Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 281, 16 September 1891 — "I Nui ke Aho a pa ka Ili i ke Kai." [ARTICLE]

"I Nui ke Aho a pa ka Ili i ke Kai."

He olelo kaulana keia a kekahi o na kaula o ka Paeaina Hawaii i olelo ai i kana keiki, ia laua e alu ia ana e hoomake ma ke kauoha a ke alii, he ekolu haneri makahiki i kaa hope aku nei. O keia olelo, he oiaio, mai ka waha mai no ia o kekahi kaula o ke au pouli, aka, aole nae no ia, he kumu ia e hoole ia ai ka oiaio o ka olelo i manao ia e ka Mea Mana iaia na wanana a pau e pili ana i na lahui kanaka a me na mea e pili ana i na mea e hiki mai ana. Ua olelo ia ma ka waha o ka bepe e puka mai ka oiaio i kekahi manawa; a he oiaio no. Ina ka poe i lohe iki i ka mele wanana o Hauikalani. ke mele e wanana ana he mau makahiki loihi e hanau ia ana he alii mahope mai nana e nai ka Paemoku a lilo i hookahi, a ua pili a hooko ia keia ma o Kamehameha 1. Pela no hoi keia wanana. ke hele aku nei e ko piha. oia hoi ke hulihia puni ana o ka aina mai ko kona ano mua a ano hou aku. Me he la, ua hiki ia kakou ke hoohalike i ka olelo kanaaho ae, e like me ka Kahekili i puana ae ai. e kakali a uhi kapaeleele a kau ka puaa i ka nuku. kii mai i ka aina ana i olelo aku ai i na elele a Kamehameha. He aho wale no koeo na 'lii a me he la, o ke ko ana wale aku no na mea e ike ia ma keia hope o na olelo a a ke Kaula. no ke kai ka aina— oia hoi he au aupuni hou ma ka mana a hookele ana o na ano o na aupuni e hoea mai ana mai ke kai. ♦ • ♦ He hookiki wai hoao ka ka Helu 1 i ke ahiahi Poaono nei, a ua hele kanalniu :ia ili wai.