Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 284, 21 September 1891 — Page 3
This text was transcribed by: | Nancy Henderson |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
PAE OLULO I KE AWA O KOU.
Ma ka la hoomalolo nei, ua holo aku la kekahi poe maluna o ke kia@abi Healani, no ka holoholo lealea ana, a ia lakou i kaapono ae ai mawaho o Kaluahole, ua ike ia aku la kekahi mea lana maluna o ka ilikai, ma ke komohana, oia ne ka wa a lakou i hooiho aku, ai i ko lakou nei moku i ka penwini.
I ke kokoke ana aku ua ike @a aku la he waapa poino e lana ana iluna o ka ilikai a me na kanaka ekolu. I ka pili ana aku o ko lakou hoopakele ma ka aoao o ko lakou waapa poino, ua ike ia he elua kanaka a he hookahi pake, ua hoolei koke ia aku ke kaula mai luna aku o ka moku a hoopaa ia mahepe a hoihoi ia mai la no ka aina nei.
Ua ninau ia aku lakou a ua hai mai lakou mai Molokai mai lakou me na kaau i’a Oio e lawe mai ana no Honolulu nei e kuai ai, aka, malalo o na ulia a me ka ino o ka moana ua poi pu ia lakou e ka nalu a huli ka waha o ko lakou waapa ilalo, a lilo aku la na mea o luna, a eia wale no na wahi mea mai i koe, hookahi hoe a me ka hoe-kai hookahi o lakou mea pilikia o kahi pake, oiai ua lawe aku ke kai i kona mau wahi pono kino a koe mai kona wahi lolewawae. Aohe ola i poino o lakou. O keia waapa aia i Ulakoheo. He ku i ka walohia ko lakou moolelo.
A wahi hoi a lakou i hoike mai ai, o kahi a lakou i manao ai e pae o Kalaeloa, ina nae e mau ka lawe a ke au ilaila, ina la aole e loaa he kokua no lakou, aka, ina e loli ae ke au, alaila, manao lakou ua make, aka, aole pela ka manao o ke Akua Mana Loa, ua loa ka pomaikai a me ka palekana ia makou.
NUHOU KULOKO.
Ina e hoolaha hou ia o lakou ma, e hele ana ka e hoopii, hoopiipii hoi oukou hooihoiho hoi makou o ka iho no ia a komo mao iho o Kaumakapili.
Ma ka Poaono nei, ua loaa a kula ke kahi waapa poino i ke kiakahi Helen ma waho ae o Kaluahole, me na ola kino ekolu aua hoopakele ia lakou.
Ma ke kakahi aka Poaono nei, ua puka ae ka Nupepa Elele me me kona mau manao kalaiaina, a ma muli o ko makou eleu, ua loaa maila i a makou ke kahi kope oia pepa, ma hope iho, ua ua pani ia akula ua pepa la, aia a elima dala o ke kope alaila. Ioaa mai ua heo e nae.
Ku ika maikai a me ka naau @o na hana hoikeike kii hoolele aka a Ben Hogana ma ka hale keaka o Kawaiahao, i ka po hoomalolo nei, minamina wale ka hale of ke Akua, i ka hehi wale ia e keia mau hana.
Eia ka olelo a kahi poe, like no ke @ me na hana kalepa e ae ka imi waiawi naauao @ no keia koho ana. He uku ka hana kalepa i ka laikini i ke aupu@ni e like me ke ka @awai, a o keia hoi he uhaki i ke kanawai mahea la ka like o ka like nae paha ia e @ mau ia mai nei a mai kaena hewa o wi ka niho i ke kanawai.
Ina o kau hapaha e piinaau i lilo ai i ka holokaa laau, a i ka halekeaka o Kawaiahao, ina ua ike ee i na kikeekee o Parisa, a na pio ana ole o Ladana.
Hiu hoi na lima o ke aupuni i keia mau la i ka poe haihai kanawai, ea, mai poina i ka olelo a kahiko, “he make no ke kalo a ola hou no i ka naio.”
Ma ke kakehiaka nui o ka Poaono iho nei, ua make iho la ke kaikuahine o ke makou makamaka Mr. S.K. Ka-ne, oiai oia i hanau ai i ke keiki, aka, ua hele pu aku laua ma ke ala hookahi o ka hopena mau.
I ke kakahiaka nui o ka la apopo e ku mai ai ke kahuli lau niu o na Kona, ka puhi olali Malulani, oiai, e eleu mai ana oia i kau na leta a nana makamaka no na aina e, oiai i ka hora 12 ponoi e lilo aku ai ka mokuahi Auseteralia.
Ke hoolaha aku nei makou i ka leta a ka Mea Kiekie ka Hooilina Kalaunu o Hawaii nei, i kona Mama Moi Kapiolani, a e ike ia kana mau olelo naauao, a ku no hoi i ka walohia, oiai he opio pale no oia, aka, he kanaka makua nae na olelo.
O ka nui o na hihia o keia kau ae e hiki mai ana he 88. @ hoi, he 14 hihia hewa, 4 hihia waiwai no na kiure Hawaii, 14 hihia waiwai no na kiure hui, 14 hihia waiwai no na kiure haole, 26 hihia hewa a he 14 hihia waiwai, 7 hihia imua o ka aha piha a me 9 oki mare.
