Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 284, 21 September 1891 — Page 2

Page PDF (1007.31 KB)

This text was transcribed by:  Pualani Steele
This work is dedicated to:  Lei Apiki

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

            Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. Keaka Honokaupu, i Luna Pa Aupuni no Huelo, Mokupuni o Maui, ma kahi o N. Opunui, i waiho mai.

                        C. N. SPENCER,

                                    Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Sept. 18, 1891.

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

POALIMA, SEPATEMABA 21, 1891.

 

NA HANA HOOMANAMANA.

 

            I kela pule aku nei ua hoopaiia iho la elua mau kahuna hoopunipuni, he $100 pakahi.  Ua hoopii ia keia mau kahuna no na hana hoomanamana hoopunipuni i kekahi keiki opio a make iho la iloko o ekolu la.  Ma ka nana aku ua mana no ka hoopai, oiai ua like ka hana a keia mau kanaka me ka pepehi kanaka, a i manalo wale no i ke komo pu ana mai o ka makuahine i keia hana o ke au kahiko.

            He mau hana keia e hoike mai ana aole i pau na hana hoomanamana a kanaka kuhihewa e noho nei.  Ke hoomanao nei makou i kekahi poe, eia ke lapaau nei ma ka manaoio i awili ia me ka hana lapuwale a Satana, a he nui no ka poe i huli mai.  O keia hana hoomanamana, ua hoao ia ma ka pule e hoola ia ai na mai, a he oiaio he pohala mai no ka mai, aka, e like me ka poe anaana imua o Parao, pela iho la ke ano.  He ola hoopunipuni.  Pela iho la i lapaau ia ai kekahi wahine a kekahi luna ekalesia o ka hoomana Kalawina ma Waikiki, he mau pule ka oluolu ana mai o ka mea mai, a huli aku nei keia luna ekalesia, aka, aole i loihi mahope mai na make iho la ka wahine.

            Aole wale o keia na ano hana, he hoonohonoho uhane kepolo kekahi, a pela aku.  A he oiaio, e loaa ana no keia mau haawina hoopunipuni aka, he mana nae mai ka hoopunipuni mai a he hopena oiaio ole.  He kupono no o keia poe pu kekahi e hopu ia a e hookolokolo ia a hoopaiia e like me ka ike ia o ka maikai a maikai ole oia mau hana.

            O keia kekahi o na kumu e hoopoino nei i he ola o kekahi hapa nui o ka lahui.  A he mea haohao no hoi keia, oiai ua nui ke ao ia ana i ka malama oiaio e na kumu hoomana, he mau hana hoopunipuni wale no na hana a pau a ke kakana ma o ke kanaka, a he hookahi wale no alanui o ka oiaio oia ka ke Akua.  E lawe kakou i ka ike o ka poe i ao ia a i haawi ia ia haawiia mai ke Akua mai---he ike lapaau.

            He mea okoa loa ka hooia mai ma ka manaoio, a kekahi poe e hana kapulu nei.  Aia ka loaa o keia haawina i ke kanaka a hooko oia i na kauoha a pau a ke Akua me ka oiaio, a aia no hoi a like ka manaoio ma ka aoao o na mai, alaila, ola ka mea mai.  Aia a loaa ka manaoio paulele iloko o ka mea nana e hoola a me ka mea e hoola ia ana, alaila, loaa ke ola ma ka manaoio.  Aka, aole pela e haha ia nei.  Ke hele nei kekahi poe e hoola i na mai ma keia ano; me ko lakou noho no iloko o na hana haumia kue i ke kanawai o ke Akua.  O keia poe he hookamani maopopo, a o ka lakou mau hana he hoopunipuni, a mai ka makua mai no oia o ka hoopunipuni.

            He kupono no i keia lahui e hoonaauao ia lakou iho ma keia mea, a e kapae loa i na hana hoomanamana, no ka mea, aole i loaa i ke kanaka noho haukae na hana mana e hoola ma o ka manaoio, koe wale no aia a like me na haumana a Karisto.  He mau hana pegana a he hoopunipuni.

 

KA LETA A KA HOOILINA KALAUNU O HAWAII NEI, VITORIA KAIULANI I KONA MAMA MOI KAPIOLANI.

 

                                                Augate 22, 1881.

Hotele o ka Ohana'lii o Enelani,

            ma ke Kai Hema.

I kuu Mama Moi.

