Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 274, 7 September 1891 — Page 1

Page PDF (949.87 KB)

This text was transcribed by:  Violet Wilder
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Buke II. HONOLULU. SEPATEMABA 7 1891.  Helu 274

 

He Moolelo

No

KAMAPUAA

KE KEIKI PUAA A KAHIKIU-

LA ME HINA-KA MOOPU-

NA PUAA A KAMAUNA-

NIHO-KA HOA PAIO HOI

O PELE, KA WAHINE O KA

LUA I KILAUEA, A HALA

LOA AKU I NA KUPUNA O

KUKULU O KAHIKI

 

O oe ia e Haunuu, e Haulani

E Haalokuloku

Ka Mano e ka I’a nui

E ui e Uilani

Ko inoa Puaa ia e o mai.

 

            Ua hoole mai la kekahi kanaka, me ka hoopuka pu ana mai I keia mau huaolelo hoohoka penei:

 

            Aole o maua waiwai ke kii aku ia olua. he mea hoohala manawa wale no ia ia maua, e hoi ana maua ke kau mai la paha na maka o ka maua mau wahine, a me na keiki a maua.

 

            No ka mea, ua loaa ka maua i’a, a he poi nui ae no ko Hanalei nei, a o ke awa ono ae no o Ko’uko’u, hana iho a piha ka lua o ka inaina, I oki mai ka ona o ka awa, haule aku pumehana I ka poli o ke hoa.

 

            I mai la ke kokoolua; aohe maikai o kau mau olelo I olelo aku nei, he ku maoli no kau nau huaolelo I ka nooioi, he mau malihini hoi paha lauala, e aho ea e kii kaua a kau mai hoi laua a pae keia aoao.

 

            Pane hou aku la no ua kanaka aloha ole nei; a ina he malihini laua, heaha ko kaua pilikia?

 

            Aohe o kaua pilikia; aka nae, he mau hana olaha ole nae ka kaua I ko kaua mau hoa kanaka, no ka mea, ua olelo ia e ka poe kahiko, he maia ke kanaka, a ka la e hua ae ai; nolaila, e kii kaua.

 

            Ae io hoi paha, o laua ua lii a kaua e kii aku ai, no laua ko kaua noho ana no kaua no k@ kaua noho ana, wahi a ke kanaka I noho ia e ka uaboa.

 

            Aohe ae o kekahi kanaka. i ka manao o kekahi kanaka o laua, a ua lana pu iho la ka waa o ua mau kanaka nei iwaena muliwai.

 

            Ia manawa I ike maopopo ai o Kamapuaa I ka manao lokoino o kekahi kanaka, a me ka manao alo hoi e kekahi kanaka ia laua nei.

 

            I aku nei o Kamapuaa I ke kana ka aloha ia laua nei; e aho ea, e hooko aku oe I ka manao o kou hoa lawaia, e uhoi olua, aohe io no a maua waiwai, aka nae, eia wale no ka’u noi ia oe:

 

            E hoike mai oe, i ko olua mau inoa ia maua, a e kuhikuhi pu mai hoi I ko olua mau hale.

 

            He makana no ka maua e haaawi pakahi aku ana ia olua I keia no, a I ko olua mau ohana.

 

            A e like hoi me ka olua mau hana, a peal auanei maua e uku okoa ai ia olua, a e like me ka olua mau hana pakahi, a pela auanei ka uku e puunaue like ia ia maluna o olua, a me ko olua ohana; a ilaila auanei e ike ai olua I ko maua waiwai, a me ka waiwai ole.

 

            E uhoi olua, a maanei no hoi ma ua e noho ae ai, a hiki aku maua I ko olua mau hale I keia po.

 

            I mai la ke kanaka hana lokomaikai ia laua nei, I kona hoa lawaia; aia hoi paha ke hewa la, ke lohe pono aku la no oe i ka mea e olelo ia mai la ia kaua.

 

            He hope poino ke loaa ana ia kekahi o kaua I keia po, a ho hope pomaikai hoi e loaa ana I kekahi o kaua, aole nae I maopopo ia’u.

