Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 292, 30 September 1891 — Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA. [ARTICLE]

Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

NA KAHUA «> KE AUPVNI A ME KE ; KI'MUKANAWAI. L Ua aaanao makou he mea pono e hookahua iX na aupuni a pau maluna o na kamu o ka noho Lanakila, Kaulike a me ka Lokahi; ua manao makou ua hanau ia na kanaka a pau he kuokoa a he like imua o ke kanawai, a ua hoohua ia mai me na kuleaua paa, e ola, e noho keakea ole-ia, e paa i waiwai no lakgu, a e imi i ka oluolu a i ka hoomalu-kino ia mai na haaa a ka lima ikaika hoohaiki mana, a ka pono waiwai kino ole, a me ka pak> kaukapakahi an a. Ua manao makou ua kukulu ia na aupuni kupo no mamuii wale no o ka ae ana o ka Lehuiehu. a ua hiki no ia lakou ke hoopau i na ano o ke aupuni e kn ana, a e kukulu hou aku i na ano aupuni i oi loa aku ka pomaikai me ke kn.ulike; a oiai ke Kumukanawai o ka Paeaina Hawaii o keia manawa, aole loa i apono ia aku e ka Lehulehu. aka, i kukulu ia mamuli o ka hooweliweli ame na hana apnka ana a kekahi poe no ka pono o kekaM poe okoa, a nolaila; ua kokua makou i ka hoonolo hou ana i kekahi Kumukanawai hou i oi aku ka maikai, a e loaa oiaio ai he Aupuni no ka Lehulehu, ma o ka Lehulehu, a noka Lehulehu.

KE KUOKOA O KA A'ĪNA. o ko makou noonoo maikai ana no na pono kumu a me ka makemake o ka Hawaii ponoi, ua mukemake makou e hoopaa ia no ke Kuokoa o ka Aina a e hoopakele i kona noho'na aupuni malalo o kekahi noho'na hooponopono aupuni akea; aka, he kupono nae e hooponopono hou ia ko kakou mau Kuikahi, ke kuikahi me Amerika Huipuia, i mea- e hiki pono ai ke hookui aku me na mea e pono ai ko kakou mau pilikia. a i kumu e loaa hou aku ai na pomaikai hou e kaulike ai na panailike i ae ia aku ; ma ko kakou aoao. j NA HOOMAEMAE OIHAN A HOOKOLO- ' KOĪ.O, Z. Ua kupono e waiho ia no ka hooponopono piha hou ana, ke ana o ko kakou oihaiva hookoiokolo a mo ke ano o na rula o ka hoohana | ia ana o ka oihana i -kumu e loaa I ai kekahi hooponopono emi a eleu j ana o ke kanawai, mo ke kaawale mai na manao pili hoom na, ai iiiea e hooi ae ai i ka mana o ka ! Lehulehu maluna ponoi o na Lun&kanawai; e kokua no hoi makou i ka unuhi hoakea hou ana o na olelo Kumukanawai e hiipoi ana i ke keakea ole ia o na olelo ana, a me ka papapa'i. N*A AUHAU ANA. 4, E hookumu ia h®i kekahi kahua o ka Auhan ana i oi aku ka pono a me ka maikai, e hoopau 1 aa paewaew)» e ku n&, nona mai hoi ka auhau hookoikoi ia o ka poe

