Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 285, 22 September 1891 — Page 2

Page PDF (1016.13 KB)

This text was transcribed by:  Rozlyn Marnell
This work is dedicated to:  Kumu Shawna Alapa'i

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. Keaka Honokaupu. i Luna Pa Aupuni no Huelo,  Mokupuni o Maui, ma kahi o N. Opunui, i waiho mai.

                                                                                                C.N. SPENCER

                                                                                                Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Sept, 18, 1891.

__________________________________________________________________________________________________

KA LEO O KA LAHUI.

-----

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puaku.

 

__________________________________________________________________________________________________

POALUA, SEPATEMABA 22, 1891.

__________________________________________________________________________________________________

KA LUAKINI HE WAHI LAA.

Aole makou he hoahanau no na luakini Kalawina makua o keia lahui, aka he Karistiano makou, a ma ia kulana, ua hoehaeha ia ka naau i ka hoohaahaa ia o ka inoa o Karista a me ka oihana kahuna ana i kukulu ai no ka pono a me ke ola o ka lahui kanaka.  He haohao loa no makou ka ike mau. e hooliloia ana na luakini Hawaii o na Hawaii i kukulu a i hoolaa ia no ka hooma na o Iehova, no na hana lealea.

 

Pehea la ka maau o na hoahanau manaoio, a hoopono i keia mau alakau, e hookiloia ka luakini i hale lealea?  Aole  peia na wahi i hoolaa ia o ka wa kahiko i haha ia ai.  Aole pela ka luakini o Solomona, aole pela ka hale lewa a Mose i kukulu ai.  Aole no pela na luakini Enelani a me Katolika Roma.  Aka hoi, eia kakou ke ike mau nei i na kaikamahine moekolohe a ka wanine hookamakama.  Babulona Nui, ke hooi aku nei ia lakou, a e hana nei i na hana imi waiwai iloko o ka luakini.  Aia i hea o Haone ma.  o Keliinohopono ma e noho hoopalaka mai nei ua haalele mai nei anei oukou i ka paio ana no ka pono?  Mai hopo kakou i ke ku kakaikahi mahope o ka pono.  Ma ia mea e lokahi kakou i hookahi iloko o Karisto lilo ole ai ka laahia o ka Hale Hoonaauao ia lehova i mea ole.  He mea nui ke Akua; nona mai na mea a pau.

 

Nolaila, e hoole kakou i ka hoolilo ia o kahi laahia i wahi hehihehi na na aia, i wahi hoohauwalaau kani o na pio, a pela aku.  E hoomanao kakou i ka maikai o na hana a na kumu a me na makua hoahanau o ka hoomana i hala i ka make, a e lawe kakou i ka aahu hoopono oia poe, e like me Elikai i ko Elia.

 

Ua pahu, a ua hocha ka makou olelo i kekahi manawa, aka aole noka manaoio, no ko mako ehaeha a lilo no ka pono a no ka manaoio, no ke ahonui o ke Akua a no ke aloha o kana keiki.  O ka hoino ia o ka Uhane Hemolele o launa ai me ke auaina kanaka ma ka pale he wahi kapu loa, aole he wahi nonoa.  Aole kakou e aa e hana me ia, ina e ike kino aku ana kakou i ka Logon e noho mai ana iloko o ka luakini: aka, ma ka manaoio kakou e hilinai ai aia oia me kakou i na wa a pau ma ka Uhane Hemolele.

 

Nolaila e na kanaka hoopono o na hoomana a pau e huli kakou me ka kakou iini a pau me na waimaka a e malama hoi i ka makua a me ke keiki ma o ka hoolaka ana i ka Ulane Hemolele ma aa hana maikai, na hana i ku i ko ke Akua makemake.  Oia ka pono oia ke ola a me ka lanakila e leaa hou ai ka inoa hou i haawi ia ai ia Iakobahe Iseraela ma o Karisto ka hua hoopono ma o Aberehama la nona mai na hoopomaikai a ke Akua i kauoha ia.

____________________

KA OIHANA MAKAI

-----

KA LIKE OLE O NA UKU

-----

 

O ka uku o na makai Hawaii ponoi, he $40 o ka malama, a o ko ka makai kui haole, he $66 pokeokeo o ka malama. 

 

O ke Kapena makai Hawaii, he $80 no ka malama, o ko ke Kapena haole, he $100 no ka malama.

 

No ke aha keia hana ana a ka Leio Kuhina peia?

 

Ua Hooikaika nui kekahi poe o ka Ahaolelo o keia Kau iho nei e hoakaka pono ia na dala uku o na makai, a pela kona kapena ma kela a me keia apana o na Mokupuni: aka, ua oi nae ka makemake o Mr. A.P. Peterson Loio Kuina mua, e waiho populu no pela, ia mea e hiki ai iaia, e haawi i kela a me keia e like me kana i manao ai oia ke kupone, aka nae o ka hopena, e loaa mau ana i na poe makai kanaka maoli ka uku haahaa, a i na haole ka uke keikie no ia hana like no.