 

            Owai la o kaua ke loaa ana ka hope poino? a owai la ke loaa ana ka poino.

 

            I mai la ua kanaka hookiekie nei i kona hoa lawaia, e kii hoi ha kaua ii ua mau kanaka nei, a lawe mai kaua a kau ma keia aoao o ka muliwai nei.

 

            Ua hala paha ka wa kupono no ko kaua kii hou ana aku ia laua a lawe mai.

 

            Pane hoa aku la no ua kanaka hana lokoino nei, e kii aku maua ia olua a lawe mai ma keia aoao ea?

 

            Aole leo I pane ia aku I ua kanaka la no ka mea, ke oni la ke koko o ua puaa nei a kakou.

 

            A ua palua, a pakolu ka leo kahea a ua kanaka la ia laua nei, aole I lohe ia ku leo, mai a Kamapuaa ma aku no ka mea, ua noho alii iho la ke kuakoko o ka huhu maluna o Kamapuaa.

 

            La manawa I pane aku ai o Kamapuaa I ua mau kanaka la, e hoi olua aohe a maua waiwai a olua e kii mai ai.

 

            Aka nae, a ma keia po auanei olua e ike iho ai I ka maua waiwai, a ola auanei ka wa e uku pono ia aku ai o olua e like me ka olua hana.

            E like ole ana na uku a maua e haawi aku ai ia olua I keia po.

 

            I kela manawai i pane hou mai ai ua mau kanaka nei ia laua nei pene@

           

            Ina he mea oluolu i ke olua loko makai e kala mai olua ia manua no ka mana mau hewa i nana aku nei ia olua.


             A ina no hoi aole pela, alaila, e mohai aku no hoi maua me ka puaa, awa, niu, i’a ula, a me na mea like oia ano, imua hoi o ko olua mau alo e na kanaka malihini e noho mai la.

 

            Malia paha hoi, mamula o ia hana ana aku a maua ia olua; pela auanei na kini akua o ka po, e kokua mai ai ia kakou.

 

            Iloko o kela manawa a na kanaka lawaia e mihi mai la i ko laua hewa; ua huli mai la o Limaloa a pane iho la ia Kamapuaa me na huaolelo o ke ano  o ke kanaka pololi penei

 

            Ea, pehea kou manao no kela mau huaolelo mihi a na kanaka lawaia?

 

            I ke aha auanei ho, wahi a Kamapuaa.

 

            Auwe, aohe no ka paha oe i loke aku nei i ka laua mau olelo?

 

            Ua lohe aku nei no hoi wau i ka laua mau olelo.

 

            A pehea kou manao no ia mau olelo?

 

            Alia hoi paha oe e pulale e mai, aia a pau ka laua mau olelo, alaila hoi paha hoike aku ko kaua manao no la laua mihi imua o kaua?

 

            Ae, aia mai no ia ia oe, wahi a Li maloa.

 

            Pane hou mai la no ua mau kanaka nei; e hoi kakoa i ko maua hale e moe ai i keia po, he ai ko lai la, he i'a, he kapa, a he wahi e moe ai, he awa; a i makemake olua i wahine, ua lawa ia ke hoolako aku mana i ko olua ia ke hoolako aku mana i ko olua mau hemahema a pehea iho la olua no kela mau nonoi a maua ia olua?

 

            He hewa ia la e na makamaka a hoaloha hoi.

 

            Nawai hoi ka hewa o ka mea mai kai, ua pau hoi ka awaawa ia hai, a o ka manalo wale iho no koe, wahi a Kamapuaa i pane aku ai no kona ike ana aku no i ke kanaka i pane mai nei, aole ia o ke kanaka ino i hoole mai ai i ke kii ia lawa nei. aka o ke kanaka maikai no ia e kamailio mai la.

 

            O ke kanaka i manao ai e kii mai ia laua nei, oia ke kakaka ol@@lu a haahaa no hoi, a oia no hoi ko Kamapuaa mea i pane aku ai me ka ae pu ana aku e hoi lakou i ka ha le o ua mau kanaka nei e mae ai ma ia po.