            ALOHA OE A NUI LOA: --- Me ka hauoli au e pane aku nei i kau leta e kuu mama oiai oe i hoomanao mai ai ia'u ma kau leta walohia, a'u hoi e ike nei, a he mea hauoli hoi no'u ka lohe ana mai, aia no oe iloko o ke ola maikai ana, nolaila, ke lana nei ko'u manao me ka hauoli, na ka mana o ke Akua Kiekie Loa i kokua mai ia oe.  E kuu Mama Moi, i ka Poalua aku nei o kela pule i hala ko'u hiki ana mai ia nei, a i keia la e haalele iho ana au i keia wahi, no ka Hotele Alii o ka Moiwahine Vitoria.  E hele aku ana au e ike, a e launa pu me ka Mea Kiekie French Fleet.  Oiai, i ka la aku la inehinei, i haalele aku ai ka huakai a ka Moiwahine i kona Hale'lii, a kau mai la ka huakai alii, maluna o ka moku holo lealea nona ka inoa Vitoria, a ua kau pu mai la ma ia moku ka Maku'lii Alb.

            A owau hoi a me papa, maluna aku maua o ka moku o ka Hooilina Kalaunu o Enelani nei, nona ka inoa Sir Wisemauni, a he la hoi keia no ka hauoli ana o na mea a pau, oiai makou i hui ae ai iloko o ke aloha.

            Ma ka ponei, ua haawi ia kekahi anaaina nui, e na lede o ke alo'lii, no ka haawi ana aku i na hoomaikai i ka Moiwahine a me ka ohana alii a pau, a ua aahu ia kela a me keia i ka aahu o na papa aina a na lede o keia ano; a owau pu kekahi i aahu pu me lakou.

            Aole no hoi au i ike i na ahaaina ano nui mamua aku nei, e like me keia, oiai, ua kono ia na poe koikoi a puni ka aina, a ua kono pu ia na General o na papu kaua aina, na 'lii moku kiekie o na au moku kaua o ka Moiwahine, na Kuhina o na aupuni @ e noho ana iloko o keia aupuni.  A ua hauoli loa au i ko'u ike ana i keia mau hana holaulea o ke alo'lii o ka Moiwahine Vitoria, a o ka oi loa aku nae mamua o'u, o papa no ia, oiai, wahi ana, ua pomaikai loa ko'u mau ia ohohina, i ko'u ike ana owau pu kekahi i ka papa aina alii kiekie loa o ko'u aina hanau.

            E Mama Moi, he elua makahiki i hala ae nei ia'u, aole au i ike hou ia oukou, a he elua hou o'u makahiki i koe.  E kuu Mama Moi, o ko'u aloha nou aole loa ia e poina; e Mama Moi, e hoomanao mai ia'u ka oukou keiki makua ole.

                        VITORIA KAIULANI.

 

KA NUPEPA ELELE.

 

            Ma ka Poaono nei (la ehiku) ua puka mai la ka nupepa Elele me kona mau manao kalaiaina o kona lunahooponopono i kakau ai, aia ma kahi o na manao olelo Enelani ua kakau ia ka moolelo o kela a me keia, mai ka Moiwahine ma ka nohoalii a hiki i na poe kalepa o ke kulanakauhale.  Oiai wahi a ua nupepa Elele ala, e hoike ana i ke ano o kekahi kanaka kalepa dala iloko nei o ka aina, he pegana oia no ka lua ahi mai oia Gehena, e alunu wale ana hoi i na dala o na keiki ilihune, a ke aua kumu ole nei hoi oia i ka waiwai o na keiki ilihune.

            Ua kapa aku no hoi ua nepepa ala i kekahi luna aupuni he wahi nalo uuku oia, a pela wale aku, a he nui aku ka mea ano nui ana i hoike ae ai.  Aka, o keia mau hoike ana a keia pepa aole makou e hooia aku ana, aole no hoi makou e hooia aku ana, aka, aia makou iwaenakonu oia mau mea elua.  Aka, na ke au no o ka manawa e hoike mai i ka puana a ka moe.

            Ea, huai pau ka Elele la ina mea huna pohihihi i huna kele ia a i hana malu ia hoi e like me ka pahi umiumi. 

 

            Ma ka Malulani o ke kakahiaka o ka la apopo, e ku mai ai ke Keiki Alii Kawananakoa.

 

            Makala pua no hoi na nanaina o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, ke pii mau ae nei kona ano maikai.  Na ke Akua e kokua mai ia oe.

 

            Ina e huli hoi hou mai ana ke keiki alii, alaila, e hoi aku ana laua a me ko laua mama no ka malu lau niu Muolaulani ma Waikiki, e hanu ai i na ea oluolu o ka inu wai.