ilihune, a e hoemi ia nei a hoopakele loa ia aj#boi ka "Waiwai o ka

mea nui o ka waiwai mai na<a\ihaū, nolaila, e koi aku ana no makou e hooholo ia na kanawai i hiki ai ke hookau ia na auhau kupoHo maluna o ka waiwai o ka poe waiwai a me na hui a Ahahui nui hoi e like me ke kuleana o ko ke aupuni hoomalu ana, a haawi pu ana aku hoi i na i ka' DO'e ilihune; a i kumu hoi kekahi e hoo pau ia ai na hana nana e piia nei na aina nunui i mahi ole ia. e kau ia kekahi auhau e ae, mawaho o na auhau mau, e like hoi me ke ano oka moaiona oka lepo. £ kokua no hoi makou i kēkahi hoanhau pana ana maluna o na loaa makahiki, a ma ia mea e lo* a ai na dala e lawa pono%i ne ka h'ookele ana i ke aupuni a uie ka makma ana' hoi 1 na hana ieupono o ko aupuni me ka hooauhau ole ana aku maluna o ka iahui. , M^NOPOLE. 5. E hooikaika no makou e loaa na kanawai e hoolilo ai, he mea hiki ole i na hana hoopunahele ma na hookele ana o ke aupuni, a ine na Monopole, hoohuihui a haaw T i ana i kekahi mau pono i kekahi poe i hooi ia hoi ma na olelo kanawai piha, moakaka a mana hoi. NA KAUWA OKA LEHULEHU. 6. He mea kupono e loaa na kaiiawai i oi ae ka maikai no ka hoohana ana i ka oihana civila aka lehulehu. He kupono e hoomohala hou ia aku ke ano o ke koho ana o na luna aupuni e ka Lehulehu,- a aole hoi e ae ia e noho kekahi mea j mamua aku o hookahi oihana loaa,j aka, ē lawa kupono no nae hoi ka uku e iike me ke ar*o o ka hana i' hana ia. noemi ia na uku oihana kiekie a e hoopau ia hoi na oi-hana-hana ole. HOOPAKELK ANA I NA lIANA KULOKO. 7. Ua kokua makou i na hoohoihoi ana i na hana mahi a me na hana e ae; a me na mea a pau o keia aina, e laa ke kope, raiki, huluhipa, paka, ete. He kupono e hoopale ia a e hoohoihoi ia ma na heoponopono auhau dute knpono; a o kekalu hoi he mea kupoho i ke aupuni ma iana mau aelike ana a me na liam'. e ae, e haawi i ka haawina mua no na mea o ka uina, ma mua o na mea o na aina e mai. NA HOOPONOPONO ANA IHO-O KELA A KKIA WAHI, 8. Ua makemake makou e kukulu ia na hana kalaiaina, i oi aku ka maikai i«ia Apana a pau o ka Paeaioa, mawaho aku o Oahu; he.mea [X>no no e loaa ia lakou na haawina kupono, mamua o keia.manawa, no ka hooulu ana i ko lakou niau waiwai, a no ka hoolawa ana i lfo lakou mau' pilikia. He mēa oiaio, he kupooo maoli no e hoakea ia aku ke kuleana hooponopono pili apaua, e hiki ai hoi ma ia mea, k« loaa i kekahi mau wahi i olelo ia, ke kuleana e koho ai i ko lakou mau lnnahdbponopono oihana. a ko hoauhau iho ma ko lakou nalena iho i na auhau no ka hooponopono ana i na hana hou i pili i ka ponoo ka, lehul^ha.

KA HOOMALU ANA I KA -PONO O NA | ■- n . luna'HAXA. : :,. ;■■ .;.|| 9. E kokua no makou i na mcaa:| pau e hana ia ana no ka hoomaikai i ana ae ī ka noho ana o na limaha-i na o ka aina, ano ia me?.. me ka hoopoino ele ana i na kuleana i ili mai, e hooikaika no makou e hana ia na kanawai e hoopau aku ai i ka hoopae hon ana mai a hoohana ia ii ana o na limahana aehke o kela ali me keia ano, e pae nei malalo o na ! kumu e hiki ai ke lawe ia mai a: paio me na hoopoino a me na hoo-1| haahaa ana i na limahana Hawaii l a ha'ole hoi. E nonoi aku ana no ' hoi inakou. ma o ke kuieana e hoo-1 pakele oi aku ai i ka poe ilihune, e :| hoomama hou ia ae na mea e pili j ana i kā waiwai oka poe ilihune, | mai na kuai ana mamuli o kq koi a ! ke kanawai, a mai na hoopaa ana : hoi maenuli ona hooponopono ba- , nokampe ana. i NA MAKINAAI Lin.ll A ME NA APANA AINA. HOME.

j_ 10. 'Ua kaomi hoi k6kahi mahele uuku o ks. poe waiwai n ko kakou j heluna kanaia, ma keia mua iho nei, i ka nla ana o ktikahi malieie makaainar. a kuōkoa; ua apu ia aku hoi na a-na aupun: a eia ke paa ia nei maloko o ka lima o kekahi poe uuku. a i ole, ua inahelehele ia e like me ka makemalke o ua puna hele, a ua kipaKU id|ioi na kanaka mahiaina liilii a mh ke kanu ko e ka poe hui a e ka poe hoohuihui dala; aka, oiai o na malii liilii ka inea nana c hoopuipui aku i ka po no nui o ka aina, he kupono no e hoohoihoi hou la aku hoi me kekahi kanawai Aina Home i oi loa aku ka maikai.-i lilo ai hoi i mea hiki ke noho a ona ia na apana aina liilii e na kanaka o ko kakou lehulehu k e noho nei auo,—*a o ka oi loa hoi i ]oaa aku i na Hawaii ponoi i hoonele ia i ka aina a me ka hoine e noho ai. No ia kuniu, he kuDono e hoolilo ia na aina aupuni a me na Aina Lei Alii i mea mahelohele aina home no ka poe e makemake ana e noho maoli a hookuonoono maluna o ka aina, (e like me ka hi ki me ke kue ole i ha pono mua a kekahi poe) Ine ka liookuu ia o nu auhau no kekahi mau makahiki kupono. A he hana kupono hou aku no hoi no ke aupuni e hoomaka koke aku hoi e liana, a hoopo* nopono hou i na kumu e hiki ai ke lawe ia ka waiwiu me kaoluolu ma na makeke —ma ka apana, ma ka paeaina a me na alanui moana pili aapuni hoi. NA PONO KOILO. 11. Ua manaomakou o ka hoopono a me ke auo hoopololei o ke kanaka. oia iho ia ke ana o ke kuleana e koho ai &e kanaka i ke alii a me ka lunanmkaainana, aole hoi o ka waiwai ana, i hoopaa ia he ana me ka lima nui; a aoie hoi e hooi iu aku ke kuleana o ka balota koho o ke kanaka waiwal mamua o ktf ka Hieii ilihune. O na hoaui pono ole ana i hana ia iloko o ka kakou Kuiuukanawai ano, he kue loa ia i na kumu mua loa o ka pono a me ke kaulike, a no ia mea, he kupono e hoopau loa ia. No keia hopena e j