            Me keia mea ia hoe@@i ia mai ai o ka manao huhu o Kamapuaa i ua mau kanaka nei.

 

            Mahope iho o ko lakou hoohoo like ana i ka manao like no ko lakou  hoi ana i ka hale o na Kamaaina e moe ai.

 

            Ua hoopau @@ la o Kamapuaa i kona huhu, a ua kii mai la ua mau kanaka nei ia lana nei. a lawe aku la ma kela @@@@ o ka ma@@wai.

 

            la lakou @oi i pae nui aku ai @@ ke@@ @@@@ o ka m@@2wai, ua hoehiki ioa aku la lakou kauhale a ua hookipa aku la ua mau kanaka kamaaina nei i ka laua mau malihini me ka maikai. me ke kokua pu ia mai hoi e ko laua mau ohana, no ka hookipa ana aku i na malihini, a ua hoolako ia na mea a pau o luna o ka papaaina.

 

            Ua noho iho la lakou nei e hoopiha i ka lua o ka inaina, a hiki i lo lakou maona kupona ana; a hau le nui luana ma ia aluna ahiahi, ahiki i ka uhi ia ana mai e ka maul o ka po.

 

            Ma  keai manawa a na eheu hoanoano e haliii paa ana maluna o ka honua holookoa. ua haule aku la lakou nei hiolani, me ka maluhiluhi nui, a oiai no hoi lakou e pupue ana ua hoonipo aku la lakou nei me Niolopua.

 

            A i ka puoho ana ae o lakou nei, ua hele loa ka la, aia iluna, e kali mai ana i ko lakou nei wa e ala ae ai, a i ke ala like ana ae o na kamaainam me na malinihi, ua paneo hou hou mai la na kamaaina i na mea ai, imua o laua nei. a ua noho iho la laua nei, e nuu i na ono a ka puukolu.

 

            Aohe mea a ka naau e loiloi ai ua lawa i ka lokomaika o kamaaina i pahola ia mai imua o Kamapuaa.

 

Aole i pau.

 

            E na Luna lawe pepa o ka Leo. ke kauoha ia aku nei oukou, ina he mau helu koe e paa ia nei e oukou, o ka la 6, 11, 17, e hoihoi mai ia ke Keena nei.

 

Ka Buke Akeakamai

A O

KE KI GULA

NO KEKAHI MUA MEA HUNA POHIHIHI I HULUA E KA NOE

AU O KE KANAKA

 

            Kaukau mua ia e ka Mea Hano ha@ DAVID KALAKAUA           a mea kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hoeoponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ka Akeaka mai Hawaii o ke Me@@turia 19.

 

Mahele o ka Buke.

MAHELE I.

ZODIALOGIA-Hoike ouli ma na @au lana Mahina

MAHELE II

NAEVIALOGIA-Hoike Ouli no ka @@a o ke kanaka

MAHELE III.

METRAGARATIMA - Kahoike @@@@ ma ka Hoonohonoo @u@helu @a ke Helu Kabala.

MAHELE IV.

ONEIROLOGI.

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai

MAHELE VI

Ka Arianastisa Kamahao

J.M. POEPOE.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Owau o ka mea nona na aina o Makailio. Kamakalalaukalo, Kaluaopalena, ke papa akea aku p@@ @ na mea a pau aole e holo wale maluuna o ka aina, a aole hoi e kuai i na loi ai oo a me loi opiopio me ka hele mua ole mai e kuku pa me a'a. O ka poe a pau e kue ana i k@@@ olelo maluna no o lakou ko lakou poho.

 

MELE AKONI ROSE

AUG 4, 1891 25@ 3M-@

 

He Mau Aina Kahua Hale, Halekuai a Mau Waiwai a e.

 

            Ua loaa mai ke kauoha ia'u e kuai kudala akea aku mai ko'u Keena Kudala, ma ala @@ M@@wahine.

 

MA KA POAHA, AUGATE 13, HORA 12 AWAKEA.

