Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 291, 29 September 1891 — Page 2

Page PDF (1.00 MB)

This text was transcribed by:  Alice K. Holt Taum
This work is dedicated to:  A lifelong teacher...

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXXV o ke kanawai o ka makahiki 1888. Ua loaa ia ke kuleana e mahele i na Pa Aupuni o Kekaha i elua apana, o kekahi apana aina aupuni makai o ke alanui aupuni o Kamanamana ma Kaloa Kona Akau, Hawaii.

 

                I kulike ai me ka Pauku 2, Mokona XXXV o ke-kanawai o ka makahiki 1888. I keia la, ke hookohu ia aku nei o Mr. C. K. Kapa, i Luna Pa Aupuni no Kamanamana, Koloa, Kona Akau, Hawaii. C. N. Spencer, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Sept. 29, 1891. 291 2ts d.

 

                Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. Keaka H@nokaupu, i Luna Pa Aupuni no Huelo, Mokupuni o Maui, ma kahi o N. Opunui, i waiho mai. C. N. Spencer, Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Sept. 18, 1891.

 

KA LEO O KA LAHUI

JNO. E. BUSH. Lunahooponopono a me Puuku. Poalua, Sepatemaba 29, 1891.

 

KA LAHUI IUDAIO.

He walohia ka moolelo o keia lahui ano e e ike a e lohea nei i keia mau la. Mamuli o ko lakou mau ano, a me ka lakou mau hana, ke lilo nei lakou he poe i hoowahawaha ia, e like me ko Kaina hoowahawaha ia. O keia mau ano e ilihia nei maluna o kekahi mahele kanaka, he poe Iudaio, he ehiku miliona a oi ae, he mea nui no ia, he mea hoopahaohao ia kakou, ina kakou e ku iho a noonoo, a hoomaopopo I ka moolelo o keia lahui a keia la.

Aole paha he Hawaii i kamaaina ole i ka moolelo kahiko o keia lahui, maloko o ka Baibala. Ua hoo maka mai lakou mai a Aberehama mai, a mamuli o hoopono o keia Makua kahiko, ua hoomaikai ia mai kana keiki e ke Akua, a ma o lakou hoi ka lakou hanauna i ulu ai, ekolu paha miliona iloko o eha haneri a oi mau makahiki mai ko lakou kumu mai, ka holo o ulu o ka lahui mahope o ko lakou noho ana ma Aigupita, a hoopakele ia ai hoi main a hookauwa a hooluhi o Aigupita e ka lima mana o ke Akua o Aberehama, Ikaaka a me Iakoba.

                Nui na pomaikai i loaa i keia lahui mai a Iehova mai, he Akua Mana, aka, nui no hoi ka paakiki o ka naau o keia lahui. A no ka hoomau o keia lahui e hana hewa, a haalele i ko ke Akua kanawai, ua haalele mai hoi oia ia lakou. A pe la keia lahui i hele ai ma kona ano kanaka a hiki i kona pouli maoli ana a hoole i ka mea i ao ia ia lakou a na kupuna mai a Adamu mai,--he hoola ke Keiki a ke Akua, e hoohanau ia ana mai ka puhaka mai o kekahi wahine i launa ole me ke kane, i hoomalu ia e ka mana o ke Akua, a hapai ai hoi o ke keiki e like me ka mea I oleloia ia Ewa, a e na Kaula a hiki ia Ioane Babetiko.

                Aka, ua oole`a ka ai o keia lahui; ua paakiki ko lakou naau; a ua hole lakou i ka mea a na Makua Kahiko a me na Kaula i hilinai ai me ka manaoio, me ka ike kino ole. No keia hoole, a hoowahawaha ia o ke alanui o ke ola, ua hoopuehu ia keia lahui a ua haawi ia ka malamalama o ka Euane@o i na lahui kanaka a pau, a e ko ai kela olelo, ma o ka hoopono o ke kanaka mamuli o ke keiki o ka pono, a Aberehama e pomaikai ai na lahui kanaka a pau.

                Aka, eia no nae kekahe poe ke manao kuhihewa nei, a kea o nei, e hoakoakoa hou ia ana na Isaraela i hoopuehu ia ma ka Aina Hemolele. O kekahi o ka poe i hilinai loa I keia mea oia no ka hoomana Moremona Hou, o na La Hope. Ua manao ke kumu oia hoomana, e hoihoi ia ana na miliona Iudaio e kipaku ia nei, e Rusia, e keia ka hooko ia ana ao o ko lakou Kaula, a Iosepa Opio.

                Aka, aole nae i ko ia mea, oiai ua hoole mai ke Aupuni Tureke i ko lakou hele ana e noho ma kona mau aina panalaau, a ma ka aina Hemolele hoi. Nolaila, e like me ka olelo a ka Baibala, o ka wanana a ke Kaula i wanana ia na ke kaula hoopunipuni. Pela hoi keia.