I kokna no makou i na hookaulike ! ana i na hoano e, maoiuli oka waiwai eku hei i keia wa, mawaena o na mahele oka Lehulehn kanaka, ; e hoano e ana i ko kakou kanawai i e pili a.ia i ka pono ns> ke koho ana ! i na 'lii, a ma ia mea hoi e hoihoi i ; akiv ai i na Hawaii ponoi, i na po- I !j no i pili ia lakon iloko oko lakou [ āina ponoi, ka mea hoi i lawe kupo- ! pono ole ia ae mai ia lakou ae. ( NA IfAVA KULOKO. ! 12. kokua ana no makou ina ;i hoolilo ana i na dala mahuahua kn- | pono e loaa ai kekahi mau hana. | hou i ike ia ke kupono ma Oahu. a ) ma na mokupuni e a£u; na kula, | na alanui-hao, na awa a me na uwa I na ipukukui oka lehulehu, , a me na hooponopono hoi ina ■ ano hana o ka oihana-wai, aole wa- :! le no Eonolulu, aka, no na wahi a ; pv.nji na mokupuni. ! NA KALAI AKEA ANA. "i! ; .- V ' ■■ - "'•■: . \ O k"H ae la na kumu a makou i ' manao ai, oia ke kahua maa mau, | kahi hoi e nele'ole ai ka lokahi o ;j na hoaloha o ke aupuni lahui a holomua (loberala), inano aole i hoomaopopo ia a moakaka loa; aka, ma ka hoomaopopa ana e loaa kekahi aupuni-Oiaio 4 'no ka ame ka Lehulehu," i ko ma&ou i&anao, hb kupono keia mau kUmuhaAa a me na ninaa kalaiaina iloko 6 lakou, e kufca akea ia me ka piha o : na kalai ana, mam»a o ka loaa ada o ka mana i na kanaka e holo balota ana no ka Lehulehu, i hiki ai ia lakou ke ike pono me ka hoohewahewa ole i na manao o ka Lehnlehu. * O na mea a makeu i luanao ai, he kupono I- e wehewehe ia, oia iho keia:

('/) K* Ninau Paahana, e hiki ai ke hoolauna pu ia iho na hookele kalai hoioinua ana, me ka hoopoino ole ana aku i ko kakou mau raea hooulu ano nui, me ka paakaala pono ia oka pono ia o.na Hawaii a me na paahana * x ae. " (&■)■ Ke koho ia ana ma ke akea e ka iehulehu, o ka mahele o'raluna aupuni Loi mamua o keia e koho ia nei 1 kek wa.' (-') Ka hooponooono a malama ia ana o na Ma i Lepera me ke ola 0 ka Lehulehu, i («) K.a īioonau loa ia ana o na kuleana koho. ka mea kue i ka pono o ka mea ilihune no ka meawai wai hoi. (r) Na hooponopono akea ana i ua kanawai e| piii ana 1 ka Lapule 1 loaa ai i ka poe hana na hooluolu a me na hoomaha maikai ia poe. Ao ka hope loa, na manao makou mahope o ka hooholo a apono ia ana o keia mau ninau aka īna» nao o ka lehulehu, aole hoi e loaa aku ke kokua|o ka Aoao Lahui Liberala, ke ole hoopaa pololei iaia iho e apono a e kokua i na kumuhana o ka Aoao Lahui Lib&rala, Honolulu, Bepatemaba 30, 1891. OĒ~E ua I.una Lawe Pepa o ka liKo o ka Lah|it?, ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, ina hi mau halu koe okaia 3 o Augato usKoia M ka Poakahi mua, alalla e poao o hoi hoi nuu i haa keena.