 

            I ke a mau waiwai malalo ino:

 

            Hale a me Aina-ma ka aoao Koomohana o Alanui Hotele a me Kekaulike, e pili la me ka waiwai o Mrs Mary Foster, a non hoi ka ili o 1425 kuea kapuai, me ke alo.  33 kapuai ma Alanui Hotele a me 34 1/2 kapuai ma Alanui Kekaulike; a me kekahi apana aina o holoana i hope mai ke alanui aku. E hoolimalima ana ma ka mahina no $20. Aole he hoolimalima maluna o ka aina.

 

2. He Pa Aina - e kokoke la ma ke Komohana a Alanui Alakea a me Moiwa hine he 3667 ka ili. Ua hoolimalima ia i ka Hui Hana Hao Union. no 15 hou aku makahi ki, ma ka uku kaokoa o $150 o ka maka hiki i ukula ma ka hapaha. Na ka Hui Union e uku na lili auhau aupuni a me auhau wai.

 

3. He Aina ma Pauoa - e waiho la ma ke Alanui Pauoa, kokoke i kahi o Keo Pu, 137-100 eka, he kahua hale a me ke kahi mau aina lo'i ko keia aina. He ku lana @o o ike pono ia a ke kulanakauhale a me ka moana.   Hoolimilimaia ia Tai Fook Co. (Yee Wo Change agena.) no $100 o ka makahiki, ma ka hapa ma kahiki e uku @ua  ai. He 6 1/2 makahiki i koe o ka hoolimalima e paa mai ka la ! o Julai, 1891. Kala kuike ko na kuai ana a pau.

 

E ike ia no @a kii o na aina  a e loaa no hoi n hoakaka ana ma ko'u Koena Kudala, ma Alanui Moiwahine.

JAS F. MORGAN

250-9TED.  Luna

 

Kauka Pake Akamai!

DR. LEONG KANG TONG.

 

MAKAUKAU OIA E JAPANU I NA

MA'I A PAU O KEIA A ME KEIA

ANO, ME KA ELEU A ME KA

HOLOMUA

HE OLUOLU KA AUHAU.

 

            Keena Ohana: - Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi a na Alanui Kamika me Hotele.

 

HE PALAPALA HOOIA

 

            Honolulu, April 2@, 1@@@. Owau o Chu Sam Lan, no ke kulana, kauhale o Honolulu. Mokupani o Oahu Ko Haawaii Pae Aina. Ke hooia, a ke hoiaio aku nei au imua o ke akea, na ike an a na maopopo ia'u a ke haawi nei au i ko'u mahalo piha ia Ka@ a Long Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, na lapeau oia ia'u a na ola au mamuli o @@@@ mau lawelawe akahele ana. oiai o ko'u @@'@ he ak@-pau, a he popo hoi ma ka o@ @@  kahiko. Ke noi aku nei au i ka p@22 222 i l@@hia me kela ano n@@ e @@@@ @@ @@@@. a e loaa no ke ola. Ula loaa au i @@@@ ua mai ko'ui wa opio loa mai a na ano aue @@ @ makahiki o ka hoomailo ana a keia ma'i i ko'u kino aka, ma keia wa @@ loaa la'u ke ola kaikai  ho. E hele au @ ka poe i luuluu a kaumaha.

Mei 12, 1891.  @@@@@

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike ananui na kanaka a pau. eia @@a ka Pa Aupui  i o Makiki nei kekahi mau lio hele hewa; hookahi lio k. ulauia elu wawae keokeo ma ka hema. hao kuni A E ma ka hema kiko keokeo ma ka l@@@ lio w@ hulupala lae kea elua wawae keokeo hope, hookahi wawao keokeo mua, hao-kuni N O ma ka aoao hema o ka a-i. O ka mea a mau mea paha nona keia mau lio o pono e kii koke mai. o hala auanei na ia he lo alaila. e kauia kudala aku no au ma ka la 22 o Augate 1891 no@@ 12 awakea Posono.

D. KAOAO  282 3@@ Luna Pa Aupuni