                Eia ka poe waiwai ke pane aku nei I kekahi haawina dala nui ia Tureke, aole nae iloko o kona ilihune, ua lawe aku ia aupuni, aka, ua pale ia mai keia lahui aole e komo. No makou iho, ua hilinai makou I ka Iehove, ana I hoopai ai i keia lahui, e auwana hele e like me Kaina, no ka hookuli a hana hewa, me ke kau o ka hoailona e mau ai ke kaawale o keia lahui main a lahui e ae. He oiaio aole hoi keia lahui e akoakoa hou ana ma kekahi aina no lakou iho, ma ke ano aupuni, no ka mean, ua hoole i ke Keiki a ke Akua. A o na olelo a me na manao e hoopuka ia ana e na kumu e kue ana i ka Iehova he hoo punipuni. Aka, e nui ana no ka poe huli mahope o ka hoopunipuni o na La Hope.

 

Ka Makia o ka Aoao Lahui Liberala, Oia ka Hoopono.

                E na hoa makaainana a pau, e noho ana mai Hawaii Moku o Keawe, a hoea aku i Kauai o Mano.

                O ka makia o ka aoao Lahui Liberala, oia no ka Hoopono. o ke kaona a ka moe I koho ai no keia kahua, oia iho keia:

                E wae ia na moho @olo balota, o kela a me keia apana koho balota a puni ka Pae Aina, mai loko mai o ka poe I loaa kela moto, oia hoi ka hoopono. Aole hoi o ka hoopono ma ka lehelehe, aole oia ano hoopono kai makemake ia, aka, o ka hoopono i makemake ia, oia hoi kona hoopono ma ka hana ka hoopono iwaena o na hoaloha, ka hoopono ma ke aloha i kona aina hanau kona, Moi, kona lahui, kona noho ana kuokoa, me ka hiipilimeaai ole, kona puni ole i na kipe ia mai, a me na ano like a pau me ia.

                Oia na moho a ka aoao Lahui e hooikaika ai, oiai, o keia kau ae e hoea mai ana, oia kekahi kau ano nui a i ike ole ia no paha kona lua mamua aku nei.

                Nolaila, e na koa makaainana, ka poe hoi e lo@a ana ke kuleana koho balota, o kela a me keia apa@a a puni ka Pae Aina, o oukou no na kilo, ua kaka-olelo, @a kuhiku@i puuone.

                A o oukou no ke ike ana i ka poe kupono, e hele i waha olelo no ka lahui iloko o ka kakou Hale Kau Kanawai, e hana i ko kakou mau pono.

                Nolaila, ke hoike e ia aku nei ka lohe i olahonua. o ka Hoopono oia ke kahua o ka aoao Lahui Liberala e hana ai.

                Aole hoi o @@ palemo, muhee holo i ka lala, hee hoi i ka muku, aole aole loa; oioi hoi, aole loa i makemake ua na piepiele ana i ka pono o ka lahui, no kona pono ponoi iho, aka, o ka pono kaulike o na mea a pau, oia ka ka aoao Lahui Liberala e hana ai.  

 

NUHOU KULOKO

                Ke hoike ia aku nei ka lohe i na poe lawe pepa a pau a Mr. Palao, ua hoopaul ia kona lawn ana i ka nupepa “Ka Leo,” a ua oki ia aku kona inoa ma na luna aku no keia pepa; nolaila, o ka poe i aie i keia pepa, e oluolu e hookaa mai ma keia keena. Ma ke Kauoha.

                Ke kauoha ia aku nein a iuna lawe nupepa a wau o KA LEO, e hoihoi mai I na pepa o ka la 11, 14, 15, 16, 17 o Sept. nei, ina he mau helu koe o keia mau la ia oukou. Ma ke Kauoha.

                E na Luna Lawe Pepa o ka LEO I KA LAHUI, ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3 o Augate nei, oia hoi ka Poakahi mua, alaila e pono e hoi hoi mai i keia keena.

                I kela mau pule aku nei, ua nui ka ua o Kohala a me Hilo.

                Ua huli hoi mai o Lunakanawai Dole, ma ke Kaladina o ka Lapule nei, mai Hilo mai.

                Ma ka Ema Kuea ka bana kahi hooka’ulele ai i ka ponei, hookani no hewa he Ulua ole.

                Ua hoi ae nei o Kauka Makalu opio ma kona hale hou ma ke kihi o Alanui Moi me Likeke.

                Ma Kaumakapili ka Moiwahine Liliuokalani I ka la Sabati iho nei, kahi i makaikai ai i ka hoike Kula Sabati oia halepule.

                Ma ka la 24 o keia mahina, ua haalele mai i keia ola ana o Richard Pope ka malama buke o ka mahiko o Eleele, Kauai.

                Ua lohe ia mai, aia ke hookomo ala na lim@hana Iapana o ka mahiko o Ewa i ka waiona ma ia wahi ua loaa aku i kela mau la aku nei kekahi mau galani waina.

