka iiuhewa o ke Alii, aole ia mamuli o Kona nele-ike, aka, iuamuli o Kona houpuupu ia o neie loa, a mamuli no hoi o Kona lilo mahope 0 na inanao lili pihkino iho. Ma keia hana, lie wani mahalo kc makou i ka Moiwahine. aole nae he mahuah ua. oiai, ua hele pahu'a ae lii no ka hookohu an;i, aka, e aho paUa ia. Aka, no ke Kiihina Xui h#i. he mea luiohao loa no makou, ka ike a »e ka lohe i na olelo hoowahawaha n keia kanaka. Aole pela o Keoni Kamaki. Kx* iioohalikelike ia lauu ma keia nae he la, he haoU* loa ka inua. a he Hawaii n<» ka Jua. Aka, he kuhihe\v;<, no ka me;i, kt* ole keia kanaka e akahele 1 kana mau hana, aolo r loihi loa ka manawa e ililiia iho ana maluna uiia ka hopena o koia niau haiui ajia e hana nei no na haole. iuc ke kue ino wahi a ka oh loia, i Kona lahui i'onei. Aolo lu- iueu nana oia

e hehi iho ina he mea hiki, e liko me na hoaloha /a mau hoahanau hou la ona ana «-pipili la. He kupanaha no hoi paha 'ke ano o na hana okoia wa. Ua olelo ia mai makou, ua kue loa ke Kuhina Nui kamaiii i keia poe; Ke r Lii Kawananakoa, Jno. Richardson. Geo. F. Beckly a me A. Fernandez. He mai kuhewa paha ko ke Kuhina ke olohewa la ka hooikaika ana a me ke kue ana* KA HAIOLELOA KA MOIKALAKAUA 1., IMUA O KA UUIPOOLĀ. (Malalo iho nei e loaa aii ko makou poe helukelu, ka haiolelo a ka Moi Kalakaua 1., imua o kona mau makaainana, i heohui īa malalo o ka moa ka 4i Hui Poola.) E ka lahui Hawaii oiaio, ke hoolaha aku nei makou i keia haiolelo walohia f a ko kakou Lani Hoi ilihia i moe aku la, aka. o kc anoano o kana mauī olelo alii, he oia mau oia. £ ka Peresidena a me na hoa o ka tf Hui Poola o ke kulanakauhale alii o Hoaolulu nei—Aloha oukou. Ua ae au i ko oukou mau leo; jjo- j loai, ma o ko oukou ei hele mai au e hoike aku Twahi ma« nao hoolaaa imua o oukou, no ka pono o ko oukou Hui. Ua hauoii au ia mauao maikai ana o oukou t ame Ko oukou hm pu ana mai nei oae ke poo o ke aupuni, oiai au ma ia noho. a e komo ana hoi i na kamaa o ko kakou waa aupuni, oia ka hanu ola me ko'u kino palaho nei.

l Oko oukou hoohui ana īa oukou iho iloko o keia hana hooholo mua, a hoolana aloha aina i'o hoi. he mau iiana maikai no ia, oiai o na hana o keia ano, oia ke kahua o ka noho ana lahui t a aupur\; hoi; a he hana keia i ike nui ia ma na aina naauao a puni ka houua nei, a he kakoo ikaika hoi na hui okeia ano, no ke aupuui, a me ka lahui. | K o'u mau makaainana hoi, ka'u j ! poe keiki o ko'u nohoalii ana, o ou-1 ! kou no ke koo e mau ai ka malu- j hia o ka aina, a i ka wa e mokua-1 haua ai oukou,alana,epau auanei| ka hie o ke aupuni a me ka lahui. Oko oukou inoa, he "Poola" he i * * i inoa haaohano a kiekie loa ia, aole no hoi ia he inoa hou no Keia mau la koke ae nei. He inoa kahiko loa ia, a he mea kupanaha a kahaha no hoi, ke ninau iho, pehea la i loaa mai ai, a i ala hou mai ai keia inoa i keia wa V A pehea la oukou i manao ai, e lawe a e koho i keia inoa i inoa no ko oukou hui ? O keia inoa, lie kapu kahiko ia uo ko'u niaupuna i hala e aku, a o keia inoa ke ola neioia h liiki i keia la, na makaainana. O keia inoa i ka wa kahiko ua kapa ia, ke Poohoolewa i ka La; a nenei no ia, no 'ke kapu o keia alii, o Kauhiokalani, ke alii o Hana, kekahi o ko'u mau kupuua; m>laila. ua meHemene ia ja 'lii oia lalani alii, aole c kan na kukuna o ka )a maluna o ko lakou poo, a e huna i kahi malu ka (>ono.

Aia a puka uku ka la i ke knkahiaka. alaiia. e hoolewa auanei ke poo o ua ulii nei uuikai. aia»a huli mui ha la, alaila hooloii uiauka ke poo. Ua niaka'u i ka la i ke kuu iho o k«>na malamaianiH maluna o doo o 11« 'iii, aka. i ka wa i makeraake ai ua muu alii nei e imi i pouo no lakou. ua uu»nemene oleae la iakou i ua la ala, a komo poo aku ]a ilok* o ua h«tia, i eoea ♦' la«ukila ui ka noho anu mu ke ano

au£>uni, ka noho ana a me ke ano maluhia. ■4 Aole wale ma Hawaii nei ke ano 0 keia mea he "Poola;*' aka, ma na wahi a pau ka honua nei ina wa a pau a hiki wale ia kakou e noho nei i keia wa;; pela ka hoike o ka moolelo o ka honua nei. Aia ma ka P&lapala hemolele kekahi mau olek», 1 piha i ka hoike j ana i na kumu kiekie,' i loaa ai la j oukou keia inoa he "Poola." Aia maloko o na kanaka mua o ka honui nei, elaa o Adamu laua o | Ewa, i ko laua wa i kipaku ia aku 1 ai, mai ke kihapai nani aku o Edena, a huli aku la laua malalo o ka I hoohilahila ia, no ka hewa a laua. i hana ai, ua hēle aku la laua ma ka ; ili o ka honua, a e kake ka hou mai ko laua mau lae mai, e hali, a hana, a e lilo i mau Poola mua ao ka lahui holookoa o ka honua nei. O ka lua, o Kaina laua o Ahela. I ko Kaiua wa i pepehi ai i kona kaikaina, a kau ia mai ai ka hoopai maluna o kona poo« e hele kuewa ia maluna o ili o ka honua oei, aia hoi ua lilo oia i Poola, ama ona la i ulu mai ai na lahui ,kanaka he nui, a i pomaikai ai ka honua nei. ! Aole i pau.