 

O keia ka makou e olelo nei ina aole e loaa ka uku kiekie ae ma ke ano a me ka makaala ma ka oihana: alaila, aole makou e hewa ke olelo ae, aia ma ke ano oka ili ka uku ana, oia keia, o ka mea iaia ka ili keokeo, iaia no ka uku pokeokeo, a o ka mea iaia ka ili ulaula, iaia ka uku hapa ulaula.

_______________________

HE MEA KUPAIANAHA

-----

MA KA "Paeaina" puka la Sepatemba21 ua ike iho makou i kekahi manao o na hoa ala o ka makapeni nona ke "Ka Nupepa Elele."  Aia ma ka hapa waena o kona mau kalaimanao ana, na hoike ae la oia i keia mau mamala olelo: "Koe wale no ka pule umi a kekahi nupe pa Hawaii e anaana mai nei e make ka Moiwahine.

 

Nolaila mkkou i kapa aku ai he mea kupanaha, oiai o ka makou e hoike nei no ka mea e pili ana i ka ma'i o ka Moiwahine, aole ia he pule umi a aole no hoi he hooiloilo, oiai, o ko makou lohe ia, no ka mea e pili ana i ka ma'i o ka Moiwahine.  Aka, aole makou e lawe mai i keia mea. oiai hoi, o kakou na kakoo o ka aina nei.

_______________

HOIKEIKE NUI

-----

E malama ia ana he hoikeike nui o na lio Kaawai o ka Hui Kaawai Halu 1, ke hiki ae i keia Poaono iho, Sept. 26, mawaena o na hora 12 awakea a hora 2 auina la.  O ke ano nui o keia hoikeike ana oia no ka eleu a me ka hikiwawe o ka lawelawe ia ana o na pono lio i ko iaua wa i makemake ia'i.  He ano na hou loa keia e ike ia nei i keia mau la.  Ma ka hoao ia ana iho nei o keia ano hana hou loa. na ike ia ka holopono, oia hoi i ka hoomaka ana o ke @ mua loa o ka hoailona hele pauahi, a hiki i ka wale hemo alo ke kaa iwaho o ke aianui e huki ia ana hoi o na @ me ka paa pono o na mea a pau he wmi wale no @kona.  He manawa keia i ike ole ia e na hui kaawai e ae o ke kulanakauhale nei.  A o na hooponopoana o keia hoikeike malalo no ia o David Kou a me Kamaile kona kakua ka mea hei nana i pa ka po noi iho nei ua mau lio la.  E naue nui ae e na makamaka, i ike maka i keia mau hana hoopahaohao.  Ua noa i na mea a pau.

______________

79 TINI OPIUNA

-----

Ua paa i ka hopu ia e Mr. Willie Sheldon i ke kakahiaka iho la no o nehinei, o Akana pake, no ka hewa malama opiuma, he 79 ka nui o na tini.  O kahi i hopu ia ai, ma o iho ia o ke hale rama e ku nei ma ke kihi o na alanni hotele a me Betela.  He eleu, he wiwo ole a he hopo ole no hoi o Wile Sheldon.  Ke haawi nei ka LEO i na hoomaikai ana i ke kiu hipu laau make.

---------------------------

PUALEILANI HALE

-----

Ke hoomaemae mau ia nei o Pua leilani Hale i Keia mau la, a oia ka makou i hoomanao ae ai ia Kalani Kaulilua, oiai kona mau la e hanu ana i na ea o keia ao mauleule. Me kona kino Alii a  Moi hoi o keia lahui, i hoomanawanui ai i ka wela o ka la a me ke anu o ka ua, no ka hoomaemae ana i ua home launiu ala; oiai, wahi no ana i hoomakeaka ae ai,--"E hoomaemae ae ana au i kaia pa-hale no mama ma, oiai, o kale hale a'u e noho mai nei me kuu mama a me na keike a makou, no kuu wa ola wale no ia, a ina au e make ana, alaila, aole lakou malaila, a he nui aku.

 

Me ka walohia, ehaeha, luuluu, kaumana makou i hoomanao ae ai ia mau mapuna olelo a ia lani i nalo aku.

_____

HE LETA.

-----

He leta ka i ioaa mai ia makou mai mai kekahi pee koho balota mai o ka apana o Ewa ae nei, e noi mai ana e hoike ae i ko lakou manao, a oia iho keia.

 

Ua makemake ka apana koho o Ewa nei ia Mr. Aluli, i lunakanawai no keia apana, ma kahi o Mose Mahelona i hoopauia.

 

Oiai o Mr. Aluli he kupa a he kamaaiua oia no keia apana, a he kanaka hoopono hoi oia, a he kuonoono hoi nona ponoi iho, aole hoi he hoopilimeaai, a he keonimana oiaio hoi oia.

 

O keia ae la ke anonui o ua leta la, nolaila, e hoaloha me na makamaka, ke hooko nei makou i ko oukou makemake, aka, o na hooko ia ana, i ka poi no ia ia lakou ia mana.