                O ka la inehi nei, ka la hanau o ka Moi o Potugala; a ma kahi o ke Kanikela oia Aupuni ka Bana Hawaii, kahi i hookani ai, no ka hoomanao ana I ka mea nona ka la.

                He mau minute mamua o ka haalele ana aku o ka mokuahi Le Lehua i ke awa o Hilo, ua pahola ae ka lono, ua pepehi ia kekahi pake a make, a ua hiki aku ka makai.

                Ua haule iho la o Miss Wing, mai luna iho o kona lio, iaia i huli hoi mai ai mai Manoa mai, aole nae i nui kona mau palapu. I ka l@de opio keia e hookani ana I ka piano ma ka po mele ma Kaumaka @ili iho nei.

                Eia ka wai o ka luawai aniani o ke Aupuni, ma Waikiki ke pipii la, a ua hiki hoi I kona ikaika ke hoolele i 1,000,000 galani wai o ka la, he ano hukakai ka wai, a me he la o hoomau ia aku ana ka @li ana a loaa ka wai ono.

 

HE KUAI NUI HOOPAU AKU.

E HOOMAKA ANA I KEIA

POAONO, AUGATE 1, 1891

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

Ua Hoeliia ke Kumukuai ilalo, aole I ko Makou Pono, aka nou no

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

200 paa lihilihi keokeo puka aniani                                                                                                                            $ .90

20 i-a Kalakoa maikai                                                                                                                                                       1.00

12 keokeo 1 i-a laula                                                                                                                                                       1.00

8 keokeo 1 i-a laula                                                                                                                                                          1.00

159 kakini lekeke o na Kamalii (huluhulu                                                                                                                               .45

93 kakini ka’e waihooluu o na wahine                                                                                                                       .05

Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i-a, e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no      1.00

Papale Kula o na Kamalii                                                                                                                                                  .25

Na Kawele nunui, 2 no                                                                                                                                                     .25

Kakini eleele maikai                                                                                                                                                          .25    

Na Papale i kahiko maikai ia                                                                                                                                         2.50

 

@UMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA. E HOOPAA AKU NO MAKOU NO KA KUMUKUAI MALUNA NO 30 LA. NO KED ALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

C. J. FISHEL

                Ka makamua o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui P@pu a me Hotele, kahi I hanau ia ai na kuai hoopono a ano nui no hoi. 249-dt

                I keia la, ua hookohu ia aku o JACOB KALA ESQ., i Agena haawi Palapala Mare, no ka Apana o Koloa, Mokupuni o Kauai. C. N. SPENCER Kuhina Kalaiaina. Keena Ka@@iaina, Aug. 31, ’91. 271-d3t

 

KA BUKE AKEAKAMAI

A O

KE KI GULA

No Kekahi Mua Mea Huna Pohihihi I Hul@@a e ka Noeau o Ke Kanaka

                Kakau mua ia e ka Mea Hanoha @ David Kalakaua a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponopono, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.

 

Mahele o ka Buke

MAHELE I.

                Viola-Hoike Ouli ma na @@au Oulin @ALO laua Mahina. @@@i ILA-HokeADAIk@@@@ G oke kanaka.

MAHELE III.

Metragaratima-Ka hoike Ouli ma ka Hoon@@onoh Huahelu ma ka Helu Kabala.

 

MAHELE IV.

ONEIROLOG@.

 

MAHELE V.

Ka Papa Konan@ Hoailona Pomaikai.

 

OLELO HOOLAHA

                Ua makemake ia i 50,000 kawowo Alani momona, aole e emi malalo o 6 iniha ke kiekie, a e uku ia no he 5 keneta o ke kumu hookah. No na mea ae I koe, e pono e hele ae e kuka pu me Dilinahama. B. F. Dilinahama Luna Nui O. R. & L Co.

 

HOOLAHA HOOKAPU

                Ke hoike ia aku nei ka lohe@ oa ano kanaka a pua loa. Ua hookapu loa maua i ko mana mau Apana Aina ekolu I kap@ia o Kalahe, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, I hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nein a holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a ma@ mea paha e kue ana I keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko ma@a mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. Hiram, a i ole ia, me David Dayton, a I ole ia KUKA. Owa@ no me ka haahaa, Mrs. C. I. Hiram. Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. 3@@-d.

 

OLELO HOOLAHA

                Owau o ka mea nona na aina o Makailio. Kamakalalaukalo, Kaluaopalena, ke papa akea aku nei i na mea a pau aole e hele wale maluna o ka aina, a aoi@ hoi o kuai i na loi ai oo a me loi opiopio, me ka hele mua ol@ mai e kuka pu me a’u. O ka poe a pau e kue aua I keia olelo, maluna no o lakou ko lakou poho. Mele Akoni Rose. Aug. 1, 1891. 251 3m-d