Nana aku no hoi oe la i kekahi wahi temuhela, lele liilii no hoi ka lehu o kapuahi, paa ole no hoi i ke kaohi mai i ka ua mea he huhu @ Ka Leo o ka Lahui, no kahi itamu i hoopahu ia aku ai o makou mamua aku nei, i ka ike ia o kekahi poe wahine nunui nepunepu i ka hele i ke kiko hua. Aole a makou inoa i hoopuka aku; aka, ua koho wale iho la no lakou no lakou ka ia mea i kakau ia ai, me he ala, ua ike no lakou ua hana hewa @ no lakou oia ke kumu o ka huhu ino ana. E hele a mai hana hewa hou aku, @ ua ike oukou he mea he ia.
OLELO HOOLAHA
E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau pipi hele hewa. 1, pipi keiki keleele, aole kuni, O oki loihi mawaena o na pepeiao elua. 2, pipi keiki w ulaula, aole kuni, 0 oki loihi mawaena o na pepeiao elua. 3, pipi w ulaula kua keokeo, keokeo ka opu, hao kuni BS @ hope, hao kuni ano e uha mua ak. Hao kuni ano e uha mua ak. Hao kuni ano e uha hope hema. 4. Pipi w ulaula, keokeo ka lae, hao kuni BS ak hope, hao kuni ano e uha mua ak, hao kuni ano e uha hope hma. 5, pipi w keokeo, kikokiko eleele ma ka a-i. peia’na wawae, hao kuni BS ak hope, hao kuni ano e uha ak. Hao kuni an e uha hope hma, elua oki maialo o ka pepeiao ak. Ka hema. 6. Pipi keiki k ulaula @
@
@
@
@
@
@
Hora 12 awakea Poaono.
D. Kaoao.
Sept. 18 @. Luna Pa Aupuni.
E na Luna Lawe Pepa o ka Leo o ka Lahui, ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3 o Augate nei, oia hoi ka Poakahi mua, alaila e pono e hoi hoi mai i keia keena.
KALOA & WAINEE.
Na Kamana Hui Kukulu Hale.
(Me ka uku haaha.)
O na kauoha mai na mokupuni mai, e hoauna pololei mai i na mea no laua na inoa maluna ae a e loaa no maua i kela Hale Hou make kihi o na Alanui Nuuanu me Kukui ma Honolulu.
S.K. Kaloa & Geo. Wainee. W-4ts Sept 11, 1891.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio hewa; lio k ulaula poholehole ke kua, aole kuni; lio k ulaula kikokiko ma ka a-i 4 wawae keokeo hoailona kuni uha hope ak hao ano e. O ka mea a mau mea paha nona keia mau lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 15, e kuai kukala aku no au ma ka la 26 o Sept. 19891. D. KAOAO. Luna Pa Aupuni. Sept. 11, 278 d-3ts.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei kanaka na a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei, kekahi lio. 1 lio wahine keokeo ki kokiko, 2 wawae mua paa i kapuai hao, hao kuni ar.o e. Lio k keokeo aole kuni. O ka mea nona keia lio, e pono oia e kii koke mai o hala auanei na la he 12, pau ia’u i ke kudala ia i ka la 19 of Sept, i ka hora 12 o ke awakea. Poaono. D. Kaoao 273-dtf. Luna Pa Aupuni.
Kauka Yong Kam
Pung.
(APANA.)
Helu 53, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka
Aina Pua!
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia @ ma’i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii. O na ma’i ha-no ua hiki loa ia’ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma’i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola. Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kahi auhau. Ka poe pilikia hanau keiki a hele nui paha o ke koko, a paa a lohi paha ka hanau ana, paa paha o ka waiu, e hele nui mai i o’u nei. E KIPA mai e ka poe i hooluu@ luu ia me na naawina pilihua@ ka ma’i, a na’u oukou e hooluolu aku. Kauka Yong Kam Pung. Honolulu Sept. 2, 1981. 272-d3m
I KA-LEHULEHU HAWII
Ke hooiaio aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hoolaua ka’u wahine mai ka pilikia hoomailo a ka ma’i kokopaa, ka’u keiki elua makahiki hoi mai ka anoane loa ana @ make i ka ma’i emi pu wale no o ke kino, oia hoi ka pilikia ai maloko o ke kino. Mai ke ola ana o ka ma i a hiki i keia la aole i @ hou mai na pilihua o ia ano. Ke kono nei au i na makamaka Hawaii o’u e hele ae ia Kauka Apana (Yong Kam Pung) @
@
elua – oia ka oluolu o na pilikia
@
@
@
KUAI HOOPAU NU
Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou @ ana aku iloko o ko makou
HALEKUAI HOU
Ma ke Alanui Papu, - (Na Hale Burua. E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole; Na Lole Nani, Na Lole i @ Kapu a me papale Papu Lole @ No na Uku Hooemi Loa Nae. Egan & gunn. Alanui Moi kokoke i ka Alanui Papu.
Poino i ka Wai!
Poino i ka Wai: E hoomaka ana keia mawaena o keia la a me ka Poalua a hiki mai o keia pule ae, me ka nana ole ia o na lilo. N. @ 263-dtf. Honolulu.
HOOLAHA HOU
B.F. Ehlers & Co. – Painapa. Helu 99 Alanui Papu.
IA OUKOU @ NA MAKAMAKA A MK NA HOALOHA @
@
@
@
@
@
@
@ B.F. Ehlers & CO.