 

            Ua ehaeha makou i ka lohe ana mai, ua ulu puni ia ko makou makamaka Daniela Laiana e ke ano opulepule me he mea ala, no ka inu loa paha, a i ole ia, ua inoino paha ka lolo.

 

            Owau iho la no ia la, aole ma ke kua aole ma ke alo, he mea ko makou ehaeha i ka lohe a ana i keia mau olelo; o ke ano iho la ia o ka le-a a kaai-a me ka-ia.  Auwe ehaeha ino.

 

            Ua manao iho nei hoi o mea la, e kukulu banako kiko hua na lakou, a o ka inoa a lakou i manao ai no ua banako nei o Leimamo, eia nae ka mea apiki o ka na@au ia Nero ma o hanu mai auanei i ka h@h@no opihi.

 

He Kuai Nui Hoopau aku.

 

E HOOMAKA ANA I KEIA

 

POAONO, AUGATE 1, 1891.

 

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

 

Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka nou no

 

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

 

200 paa lihilihi keokeo puka aniani                 $  .90

20 i-a Kalakoa maikai             1.00

12 keokeo 1 i-a laula               1.00

8 keokeo 1 i-a laula                 1.00

159 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu                   .45

93 kakini ka'e waihooluu o na wahine                        .05

Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i-a, e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no                   1.00

Papale Kula o na Kamalii                    .25

Na Kawele nunui, 2 no           .25

Kakini eleele maikai                .25

Na Papale i kahiko maikai ia               2.50

 

RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA.  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA NO 30 LA.  NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

 

                        C. J. FISHE@

 

            Ka makamua o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau ia ai na kuai hoopono a ano nui no hoi.                   249-dt

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ua makemake ia i 50,000 kawowo Alani momona, aole e emi malalo o 6 iniha ke kiekie; a e uku ia no he 5 keneta o ke kumu hookahi.  No na mea ae i koe, e pono e hele ae e kuka pu me Dilinahama.

                        B. F. DILINAHAMA.

                        Luna Nui O. R. & L Co.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Owau o ka mea nona na aina o Makailio.  Kamakalalaukalo, Kaluaopalena, ke papa akea aku nei i na mea a pau aole e hele wale maluna o ka aina, a aole hoi e kuai i na loi ai oo a me loi opiopio, me ka hele mua ole mai e kuka pu me a'u.  O ka poe a pau e kue ana i keia olelo, maluna no o lakou ko lakou poho.                       MELE AKONI ROSE.

Aug. 4, 1891.  251                  3m-d*

 

OLELO HOOLAHA.

 

NA HOA HUI MEKANIKA

 

            E malama ia ana he halawai na ka Hui Paahana Mekanika ma ka Hale Huilahui, kihi o Alanui Hotele a me Betela, ma ke ahiahi Poaha, Sepatemaba 17, 1891, hora 7.

281-2ttd.         Ma ke kauoha.

 

            I keia la, ua hookohu ia aku o JACOB KALA ESQ., i Agena haawi Palapala Mare, no ka Apana o Koloa, Mokupuni o Kauai.                 C. N. SPENCER.

                        Kahina Kalaiaina

Koena Kalaiaina, Aug. 31, 1891.        271-@3t@

 

Ka Buke Akeakamai.

 

A O

 

KE KI GULA

 

NO KEKAHI MUA MEA HUNA POHIHIHI I HULIIA E KA NOEAU O KE KANAKA.

 

KAKAU mua ia e ka Mea Hanohan DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeaka mai Hawaii o ke Keneturia 19.

 

Mahele o ka Buke.

MAHELE I.

 

                        VIOLA---Hoike Ouli ma ua ka u Oulin o ALO         lana Mahina.

GZOI ILA---HokeADAIEka@                     G

                                    oke kanaka.

MAHELE III.

METRAGARITIMA---Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoh Huahelu ma ka Helu Kahala.

MAHELE IV.

ONEIROLOG@

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai.

 

            I keia la ua hookohu ia aku o W. Vou Gravemeyer Esq., i hoa no ka Papa Alanui o Hana, Mokupuni o Maui, ma kahi o P. M. Rooney i waiho mai.

            Eia na hoa o na Papa la:

            DAVID CENTER---Lana Hoomalu.

            OSCAR

            A. VON. GRAVEMEYER.

                                    @. N. SPENCER.

                                    Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina.  Aug. 28, 1891.      3t@d.