 

---------------------------------------------------------

HE HAAWI KU'EKU'E, HE PIHI LOLELOLE

-----

E"Ka Leo o ka Lahui."                        Aloha oe:

Ma ka lohe mai, ina he oiaio ia mea, ua kauoha ia aku ka Mea Hanohano ke Lii E. W. Pua a me na hoa e ae i hapai ai i ka pahu kupapau o ke Kane Alii make John O. Dominis, Sep. 6, 1891, e hoihoi koke mai i na paa lole puapua-moa pakahi ma ke keena o Joe Heleluhe.  Ke ninau nei keia kukulu manao, healm la ke kumu o keia hana?  he mea pahaohao loa keia i ke au o ka Moiwahine nei.  Ma keia hana ana, na hoohaahaa a hoohilahila loa ia ke lii ahaolelo me kona mau noa hapai pahu kupapau pu ana. o na lilo o na hoolewa ana.  no ka lahui no ia.  Ina na ka Aha Kuhina keia hana, he keu aku ka mea hilahila.  Kiu Mea @. Sept. 21, 1891.

___________________________________

HE KUAI NUI HOOPAU AKU.

 

E HOOMAKA ANA I KEIA

 

POAONO, AUGETE 1, 1891

 

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

 

Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko

Makou Pono, aka nou no

 

Papa Kumukuai no 30 La Wale No:

200 paa lihilihi keokeo puka aniani                                                                                         $          .90

 20 i-a Kalakoa maikai                                                                                                                                  1.00

 12 keokeo 1 i-a laula                                                                                                                         1.00

   8 keokeo 1 i-a laula                                                                                                                        1.00

159 Kakini lakele o na Kamalii (huluhulu                                                                                           .45

 93 kakini ka'e waihooluu o na wahine                                                                                               .05

Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i a , e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no      1.00

Papale Kula o na Kamalii                                                                                                                      .25

Na Kawele Nunui, 2 no                                                                                                                        .25

Kakini eleele maikai                                                                                                                              .25

Na papale i kahiko maikai ia                                                                                                               2.50

 

RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LO'A.  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKU AI MALUNA NO 30 LA. NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

                                                                                                            C.J.Fishel

            Ka makamua o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui @ pu a me Hotele, kahi i hanan ia ai na kuai hoopono a ano nui no hoi.

_____________________________________________________________________________________________

 

I keia la, ua hookohu ia aku o JACOB KALA ESQ., i Agena haawi PalapalaMare, no ka Apana o Koloa, Mokupuni o Kauai.                                                           C.N. SPENCER.

                                                            Kahuna Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Aug. 31, "91. 271-d3t.

_____________________________________________________________________________________________

Ka Buke Akeakamai.

 

-----AO-----

 

KE KI GULA

 

NO KEKAHI MUA MEA HUNA POHIHIHI I HULUA EKA NOEAU O KE KANAKA

-----

KAKAE mua ia e ka Mea  Hanoh@ DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoo@luia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hoa ia e Livi-i-Levi ole ia ka Akeaka @ai Hawaii o ke Kepeturia 19.

 

Mahele o Ka Bake.

MAHELE 1.

@ - Hoike Ouli ma aa @

@@ e Alo    lana Mahina

@@-Hoke ADALE ka @@

MAHELE 111.

______________________________________________________________

OLELO HOOLAHA.

Ua makemake ia i 50,000 kawowo Alani momona, aole e emi malalo o 6 iniha ke kiekie, a e uku ia no he 5 keneta o ke kumu hookahi.  No na mea ae i koe, e pono e hele ae e kuka pu me Dilinahama.

                                                                                                B.F.DILINAHAMA.

                                                                                                Luna Nui O.R. & I. Co.

____________________________________________________________________________________________

 

Hoolaha Hookapu.

Ke hoike ia aku nei ka lohe i oa ano kanaka a pau loa.  Ua hookapu ioa manu i ko maua man Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakjon na eka 302 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, O@nu, i hoolimahima ia e mana mai ia Keleau (w) mai. Nolaila ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hokuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka me a a mau mea paha o kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pume MRS. C.I. HIRAM. a i ole m. me DAVID DATON, a i ole ia KUKA.

                                                                                    Owan no me ka haahaa

                                                                                                MRS.A C.I. HIRAM.

Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890.    3nis-d.

____________________________________________________________________________________________

OLELO HOOLAUA.

Owan e ka mea nona na aina o Makaiho.Kamakalalaukale, Kaluaopalena, ke papa akea aku nei i na mea a pau aole e hele wale maluna o ka aina. a aole hoi e kuai i na lei ai oo a me lei opiopio, me ka hele mua ole mai e kuka pu me a'u.  O ka p@ a pau e kaeana i keia olelo mainna no o lakou ko lakou poho.                    MELE AKONI ROS@

AUG. 4, 1891                         2@  3m-d